Sposób przygotowania przewodnika
Dokument ten jest praktycznym przewodnikiem leczenia osób dorosłych (od 18 roku życia) z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi i stanowi syntezę dostępnej w chwili obecnej wiedzy uzyskanej eksperymentalnie i racjonalnej praktyki klinicznej. Ten przewodnik usiłuje, o ile jest to tylko możliwe - uniknąć opinii niepotwierdzonych.
Przewodnik powstał pod auspicjami Komisji nadzorującej opracowanie prak-tycznych przewodników (Steering Committee on Practice Guidelines). Proces tworzenia zaleceń opisano w dokumencie dostępnym w Department of Quality Improvement and Psychiatrie Services American Psychiatrie Association "APA Guideline Development Process".
Ogólnie biorąc w przygotowaniu przewodnika można wyróżnić następujące etapy:
• Dokładnie przeanalizowano publikacje i wyniki badań.
• Grupa badaczy, wśród których znaleźli się psychiatrzy z dużym klinicznym i naukowym doświadczeniem, dotyczącym zaburzeń afektywnych dwu-biegunowych, opracowała wstępny zarys przewodnika.
• Projekt ten poddano konsultacji (siedem organizacji, ponad czterdziestu ekspertów).
• Projekt uwzględniający recenzje ekspertów został zaakceptowany przez zarząd Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
• Zaplanowano regularne uaktualnianie zasad.
Przeglądu piśmiennictwa dokonano przy użyciu danych z bazy MEDLINE oraz PsycINFO uwzględniając publikacje z okresu 1992-2000, dotyczące haseł: zaburzenia afektywne dwubiegunowe, depresja dwubiegunowa, mania, zespół maniakalny, stany mieszane, epizody mieszane, antymaniakalne, hipomaniakalne, hipomania, profilaktyka, farmakoterapia, stabilizatory nastroju, stabilizowanie nastroju, rapid cycling, leczenie podtrzymujące, kontynuacja leczenia, dzieci i młodzież, leki przeciwdepresyjne, kwas walproinowy, lit, karbamazepina, olan-zapina, risperidon, gabapeptyna, topiramat, lamotrygina, klonazepam, psycho-terapia, terapia rodzinna, psychoedukacja, przebieg, epidemiologia, współwystę powanie zaburzell, lęk, zaburzenia lękowe, zaburzenia uwagi, katatonia, wiek podeszły, anamneza, obciążenie dziedziczne, płeć, ogólny stan zdrowia, wydarze-nia życiowe, zaburzenia osobowości, ciąża, psychoza, stres, zaburzenia związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych, samobójstwo, zabójstwo i prze-moc. Uwzględniono 3382 prace.
W dodatkowym wyszukiwaniu przy pomocy MEDLINE dla okresu 1992-200 l używano pojęć: doradztwo genetyczne, funkcjonowanie w rodzinie, problemy transkulturowe i fannakokinetyka. Znaleziono łącznie 122 cytaty.
322 PRAKTYCZNY PRZEWODNIK LECZENIA CHAD Przeprowadzono też przeszukiwanie publikacji w roku 2001, uwzględniając hasła: elektrowstrząsy, dożylnie stosowanie leków uzależniających, reakcja tera-peutyczna, farmakogenetyka, zaburzenia uwagi ADHD, przemoc, agresja, samo-bójstwa, upośledzenie funkcji poznawczych, sen, okres połogu, etniczne, rasowe, metabolizmy, przedawkowanie, toksyczność, ciąża, karmienie piersią.
Dodatkowo przeszukiwali piśmiennictwo pracownicy APA oraz indywidualni uczestnicy grupy roboczej.
Zalecenia oparto na dostępnych danych i na konsensusie klinicznym. Podsu-mowanie zaleceń dotyczących leczenia zależy od poziomu pewności (rzetelności wyników). Przy każdej pozycji piśmiennictwa w nawiasie podano kod literowy odpowiadający kategorii wiarygodności wyników pracy.
