Małgorzata Świtka
Wpływ zmiany skali ocen na
zjawisko drugoroczności
Nauczyciel i Szkoła 1-2 (18-19), 259-270
Wpływ zmiany skali ocen na zjawisko
drugoroczności
Raport z przeprowadzonej analizy dokumentów szkolnych
za lata szkolne 1887/88 - 1996/97
w wybranych szkołach na terenie Warszawy.
P rofesor C zesław K upisiew icz ju ż w pierw szych w ersach książki „O zap ob ie
ganiu drugoroczności" przedstaw ia szkodliw ość tego zjaw iska. W naszej pracy
będziem y chcieli przedstaw ić z czego ono w ynika w oparciu o literaturę przedm io tu, oraz o przeprow adzone w 1997r. badania w Szkole Podstaw ow ej w W arsza w ie oraz Z espole Szkół Z aw odow ych w W arszawie, w skład którego w chodziły:
1. Technikum M echaniczne na podbudow ie szkoły podstaw ow ej
2. Technikum M echaniczne na podbudow ie Zasadniczej Szkoły Zaw odow ej 3. Z asadnicza Szkoła Z aw odow a n a podbudow ie Szkoły podstaw ow ej 4. Z asadnicza Szkoła W ielozaw odow a na podbudow ie Szkoły Podstaw ow ej O ile trzy pierw sze szkoły w tym Z espole były szkołam i o kierunku m echanicz nym , to szkoła w ielozaw odow a skupiała m łodzież w dow olnie w ybranym przez nich zaw odzie /np. kucharz, stolarz, złotnik, itp./.
N abór do Technikum odbyw ał się na podstaw ie zdanego egzam inu w stępnego. Do zasadniczej szkoły bez egzam inów /do zapełnienia w olnych m iejsc/. Poniew aż w arunkiem rozpoczęcia nauki w szkole zasadniczej było tylko przedstaw ienie św ia dectw a ukończenia szkoły podstaw ow ej w bardzo w ielu przypadkach trafiała tam m łodzież, która ju ż w szkole podstaw ow ej „przejaw iała braki w w iadom ościach
i um iejętnościach o raz z negatyw nym stosunkiem w obec tych w y m a g a ń ”' .
Jan K onopnicki w I i III fazie niepow odzeń szkolnych um ieścił oznaki niepow o dzenia ukrytego gdzie ,,p o ja w ia ją się pierw sze braki w opanow aniu m ateria
łu, sto p n io w o sta ją c e s ię c o ra z w iększe i je d n o c z e ś n ie w ystęp u ją p ie r w s z e o zna ki n ieza d o w o len ia z e szko ły i n egatyw nego do n iej sto su n ku ”2.
1 W. O koń, Słow nik Pedagogiczny, W arszaw a 1981
2 J. Konopnicki, N iepow odzenia w nauce szkolnej - przyczyny i środki zaradcze, Kw artalnik Pedago giczny, 1957 nr 2.
W pierw szych dniach w rześnia 1997 r. zaobserw ow ano w klasach pierw szych w wyżej w ym ienionych szkołach w Zespole Szkół Z aw odow ych zjaw isko, w któ rym najpraw dopodobniej znam ię niepow odzeń szkolnych w szkole podstaw ow ej zostało przeniesione n a pole szkoły średniej. U czniow ie pierw szych klas m iast pałać zapałem do uczestniczenia w procesie kształcenia po w akacyjnej przerw ie, okazyw ali obojętność w stosunku do szkoły, nauczycieli i poszczególnych przed miotów. Tow arzyszył tem u w ulgaryzm ze strony uczniów i próby chuligańskiego zachowania.
Potwierdzeniem wyżej postawionego problemu, że niewłaściwy stosunek uczniów od procesu kształcenia został przeniesiony za spraw ą niepow odzeń szkolnych j a kich doznali w szkole podstawowej niech będzie wynik przeprowadzonego sondażu. We w szystkich klasach pierw szych tj. w trzech klasach Technikum , czterech klasach ZSZ o kierunku m echanicznym i czterech klasach w ielozaw odow ych, p o stawiono uczniom dw a pytania w jak że skrajnych określeniach uczuć i em ocji, a to w celu uzyskania ja k najbardziej praw dziw ych odpowiedzi:
1. K ogo /со/ kochasz? 2. Kogo /со/ nienaw idzisz?
Sondaż przeprow adzono w formie pisem nej i całkow icie anonim owo w stosunku do danych badanego. Istniała m ożliwość udzielenia dowolnej liczby odpowiedzi na poszczególne pytania. Przed podaniem pytań nie odbyw ała się ani dyskusja ani nie padały sugestie w kierunku możliwych odpowiedzi. Sondażowi poddano 312 uczniów. W yniki tych badań przedstaw iały się-następująco3:
K ocham kogo /co/?
