Jacek Andrzejowski,Zbigniew
Nowakowski
Całowanie, gm. Karczew, woj.
warszawskie, St. XXVI, AZP 61-69
Informator Archeologiczny : badania 24, 45-46
Okres la teń sk i
K o n serw ato r Z abytków A rcheolo gicznych w B iałym stoku___________
B adania prowadziła m gr K. Rusin przy współudziale m gr U. S tan k ie wicz. Finansow ał WKZ. Drugi sezon badań. Obozowisko z epoki kam ie n ia — epoki brązu, cm entarzysko kultu ry przeworskiej. Późny okres przedrzym ski.
S tanow isko położone Jest n a terenie eksploatowanej piaskow ni n ad rzeczką S ilną — praw o brzeżnym dopływem Bugu, Prace m ają c h a rak te r ratowniczy, północna i zachodnia część piaskow ni zniszczona Jest wybieraniem plasku. Zbadano 112,5 ms powierzchni. Rozpoznano w schodni zasięg cm entarzyska. Odkryto 10 grobów k u ltu ty przeworskiej: n r 12. 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20. 21, trzy obiekty interpretow ane ja k o paleniska, dwie Jamy {w tym je d n a o m iąższości 130 cm) oraz 22 obiekty o charakterze nieokreślonym .
W szystkie groby eksplorow ane w bieżącym roku były pochówkami Jamowymi, ciałopalny mi, nieckow a tymi w przekroju. Groby 12, 13, 14, 16 były bogato wyposażone w przedm ioty metalowe i ceram ikę. W iek z nich nosiło ślady wtórnego przepalenia. Na podstaw ie inw entarza grobowego m ożna przypuszczać, iż grób 12 zawierający m.in.: klam rę o konstrukcji zaw iasko- wej, igłę, ogniwko, szydło, nóż, frg, d ru tu brązowego, zniszczoną zapinkę byl grobem kobiecym. Grób 13 w którego w ypełnlsku znaleziono grot oszczepu, tok, nóż, szydło, zapinkę (typ К wg Kostrzewskiego) interpretow ać można lako męski. Do ciekawszych znalezisk należy fr. stopio nego szkła — praw dopodobnie paciorka o barwie ciem noniebieskiej — jedynego dotychczas wyrobu szklanego n a tym stanow isku, W warstw ie próchnicy pierwotnej a także w w ypełnis kach grobów występował również m aterial krzem ienny m .in. groctk z retuszow anym trzo n kiem, znaleziono również fr. ceram iki kultu ry niemeńskiej.
M ateriały zn ajdują się w MOB.
Badania będą kontynuow ane. Arbasy, gm . D rohiczyn woj. b ia ło sto ck ie S t. IX AZP S 0 - 8 0 /4
B isk u p ice, gm . Brwinów woj. w arszaw skie S t. 1 AZP 58· 6 3 / 5 ________________________
M uzeum S taro ży tn eg o H u tn ic tw a Mazowieckiego w Pruszkowie______
B adania prowadzili m gr Stefan Woyda i m gr D orota Rudnicka. F in a n sowało Muzeum w Pruszkowie 1 WKZ. D w unasty sezon b a d a ń . O sada póżnolaleńsko-rzym ska i ślady osadnictw a kultu ry trzcinieckiej.
K ontynuow ano (po trzyletniej przerwie) b ad a n ia osady. Prace przeniesiono z centralnej partii obiektu n a jego k rańce zachodnie. Na powierzchni 648 m2 odkryto łącznie 173 obiekty, w tym: 31 dym arek, 14 palenisk, 1 stu d n ię 1 2 ziemianki.
J e d n a z dwu blisko siebie położonych, bliźniaczych ziem ianek pełniła funkcję w arsztatu bursztyniarskiego. W jej w ypełnlsku odkryto 2,5 kg drobnych okruchów b u rsztynu 1 ułam ków paciorków. Pracownię datować można n a podokres późnorzymski (raczej początkowe Jego fazy).
