Maria Joczowa
"O głównych terminach i pojęciach w
polskiej krytyce literackiej w
pierwszej połowie XIX wieku",
Antonina Bartoszewicz, Warszawa
1973 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/51, 112
( I I ' 3AETC3ZE7/ICZ A n t o n i n a : C głó w n y ch t e r m i n a c h i p o j ę c i a c h w p o l s k i e j k r y t y o ę l i t e r a c k i e j w p i e r w s z e j p o ł o w i e XIX w i e k u . 7/arszaw a 1973, Pv7N, s s . 2 1 6 , n l h . 3 , z ł 4 5 . -A u t o r k a z a j m u j e s i ę h i s t o r y c z n ą e w o l u c j ą z n a o z e ń n a j w a ż n i e j s z y c h t e r m i n ó w l i t e r a c k i c h f u n k c j o n u j ą c y c h w ś w i a d o m o ś c i k r y t y c z n e j e p o k i j a k o nazwy prądów i d e o w o - a r t y s t y o z n y c h b ądź j a k o nazwy s y s t e m a t y z a o y j n e gatu n k ó w p r o z a t o r s k i c h l u b k a t e g o r i i s t y l i s t y c z n y c h . P i e r w s z a r o z p r a w a t r a k t u j e o d z i e j a c h t e r m i n ó w " k l a s y c y z m " i " ro m a n ty z m "; d r u g a s t a n o w i a n a l i z ę zmie n i a j ą c y c h s i ę d e f i n i o j i " ro m an su " i " p o w i e ś c i " w i c h wza jem nych r e l a c j a c h ; w t r z e c i e j a u t o r k a b a d a f u n k o j o n o w a n i e t e r m inu " r e a l i z m " ; w c z w a r t e j i p i ą t e j z a j m u j e s i ę h i s t o r i ą k s z t a ł t o w a n i a s i ę p o j ę c i a " p o w i e ś ć r e a l i s t y c z n a " o r a z „ p o w i e ś ó t e n d e n c y j n a " ; końcowy r o z d z i a ł mówi o f u n k o j i o p i s u w p o w i e ś c i a c h omawianego o k r e s u . P o d sta w ę m a t e r i a ł o w ą s t a n o w i ą w y b ra ne t e k s t y z k r y t y k i i p u b l i c y s t y k i l i t e r a c k i e j e p o k i - j a k o r e p r e z e n t a t y w n e d l a p r o c e s u świadom ego k s z t a ł t o w a n i a p o d s t a w w ie d z y o l i t e r a t u r z e . B P / 5 1 / 1 3 M .J .
( I I ' BIEDER H erm ann: S t a n i s ł a w B r z o z o w s k i j a k o k r y t y k l i t e r a t u r y r o s y j s k i e j . " P a m i ę t n i k L i t e r a c k i " 1973 z . 2 s . 1 1 7 - 1 2 9 . A u t o r p r z y p o m i n a , że S t a n i s ł a w B r z o z o w s k i z n a ł d o s k o n a l e i wysoko c e n i ł X IX -w ie o z n ą l i t e r a t u r ę r o s y j s k ą . J a k o p i s a r z u l e g a ł on p r z e d e w s z y s t k i m wpływom D o s t o j e w s k i e g o , j e g o t e ż p i s a r s t w o s t a w i a ł w y jątk o w o wysoko w swyoh a r t y k u ł a c h k r y t y - o z n y o h - i n a c z e j n i ż T o ł s t o j a , k t ó r e g o n i e l u b i ł i n i e d o c e n i a ł . Na s t o s u n e k B r z o z o w s k i e g o do l i t e r a t u r y i k u l t u r y , a t a k że n a j e g o p o g l ą d y f i l o z o f i c z n e w i e l k i wpływ wywarły wzory B i e l i ń s k i e g o , C z e r n y s z e w s k i e g o , H e r c e n a j, S o ło w jo w a, M ereżkow - s k i e g o i M i c h a j ł o w s k i e g o .
