• Nie Znaleziono Wyników

View of Anna Bednarczyk, Поэзия Сибири на переломе эпох (очерки о романтике и политике), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2012, ss. 232

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "View of Anna Bednarczyk, Поэзия Сибири на переломе эпох (очерки о романтике и политике), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2012, ss. 232"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)MATERIA Y, RECENZJE, SPRAWOZDANIA. 237. )  /+ ` zapamitaj – =`{`‚vQƒ {@`€@ \v=|v``‚€^>|x| {€@€[|}\, \>‡‚\~€x|^] [ {@`€v€v`` [ {€@€[|}€ ^‡|[\ ^ {@|=`[|{|‡|vQ v\‚€v`€ {@` \€v€ _=[€@}`=€‡Šv|ƒ >|v^=@_>†`` |=@`†\=€‡Šv|ƒ `‡` v\|ˆ|@|=9.  @\ˆ|=€ v\} {€@€[|}| |v| x|[|@`=Š v|x|. | x‡\[v|€ – >\>|[\ ˆQ‡\ †€‡Š ‰=|ƒ @\ˆ|=Q? '‡] €v] [\v| ˆQ‡| {|v\>|`=Š {|‡Š^>|x| ‚`=\=€‡] ^ {|‰=\`, `[_~`` ` {`‹_~`` [ v\‹€ [@€]. |^^`] – ^=@\v\ ‡}€ƒ =\‡\v=‡`[Qq, ‡ˆ]~`q ‡`=€@\=_@_, ‚`=\~`q ` =[|@]~`q. _^^>\] {|‰=`‚€^>\] `vŠ {@|}|‡\€=^], @|^^`]v€ [€@vQ ^[|€ƒ >_‡Š=_@v|ƒ ` ‡`=€@\=_@v|ƒ =@\}`†``.  {‡\vQ _ €v] }\‡€>|`}_~`€: %|=€‡|^Š ˆQ, ‚=|ˆQ Wspóczeni poeci rosyjscy / 1 #   # & ^=\‡` ^€@`€ƒ, q|=€‡|^Š ˆQ [Q{_^=`=Š [ ^[€= €~€ v€ |}`v {|}|ˆvQƒ ^ˆ|@v`>. \}€^Š, ‚=| ‰=| |>\€=^] |^_~€^=[`Q. Olga Lewicka Instytut Filologii Sowiaskiej KUL. Anna B e d n a r c z y k, 5& 1/#   #  &( (* #  #    ), ód: Wydawnictwo Uniwersytetu ódzkiego 2012, ss. 232. Ksika Anny Bednarczyk 5& 1/#   #  &( (* #  #    ) powicona zostaa, o czym informuje jej tytu, poezji syberyjskiej. Monografia stanowi wan pozycj, która stosunkowo niedawno pojawia si na polskim rynku wydawniczym. Pozycj wan, gdy do czasu jej ukazania si na polskim gruncie badawczym w zasadzie nie odnotowano gbszych analiz powiconych podjtej przez Autork kwestii. Ju na samym pocztku przedstawia ona szczegóowy stan bada dotyczcy rozpatrywanego zagadnienia. Za cel swoich analiz A. Bednarczyk nie stawia sobie charakterystyki twórczoci poszczególnych przedstawicieli poezji syberyjskiej. Koncentruje si natomiast na jej gównych tematach, tj. romantyce oraz na problematyce sytuacji polityczno-ekonomicznej kraju w czasie rozpadu Zwizku Radzieckiego 9. ..  € ‡  ˆ ` v, ‡   #  *   #+, &|^>[\, 2009, ^. 21.. Roczniki Humanistyczne 62(2014) z. 7.