Rodzaj udzielonej odpow iedzi Ilość odp.
% N ienaw idzę kogo /co/? Rodzaj udzielonej odpow iedzi
Ilość odp.
% 1. Rodziców' 150 71,2 1. Szkoła, uczyć się 156 68,5 2. Kraj /Polska/ 6 2,9 2. Przem ocy, złych ludzi, kłam stw a 48 21,4 3. Szybka jazd a sam ochodem 12 5,8 3. Ciężkiej pracy 6 2,5 4. M uzyka 6 2,9 4. U zależnień /alkohol, narkotyki/ 18 7,6 5. Sw oboda, w olność 6 2,9
6. Zycie 30 14,3
Razem 210 100 228 100
Przeprowadzone badania pozwoliły nam przypuszczać, że jeśli uczniowie w pierw szych dniach now ego roku szkolnego, w nowej szkole /szkoła średnia po szkole podstaw ow ej/ w 68,5 % opow iadają się, iż najbardziej nienaw idzą szkoły czy też uczyć się m oże św iadczyć tylko o tym , że w szelkie negatyw ne dośw iadczenia jak ie tow arzyszyły uczniom w procesie kształcenia w szkole podstaw ow ej zostały
3 Liczba osób badanych to 312 uczniów klas I. Liczba otrzym anych w yników nie sum uje się do ilości osób badanych, poniew aż każdy m iał m ożliw ość udzielenia więcej lub mniej niż 1 odpowiedź.
przeniesione na grunt szkoły średniej4. N atom iast w 71,2 % opow iedzieli się, że najbardziej kochają rodziców co pozw ala nam sądzić, iż rodzice niezm iennie od w ieków są w zorcem osobow ościow ym i stanow ią głów ny filar życia em ocjonal nego m łodego 1 4 - 1 5 letniego człow ieka.
W edług K upisiew icza „ w czesne wykry>cie w I fa z ie niepow odzenia w szkole
j e s t dro g ą do sukcesu , na któ rej m oże nie o d razu ra d yka lnie, ale je d n a k zm ienić nastaw ienie ucznia, a p r z e z to p r z y zastosow aniu odpow iednich m e tod, tech n ik i środków osiągnąć za m ierzo n e cele dydaktyczn o - w ych o w a w cze". W III fazie niepow odzeń szkolnych „szkoła zauw aża j u ż braki i wystaw ia pierw sze oceny n iedosta teczn e”5, niedostosow anie szkolne staje się jaw ne, w szy
scy zd ają sobie sprawę, że z danym uczniem nie je s t najlepiej. N a tym etapie rozpoczynają się pierw sze próby walki z niepow odzeniem . W tym też czasie w ielu uczniów jaw nie m anifestuje swój niechętny stosunek do procesu kształcenia, n a uczycieli i szkoły jak o instytucji, który przejaw ia się m iędzy innym i w tym , że na w szelkie sugestie i propozycje uczniow ie ci m ają gotow ą odpowiedź: „nie m ogę”, „nie potrafię”, „nie dam rady”6. Taka postaw a uczniów nieuchronnie prow adzi do strat szkolnych na, które składają się:
1. odpad - przerw anie nauki przed ukończeniem ostatniej klasy
2. odsiew - zabieg szkoły elim inujący ucznia z nauki
3. drugoroczność /nieprom ow anie/ - um ożliw ienie uczniow i kontynuow anie nauki z rocznym opóźnieniem w stosunku do tej klasy m acierzystej
4. m igracja m iędzyszkolna /przepływ , reorientacja/ - przejście do szkoły o n iż szym statusie form alnym , prostszym program ie, niższym prestiżu itp. m oże to m ieć zw iązek z:
a. niepow odzeniam i szkolnym i w toku nauki w klasie I z przerw am i nauki /w chw ili przerw ań - oceny niedostateczne s ą w iększością/
b. m ała atrakcyjność szkoły
c . stopień aspiracji kształceniow ych7.
