Wykaz czasopism i kalendarzy polskich na Mazurach i Warmii z lat 1718-1939, znajdujących się w bibliotekach krajowych i zagranicznych

Janusz Jasiński

Wykaz czasopism i kalendarzy

polskich na Mazurach i Warmii z lat

1718-1939, znajdujących się w

bibliotekach krajowych i

zagranicznych

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2, 274-287

JA N U SZ J A S IŃ S K I

W YK AZ CZASO PISM I K A L EN D A R Z Y POLSKICH

N A M AZURACH I WARMII Z LAT 1718 — 1939

Z N A JD U JĄ C Y C H SIĘ W BIBLIO TEK ACH KRAJOW YCH

'

I ZAG RANICZNYCH

C zasopism a p o lsk ie w ych od zące na teren ie b. państwra p ru sk iego posiadają dla nas n iezw y k łą w agę. Z jed n ej strony w zb u d zają one zain teresow an ie ze w zg lęd u b ib liograficzn ego, p rzy czym n iek tóre z nich, jak np. „Poczta K róle­ w ie c k a ”, są d zisia j p ra w d ziw y m i „ b iałym i k ru k a m i”, a z drugiej stron y łączą się one n iero ze rw a ln ie z d ziejam i p o lsk iej k u ltu ry, z w alką o utrzym an ie p olsk ości tych ziem . C za so p iśm ien n ictw o p o lsk ie na W arm ii i M azurach — to jed n o­ cześn ie h istoria tego regionu p o jęta w bardzo szerokim zakresie. Obok bow iem zagad n ień n arod ow ych czy k u ltu ra ln y ch , prasa i k alen d arze p o lsk ie od zw ier­ cied la ją sp raw y i dążenia sp ołeczn e, gospodarcze i religijn e.

Z każdym rok iem p o g łęb ia ją ce się z a in tereso w a n ie p rob lem atyk ą M azur i W arm ii sk ło n iło S ta cję N au k ow ą P o lsk ieg o T o w arzystw a H istorycznego (In sty tu tu M azurskiego) w O lszty n ie do zarejestrow an ia zachow anych szczęśli­ w ie po w o jn ie czasop ism i k a len d a rzy m azu rsk ich i w arm iń sk ich . S ądzim y, że o p u b lik ow an y „W ykaz” będzie p o sia d a ł przede w szy stk im w artość użytkow ą, u ła tw ia ją c od szu k an ie potrzeb n ych pism za in tereso w a n y m osobom 9·

Do z esta w ien ia n in iejszeg o w y k o rzy sta n o C en traln y K atalog C zasopism p row ad zon y p rzez B ib lio tek ę N arodow ą oraz szczeg ó ło w e in form acje n ad esłan e przez p o szczególn e b ib lio tek i. P o n a d to w ia d o m o ści o czasopism ach regionu w a rm .-m a zu rsk ieg o zn ajd u jących się w b ib liotek ach zagran icznych u d zielił dr Wł. C hojnacki, a o „ p o lo n ica ch ” zaw artych w „ K reisb la ta ch ” w B ib liotece U n iw ersy tetu M. K op ern ik a w T oruniu — m gr J. M ałłek. W szystk im tym osobom i p laców k om za okazaną ży czliw o ść skład am y serdeczne p od zięk ow an ie.

O gółem zebrano 62 ty tu ły czasop ism . Obok ty tu łu podano m iejsce i rok w yd an ia, które jednak n ie dla w sz y stk ic h czasop ism m ożna b yło u sta lić. M iejsce w y d a n ia p rzytoczono w ory g in a ln ej p iso w n i. W „W ykazie” n ie u w zględ n ion o w sz y stk ic h elem en tó w op isu k a ta lo g o w eg o , p o n iew a ż w r. 1957 b ib liografię d ruków w a rm iń sk ich og ło sił ks. Jan O b łą k 2), a ponadto szczegółow ą b ib lio ­ g ra fię czasop ism m azu rsk ich op u b lik u je w jed n ym z n ajb liższych n um erów „ K om u n ik atów M azu rsk o-W arm iń sk ich ” dr W ł. C hojnacki. N a to m ia st zw ró­ cono sp ecjaln ą u w a g ę na is tn ie ją c e roczn ik i oraz p oszczególn e n u m ery cz a so ­ pism , podając jed n ocześn ie ich sy g n a tu ry 3). O ile num eru czasop ism a ze w z g lę ­ du na uszk od zen ie n ie udało się odczytać, zaznaczono jego d atę dzienną. W „W yk azie” u w zg lęd n io n o ró w n ież czasopism a d w u języ czn e p o lsk o -n iem ieck ie bądź z p od w ó jn y m i tytu łam i, bądź też z ty tu łem n iem ieck im , a le z tek stem rów n ież p olskim w osobnej k olu m n ie.

9 N in iejszy „W yk az” jest za czą tk iem katalogu „P ru ssicó w ”, c z y li w y d a w ­ n ictw d otyczących teren u b. P ru s W schodnich, za in icjo w a n eg o w r. 1955 przez k iero w n ik a S ta c ji N au k ow ej P T H w O lsztyn ie — E m ilię S u k erto w ą -B ied ra w in ę.

2) Ks. Jan O b ł ą k , W y k a z p o ls k ic h d r u k ó w na W a r m ii za la ta 1800 — 1939. K om u n ik aty M a zu rsk o-W arm iń sk ie 1957, s. 50 — 61; 112— 127. P on ad to W ła­ d y sła w C h o j n a c k i , U z u p e łn i e n ie do w y k a z u pols k ich d r u k ó w n a W a r m ii ks. J. O błą k a , K om u n ik aty M azu rsk o-W arm iń sk ie, 1958, s. 85 — 96.

3) N ie w sz y stk ie b ib lio tek i p od ały sygn atu rę, ponadto chociaż w n iektórych b ib liotek ach w p isa n o czasop ism a do k się g i p rzyb ytk ów , to jednak p race nad ich k a ta lo g o w a n iem n ie z o sta ły c a łk o w ic ie ukończone.

W YKAZ STOSOW ANYCH SKRÓTÓW

BYDGO SZCZ, B IB L. PU B L . CIESZYN, B IB L. ŚL. G D A Ń SK , B IBL. P A N KATOW ICE, BIBL. ŚL. KÓRNIK , B IBL. P A N KRAKÓW , B IBL. JAG. KRAKÓW , BIBL. P A N KRAKÓW , MUZ. CZART. L U B L IN , B IB L. KUL

L U B L IN , B IBL. ŁOPAC.

