Tadeusz Wiślański
Kierzkowo, gm. Żnin, woj. bydgoskie.
Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 18, 23-24
23
-2 17 m / . Z arejestro w an o 18 obiektów /d o tk l posłupowe* "jam y4/ , Spośród ŹrOdeł ruchom ych pozystano; 1. 177 f r , ceram ik ) k u ltury am fo r kuli a ty с h, 405 Гг. ceram ik i kultury pucharów lejko« a ijjth . 90 bryt krzem lennych^ 20 kam ieni a s śladam i „obróbki, $ fr. k ości, t grudkę bursztynu. *
W o b r ę tte zbadanej j>ow 1er z chm zarejestro w an o dwa skupiska m a te ria łu ruchom ego. W pierw szym /p o łu d niow o-zachodnim / w ystąpiła jedynie ce ra m ik a k u ltury am for kulistych, w drugim zad, obok niej w p rzew alającej Ilo ści ta k i e m a te ria l k u ltu ry pucharów lejkowatych. 1
P ozyskane źró d ła kultury pucharów lejkowatych są tymcjtaaowo trudne do szczegółow ej klasyfikacji c h ro nologicznej» C e ram ik a am for re p re z e n tu je fazę lita wg periodyzacji cem ralnokujaw eklej.
M ateriały przechow yw ane będą w IP UAM w Poznaniu, Badania będą kontynuowane.
5
JEZUICKA STRUGA, gm , Rojewo U niw ersytet lm H Adama M ickiewicza woj. bydgoskie w Poznaniu
Stanow isko И in sty tu t P ra h is to rii Ze apel Badah Kujaw
Muzeum A rcheologiczne w Poznaniu Badania prow adziła m gr Danuta P rin k e . Finansow ano je w r a mach problem u resortow ego R ШВ, Drugi sezon b&dnń, Osada z drugiej fazy rozw oju kultury pucharów lejkowatych na Kujawach, osada / ? / z Ш fazy rozwoju kultury am for kulistych,
2
Zbadano pow ierzchnię 218 m . Uzyskano z niej: 129 f r . zdobionych„ 216 £r. Innych elementów wydzielonych i 2,, 435 f r , ce ra m ik i m asow ej k ultury p u ch ar0w lejkowatych; ok. 300 f r . ceram ik) kultury am for kulistych, 110 wy robów krzem iennych /w tym kilka g ro d k ó w /; 30 przedm iotów kam iennych /głów nie odlupków l okrzeskdv, / o raz ok. ISO fr, kostnych j z obiektów l z w arstw y - w iększość/» W ystąpiły ta k ie dwa p rz ę śllk i.
Ustalono zasięg osady l względnie całościow o ją zbadano. W trak cie ek sp lo racji stosowano punktową lo k a liz a c ję w szystkich k a te g o rii ź ró d eł w ram ach jednostek eksploracyjnych, co dało szczegółowy ob raz ro zrz u tu m a te ria łu archeologicznego w o b ręb ie stanow iska. A naliza tego ro z rz u tu w połączeniu z analizą sie c i odkrytych dołków posłupowych i jam w skazuje, iż n atrafiono na ślady obiektu podomowego, zorientowanego na osi NE-SW o w ym iarach ok. fi x 7, 5 i ł W jego w nętrzu w ystąpiło niew ielkie skupisko ceram ik i / w części południowo-wschod n ie j/ o ra z frag m en t dużej koncen tré e JJ m ateriałów , w ychodzącej poza obiekt /e ta n ro z p ro sz e n ia źródeł wiązany z obozowiskam i sezonowymi - le tn im i/.
Do ciekaw szych odkryć zaliczyć należy dwa obiekty - Jamy znajdujące się na zachód od "chaty". R e je s tru jem y w nich dowody na oddziaływanie na o b sz ar prad o lin y /K o tlin a T o ru ń sk a/ tradycji kulturow ych z północnego w schodu ł południa kręgu k ultury pucharów lejkow atych. Wpływy zachodnie ujawnione zostały już w poprzednim sezonie na podstaw ie luźno znalezionych wątków tzw. dywanowych o niew ątpliw ie zachodniej prow eniencji. O bec n ie w ystąpiły one w obiekcie 2 w wykopie Χ1Π, Poza nielicznym i wyjątk&Thl /o b . 1, wyk. VfII 1 ХШ/ slyl ceram iki z Je z u ic k ie j Strugi stanow i ś c is łe odwzorowanie zdobnictwa c h arak tery sty czn eg o dla w czesnych faz rozwoju ku l tu ry puch arów lejkow atych« s tr e f ie nad łab sk o -o d rzań sk iej. P ojaw ienie s ię tego typu etylów przed uformowaniem sty listy k i w ió reck iej d o sta rc z a w ażtach argum entów do rew izji poglądów na tem at jej chronologii i genezy.