Termin odpad z punktu widzenia uczniów jest powszechnie przyjęty, natom iast z punktu widzenia funkcjonowania szkolnictw a m ożna m ów ić o stratach szkolnych.
O późnienia szkolne są ściśle pow iązane z niższym i efektam i w nauce szczegól nie w szkole podstaw ow ej, co pow oduje w ybieranie szybszych do pokonania dróg nauki ponadpodstaw ow ej.
4 Pow yższe wyniki badań zostały przekazane pedagogow i szkolnem u, który w raz z gronem pedago gicznym po d jął działania interw encyjne w klasach pierw szych, zm ierzające do zm iany postaw uczniów w zględem szkoły i procesu kształcenia.
5 J. K onopnicki, N iepow odzenia w nauce szkolnej - przyczyny i środki zaradcze, K w artalnik P eda gogiczny, 1957 nr 2.
6 ibidem .
7 Z. K wieciński, O dpad w pierw szym roku nauki w szkołach ponadpodstaw ow ych, K w artalnik Peda gogiczny 1976, nr 1.
Przeciętnie niższa aspiracja do dalszego kształcenia kryje w sobie słabszą m oty w ację do uczenia się w szkole. Splot uw arunkow ań biopsychospołecznych, niższy poziom dotychczasowych i aktualnych osiągnięć w szkole, niższy zasób umysłowy, niższy poziom umysłowy, niższe aspiracje i słabsze motywacje do uczenia się, wszyst ko to stanow i w sum ie silną determ inantę przeżyw ania szkoły.
N ie m ałe znaczenie odgryw a tu także w ykształcenie rodziców, które niejedno krotnie je s t w ażnym elem entem m otyw ującym uczniów do nauki. Jak w ynika z przeprow adzonego przez nas sondażu 71,2 % badanych uczniów za w artość nadrzędną w sw ym życiu uznali rodziców. W ięc i w ykształcenie rodziców nie pozostaje tu bez znaczenia. N iskie w ykształcenie rodziców działa jak o determ i nanta indyw idualnych niepow odzeń i znacznych strat szkolnych.
Jak podaje Kwieciński ojcowie odpadow iczów czy drugorocznych w 77,5% m ają wykształcenie co najwyżej podstaw ow e z przyuczeniem bezszkolnym do zawodu, w tym 23,4% ojców m a niepełne w ykształcenie podstaw ow e. Przeciętna liczba klas szkolnych zakończonych przez ojców w ynosi 7,4% , m atki 7,0%.
U czniow ie z niektórych w arstw społecznych o w ysokich aspiracjach kształce niowych lecz o niskich m ożliwościach intelektualnych byw ają nieprzystosow ani do rodzaju szkoły, w której się znaleźli i z tego pow odu byw a, że opuszczają ją. M oż na jed n ak przypuszczać czy m ieć nadzieję, że ta część m łodzieży będzie szukała drogi powrotu do szkoły lub do pozaszkolnego zdobycia kwalifikacji, w przeciw ień stwie do tej części m łodzieży, których rodzice m ają w ykształcenie niepełne po d staw ow e, podstaw ow e, czy niepełne zawodowe.
N a podstaw ie przeprow adzonych badań przez Z. Kwiecińskiego m ożem y stw ier dzić, iż w ykształcenie m atek je st lepszym predyktorem odpadu ich dzieci niż w y kształcenie ojców 8.
Reasumuj ąc ogrom ny w pływ na to j aki będzie stosunek ucznia do procesu kształ cenia w znacznym stopniu zależy od w ykształcenia rodziców, a w ięc i m otyw acji jakim i dysponują rodzice m łodego człowieka.