LWÓW, B IB L . U A N M A RBUR G , WDT. BIBL. OLSZTY N , MUZ. MAZ.

OLSZTYN , ST A C JA N A U K . PTH

O LSZTYN , W ARM . SEM. DUCH.

O LSZTYN , WOJ. ARCH. PA Ń ST W . PŁOCK, BIBL. ZIEL.

PO ZN A Ń , B IBL. P T P N

PO ZN A Ń , B IBL. RACZ.

PO ZN A Ń , BIBL. U N IW . MICK.

TORUŃ, K SIĄ ŻN . M IE JSK A KOPERN. TORUŃ, B IBL. U NIW . KOPERN. W A R SZA W A , B IB L. NARÓD.

— M iejska B iblioteka P u b liczn a w B ydgoszczy.

— B iblioteka Ś ląsk a w K atow icach. O ddział Z abytkow y w C ieszynie. — B ib liotek a G dańska P olsk iej

A k ad em ii N auk.

— B ib liotek a Ś ląsk a w K atow icach. — P olska A kadem ia Nauk. B ib lio ­

teka Kórnicka.

— B ib liotek a Jagielloń sk a, K raków . — B ib liotek a P o lsk iej A k ad em ii

N auk w K rakow ie.

—■ M uzeum N arodow e w K rakow ie. Oddział: Zbiory C zartoryskich. — B ib liotek a U n iw ersy teck a K ato­ lick ieg o U n iw ersy tetu L u b el­ skiego

— W ojew ódzka i M iejska B ib liotek a P ubliczna im. H. Ł opacińskiego, Lublin.

— B ib liotek a U k raiń sk iej A k ad em ii N auk w e L w ow ie.

— W estd eu tsch e B ib lioth ek , M ar­ burg/Lahn.

— B ib liotek a M uzeum M azurskiego. O lsztyn.

— B ib liotek a S ta cji N au k ow ej P o l­ skiego T ow arzystw a H isto r y c z ­ nego (In stytu tu M azurskiego) w O lsztynie.

— B ib liotek a W arm ińskiego S e m i­ narium D uchow nego w O lszty­ nie.

— B ib liotek a W ojew ódzkiego A rch i­ w u m P a ń stw o w eg o w O lsztynie. — T ow arzystw o N aukow e P łockie.

B iblioteka im. Z ieliń sk ich . — B ib liotek a P oznańskiego T ow a­

rzystw a P rzyjaciół N auk, P oz­ nań.

— M iejska B ib liotek a P ubliczna im. Edwarda R aczyńskiego, Poznań.

— U n iw ersy tet im. Adam a M ick ie­ w icza. B iblioteka G łów na w Poznaniu.

— K siążnica M iejska im. M ikołaja K opernika w Toruniu.

— B ib liotek a G łów na U n iw ersytetu M ikołaja K opernika w Toruniu. — B ib liotek a N arodow a, W arszaw a.

W A R SZ A W A , B IB L . UNIW . — B ib lio tek a U n iw ersy teck a w W ar­ sza w ie.

W A R SZ A W A , STOW . DZIEŃ. POL. — Zarząd G łó w n y S to w a rzy szen ia D zien n ik arzy P olsk ich w W ar­ szaw ie, ul. Foksal.

WROCŁAW , B IB L . O SSO L. — P o lsk a A k ad em ia N auk — Zakład N arod ow y im. O ssoliń sk ich — B ib liotek a, W rocław

W ROCŁAW, B IBL. U N IW . — B ib lio tek a U n iw ersy teck a w e W rocław iu.

1. A l l e n s t e i n e r K r e i s b l a t t . A llen stein *) (1843 — 1944)

2. C e c h . B erlin (1928 — 1933)

3. E w a n g i e l i k . D o d a t e k d o „ G a z e t y L u d o w e j ”.

E łk (1896 — 1899)

W ROCŁAW — B IB L . OSSO L.: R. 1896; R. 1897; R. 1898 nr 3 — 14. S ygn . 98.955 I.

4. G a z e t a L e c k a. Lec *) (1875 — 1890, 1892)

EYD G O SZC Z — B IB L . PU B L .: R. 1875 nr 2. S y g n . 30202. 1905. K RAKÓW — B IB L . JA G .: R. 1886 nr 1 — 5. S y g n . 7464 III czasop.

KRAKÓW — B IB L. P A N : R. 1875 nr 1 — 8, 10, 13, 15, 18, 27. Sygn . 7871 III. K Ó R N IK — B IB L . P A N : R. 1886 nr 1 — 17, 19 — 53; R. 1887; R. 1888; R. 1889 nr 1 — 26, 28 — 51; R. 1892 nr 1 — 51. Sygn . C z3200.

LWÓW — B IB L . U A N : R. 1875 — 1890; R. 1892. S ygn . O ss. 74469. P O Z N A Ń — B IB L . P T P N : R. 1881 nr 51; 1882 nr 1, 4. S ygn . 17819 III.

TO RUŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖ PERN.: R. 1875— 1889. S ygn . T. N. 0201. W ROCŁAW — B IB L . OSSOL.: R. 1875; R. 1876; R. 1877 nr 27 — 52; R. 1878 nr 4 — 52; R. 1879 — 1889; R. 1890 nr 1 — 13; R. 1892. S y g n . 74469 II. *) G iżycko.

5. G a z e t a L u d o w a . Ełk. Szczytno (1 8 9 6 — 1902)

LWÓW — B IBL. U A N : 1896 — 1902. Sygn. Oss. 98958. O LSZTYN — MUZ. M AZ.: R. 1896 nr 67.

O LSZTYN — ST A C JA N A U K . PTH: R. 1896 nr 1 — 39, 41 — 99, 101; R. 1897 nr 2 — 5, 7 — 26, 48 — 50, 88 — 91, 93, 96, 101; R. 1898 nr 1 — 3 , 5 — 17, 24 — 46, 29. VI, 51, 53, 73, 77, 88; Pt. 1899 nr 1, 2, 6 — 9, 11 — 19, 23, 24, 79 — 86; 1900 nr 37 — 39, 48, 50 — 52, 54, 65 — 67, 70 — 74, 80 — 83, 88, 90, 96 — 99; R. 1901 nr

4

7

PŁO CK — B IBL. ZIEL.: R. 1898 nr 65; R. 1899 nr 76. S ygn. P. 2875. PO Z N A N — BIBL. PT PN : R. 1898 nr 14; R. 1901 nr 36. S y g n . 58005 IV. TO R UŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖPERN.: R. 1900 nr 41. S ygn. W. F. 3866.