B a d a n ia n a s t a n o w i s k a z a k o ń c z o n o .
KEERZKOWO, ant. Żnin woj. bydgonlde Stanow isko 1
Badaniam i k iero w ał pr©f, dr T adeusz W lślaćski. Finansow ał WKZ w Bydgoszczy, T rz e c i sezon badań. G robow iec/n e g a l i tyczny kultury am for k u listy ch .
G robowiec m e g ality czn y założono na w ysokim brzegu doliny odnogi N oteci, N asyp skierow any był osią podłużną E-W . Jego c e n tra ln ą c z ę ść zajm ow ała sk rz y n ia kam ienna zbudowana z potężnych głazów , przew ażnie ok. 1 ,8 m w ysokich 1 ok. Oj 5 -0 ,8 m sz e ro k ic h 1 grubych. C zęść z nich m iała śc ian y n atu raln e, część było sp e c ja ln ie łapana. S zpary pom iędzy nim i założono m niejszym i k am ieniam i. C ałość k o m ory przykryw ało pierw otnie 6*8 dużych kilkutonowych głazów. K om ora m iała 10 m długości, W połowie kom ory wstawiono duty głaz dzielący ją na dwie rów ne c z ę ś c i. Do obu prow adziły u m iesz czo n e w pobliżu południowo-wschodnich narożników k o ry tarze , zbudowane г dużych kam ieni, 'b ą c z y iy one kom orę z o taczając ą ją obstaw ą. Obstaw ę zbudowano z dużych p rzew aż nie pionowo ustaw ionych głazów . Obstaw a w k le r doku W biegła kilka m etrów d alej niż kom ora grobowa. Ta p a rtia z o sta ła zabrukow ana w arstw ą dość dużych kam ieni.
W ewnątrz kom ory grobow ej w kilku m iejsca ch odkryto skupiska k o ści ludzkich l zw ierzęcych, Kości nie tw orzyły układów anatom icznych, ró tn e p a r tie szkieletów b y iy z e sobą p rzew ażn ie p o m ieszane. W pobliżu kości ludzkich odkryto kilka paciorków bursztynow ych o ra z ułam ki naczyń. W cało ści m e zachow ało s ię żadne naczynie,
W p a r tii otoczonej obstaw ą, a le p o za zasięg iem kom ory grobow ej, pod brukiem w ystąpiły liczn e kości - głównie krow y. Tylko c z ę ś ć z nich złożono w porządku anatom icznym . Je d n a k ie , ja k się wydaje, były to głównie
Wojewódzki K onserw ator Zabytków w Bydgoszczy
> ■ d ç è c i i J t k i e l i t e * a ni* c a l e zw ierzęta, P o m i ę d z y k o ś ć m i o d tf r y to k illca siln ie s k r u s z a ł y c h n a c z y ń , r e p r e -
•-J
2
',! u jiic y c h b e z s p r z e c z n i e I U » ę k u lt u r y a m f o r k u li s i y c h .Padania ukończono, grobow iec częściow o zrekonstruow ano. Będzi t ort w petal od bo dodany. Zabytki przechowywane są w ШКМ PAN w Pozn.mlu.
K iS L A K l, p m , T y k o c in P a ń s tw o w e M u z e u m A r c h e o l o g i c z n e
'wij, ü iilü iiio c k lt w W arn ia# !* Siitnouisko 2
Badania prowadzi! m gr M arek Z alew ski. Finansow ało PMA w W ar- ' a ra wie. P ie rw sz y sezon badań. Obozowi® ko w ielokulturow e z n eo
litu \ w czesnej epoki brązu.