Innym pow odem niskiej m otyw acji uczniów do procesu kształcenia, obok niskiej m otyw acji ze strony rodziców , m oże być nieobow iązkow y proces kształcenia w szkołach ponadpodstaw ow ych. A dm inistracyjny brak obowiązku szkolnego w o bec uczniów w szkołach średnich, m oże być także znaczącym czynnikiem obniża jącym m otyw ację do uczenia się szczególnie przy pasyw nej czy biernej postaw ie uczniów w zględem nauki. Zjaw isko to m oże w znacznym stopniu pow odow ać dru- goroczność lub odsiew.
K olejnym obserw ow anym zjaw iskiem , które m iało w przeszłości i m a do dnia dzisiejszego, ogrom ny w pływ na drugoroczność czy odsiew to wagary. W agary /łac. vagor - błąkam s ię /je s t zjaw iskiem z dziedziny patologii życia szkolnego,
polegającym na sam ow olnym opuszczaniu przez uczniów zajęć szkolnych i spę dzania poza dom em i szkołą czasu przeznaczonego na naukę, które są „sposobem ” na oddalenie niepow odzeń szkolnych i jednocześnie przyczyną ich pogłębiania się.
W agary w iążą się z p róbą wprow adzenia w błąd nauczycieli i rodziców, stają się niekiedy przyczyną „podw ójnego życia” dzieci i młodzieży, którzy wchodząc często w grupy nieformalne, gdzie spotykają młodzież wykolejoną społecznie, palącąpapie- rosy, pijącą alkohol czy narkotyzującą się, stająsię nieprzystosowanym i społecznie.
W agarom m ożna jed n ak zapobiegać dzięki stw arzaniu dobrej atm osfery przycią gającej m łodzież, przez indyw idualne pozytyw ne oddziaływ ania na uczniów trud nych, przez pom oc ze strony organizacji m łodzieżow ych i sam orządu klasow ego czy szkolnego oraz przez system atyczną w spółpracę nauczycieli i rodziców w m i kro i m akro środow isku ucznia9.
A ktem w yjścia naprzeciw niepow odzeniom szkolnym ucznia, M inisterstwo Edu kacji N arodow ej 24 w rześnia 1992 roku w ydało zarządzenie M inistra Edukacji N arodow ej w spraw ie w prow adzenia now ych zasad oceniania, klasyfikow ania i prom ow ania uczniów w szkołach publicznych dla dzieci i m łodzieży10.
Z arządzenie m ów i o tym , iż ocenianie w iedzy i um iejętności ucznia m a na celu:
1. bieżące i system atyczne obserw ow anie postępów w nauce,
2. pobudzanie rozw oju um ysłow ego ucznia, jeg o uzdolnień i zainteresow ań,
3. uśw iadom ienie uczniow i stopnia opanow ania w iadom ości i um iejętności prze w idzianych program em nauczania oraz ew entualnych braków w tym zakresie, 4. w drażanie uczn ia do system atycznej pracy, sam okontroli i sam ooceny, 5. ukierunkow anie sam odzielnej pracy ucznia,
6. korygowanie organizacji i metod pracy dydaktyczno - wychowawczej nauczyciela,
7. okresow e(roczne) podsum ow anie w iadom ości i um iejętności oraz określanie na tej podstaw ie stopnia opanow ania przez ucznia m ateriału program ow ego przew idzianego na dany okres (rok szkolny).
Do chwili w prow adzenia zarządzenia, o którym m owa, poziom opanow ania w ie dzy i um iejętności określonych program em nauczania przedm iotu był oceniany w stopniach szkolnych w edług skali:
S to p ie ń S k r ó t lite ro w y O z n a c z e n ie cy fro w e b ard zo dobry bdb. 5 dobry db. 4 dostateczny dst. 3 niedostateczny ndst. 2
9 O ogrom nym pozytyw nym w pływ ie rodziców i nauczycieli na dziecko u czestniczące w procesie kształcenia pisał ju ż w starożytności P lutarch z C heronei, eklektyczny filozof, pedagog. P edagoga tego m ożem y uw ażać za prekursora w ychow ania rów noległego.
10 Podstaw a praw na art. 22 ust.2 pkt 4 ustaw y z dnia 7 w rześnia 1991 r. O system ie ośw iaty /D z. U. Nr. 95, poz. 425 i z 1922 r. N r 26, ροζ. 113 oraz N r 54, poz. 254/. Zarządzenie nie dotyczy szkół artystycz nych oraz szkół specjalnych dla dzieci upośledzonych w stopniu um iarkow anym i znacznym.