6. G a z e t a O l s z t y ń s k a . O lsztyn (1886 — 1939)

KA TO W IC E — B IB L. ŚL.: R. 1898 nr 154 — 156; R. 1899 nr 1 — 142. Sygn. F 33 IV.

KRAKÓW — BIBL. JAG.: R. 1894 nr 1 — 3, 5, 7 — 11, 15 — 18, 21, 22, 24, 25, 27, 32 — 37, 44; R. 1901 nr 114, 121 — 127, 131 — 134, 136, 138, 141 — 144, 146, 147, 149 — 153; R. 1914 n r 101. S ygn . 1689 IV czasop.

KRAKÓW — B IBL. P A N : R. 1935 nr 47; R. 1936 nr 245; R. 1937 nr 8, 29 — 33, 35, 36, 42, 52, 54, 59, 61, 67, 82 — 85, 88, 105, 120, 121, 234, 241, 267, 271, 280 — 282, 294, 298, 299; R. 1939 nr 6, 8, 11, 12. Sygn.. 1216 IV.

LWÓW — BIBL. U A N : R. 1886 — 1913. S ygn. Oss. 83428.

O LSZ TY N — MUZ. M AZ.: R. 1893 nr 95; R. 1894 nr 38; R. 1895 nr 21; R. 1898 nr 151; R. 1915 nr 5; R. 1918 nr 59j; R. 1919 nr 12, 24 V, 63, 3 V I, 125, 134; R. 1920 nr 20, 64, 83, 85, 86; R. 1921 nr 15, 15 VII., 145, 146; 1922 nr 37, 38, 43, 44, 51, 53, 55, 58 — 60, 62, 68, 72, 81, 126, 150, 154, 155 — 161, 176, 177, 183, 189, 194, 12 IX , 219, 220, 226 — 228, 230, 236, 238, 248, 250 — 252, 259, 288, 289, 299; R. 1923 nr 13, 16, 23, 27, 35, 36, 38, 50, 82, 94, 100, 114, 126 — 139, 146, 148 — 153, 155 — 156, 159 — 164, 203 — 205, 208, 209, 211 — 222, 228 — 233, 235, 239 — 241, 25 X II; R. 1924 nr 25, 106 — 109, 129, 141, 146, 147, 159, 166, 266, 286; R. 1925 nr 38, 83, 84, 87, 91, 105, 109, 111, 189, 191, 195, 198, 260, 300, 301; R. 1926 nr 39, 41, 45, 47, 48, 170, 236, 249, 250; R. 1927 nr 2, 4 — 8, 15, 28, 41 — 45, 49, 52, 59, 60, 80, 85, 101 — 105, 107 — 113, 115, 116, 118, 120 — 122, 132, 138, 141, 142, 159, 166, 167, 195, 9 IX , 217 — 220, 222, 231, 232, 239, 249, 250, 262, 298, 299; R. 1928 nr 3, 4, 51, 55, 57, 67, 77; R. 1929 nr 56; R. 1930 nr 220; R. 1932 nr 47, 56, 64, 65, 68, 72 — 74, 77, 8", 85, 90, 98, 103, 244, 250; R. 1933 nr 70, 170, 174, 179, 181, 182, 232 — 238, 243 — 246, 252 — 255, 258 — 259, 261, 262, 270, 277; R. 1934 nr 15, 36, 42, 45, 49, 58, 64, 86, 92, 96, 97, 100, 106; R. 1935 n r 60, 71, 103 — 105, 107, 108, 117 — 120, 122 — 126, 162, 165, 187, 193, 195, 199, 211, 213, 224, 228 — 232, 234 — 236, 238, 240, 241, 243, 244, 246, 250, 259; R. 1936 nr 1 — 17, 29 II, 51, 52, 68, 69, 73, 75, 76, 81, 88, 92, 93, 95, 106, 107, 109, 113 — 116, 120, 124, 129, 130, 131 — 133, 135, 137, 265, 296; R. 1937 nr 31, 91 — 95, 97, 101, 102, 104— 110, 112 — 114, 132, 175, 176, 179, 182, 185, 186, 193, 196, 197, 199, 202, 203, 213, 218 — 220, 235 — 239; R. 1938 nr 1, 3, 4, 6, 13 — 22, 3 II, 31, 34 — 37, 40, 41, 43, 52, 54, 56 — 66, 68, 72 — 74, 90 — 92, 98 — 101, 122, 135, 137, 140 — 142, 145, 162, 169 — 175, 252, 257, 260, 263 — 265, 269, 272, 273; R. 1939 nr 98, 99, 120, 127, 131 — 135, 194. O LSZ TY N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1893 nr 58; R. 1918 nr 7, 9 — 18, 20, 26; R. 1919 nr 2, 4 — 7, 11, 13, 15 — 17, 19 — 22, 25, 26, 28, 29, 60; R. 1920 nr 25 — 27, 37, 39, 40, 44, 45, 47, 49, 61 — 63, 72, 74, 75, 77, 79, 81 — 86, 88, 90 — 93, 95 — 105; R. 1921 nr 1 — 5, 7 — 18, 67, 287; R. 1922 nr 4; R. 1923 nr 88, 92, 94 — 98, 101, 104, 108 — 114, 149, 151, 152, 155 — 158, 161 — 164, 167 — 172, 174, 176 — 180, 183 — 196, 198 — 209, 212 — 214, 218 — 235, 237, 238, 240 — 255, 257 — 277