Prace będą kontynuow ane w przyszłym sezon ie.
I Bobin, gm. Proszowice woj. krakowskie St. 2, 5, 14 p atrz okres rzymski
C ałow anie, gm . Karczew woj. w a rsza w sk ie S t. XXVI AZP 6 1 - 6 9 /—____________________
Państwowe M uzeum Archeologiczne w W arszawie
B adania prowadził mgr Ja c e k Andrzejewski przy udziale mgr. Zbigniewa Nowakowskiego. Finansow ał WKZ w Warszawie. Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko k u ltu ry przeworskiej z młodszego okresu przedrzym ski e- go 1 wczesnego okresu wpływów rzymskich.
S tanow isko odkryte zostało w trakcie b ad a ń powierzchniowych w 1989 r. Położone Je st n a niewielkim piaszczystym wyniesieniu w pobliżu dawnego strum ienia, ok. 300 m n a zachód od ce n tru m wsi.
W trakcie b a d a ń odsłonięto ok, 20 0 m 2 powierzchni odkrywając 19 grobów, znacznie lub całkowicie zniszczonych przez orkę. Nieliczny m aterial zabytkowy pozyskany z obiektów 1 ziemi ornej pozwala określić chronologię cm entarzyska n a fazy Aa-Аз 1 ew entualnie B i. Jed y n y
4β Okres taieriskf
ciekawszy zabytek nteceram iczny to luźno znaleziony fragm ent brązowej bransolety z guzkam i n a obwodzie, tzw. JCnotenrlng".
M ateriały z b ad a ń zn ajdują się w PMA,
Z uwagi na sto p ień zn iszczen ia stanow iska n ie przewiduje się kontynuacji badań.
I Chalawy, gm. Brodnica woj. poznańskie St. 15 patrz neolit
Charlupia Mala, w oj.sieradz k ie S t. 8 AZP 6 9 -4 4 _______
M uzeum Okręgowe w S ieradzu
B adania prowadzili m gr A nna Kufel-Dzierzgowska 1 m gr Piotr Kurowicz przy w spółudziale Mercedes L abuena Marco i J u a n a Olivana Villacam- p a z Uniwersytetu w Saragossie. Finansow ał WKZ w S ieradzu, Pierwszy sezon b ad a ń n a ciałopalnym cm entarzysku wlelookresowym.
Stanow isko położone je s t n a prawym brzegu M esznłka, między szosą Sieradz — W arta i brzegiem doliny Warty, n a piaszczystej wydmie. J e s t ono praw ie cale zniszczone przez w ybieranie p ia sk u . Kilkakrotnie prowadzono tu krótkotrwale b ad an ia ratow nicze (1941 r. — d r M öhren, I9 6 0 r. — m gr T. Łaszczewska, 1971 r. — m gr A. Kufel-Dzierzgowska] uzyskując m ateriały k u ltu ry łużyckiej z okresu halsztackiego i kultu ry przeworskiej z okresu rzymskiego.
W ykopaliska m iały n a celu przebadanie resztek cm entarzyska. Na powierzchni ok. 140 m 2 odkryto 14 grobów jam ow ych. Ja m y grobowe były dość regularne, owalne, o średnicach od 70 do 200 cm i głębokości dochodzącej do 100 cm. W ypełnisko stanow iła czarna, piaszczysta ziemia przem ieszana z drobnym i fragmentami przepalonych kości 1 ułam kam i ceram iki. W 3 grobach natrafiono n a przedm ioty metalowe. Były to: w grobie 6 dwie fibule brązowe typu G wg Kostrzewskiego, n it żelazny i fragm enty noża żelaznego; w grobie 7 fragm ent ażurowej pochew ki fibuli oraz w grobie 11 fibula brązowa typu A67, nóż żelazny 1 igła żelazna. C eram ika w ystępująca w grobach była jed n o ro d n a i datow ać ją m ożna n a przełom okresu lateńskiego i rzymskiego.