(2) 238. MATERIA Y, RECENZJE, SPRAWOZDANIA. oraz ksztatowania si wspóczesnej Rosji. Warto zaznaczy , e w zaprezentowanych wywodach pojawiaj si zarówno nazwiska poetów rosyjskich, których twórczo wpyna na ksztat wspóczesnej poezji syberyjskiej, jak i nazwiska poetów innych narodowoci, w tym atajskich czy tuwiskich. W tym wietle Bednarczyk poszukuje nie rónic, a podobiestw w utworach, które wyszy spod pióra rónych twórców poezji syberyjskiej. A to wszystko przez pryzmat powracajcego w wielu wierszach tematu Syberii jako „maej ojczyzny”. Swoj analiz A. Bednarczyk rozpoczyna od wspomnianej romantyki Syberii. Urok tego kraju, oddalonego od cywilizacji, przycigajcego dnych przygód podróników, chccych poskromi jego dziko i niedostpno , opisywany jest m.in. w wierszach I. Rodiestwienskiego, I. Jeroszyna, Z. Jachnina. Badaczka podkrela wprowadzanie przez nich fragmentów folkloru, elementów egzotyzujcych teksty, jak opisy zwyczajów czy obco brzmice imiona. Dwa kolejne rozdziay powica Autorka twórczoci wspóczesnych syberyjskich „poczwienników”. Okrelenie to wypywa z faktu wykorzystania przez obecnych twórców XIX-wiecznej filozofii ycia, idei „poczwy” – powrotu do tradycji, korzeni. W swojej twórczoci zwracaj oni uwag na problematyk wsi, na ycie prostych ludzi, stojcych na stray potgi duszy i mdroci rosyjskiej, ich cis czno z przyrod. Swoisty zwizek z ideologi sowianofilsk, narodnick zaznacza si w poezji m.in. W. Makarowa, W. Baszunowa, W. Wiszniakowa. Autorka zwraca uwag na obecne w analizowanych utworach opozycje Ru – Rosja, swoje – obce, wyraajce si poprzez konfrontacj wsi i miasta, przeciwstawienie Syberii utosamianej z prawosawn Rusi i Zachodu wraz ze zorientowan na Rosj. Nieubagany upyw czasu, pami o przeszoci, tematy czowieka i mioci ukazane w cisym zespoleniu z obrazami syberyjskiej przyrody, poetyckie, polichromatyczne opisy pejzau Syberii, konstruowanie poetyckich obrazów wsi jako domu, stanowicego symbol ojczyzny, stosunek „poczwienników” do historii Rosji, rosyjskie nieszczcie i pacz, równie w ironicznym wymiarze – to tylko niektóre aspekty omawianych utworów, na jakie zwraca uwag w tych rozdziaach Autorka. W nastpnym rozdziale A. Bednarczyk skupia si na „problemie rosyjskoazjatyckim”, na idei panmongolizmu. Pooenie geograficzne Syberii i wynikajca z niego wielonarodowo doprowadziy do opozycji midzy dzisiejszymi syberyjskimi Eurazjatami i Europejczykami. Wojna ras i kultur z jednej strony, próby jednoczenia z drugiej, idea rosyjskich Scytów i symboliczny ob-.

(3) MATERIA Y, RECENZJE, SPRAWOZDANIA. 239. raz jedynej narodowoci syberyjskiej, syberyjskiego narodu, zaznaczaj si w poezji m.in. W.A. Bieriaziewa, S.G. Michajowa i B.S. Dugarowa. Kolejny rozdzia zosta powicony odzwierciedleniu w analizowanych wierszach rzeczywistoci syberyjskiej. Obraz Rosji i Syberii przeomu wieków nie jest jednolity. Autorka monografii podkrela, e oprócz twórców hodujcych idei „poczwienniczestwa”, w liryce syberyjskiej odnale mona równie wiersze poetów zachwycajcych si miastem. To ono staje si „ma ojczyzn”, przy czym „swoje miasto”, pozostajce w opozycji do innych miast, to zawsze miasto syberyjskie. M.D. Siergiejew, I.W. Klinowoj, W.O. Nazanskij i in. ukazuj miasto nie jako martwe, jak u „poczwienników”, a jako symbol ycia, progresu. Analiza symboliki miasta pozwolia Autorce przej do zagadnienia rzeczywistoci radzieckiej oraz wspóczesnej, rosyjskiej. A. Bednarczyk zwraca uwag czytelnika na powracajc tu nut ironii, od której nie stroni poeci syberyjscy. Aluzje do „wczoraj”, spojrzenie na „dzisiaj”, trywializacja ycia, jego absurdalno w charakterystycznej wyrwie czy jamie, jak stanowi rzeczywisto rosyjska, istota ycia i mierci poczone z dominujcym w poezji syberyjskiej smutkiem i alem – to jednak nie jedyne elementy rzeczywistoci rosyjskiej. Nieodcznym komponentem sowieckiej przeszoci byy represje, obozy, zesania, masowe egzekucje, alkoholizm i powszechny brak nadziei, które równie czyni tematem swoich wierszy poeci Syberii. Podkrelana przez twórców absurdalno ycia kieruje Autork recenzowanego studium do bliszego przypatrzenia si problemowi eksperymentowania przez twórców syberyjskich, awangardzie formalnej, powstaniu nowych form literackich. Wród nich A. Bednarczyk wymienia i omawia, twórczo palindromiczn, poezj o charakterze wizualnym, rozmaite formy aliteracji oraz wprowadzenie nowych gatunków, marginalnie traktowanych przez badaczy, jak np. „tankietki”, wykorzystanie leksyki nienormatywnej oraz anglicyzmów. Wszystko to ilustrowane jest licznymi przykadami utworów, które, zwaszcza w planie graficznym, zwracaj uwag czytelnika. Nowatorska zabawa form i sowem, na przykad majuskuami i minuskuami, wiersz zoony z samych znaków interpunkcyjnych, utwór bogatszy w kadym kolejnym wersie o jedno sowo, wiersz „mikki” w postaci samych znaków mikkich czy „twardy” – wykorzystujcy jedynie znak twardy oraz „syntetyczny”, skonstruowany na bazie obu tych liter, to tylko niektóre przykady utworów niezwykle modelujcych odbiór czytelnika i pozostawiajcych niezapomniane wraenia..