266, 268 — 271, 274, 279, 281, 282; R. 1924 nr 6 — 10, 1 2 — 14, 16 — 23, 25, 28 — 37, 39, 46, 60, 61, 70 — 72, 83, 84, 90, 91, 94, 95, 98 — 101, 111 — 119, 122, 124— 127, 149, 150, 152, 154 — 196, 198, 199, 201 — 211, 213 — 216, 218, 231 — 243, 245 — 247, 249, 252, 255, 258, 259, 262, 264— 276, 294, 296, 298, 300, 301; R. 1925 nr 1 — 6, 8 — 12, 15, 16, 22 — 24, 33, 35, 62, 67, 77, 79, 100, 108, 113, 115 — 117, 128, 129, 132, 141, 148, 151, 152, 163, 173, 184, 198, 211, 218, 227; R. 1927 nr 86, 255 — 266, 268, 270 — 278, 280 — 291; R. 1928 nr 5 — 14, 23, 27 — 31, 33, 34, 37, 38, 40, 51 — 54, 58 — 65, 79, 80, 141 — 150, 153 — 157, 160, 162, 164 — 169, 171, 182, 183, 186, 187, 189, 190, 192, 194, 195, 201 — 208, 217 — 219, 221, 223, 224, 235 — 237, 240 — 243, 245, 247 — 249, 252, 258 — 260, 262 — 265, 272; R. 1929 nr 71, 72, 74, 157; R. 1930 nr 67, 68, 70, 72; R. 1933 nr 69 — 86, 147, 215, 216; R. 1938 nr 53; R. 1939 nr 10, 25, 31, 155, 166. S ygn . G 36.

O LSZ TYN — W ARM . SEM . DUC H .: R. 1897 nr 10; R. 1902 nr 144, 147; R. 1908 nr 141; R. 1912 nr 103; R. 1921 nr 142; R. 1922 nr 134; R. 1926 nr 6; R. 1929 nr 25, 141, 150, 153, 234, 235, 242, 244, 245, 250; R. 1930 nr 209; R. 1936 nr 2, 9, 10. PŁO CK — B IB L. ZIEL.: R. 1909 nr 3. S ygn . P. 1478.

PO Z N A N — B IBL. U NIW . M ICK.: R. 1887 nr 1 — 9, 11 — 20, 22 — 26, 28 — 38, 40 — 47, 4 9 — 52; R. 1888 nr 1 — 6, 9, 11 — 13, 15 — 17, 19, 21 — 24, 31, 32, 34, 36, 37, 30, 33, 35, 38 — 40, 42, 43, 46 — 52; R. 1890 nr 4, 6 — 15, 17 — 27, 29, 30, 32 — 56, 58, 59, 62, 64, 65; R. 1891 nr 3, 7, 8, 10 — 12, 17, 21 — 25, 28, 29, 31, 32. 35 — 37, 41 — 46, 48 — 50, 52, 54, 56 — 64, 66 — 79, 81 — 83, 85, 87 — 90. Sygn. IV 99577.

TO RUŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A K O PER N.: R. 1910; R. 1936 nr 48 — 300; R. 1937 nr 1 — 274, 276 — 301; R. 1938 nr 1 — 151, 164, 167 — 301. S ygn . 01027.

W A RSZA W A — B IB L . NARÓD.: R. 1919 nr 42 — 48, 95, 98, 99; 1938 [luki]. Sygn. P. 35778; R. 1932 nr 1 — 150; R. 1933 nr 1 — 280; R. 1935 nr 1 — 148; R. 1935 nr 1 — 194. S y g n . Ok. 58. W A R SZ A W A — B IB L . UNIW .: R. 1907 nr 2 — 9, 11 — 83, 8 5 — 106, 113 — 124, 131 — 139, 143 — 145; R. 1921 nr 172; R. 1923 nr 157 — 166, 168 — 180, 183, 184, 247; R. 1926 nr 215, 223; R. 1931 nr 33, 37, 40, 44, 45, 82, 83, 85 — 89, 92, 94, 95, 96, 98, 102, 103, 106, 110 — 114, 118 — 120, 122, 124, 130, 131. Sygn. 06263. · W A R SZ A W A — STOW . DZIEŃ. POL.: R. 1936; R. 1937 [duże lukij; R. 1938; R. 1939; [praw ie k o m p lety ]. 7. G a z e t a M a z u r s k a . B e r l i n (1 8 9 8 — 1 8 9 9 ) O LSZT Y N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1898 nr 13; R. 1899 nr 21. S ygn . G 27. PO Z N A Ń — B IBL. P T P N : R. 1898 nr 3. 8. G a z e t a M a z u r s k a . W a r s z a w a — D z i a ł d o w o ( 1 9 2 2 — 1 9 3 3 ) K R A KÓW — BIBL. JAG.: R. 1922 nr 1; R. 1923 n r 3, 6, 8, 9, 12, 13, 15 — 24; R. 1924 nr 1, 3, 4, 6 — 12, 14 — 16, 18, 19, 21, 22; R. 1925 — 1930; R. 1932 nr 3, 4, 6 — 31. S y g n . 10 2260 III czasop. O L SZ T Y N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1922 — 1927 *); R. 1929 — 1933. S ygn. G 44.

PŁO CK — BIBL. ZIEL.: R. 1928 nr 4, 5. S ygn. P. 2389.

P O Z N A Ń — BIBL. PT PN : R. 1925 nr 1 — 50; R. 1926 nr 1 — 14, 16 — 44, 46 — 48. Sygn. 59522.

*) D la ew a n g e lic k ie j lu d n o ści p o w . K ępno, O dolanów , O strzeszów i O strów w y d a w a n o „G azetę M azu rsk ą” jak o m u tację p t „ N o w in y ”. R. 1928 „ N o w in ” znajiduje się w S ta cji N auk. PTH .

PO Z N A N — BIBL. UNIW . MICK.: R. 1925; R. 1928 [luki], Sygn. 98758 III. TORUN — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖPERN.: R. 1923 nr 24; R. 1924 nr 1 — 25; R. 1925 nr 1 — 50; R. 1926 nr 1 — 42, 44 — 48; R. 1927 nr 1 — 48; R. 1928 nr 1 — 42, 44 — 48; R. 1929 — 1931; R. 1932 nr 1 — 31; R. 1933 nr 1 — 6. Sygn. О 1108. W A R SZ A W A — B IBL. NAROD.: R. 1922 — 1925; R. 1926 nr 1 — 14, 16 — 48; R. 1927 — 1933. Sygn . P. 21340. R. 1931 nr 2 — 13, 27 — 52; R. 1932 nr 1 — 31. Sygn . K ras. 90 131. W A R SZ A W A — B IBL. UNIW .: R. 1928 nr 2, 8, 16. '

9. G a z e t a P o l s k a . K w idzyn. O lsztyn (1921 — 1922)

TORUN — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖPERN.: R. 1921 nr 234. Sygn. W. F. 3866.