Najbardziej interesujący byl grób 11. w którym oprócz wymienionych zabytków m etalo wych znaleziono przęśli к gliniany i fragm enty 17 naczyń, z których 7 udało się wy kleić.
Badania będą kontynuow ane w 1991 r.
C y c ó w I, w o j. c h e ł m s k ie St. 4 0 AZP 7 7 - 6 7 /4 7 ________
M uzeum Okręgowe w Chełmie
B adania prowadził mgr Wojciech Mazurek. Finansow ało M uzeum O krę gowe w Chełmie. Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko (?) kultury pomor skiej. Ślady osadnictwa kultury pucharów lejkowatych, ceramiki szn u ro wej. trzcinieckiej, łużyckiej, wielbarskiej 1 zw czesnego średniowiecza. Stanow isko odkryto wiosną 1989 r. Materia! zebrany n a powierzchni ujawnił istnienie o sadnictw a pradziejowego począwszy od II-go okresu epoki brązu aż do okresu wpływów rzym skich. Analiza w skazyw ała n a możliwość istnienia grobu [lub grobów) k u ltu ry pom orskiej oraz o sadnictw a kultu ry wielbarskiej (m.in. 1 fr. ceramiki siwej oraz 1 fr, ceramiki toczonej n a kole) obok śladów k u ltu ry trzcinieckiej i łużyckiej.
Stanow isko położone je s t na pograniczu Obniżenia Dorohuckiego i Pagórów C hełm skich, n a sto k u niewielkiego wyniesienia, łagodnie opadającego ku bezodpływowemu zagłębieniu (obecnie zm eliorowanemu). Na jego szczycie pod kilkunastocentym etrow ą w arstw ą gliny zalega czysty margiel. n a to m ia st n a stoku, opadającem u ku północnem u wschodowi, pokrywę sta n o wi dość ciężka gleba gliniasta. Takie w arunki glebowe spowodowały zaniechanie uprawy.
W sum ie przebadano 55 m3, otw ierając 3 wykopy. J e d e n wykop o w ym iarach 20 m x 1 m założono n a granicy ugoru i pola uprawnego, n a osi N-S. Drugi o takich sam ych w ym iarach wytyczono prostopadle do pierwszego w kierunku n a szczyt wyniesienia, n ato m ia st trzeci o w ym iarach 5 m x 2,5 m wytyczono równolegle do wykopu 1, pozostaw iając 0,5-m etrowy św iadek, który również został wyeksploatowany.
Wyniki b ad a ń nie przyniosły spodziewanych rezultatów, a więc odpowiedzi n a pytanie o ch a ra k te r śladów kultu ry pomorskiej i kultury wielbarskiej. Z trzech wykopów uzyskano jedynie 149 fragm entów ceram iki, w większości silnie rozdrobnionej i zniszczonej, 1 krzem ień (!), Ï polepę i 1 fragm ent przepalonej kości, najpraw dopodobniej ludzkiej. Nie udało się je d n a k odkryć żadnego obiektu, związanego nie tylko z kultu ram i żelaza, ale 1 epoki brązu. Analiza w spom nianych wcześniej fragmentów ceramiki potwierdza istnienie n a stanow isku śladów k u ltu ry pom orskiej, lecz w bardzo małym stopniu w yjaśnia ch a rak te r tych śladów. Jedynym i zabytkam i przem awiającym i za istnieniem n a stanow isku grobu lub cm entarzyska tej kultury Je st dro b n y frag m en t przepalonej kości ludzkiej (?) oraz znacznych rozmiarów fragm ent ceram iki z w ykopu 3, pochodzący być może z klosza. Biorąc pod uwagę fragm enty wylewów naczyń, znalezionych w wyniku b ad a ń powierzchniowych 1 wykopaliskowych, ja k i technologię w yrobu ceram iki określonej n a okres lateński, należy brać pod uwagę możliwość przynależnoś