(4) 240. MATERIA Y, RECENZJE, SPRAWOZDANIA. W rozdziale powiconym literackiej piosence autorskiej oraz poezji rokowej Autorka skupia si na analizie utworów, których twórcami s pieniarze syberyjscy – kontynuatorzy twórczoci takich bardów, jak B. Okudawa czy W. Wysocki. W analizowanych utworach dostrzega kontekst polityczno-ekonomiczny, odniesienia intertekstualne. Ksik zamyka rozdzia powicony twórczoci dla dzieci. Jak w literaturze rosyjskiej, tak i w tej tworzonej przez poetów syberyjskich, twórcom przywieca cel nie tylko ludyczny, ale i dydaktyczny. A. Bednarczyk podkrela rol utworów przeznaczonych dla wyjtkowego odbiorcy, jakim jest dziecko, ich wpyw na wychowanie modego czytelnika oraz na ksztatowanie go jako dorosego czowieka. Wnikliwym komentarzom kulturowo-literackim towarzysz w kadym rozdziale analizy rodków artystycznego wyrazu, metryki i wersyfikacji. Podjcie opisu niezbadanego wczeniej materiau, problemowe ujcie badawcze unikatowej – w wymiarze formy i dostpnoci – poezji syberyjskiej, dogbna analiza literacka, stanowi o niezaprzeczalnej wartoci recenzowanej monografii. Mnogo poruszanych zagadnie, logiczne uporzdkowanie analizowanych treci oraz wnikliwo analityczna zasuguj na szczególne uznanie. Naley doda , e ksika zostaa napisana w jzyku rosyjskim, dziki czemu znajduje swoich odbiorców wród czytelników rosyjskojzycznych. Warto przy tej okazji wspomnie , e pozycja zostaa w caoci przetumaczona przez Autork na jzyk polski i ukae si w najbliszym czasie, co przyczyni si niewtpliwie do powikszenia grona czytelników. Edyta Manasterska-Wicek Instytut Filologii Sowiaskiej UMCS. Kultura literacka emigracji rosyjskiej, ukraiskiej i biaoruskiej XX wieku. Konteksty-estetyka-recepcja, red. A. Woniak, Lublin: Wydawnictwo KUL 2013, ss. 424. Francuski filozof Michel Foucault w swoich rozwaaniach na temat emigracji stwierdzi, i zjawisko to, na stae wpisane w ycie spoeczno-kulturowe narodów na przestrzeni wieków, nie polega na cakowitej akceptacji nowego Roczniki Humanistyczne 62(2014) z. 7.

(5)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Autorem drugiego referatu pt. W zakres tych prac wchodzi między innym i problem, jak sformułować zasady określające relacje między państwem i Kościo­ łem.

Jałowieckiego (1988) w typologii przestrzeni społecznej. Autor włączył te obszary funkcjonalne, wraz z terenami rekreacyjnymi, do przestrzeni konsumpcji. Tymczasem przestrzeń

radio czy telewizja, jest nośnikiem infor- macji, natomiast ocena jakości wypowie- dzi, ich samodzielności, zależy wyłącznie od metod przyjętych przez badacza. Recenzowana książka

Można ewentualnie spierać się o to, czy przypadkowość jest wszechobecna, ale przypad­ kowość rozpatrywana w jak najbardziej ogólnym znaczeniu, a nie tylko w węższym

Za pokrywy zarówno popielnic Jak i użytych do tego celu m is służyły

Omdat er lucht door de condensaattank (V4) geleid wordt, moet opgemerkt worden dat de concentratie zwavelwaterstof en ammoniak in deze tank afhankelijk is van

While numerous time-varying identification techniques – such as wavelets (Thompson et al., 2001), Kalman filters (Boer and Kenyon, 1998), recursive least-squares (Olivari et al.,

Podsumowując, na podstawie analizowanej sprawy można stwierdzić, że sędzio- wie prawa administracyjnego niezaprzeczalnie pełnią ważną rolę. Spór wokół ich statusu