Przedstaw iona powyżej skala ocen m iała zastosow anie do oceny ucznia za efekty jeg o pracy w procesie kształcenia objętym program em nauczania przedm iotow e
go. W tej skali ocen nauczyciel nie posiadał narzędzi w postaci ocen w przypadku gdy uczeń w ykraczał poza ram y program ow e w nauczaniu danego przedm iotu ja k rów nież w przypadku gdy uczeń m iał braki w opanow ania m inim um program ow e go, ale braki te nie przekreślają m ożliw ości uzyskania przez ucznia podstaw ow ej w iedzy z danego przedm iotu w ciągu dalszej nauki.
W prow adzone w życie 1 października 1992 r. zarządzenie uzupełniło brakujące narzędzia oceniania wprowadzając now ą skalę ocen, ustalając ogólne kryteria stopni:
S topień S k r ó t litero w y O z n a c z e n ie cyfro w e celujący cel. 6 bardzo dobry bdb. 5 dobry db. 4 dostateczny dst. 3 m ierny m m . 2 niedostateczny ndst. 1
S to p ień ce lu ją cy otrzym uje uczeń, który:
a) posiadł w iedzę i um iejętności znacznie w ykraczające poza program nauczania przedm iotu w danej klasie, sam odzielnie i tw órczo rozw ija w łasne uzdolnienia, oraz
b) biegle posługuje się zdobytym i w iadom ościam i w rozw iązyw aniu problem ów teoretycznych lub praktycznych z program u nauczania danej klasy, proponuje rozw iązania nietypow e, rozw iązuje także zadania w ykraczające poza program nauczania tej klasy,
lub
c) osiąga sukcesy w konkursach i olim piadach przedm iotow ych i innych, kw alifi kując się do finałów na szczeblu w ojew ódzkim (regionalnym ) albo krajow ym lub posiada inne porów nyw alne osiągnięcia.
S to p ie ń b a rd z o d o b ry otrzym uje uczeń, który:
a) opanow ał pełny zakres w iedzy i um iejętności określony program em nauczania przedm iotu w danej klasie,
oraz
b) spraw nie posługuje się zdobytym i w iadom ościam i, rozw iązuje sam odzielnie problem y teoretyczne i praktyczne objęte program em nauczania, potrafi zasto sow ać p o siadan ą w iedzę do rozw iązyw ania zadań i problem ów w now ych sytuacjach.
S to pień d o b ry otrzym uje uczeń, który:
klasie, ale opanow ał j ą na poziom ie przekraczającym w ym ag an ia zaw arte w m inim um program ow ym
oraz
b) popraw nie stosuje w iadom ości, rozw iązuje (w ykonuje) sam odzielnie typow e zadania teoretyczne lub praktyczne
Stopień dostateczny otrzym uje uczeń, który:
a) opanow ał w iadom ości i um iejętności określone program em nauczania w danej klasie na poziom ie nie przekraczającym w ym agań zaw artych w m inim um p ro gramowym
oraz
b) rozw iązuje (w ykonuje) typow e zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności
Stopień m ie rn y otrzym uje uczeń, który:
a) m a braki w opanow aniu m inim um program ow ego, ale braki te nie przekreślają m ożliw ości uzyskania przez ucznia podstaw ow ej w iedzy z danego przedm iotu w ciągu dalszej nauki
oraz
b) rozw iązuje (w ykonuje) zadania teoretyczne i praktyczne, o niew ielkim stopniu trudności
Stopień n iedostateczny otrzym uje uczeń, który:
a) nie opanow ał w iadom ości i um iejętności określonych m inim um program ow ym przedm iotu nauczania w danej klasie, a braki w w iadom ościach i um iejętno ściach uniem ożliw iają dalsze zdobyw anie w iedzy z tego przedm iotu
oraz
b) nie je st w stanie rozw iązać (w ykonać) zadań o niew ielkim (elem entarnym ) stopniu trudności.
W szkołach podstaw ow ych om aw iane zarządzenie w prow adzające n o w ą skalę ocen, m ówi ponadto o tym, iż nauczyciel szkoły podstawowej pow inien - na pisem ny w niosek poradni psychologiczno - pedagogicznej - obniżyć w ym agania w za kresie w iedzy i um iejętności z nauczanego przedm iotu w stosunku do ucznia, u którego stw ierdzono deficyty rozw ojow e uniem ożliw iające sprostanie w ym aga niom program owym .