Stanowisko odkryte zostało p rz e z geom orfologów .* Kotlinie B iebrzańskiej. Z lokalizow ane Jest w obrębie
Joisisy Narwi n a wydmie położonej na ostańcu erozyjnym ta ra su n a d zalewowego*
Badania ml aï у c h a ra k te r sondażowy* l e t - ciem było uchw ycenie zw artągo zespołu k u ltu ry niem eńskiej. W trak cie p ra c z e b r a n o p lan lg raficzn ie m a te ria ł z pow ierzchni 263 m -, Uzyskano 1. 960 f r . c e ra m ik i, w tym 143 f r . i и ram i ki nowożytnej o ra z 728 k rzem ien i z su ro w e j bałtyckiego w tym 67 wydzielonych. Ponadto p rz pro w a d z o n o
>j dania son da i owe /3 wykopy o łącznej pow ierzchni 9 m ^ /, kiórycb celem było schw ycenie ew entualnych związków
w y r a ź n y c h skupień m ateriału p a pow ierzchni / " g n i a z d " / z glebą kopalną. Uzyskane zabytki w iążą s ię w yłącznie z osadnictw em neolitycznym 1 wczesno brązowym /k u ltu ry n iem eńskiej i k u ltu ry ceram ik ! sz n u ro w e j/, l i a szczególną u w a gę zasługują fragm enty naczynia o sty listy c e zbliżonej do ce ra m ik i typu Chłopi Ce* V osele. J e s t to ja k dotych c z a s n a jd a le j na północ w ysunięte znalezisko tego tjpfu*
M ateriały znajdują s ię w PMA w W arszaw ie, Badania będą kontynuowane.
KOLL'DA WIELKA, gm. Janikowo Młoj* nydgoskle Stanowisko II p a trz w c z e s n a Ś r e d n io w ie c z e K O L UDA W IE L K A , g m . J a n ik o w o w o j. b y d g o s k ie Sfangwl£fcö 13
U niw ersytet m i. A dam a M ickiewicza w Poznaniu
Instytut P ra h is tc r łl Z espół Badań Kujaw
u d a n i a prow adził zespół pod kierow nictw em doc. d r hab, A leksandry С p ity-B roniew skiej. Finansow ał Wojewódzki Z arzą d Inw estycji R olniczych w Bydgoszczy, P ie rw sz y sezon badań. O sada ludności k u ltu ry am for k u listy eh, ślad y osadnictw a hid&oici k u ltu ry łużyc kiej.
Stanowisko położone je s t na te r a s ie nadzalew owej w dolinie N oteci, W c z a sie badań ratow niczych w p ro filach rowów m elioracyjnych na stanowisku zainw eotaryzow ano 19 obiektów, w ystępujących na pow ierzchni 2, 500 System atyczne badania prowadzono w południowej części stanow iska, ek sp lo ru jąc p o w ierzchnię 84 trr3 1 w ydzielając 21 dalszych obiektów, w tym 11 neolitycznych, 3 k u ltu ry h iiy c k Je j,' 7 o n ie o k re ślo n e j chronologii.
Z fazy osadnictw a ludności k ultury am for kulistych pochodzi 7 ja m o ra z 2 dołki p os lupow e, a ponadto 1 pOi- -'lemtanka o w ym iarach i n f i n i , c h a rak tery zu jąca s ię w yraźnie wydzielonym! c z ę ś c ia m i, spełniającym i praw do* ; ^dobnie odrębne 7 run keje" / t i n , gospodarczą. 1 m ie sz k a ln ą /. W wypełni* ku tego obiektu z a re je stro w a n o bardzo du?,ą ilość m a te ria łu ceram iczn eg o /z n a c z n a Ilość fr.z d o b io n y c h /, « taicie dużych wiórów z k rz e m ie n ia czekolado wego, zabytki z kości /s z p ile , g ro d k i, przed m io ty o m u s ta lo n e j "h in k c ji" /, W pobliżu półzlem lankl w ystąpił n ie kompletny
s t
Welet ludzki / b r a k c z a s z k i/, ułożony na o b rse tu Jam y datow anej na o k r e s k u ltu ry am fo r k u listy ch . S zkielet był ułożony na boku z nogami Blinie podkurczonym i 1 z ręk o m a podłożonymi pod klatkę*piersiow ą, W p o b li żu niego w ystąpiło jedao^Joblcne n aczynie am for kulistych*Z fazy osadnictw a Ludności k u ltu ry łużyckiej pochodzą 3 obiekty; a / 1 pochówek z w ie rz ę c e /p ie s 7 j * a le za· chowany porządek anatom iczny, sz k ie le t niekom pletny. Nad zw ierzęciem ułożono n a c z y n ie ,'p o z w a la ją c e datować obiekt na w czesny o k re s lateń sk i; b / 1 obiekt, k tó ry tw orzą ustaw ione praw dopodołnle n a ziem i 4 n aczynia * nie zarejee;row ano jam y; с / 1 ja m a z niew ielką Ilo ścią ceram ik i.
M a teriały będą przechow yw ane w Instytucie P ra h is to rii U AM. Badania będą kontynuowane,
