Andrzej Koperski
Przemyśl, ul. Rycerska
Informator Archeologiczny : badania 12, 194-195
- 194 -M uzeum O kręgow e w P rz e m y ś lu B ad an ie p ro w a d ził m g r A n d rz e j K o p e rs k i. F in a n sow ał WKZ w P r z e m y ś lu , T r z e c i s e z o n b ad a ń . C m e n ta rz y sk o " s ta r o m a d z ia r s k ie " z X w ieku, o b iek ty o s a d y p ra h is to ry c z n e j z o k r e s u h a ls z t a c kiego i z późnego o k re s u wpływów rz y m s k ic h . Stanow isko położone j e s t w d z ie ln ic y Z a s a n ie , na w yek sp on ow a nym w ycinku jednego ze w z g ó rz , po lew ej s tro n ie Sanu.
O d sło n ięto d a ls z e c z te r y g roby / n r 7 - 1 0 / sta n o w ią c e c z ę ś ć c m e n ta rz y s k a o ra z p rz eb ad a n o c z te ry o b iek ty z o s a d y p r a h is to r y c z n e j.
W śró d gro b ó w , w dwóch: n r 7 i 9 o d sło n ięto s z k ie le ty . Uchwy cono p ro sto k ą tn y z a r y s ja m y g robu n r 9 . S zk ielety z a le g a ły n a g łęb o k o ś c i około 60 cm . Z łożone były w p o z y c ji w y p ro sto w a n ej, na w zn ak , z r ę kam i w y c ią g n ię ty m i obok. P ochów ki zo rie n to w an e były w zdłuż o s i E -W , głową ku zachodow i, W obu g ro b a c h b ra k było w y p o saż en ia. N ieco od m ie n n e były p o z o sta łe dwa ob iek ty grobow e / n r 8 , 1 0 / , w k tó ry c h z a c h o w ały s ię jed y n ie zęby lu d zk ie i w obu w y stąp iły n a c z y n ia w c z e s n o ś re d n io w ie c z n e . P onadto zao bserw ow ano n ie z n a c z n e z a c ie m n ie n ia , m o g ą c e s t a now ić ś la d y ja m grobow ych. W g ro b ie n r 10 zau w ażo no , ż e zęb y w ilo ś c i 29 s z tu k zn a jd u ją s ię w u kład z ia a n a to m ic z n y m . B ez b liż s z y c h u ś c iś le ń an tro p o lo g icz n y ch tru d n o o b ec n ie o szc zeg ó ło w ą i n t e r p r e t a c j ę o s ta tn ic h dwóch obiektów .
Ze w stęp n e j a n a liz y planu d o ty ch cz as o d k ry ty ch 10 g orb ó w , m o ż n a o d c z y ta ć układ c m e n ta rz y s k a , k tó re ulokow ane było w zdłuż k ra w ę d z i t e r a s y na o s i Б -W , z k u lm in a c ją w c z ę ś c i za ch o d n iej, g dzie w y stą p iły g ro b y wojowników z koniem i bogatym w y p o sa ż e n ie m . P raw do po dob nie g ro b y ułożone były w n iew ielk ich p o p rz ecz n y ch rz ę d a c h , W wyniku o s t a t n ic h b ad ań z a ry s o w a ła s ię g ra n ic a pó łnocn a i południow a c m e n ta rz y s k a . G roby o d k ry te w 1978 ro k u stan o w ią in te g ra ln ą c z ę ś ć c m e n ta rz y s k a , w ią zanego z k rę g ie m k u ltu ry " s ta r o m a d z ia r s k ie j" i d ato w a n eg o n a X w iek ,