W prow adzenie nowej skali ocen zainspirow ało autora artykułu do analizy doku m entów szkolnych, w wyżej przedstaw ionych szkołach, dotyczących niepow o dzeń szkolnych uczniów, w postaci drugoroczności.
skali ocen na zjaw isko drugoroczności. Przedstaw ione poniżej tabele są w ynikam i dokonanej analizy11.
N iczym w R oczniku Statystycznym , w yraźnie w idać, że w prow adzenie nowej skali ocen w yraźnie zm niejszyło zjaw isko drugoroczności.
N ow a skala ocen pozw oliła nauczycielom bardziej wnikliwie rozpatryw ać ucznia pod kątem jego zdolności, um iejętności i możliwości. W stosunku do ucznia zdolne go czy pilnego now a skala ocen pozw oliła prem iow ać go za w iadom ości w ykra czające poza m ateriał obow iązujący w program ie danego przedm iotu w konkret
nej klasie, oceną celującą - szóstką /6/. N atom iast w stosunku do ucznia słabego
czy zagrożonego niepow odzeniem szkolnym now a skala ocen pozw oliła nauczy cielowi m ającem u do dyspozycji dw ie oceny zaliczane od słabych, tj. ocena dosta teczna /3/ i m ierna /2/, postaw ić uczniow i tę dopuszczającą, która jed n ak pozw ala ła uczniow i otrzym ać prom ocję do klasy następnej. Jak pam iętam y w cześniejsza
skala ocen, uczniow i, który otrzym ał ocenę w ów czas nied o stateczn ą/2/ n a koniec
roku szkolnego nie daw ała prom ocji do następnej klasy.
A naliza w yników w tabelach N r 3 i 4 przedstaw ia nam , iż w Szkole Podstaw o wej w latach 1987/88 - 1991/92 w starej skali ocen drugoroczności uległo 2,0% uczniów, a w latach 1992/93 - 1996/97 /czyli od chw ili w prow adzenia nowej skali ocen do przeprow adzenia przez nas badań/ w nowej skali ocen drugoroczności
uległo 0,6% uczniów.
A naliza w yników w tabeli N r 1 i 2 przedstaw ia, iż w badaniach przeprow adzo nych w Szkole Średniej w latach 1987/88 - 1991/92 w starej skali ocen niepow o dzeniu szkolnem u - drugoroczności uległo 14,3% uczniów, natom iast w latach 1992/ 93 - 1996/97 w nowej skali ocen drugoroczności uległo 7,6% uczniów
B adania przedstaw ione w tabelach, zostały przeprow adzone w oparciu o analizę dokum entów w kolejnych pięcioleciach funkcjonow ania szkół. Pierw sze pięciole cie to lata 1987/88 - 1991/92, obejm owało analizę niepowodzeń szkolnych uczniów przy zastosow aniu przez nauczycieli starej skali ocen. O ceną najw yższą była w ów czas ocena bardzo dobra /5/, najniższą ocena niedostateczna /2/. N ajniższą oceną ja k ą m ógł otrzym ać uczeń aby być prom ow anym do następnej klasy była w ów
czas ocena dostateczna /3/.
K olejne pięciolecie, lata 1992/93 - 1996/97, obejm ow ało analizę niepow odzeń szkolnych uczniów przy zastosow aniu przez nauczycieli wprowadzonej w paździer niku 1992 r. now ej skali ocen. O ceną najw yższą była /i do chw ili obecnej je s t/
ocena celująca /6/, najniższą ocena niedostateczna /1/. N ajniższą o c e n ą ja k ą m ógł
otrzym ać uczeń aby być prom ow anym do następnej klasy była ocena m ierna /2/.
Reasum ując m ożem y stwierdzić, że zebrane w yniki unaoczniają nam pozytyw ny aspekt w prow adzenia nowej skali ocen, poniew aż aż w 50% zm niejszyło się zjaw i
sko niepow odzenia szkolnego w postaci drugoroczności a to za spraw ą w prow a dzenia i stosow ania przez nauczycieli nowej skali ocen.