10. G a z e t a P o l s k a d l a p o w i a t ó w n a d w i ś l a ń s k i c h .

K w idzyn (1920)

PO Z N A N — BIBL. U NIW . MICK.: R. 1920. Sygn. 299029 V.

TO RUN — K SĄ Z N . M IEJS. KÖPERN.: R. 1920 nr 14, 16 — 27, 29 — 35, 77, 196, 204. S ygn. 01392.

11.

G ł o s E w a n g e l i j n y . Szczytno (1925 — 1939)

12.

G 1 o s M a z u r s к i *). Działdow o (1928 — 1939)

*) B y ła to m utacja „D rw qcy” w y d . w L u b aw ie.

13. G ł o s P o g r a n i c z a .

D o d a t e k d o „ G a z e t y O l s z t y ń s k i e j ”.

O lsztyn (1929 — 1932)

14. G o n i e c M a z u r s k i . Ostróda (1905)

LWÓW — BIBL. UAN : R. 1905. S ygn. Oss. 122 141. O L SZT YN — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1905 nr 3, 37.

15. G ł o s z L i t w y. W iln o* ) (1864)

P O Z N A Ń — B IBL. P T P N : R. 1864 nr 1, 5. S ygn. 19 697 III. *) F a k ty czn ie g azeta w y ch o d ziła w K rólew cu.

16. G o s p o d a r z . D o d a t e k b e z p ł a t n y d o „ G a z e t y

O l s z t y ń s k i e j ”. O lsztyn (1921 — 1939)

T O R U Ń — K SIĄ Ż N . M IE JSK A K O PERN.: W spółopr. z „G azetą O lszt.”.

S ygn. 01027. .

17. G o s p o d a r z . D o d a t e k b e z p ł a t n y d o „ M a z u r a ”.

Szczytno (1928 — 1939)

18·. G o s p o d a r z . D o d a t e k b e z p ł a t n y d o

„M a z u r s k i e g o P r z y j a c i e l a L u d u ”.

Szczytno (1923 — 1928)

19. G o ś ć N i e d z i e l n y . T y g o d n i o w y d o d a t e k

d o „ G a z e t y O l s z t y ń s k i e j” .

O lsztyn (1887 — 1930)

’

O L SZ T Y N — W ARM . SEM . DUCH.: R. 1925 nr 50; R. 1926 nr 2; R. 1928 nr 9; R. 1929 n r 43; R. 1930 nr 22.

TO R U Ń — K SIĄ Ż N . M IE JSK A K O PER N .: W spółopr. z „G azetą O lszty ń sk ą ”. S ygn. 01027.

W A R SZ A W A — B IB L . NAR Ó D .: R. 1906 nr 1, 4, 6 — 9, 11 — 17, 19 — 29, 31 — 48, 50, 52; R. 1907 nr 1, 3 — 24, 26 — 36, 39 — 42, 45 — 47, 49; R. 1926 nr 7, 39; R. 1929 nr 20, 25, 51. Sygn . P. 21020.

W ROCŁAW — B IB L. OSSO L.: R. 1893 — 1914. S y g r . 92579 II.

20. G o ś ć N i e d z i e l n y . O lsztyn (1931 — 1939)

O L SZ T Y N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1934 nr 23; R. 1939 nr 30. Sygn . G 34. O L SZ T Y N — W ARM . SEM . DUCH.: R. 1931 nr 48; R. 1933 nr 41.

W A R SZ A W A — B IBL. NAR Ó D .: R. 1931 nr 15 — 17, 19, 20, 22, 38 — 48; R. 1932 nr 1 — 16, 18, 19, 21 — 23, 25, 27, 28, 30, 32 — 34, 36 — 52; R. 1933 nr 1 — 16,

19 — 38, 40 — 52; 1934 nr 1 — 38, 40 — 53; R. 1935 nr 2 — 53; R. 1936 nr 1 — 29, 31 — 40, 44, 48 — 50, 52; R. 1937 nr 4, 7, 9 — 11, 13, 16, 19, 20, 27, 38, 40, 45. 47 — 49, 52; R. 1938 nr 1 — 11, 15, 16, 19 — 22, 24, 28, 34 — 35, 37, 39, 40, 42, 45 — 47, 49 — 52; R. 1939 nr 1, 2, 4 — 33. S ygn. P. 21020.

21.

D a s J o h a η n i s b u r g e г К r e i s - В 1 a 11. —

T y g o d n i k O b w o d u J a n s b o r s k i e g o . Jansbork *)

22. K a l e n d a r z A s t r o n o m i c z n y i D o m o w y . K rólew iec

KRAKOW — B IBL. JAG.: R. 1798; R. 1800; R. 1802. W A R SZA W A — B IB L . UNIW .: R. 1799.

23. K a l e n d a r z d l a M a z u r ó w

w y z n a n i a e w a n g e l i c k i e g o . Szczytno (1920)

OLSZT Y N — MUZ. MAZ.: R. 1920. Sygn. J. V 3678.

OLSZT Y N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1920. ’ P O Z N A N — B IB L. U N IW . MICK.: R. 1920. S ygn. 198114 III.

TO R U Ń — B IBL. U N IW . KOPERN.: R. 1920. S ygn. 020098.

24. K a l e n d a r z d l a M a z u r ó w .

W arszawa. Szczytno. O lsztyn (1 9 2 4 — 1939)

G D A N S K — B IB L. P A N : R. 1931. Sygn . II 0406.

K R A KÓ W — B IB L . JAG.: R. 1924 — 1928; R. 1931; R. 1932. Sygn. 406413 III. L U B L IN — BIBL. KUL: R. 1924 — 1927. Sygn. V — 3343.

O L SZ T Y N — MUZ. MAZ.: R. 1930. Sygn. В II 894. R. 1933. Sygn. В II 893. O L SZTY N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1924 — 1928; R. 1930 — 1939. Sygn. С II 49.

P O Z N A N — B IB L. PTPN : R. 1924— 1927. S ygn. 61345 II.

PO Z N A N — B IBL. U NIW . MICK.: R. 1931; R. 1933; R. 1936. Sygn. 154555 II. TO RUŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KO PERN.: R. 1927 — 1929; R. 1932; R. 1936. S ygn. T. N. 02237. R. 1936; R. 1939. S ygn. 03349.