Z obiektów p ra h is to ry c z n y c h na s z c z e g ó ln ą uw agę z a słu g u je o b iek t o zn aczo n y n r 13, o k s z ta łc ie k o lis ty m , ś re d n ic y około 3 m , z a g łę biony do około 1 ,2 m o p ro sty m d n ie. O biekt z a w ie ra ł ponad sto fr a g m e n tów rogów z w ie rz ę c y c h ze ś la d a m i o b ró b k i, w tym s u ro w ie c , odpady, p ó łfa b ry k a ty i gotowe w yro b y , m .i n . fra g m e n ty pły tek g rz e b ie n i. W o b ie k c ie w y stąp ił t&kże z e sp ó ł in te re s u ją c y c h zabytków , ja k m o n e ta rz y m s k a z b rą z u /n ie o k re ś lo n a , ze w zględu na zły s ta n z a c h o w a n ia /, fra g m e n ty b rą zo w y ch zapin ek w ty m kabłąk z a p in k i z w ysoką pochew ką, 2 ż e la z n e d łu tk a, 2 s z y d ła ż e la z n e , że la zn y g ro t o s z c z e p u , d ro b n e u ła m k i p rz e d m iotów z ż e la z a i b rą z u , fra g m e n t bu rszty n o w eg o p a c io r k a , o s e łk a k a m ie n n a / ? / o r a z d u ża ilo ś ć c e r a m ik i głównie n ac zy n ia g arn k o w ate, d ro b n e PR Z E M Y ŚL
195 ~
ułam ki naczyń stołowych, fragm enty c eram ik i siw ej m . in. duża c z ęść dzbana z ornam entyką gładzoną, k tó ry nawiązuje do form kultury с ż e r ni achów skie j.
Na podstawie w yposażenia obiekt należy datować na późny o k res rz y m sk i, być m oże na jego w czesną fazę. Z w raca uwagę fakt, że je s t to jedna z nielicznych w P o lsce pracow ni rogow niczych z o k resu rzym** skie go, Z nią wydaje s ię być związany obiekt n r 16, który p rzy p u szczal nie в pełnia! funkcję m ieszk aln ą. Odkryto poza tym obiekty: jam y zaw ie ra ją c e ułam ki c eram ik i, w tym w oznaczonej n r 12 ułam ki naczyń p rz y puszczalnie grupy ta rn o b rz e sk ie j.
M ateriał 1 dokum entacja z badań znajduje s ię w Muzeum O kręgo- wym w P rz em y ślu .
Ze względu na unikatowy c h a ra k te r stanow iska i jego zagrożenie pilną p o trzeb ę j e s t kontynuowanie badań w 1979 roku.
*
PRZEMYŚL· P P . Pracow nie Kona e r
wa-Zam ek - P rzy g ró d ek cji Zabytków
Praco w n ia A rcheologiczna Oddział Rzeszów
Badania prowadził m g r Stanisław Lewandowski, Finansow ała Wojewódzka D yrekcja Rozbudowy M iast i O siedli W iejskich w P rz e m y ślu , P ie rw sz y sezon badań. Podgrodzie w czesnośredniow iecznego zespołu osadniczego. /X I-X II w. / .
Badania zlokalizowano na północno-wschodnim sk ra ju plateau w górza zamkowego.
Zaobserwowano układ naw arstw ień z czytelnym śladem w arstw y kulturow ej X1-X1I w iecznej, re lik ta m i wału /? / o ra z z sz ere g ie m pozio mów niwelacyjnych od XIII wieku po lata m iędzyw ojenne.
W arstw y w czesnośredniow ieczne były obficie nasycone m a te ria łem ceram icznym m . in. w ystąpiły fragm enty am fo r, naczynia typu p rz e m yskiego, pokrywki.
W arstw a z XVI-XVII wieku zaw ierała fragm enty k afli, ceram ik i siw ej i białej o ra z naczynia m ezzom ajolikow e.
P rzew iduje s ię kontynuację badań.
9
PRZEMYŚL P . P . Pracow nie K
onser-Zam ek w acji Zabytków
Pracow nia A rcheologiczna O ddział w Rzeszow ie