Skoro zjaw isko drugoroczności tak znacznie zm niejszyło się to i zapew ne m oże m y sądzić, że uczniow ie, którzy m iast pow tarzać klasę i potencjalnie w kraczać na drogę nieprzystosow ania społecznego, kroczą w łaściw ą drogą zmierzaj ącą ku ukoń czeniu szkoły i zdobyciu zawodu, a dzięki tem u b ęd ą m ogli znaleźć pracę, czynnika niezbędnego w procesie usam odzielniania się ludzi m łodych.
Bibliografia:
1. H. Spionek, Psychologiczna analiza trudności i niepow odzeń szkolnych, W ar szaw a 1970
2. H. Filipczuk, Zapobiegam y trudnościom i niepow odzeniom szkolnym , W arsza w a 1975
3. J. K onopnicki, N iepow odzenia w nauce szkolnej. Przyczyny i środki zaradcze, K w artalnik P edagogiczny 1957, Nr. 2
4. Z. K w ieciński, P rzyczyny niepow odzeń szkolnych, K w artalnik P edagogiczny 1959, Nr. 3
5. W. Okoń, Słow nik Pedagogiczny, W arszaw a 1981
6. J. K onopnicki, P ow odzenia i niepow odzenia szkolne, W arszaw a 1966
7. Cz. K upisiew icz, N iepow odzenia dydaktyczne, W arszaw a 1965
8. Zarządzenie nr. 29 M inisterstw a Edukacji N arodow ej z dn. 24 w rześnia 1992
r. w spraw ie zasad oceniania Dz. Urz. M E N Nr. 7 poz. 32
9. Z. K w ieciński, O dpad w pierw szym roku nauki w szkołach po nadpodstaw o w ych, K w artalnik P edagogiczny 1976, n r 1.
T abela N r 1
Rok
Zasadnicza Szkoła Zawodowa na podbudowie Szkoły Podstawowej
Technikum Mechaniczne na podbudowę S2koły Podstawowej
Technikum Mechaniczne na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej
Ilość uczniów w Zespole Szkół Zawodowych Kiasa ilość uczniów Ilość uczniów niepromowanych Klasa Ilość uczniów Ilość uczniów niepromowanych Klasa Ilość uczniów Ilość uczniów niepromowanych ilość uczniów Ilość uczniów niepromo-wanych Ilość uczniów niepromo- warrych %
Ilość % Ilość % Ilość %
I 131 18 13,7 64 24 37.5 I 38 15 39,4
II 188 26 13,8 li 56 11 19,6 II 26 5 19,2
1987/88 II! 153 11 7,2 III 41 14 34,1 III 29 2 6,8
IV 58 7 12,0
V 42 -
-Razem I - I I I 472 55 11.6 I - V - 261 56 21,4 I- I II 93 22 23,6 826 133 16,1
I 113 12 10,6 99 17 17,1 I 33 9 27,2
II 132 16 12,1 II 40 6 15,0 I! 23 3 13,0
1988/89 III 183 9 4,9 tli 45 9 20,0 III 23 -
-IV 27 4 14,8
V 51
-Razem i - i i i 428 37 8,6 I - V 262 36 13,7 I- I II 79 12 15.1 769 85 11,0
I 149 13 8,7 110 32 29,0 I 36 7 19,4
II 112 19 16,9 II 82 21 25,6 II 26 8 30,7
1989/90 III 127 4 3.1 III 34 2 5,8 III 20
IV 36 3 8,3
V 23
-Razem I - I I I 388 36 9,2 I - V 285 58 20,3 I- I II 82 15 18,2 755 109 14,4
I 145 17 11,7 134 28 20,8 I 34 6 17,6
II 144 27 18,7 li 83 16 19,2 II 29 4 13,7
1990/91 III 134 12 8,9 III 60 4 6,6 lii 20
IV 32
V 32 7 21,8
Razem l - i l l 423 56 13,1 I - V 341 55 16,1 l - l l l 83 10 12,0 847 121 14,2
I 140 21 15,0 116 27 23,2 I 34 9 26,4
II 137 25 18.2 II 106 15 14,1 II 24 4 16,6
1991/92 III 118 4 3.3 III 66 9 13,6 III 25
IV 56 11 19,6 V 32 8 25.0 Razem I - I I I 395 50 12.6 I - V 376 70 18,6 l - l l l 83 13 15.6 854 133 15,5 1987/88-1991/92 I - I I I 2106 234 11,1 I - V 1525 275 18,0 i- m 420 72 17,1 4051 581 14,3 Łącznie 26 8 N a u c z y c ie l i S zk o ła 1-2 2 0 0 3
T abela N r 2
Rok
Zasadnicza Szkoła Zawodowa na podbudowie szkoły podstawowej
Technikum Mechaniczne na podbudowie szkoły podstawowej
Technikum Mechaniczne na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej
Ilość uczniów w Zespole Szkół Zawodowych
Klasa Ilość
uczniów
ilość uczniów nie promowanych
Klasa uczniówIlość
ilość uczniów niepromowanych
Klasa uczniówIlość
Ilość uczniów niepromowanych ilość uczniów Ilość uczniów niepromo -wanych ilość uczniów niepromo -wanych %
ilość % ilość % ilość %
194 22 11,3 56 15 26,7 30 - .