TO R U Ń — B IBL. U NIW . KOPERN.: R. 1929. S ygn. 08199. W ROCŁAW — B IB L. O SSOL.: R. 1924. S ygn. 165344 I.

25. K a l e n d a r z

e w a n g i e l i c k o - p o l ś k i

d l a

M a z u r ,

^

S z l ą s k a i d l a K a s z u b ó w . Toruń (1886 — 1890)

G D A N S K — BIBL. PA N : R. 1886. Sygn. I 0118.

KRAKÓW — BIBL. JAG.: R. 1889. Sygn . 6060 I Czasop.

TO R UŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KO PERN.: R. 1886 — 1890. S ygn. 50127; W F2280.

26. K a l e n d a r z G o s p o d a r s k i . K rólew iec

K R A K Ó W — B IBL. JAG.: R. 1774; R. 1776. Sygn. 6209 II Czasop,

27. K a l e n d a r z

K r ó l e w s k o - P r u s k i

e w a n g i e l i c k i .

K rólew iec (1 8 5 9 — 1931)

KR A KÓW — B IB L . JAG.: R. 1878; R. 1882 — 1884. S ygn. 6096 I C zasop. L U B L IN — B IBL. LO P AC.: R. 1882 — 1890; R. 1892; R. 1894; R. 1895. S ygn. 7908. O L SZ T Y N — MUZ. M AZ.: R. 1907; R. 1908; R. 1914; R. 1916; R. 1921; R. 1923; R. 1924; R. 1931. S ygn . J III 3301. O L SZ T Y N — ST A C JA N A U K . PTH: R. 1880; R. 1890; R. 1892; R . 1894; R. 1896; R. 1899; R. 1901; R. 1903 — 1912; R. 1914; R. 1916— 1918; R. 1920 — 1928; R. 1931 S ygn. С II 55. PO Z N A N — B IB L . PT PN : R. 1878 — 1883; R. 1900. S ygn. 14522 I.

T O R U Ń — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖ PERN.: R. 1868. S ygn . A. 624. R. 1905. S ygn . W. F. 1307.

W ROCŁAW — B IB L UNIW .: R. 1895. Sygn . 30077 I.

28. K a l e n d a r z „ M a z u r a ”. Szczytno (1907)

K Ó RN IK — B IB L . P A N : R. 1907. S ygn . Cz 1268. PO Z N A N — B IB L. P T P N : R. 1907.

29. K a l e n d a r z p o l s k o - w a r m i ń s k i . O lsztyn (1892)

TO R UN — K SIĄ Ż N . M IE JSK A K Ö PER N.: R. 1892. S ygn. 52264.

30. K a l e n d a r z P r u s k i P o l s k i . K rólew iec

G D A N S K — B IBL. P A N : R. 1794. Sygn. Ta 7008. 8°.

KR A KÓW — B IB L . JAG.: R. 1767; R. 1793; R. 1803. S ygn . 5737 I C zasop.

K u r e k M a z u r s k i

.

31. L ö t z e n e r K r e i s b l a t t . L ö tze n * )

32. L y c k e r K r e i s b l a t t . L yck *)

33. M a z u r . Ostród. (1883 — 1884)

T O R U N — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KÖPERN.: R. 1883/84 nr 1, ß. Sygn. W. F. 3866.

34. M a z u r . S zczytn o (1906 — 1914, 1919, 1920)

R. 1909 nr 1 — 17, 19 — 60, 62 — 77; R. 1910 nr 20 — 28, 30 — 40, 63 — 76, 86, 104; R. 1911 n r 1 — 30, 32,— 53; R. 1912 nr 27 — 72, 74, 76, 78 — 104; R. 1913 nr 1 — 10, 12 — 25, 27 — 103; R. 1914 nr 2 — 14, 16 — 30, 33 — 38, 40 — 61; R. 1919 nr 11 — 22, 24, 46 — 64, 66 — 68, 70 — 87, 89 — 100, 103 — 119; R*. 1920 nr 4 — 6, 8 — 11, 13 — 22, 24 — 36, 39, 40, 42 — 59, 61 — 74. Sygn. G 38.

PŁO CK — BIBL. ZIEL.: R. 1913 nr 68, 70. Sygn. P. 1480.

W A R SZ A W A — B IBL. NARÓD.: R. 1919 nr 11, 12, 15, 16, 21 — 27, 108, 111, 113, 116, 117; R. 1920 nr 1, 3 — 9, 11, 13, 14, 16 — 22, 24 — 28, 30, 31, 34, 36 — 77. Sygn. P. 35088. Z akład Czasop.: R. 1919 nr 60, 61, 70, 71, 73, 74, 77, 78, 81, 82. Sygn. Kras. 95298.

35. M a z u r . Szczytno (1928 — 1939)

TO R UŃ — K SIĄ Ż N , M IEJSK A KOPERN.: R. 1936 nr 18 — 103; R. 1937 nr 1 — 18, 20 — 28, 30 — 102; R. 1938 nr 1 — 3, 5 — 36, 38 — 48, 50 — 52, 70.

Sygn. 01264. ' %

W A R SZ A W A — BIBL. NARÓD.: R. 1928 nr 1; R. 1931 nr 3 2 — 36; R. 1932 nr 1 — 105; R. 1933 nr 1 — 13, 19 — 57, 59, 60, 65, 67 — 69; R. 1936 nr 1 — 103. Sygn. P. 35088. Z akład Czasop.: R. 1938 nr 28 — 103; R. 1939 nr 2 — 14. Sygn . Ok. 656.

36. M a z u r W s c h o d n i o - p r u s k i . Tylża (1885)

’

PO Z N A N — B IBL. PT PN : R. 1885 nr 1 — 11. S ygn. 17604 III. W ROCŁAW — B IB L. OSSOL.: R. 1885. Sygn. 82523 II.

37. M a z u r s k i K u r e k — D e r M a s u r i s c h e H a h n .

Szczytno. Jansbork (1849 — 1850)

K Ó R N IK — B IB L. P A N : R. 1849 nr 1. S ygn. Cz 4136. _ K RA K Ó W — B IB L . JAG.: R. 1849 nr 4, 5. Sygn. 1187 IV Czasop.

38. M a z u r s k i P r z y j a c i e l L u d u . Szczytno (1923 — 1928)

39.