182 5 4.9 53 14 26,4
-1992/93 II! 212 4 1,8 li! 56 13 23,2 Ili 15 - .
IV 41 -V 30 Razem I - I H 588 35 5,9 I - V 236 42 17,7 I - lii 45 - - 869 77 8,8 268 32 11,9 90 12 13,3 - . -li 144 2 1,3 u 40 5 12,5 li 30 1 3.3 1993/94 ni 196 - III 50 11 22,0 Ш . -IV 38 -V 41 -Razem l - i l l 608 34 5,5 i - V 259 28 10,8 i - l i i 30 3,3 897 63 7 251 36 14,3 89 20 22,4 39 15 38,4 li 235 4 1.7 II 56 15 26,7 ii _ 1994/95 Ш 166 0.6 III 31 . III 27 7 24,1 IV 45 2,2 V 36 -Razem i - i n 652 41 6,2 I - V 257 36 14 i '111 66 22 33.3 975 99 10,1 I 234 21 8,9 1 87 13 14,9 33 Ô 27,2 и 224 7 3,1 II 79 11 13,9 II 26 1 3.8
1995/96 iii 173 3 1.7 lii 41 3 7,3 III 20 -
-IV 31
-V 43
-Razem I - i i i 631 31 4,9 I - V 281 27 9,6 1 - Ili 79 10 12,6 991 68 6,8
I 259 28 10,8 114 14 12,2 1 36 12 33$
II 214 6 2,8 il 75 14 18,6 II 25 4 16
1996/97 iii 187 2 1,07 iii 71 4 5,6 II] 25 - .
IV 43 -V 32 - -Razem 1-Ш 660 36 5,4 I - V 335 32 9.5 I - I II 86 16 18,6 1081 84 7,7 1992/93-1996/97 I- III 3139 177 5,6 i - V 1368 165 12 i - 111 306 26 8,8 4813 368 7,6 Łącznie Małg o rz at a Ś w itk a - W pły w z m ia n y skali o ce n na z ja w is k o d ru g o ro c z n o ś c i 2 6 9
Tabela Nr 3
Rok szkolny Ilość uczniów Ilość uczniów niepromowanych Ilość uczniów promowanych Ilość uczniów % Ilość uczniów %
1987/88 505 19 3,7 486 96,2 1988/89 493 6 1,2 487 98,8 1989/90 476 13 2,7 463 97,2 1990/91 474 4 0,8 470 99,2 1991/92 427 3 0,7 424 99,3 Razem 1987/88-1991/92 2375 45 2,0 2330 98,1 Tabela Nr 4
Rok szkolny Ilość uczniów Ilość uczniów niepromowanych Ilość uczniów promowanych Ilość uczniów % Ilość uczniów %
1992/93 427 3 0,7 398 99,3 1993/94 398 1 0.25 397 99,7 1994/95 381 3 0,75 378 99,2 1995/96 378 3 0,79 375 99,2 1996/97 382 2 0,5 380 99,5 Razem 1992/93-1996/97 1966 12 0,6 1954 99,4 27 0 N a u c z y c ie l i S zk o ła 1-2 2 0 0 3