M a z u r s k i P r z y j a c i e l L u d u —

M a s u r i s c h e r V o l k s f r e u n d . Szczytno (1928 — 1939)

40. N e i d e n b u r g e r K r e i s b l a t t . N eidenburg *) (1840— 1944)

41.

N a s z Ś w i a t . B e z p ł a t n y D o d a t e k d o „ G a z e t y

M a z u r s k i e j ”. W arszawa. D ziałdow o (1929 — 1933)

nr

42. N a s z Ś w i a t e k . B e z p ł a t n y d o d a t e k d o „ G a z e t y

M a z u r s k i e j ”. W arszawa — D ziałdow o (1929 — 1933)

43. N o w i n y o r o z s z e r z e n i u w i a r y

c h r z e ś c i a ń s k i e y . K rólew iec (1835 — 1892)

TO R U Ń — K SIĄ Ż N . M IE JSK A KO PER N.: R. 1890; R. 1891. S ygn . T. N. 0134. TO RUŃ — B IB L . U N IW . K O PER N .: R. 1835; R. 1837; R. 1841 nr 1 — 4; R. 1842 nr 1 — 6; R. 1843 nr 1 — 5; R. 1844 nr 1 — 5; R. 1845 nr 1; R. 1846 nr 1, 2; R. 1847 nr 1 — 3;R. 1849 n r 1 — 3; R. 1850 n r 1 - 2 ; R. 1851 nr 1 — 4; R. 1852 nr 1 — 4; R. 1853 nr 1 — 4; R. 1854 nr 1 — 4; R. 1855 nr 1 — 3; R. 1856 nr 1 — 5; R. 1857 n r 1 — 6; R. 1858 nr 1 — 4; R. 1859 nr 1 — 4,; R. 1860 nr 1 — 3; R. 1861 nr 1, 2; R. 1862 — 1864; R. 1865 nr 5. S y g n . 03722.

44. N o w i n y W a r m i ń s k i e . O lsztyn (1890. 1891)

KR AKÓW — B IB L. JAG.: R. 1890 nr 22; R. 1891 nr 1, 3, 7 — 70, 16. Sygn.

1075 IV C zasop.

-O LSZT YN — W ARM . SEM . D UC H.: R. 1891 nr 47, 48.

TO RUŃ — K SIĄ Ż N . M IE JSK A K O PER N.: R. 1890 nr 5. S ygn . W. F. 3866.

45. O r t e l s b u r g e r K r e i s b l a t t . O rtelsburg *) (1840 — 1944)

46.

O s t e r o d e r K r e i s b l a t t . O sterode *) (1834 — 1944)

284

47. P o c z t a K r ó l e w i e c k a . K rólew iec (1718 — 1720)

TORUN — BIBL. UNIW . KÖPERN.: R. 1718 nr 1 — 22; R. 1719 n r 1 — 52; R. 1720 nr 1 — 50. S ygn . 02951.

48. P o l s k i p r z y j a c i e l f a m i l i i . Berlin (1 8 9 4 — 1899)

49. P r a w d z i w y E w a n g i e l i k p o l s k i .

Johannisburg *) (1859, 1860)

*) P isz.

50. P r a w d z i w y P r u s a k , e w a n g i e l i c k i , r e l i g i j n o -

p a t r y o t y c z n y k a l e n d a r z n a r o d o w y .

Johannisburg *) (1854 — 1871)

KRAKÓW — MUZ. CZART.: R. 1865.

PO Z N A N — B IBL. PTPN : R. 1859. Sygn. 15930 I.

TO R U Ń — K SIĄ Ż N . M IEJSK A KÖPERN.: R. 1865; R. 1866; R. 1867. Sygn. A. 621.

*) P isz.

51. P r u s k i P r z y j a c i e l L u d u . K rólew iec (1863 — 1874)

KRAKÓW — B IBL. JAG.: R. 1872 nr 10. Sygn. 1839 III Czasop. PO Z N A N — BIBL. PTPN : R. 1863 nr 1. Sygn. 13739 III.

52. P r u s k i P r z y j a c i e l L u d u .

K rólew iec, O lsztyn (1900 — 1922)

O LSZ TYN — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1901 nr 3, 23, 24, 32, 34 — 37, 39 — 41, 43 — 52; R. 1902 nr 1 — 4; R. 1904 nr 28 — 48, 50; R. 1905 nr 1 — 10, 12. 13, 28 — 34, 52; R. 1906 nr 1 — 4, 7, 8, 10, 12, 15, 19, 21 — 23, 26, 28, 29, 31, 32, 37,

40

W A R SZA W A — B IB L . NAROD.: R. 1919 nr 3. S ygn. P. 35893. W A R SZA W A — B IBL. UNIW .: R. 1920 nr 9.

53. P r u s k o - p o l s k i

k a l e n d a r z

d l a

e w a n g e l i k ó w .

Ostróda (1879 — 1906)

54.

P r z y j a c i e l D z i a t e k . D o d a t e k t y g o d n i o w y

d o „ G a z e t y O l s z t y ń s k i e j ”. O lsztyn (1922 — ?)

O L SZ T Y N — W ARM . SEM . DUC H .: R. 1923 nr 19.

55. P r z y j a c i e l L u d u — D e r V o l k s f r e u n d .

O lsztyn ek (1849)

O L SZ T Y N — W OJ. A RC H . PA Ń ST W .: R. 1849 nr 1, 2. S y g n . 1440.

56. P r z y j a c i e l L u d u Ł ę c k i . Eł k (1842, 1844)

C IE SZY N — B IB L . SL.: R. 1842 nr 1 — 12 oraz „P rzyd atek do Ł eck iego P rzy ­ ja ciela L u d u ”. S ygn . J. I. K ra szew sk ieg o nr 5248.

K ATOW ICE — B IB L. SL.: R. 1842 nr 1 — 12; R. 1844 nr 1 — 12 oraz „P rzyda­ tek ...”. S ygn . 4606 II.

K RA K ÓW — B IB L . JA G .: R. 1842 nr 1, 2. S ygn. 256 II C zasop. KR A KÓW — MUZ. CZART.: R. 1842 nr 1 — 12. S ygn . 32835 I. LU BLIN — B IB L. ŁOPAC.: R. 1842 nr 1 — 3, 6 — 12.

O L SZ T Y N — S T A C JA N A U K . PTH : R. 1842 n r 5 oraz „P rzyd atek ...”. S ygn. С II 51.

P O Z N A N — B IB L . U N IW . MICK.: R. 1842 n r 1 — 12 oraz „P rzydatek...”. S ygn. 196918 II Cym.

W A R SZ A W A — B IB L . NAR Ó D .: R. 1842; R. 1844 nr 1 oraz „P rzydatek...”. Sygn . P. 90961; R. 1842; R. 1844. S ygn . P. 263.

W ROCŁAW — B IB L . OSSO L.: R. 1842 oraz „P rzyd atek ...”. Sygn . 127651 I.

57. P r z y j a c i e l R o d z i n y . D o d . b e z p ł a t n y

-

d o „ M a z u r a ” . S zczytn o (1 9 0 6 — 1914)

58. T w i e r d z a E w a n g e l i c k a . D o d . r e l i g .

d o „ M a z u r a ”. S zczytn o (1 9 2 9 — 1939)

59. W a r m i a k . O lsztyn (1893 — 1905)

O L SZ T Y N — W ARM . SEM . DUCH.: R. 1896 nr 42; R. 1897 nr 38.

60. Z a r a d n y G o s p o d a r z W i e j s k i . Joh an n isb u rg*) (1859)

P O Z N A N — B IBL. PT PN : R. 1859 p. 1. S y g n . 68451 II. P O Z N A N — B IB L . RACZ.: R. 1859 p. 1. S ygn. C I I 1645. W A R SZA W A — B IB L. UNIW .: R. 1859 p. 1. S ygn . 2 g 20 .3 . 12.

*) P isz.

61. Z i e m i a W s c h o d n i o - P r u s k a . Toruń (1929 — 1932)

BYDGO SZCZ B IB L. PUBL.: R. 1929 nr 1 — 8. Sygn. 32341«. 1931.

KRAKÓW — BIBL. JAG.: R. 1929 nr 1 — 8; R. 1930 nr 1, 3 — 9; R. 1931 nr 1 — 8; R. 1932 nr 1 — 7. Sygn. 2613 III Czasop.

KRAKÓW — B IB L . P A N : R. 1929 nr 1 — 8; R. 1930 nr 1, 3 — 6, 8, 9. S ygn . 321 III.

O LSZ TYN — MUZ. MAZ.: R. 1929 nr 1 — 4, 7; R. 1930 nr 5, 9; R. 1931 nr 1 — 5, 7, 8; R. 1932 nr 1 — 3.

O LSZTYN — ST A C JA N A U K . PTH: R. 1930 nr 1, 4, 5, 7; R. 1931 nr 2, 4, 5, 8, 12. S ygn . G 25.

PO Z N A N — BIBL. U NIW . MICK.: R. 1929 — 1932. Sygn. 97991 III.

TO RUŃ — K SIĄ ŻN . M IE JSK A KOPERN.: R. 1929 nr 1 — 8; R. 1930 nr 1, 3 — 7, 9; R. 1931 nr 1 — 8; R. 1932 nr 1, 2. 4 — 7. S ygn . 01925.

W A R SZA W A — B IBL. NARÓD.: R. 1931 nr 4. Sygn. P. 27056.

W A R SZ A W A — B IBL. U NIW .: R. 1929 nr 1 — 8; R. 1930 nr 1, 3 — 9; R. 1931 nr 1 — 9; R. 1932 nr 1 — 7. S ygn. 033544.

62. Ż y c i e M ł o d z i e ż y . O lsztyn (1924 — 1929)

KRAKÓW — BIBL. JAG.: R. 1924; R. 1927. Sygn. 102550 III. L U B L IN — BIBL. KUL: R. 1926; R. 1927. Sygn. V — 5169.

O L SZT YN — MUZ. MAZ.: R. 1925 nr 25; R. 1926 nr 5 — 14, 16, 20, 22; R. 1927 nr 7, 12 — 16, 18, 19, 23.

OLSZTY N — ST A C JA N A U K . PTH : R. 1924 nr 1 — 5; R. 1925 nr 4; R. 1927 nr 1 — 4, 6, 9, 10, 13, 14, 16, 20 — 24; R. 1928 nr 1, 3, 5, 12 — 15, 22; R. 1929 nr 2, 4— 6, 11 — 15. S ygn. G 24.

O LSZTY N — W ARM . SEM. DUCH.: R. 1929 nr 17.

PŁO CK — BIBL. ZIEL.: R. 1926 nr 1, 2, 5, 7, 9, 11, 13 — 15. Sygn. P. 1599. PO Z N A N — BIBL. PTPN : R. 1924 nr 3 — 5. Sygn. 55518 III.

PO Z N A N — BIBL. U N IW . MICK.: R. 1924 — 1927. Sygn. 97566 III.

A U G U ST Y N STEFFEN *)

PRZYCZYNKI JĘZYKOZNAW CZE Z WARMII

1. PO C H O DZENIE N AZW Y W SI I GÓRY SA N D Y T Y

W „P riv ileg iu m c iv ita tis A lle n s te in ” z 31 października 1353, kap itu ła w ar- m ijska określa gran ice p osiad łości m iasta w ed łu g n astęp u jących nom enklatur: Łyna — C urtöge (K ortow sk ie Jezioro) — U k iel — L ikuzy — Ł yna — W adąg (rzeka) — W ójtow o — D raw sken (T rackie Jezioro) — K lebark — S zą fa łt (U nieszew o) — Ł yna. W tych granicach znajdow ała się w ieś S u n d ith en (w ariant: S u n d y th e n ) z przyn ależn ościam i, które osobny u stęp w ym ien ion ego dokum entu zlew a z p o sia d ło ścia m i m iasta. Brzm i on tak:

*) A u tor zam ieszczonych m ateriałów , dr A u gu styn S teffen (ur. w U n iesze­ w ie, pow . olsztyńskim ), znany w trzyd ziestych latach X X w iek u etnograf, zbieracz lu d ow ych p ie ś n i w arm iń sk ich , stu d iow ał filologię klasyczną, d ia lek to ­ lo g ię języka p olsk iego na U n iw ersy tecie J a gielloń sk im oraz języki b ałtyck ie. W czasie drugiej w ojn y św ia to w ej w y k ła d a ł w In stytu cie P olskim w B eyru t (Syria), b ył potem lek torem w u n iw ersy tecie Lund (Szw ecja), obecnie p rze­ byw a w L ondynie.