Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. arch. Karoliny Szaton pt. Użytkowanie tymczasowe w procesach przekształceń miejskich

Or hab. inz. arch. Justyna Kobylarezyk. prof. PK Instytut Projektowania Urbanistyeznego

Wydzial Arehitektury Politeehnika Krakowska

Rccenzja

Krakow, 25.04.2020 r.

pracy doktorskicj mgr illz. arch. Karoliny Szaton

pt. .. Uiytkowanie tymczasowe w procesach przeksztalcen miejskich"

Reeenzja zostala opraeowana na podstawie zleeenie Przewodniez~eego Rady Oyseypliny Arehitektura i Urbanistyka Politeehniki Sl~skiej; pismo z dnia 27.02.2020r.

1. Charakterystyka pracy

Opiniowana praca liezy 274 stroll; zawiera rzetelnie przygotowane opraeowania grafiezne obejmuj~ee 65 ilustracji w formie schematow oraz planow sytuacyjnych oraz 146 fotografii. Ponadto praca zawiera zestawienia tabelaryczne bez podanej numeracji.

Rozprawtr lIzlIpeiniajq przypisy umieszczone II doll! stron oraz zestawienie bibliograticzne stanowi,!ce osmy rozdzial praey. W zestawieniu tym podane zostaly zwarte opraco\\ania naukowe - 190 pozycji, dokumenty - 7 pozycji oraz SPIS netografii - 117 adresow. Prac~ kOJiczy streszczenie w j~zyku polskim i angielskim.

W podanym na poez~tku pracy splsie tresci zabraklo zestawienia ilustracji oraz tabel. Zdaniem Recenzenta spis poszczegolnych elementow opracowania graficznego oraz zestawienia tabelarycznego powinny byly lOstac uwzgl~dnione w rozprawie doktorskiej, zwlaszcza. ze podnoszq jej wartosc naukowq, gdyz zwi~kszajq przejrzystosc pracy.

Rozprawa doktorska sklada si~ z 9 rozdzialow. z ktorych pierwszy jest wst~pem - Ill/pills ipa/el/cia!: przedstawia on ukierunkowanie oraz charakterystyk~ bad3li Autorki oraz struktur~ pracy i dotychczasowy stan badali w zakreSlonym przez Ooktorantk~ zakresie tematycznym. Kolejne trzy rozdzialy wyjasniajq mi~dzy innymi definicj~ tymczasowego uzytko\\ania przestrzeni miejskiej, jego rol~ w strategiach rozwoju Illiast i typologi~.

Rozdzial 5 i 6 stanow; analiz~ przypadkow potwierdzajqcq slusznosc postawionej w pracy tezy. Ootyezy ona zarowno przykladow zagranicznych jak i polskich wpisujqcych si~ Illi~dzy innYl11i w dzialania salllorzqdowe jak i spoleczne Illajqce na celu nOWq kreacj~ przestrzeni miejskich.

Prac~ (nie wliczajqc Bib!iografii oraz S/res:c:eli) kOliczy PodslIIllo,,·allie z odpowiedziami na zawarte w rozprawie doktorskiej pytania badawcze: deeydujq one 0 ullliejytnYIll przeprowadzeniu przez Kandydatk~ wywodu naukowego wZlllacniajqcego charakter naukowy pracy. Jej dodatkowym walorem jest mozliwosc wykorzystania badali Autorki w praktyce projektowej.

2. Ocella merytoryczna pracy 2.1. Ocena doboru tematu pracy

Temat pracy U=ytkol!'clJlie 1)'lIIc::asOlre H' procesach pr::eks::lalcel1 miejskich wpisuje sit; \V nowe tendencje w zakresie planowania przestrzeni miejskich. ktore ulegajq ciqglym transfonnacjom chcqc dostosowac si~ do dynamicznych zmian w sposobie ich uzytkowania. Potrzeba rozwijania tej

Biuro Dziekana

wplyn

~

to

..lLQ4:

..

J.Q,wy

.

problematyki wynika zjej aktualnosci. Jedn~ z cech czasow \vspolczesnych jest dynamika - dynamika zmian preferencji. ambicji. stylu zycia wspolczesnego czlowieka.

Nowe przestrzenie majq dzis za zadanie juz nie tylko zachwycae, powinny bye takze elastyczne, szybko dostoso\\ujqc si, do zmieniajqcych si, uwarttnkO\\a(L oczekiwali i potrzeb uzytkownikow. Ich wsp6lczesnym zagrozeniem sq przestrzenie wirtualne coraz bardziej akceptowane przez

spoleczelistwo oraz niedobor uslug, co przyczynia si, do zapomnienia miejsc zgodnie z filolOfiq

Marca Auge'a - Nlicjsc(I, Hie - 1I1iejsca,

Temat pracy lOstal przez Autork, dogl,bnie rozpoznany. 0 czym swiadczy przepro\\adzona przez Niq

dokladna 3naliza stallll badarl l1\Vzgl~dniaj<)ca prace nauko\\e takze autoraw z zagranicy oraz szerokie

spojrzenie na roz\\ijanq problematyk,. na co \\skazujq mi,dzy innymi spostrze;;enia Autorki uj,te \\ analizie przykladow, badania literaturo\\e oraz obserwacje wlasne problemu w konrekscie wsp6lczesnych strategii miejskich.

Bior~c pod uwag, podane informacje, dobor tematu opiniowanej pracy doktorskiej oceniam

pozytywnie.

2.2. Celc pracy

W pracy w sposob czytelny wyznaclOny lOstal podstawowy cel pracy, jakim jest sformulowanie wnioskow dotyczqcych praktycznych zaslOsowaJi tymczasowego uzytkowania, \V kontekscie trwalych przeksztalceli miejskich. Ponadto Autorka wyznaczyla takze 5 szczegolowych celow pracy.

Pierwszy - identyfikacja i charakterystyka tymczasowego uzytkow31lia stosowanego jako celowe

dzialanie. Tematyce tej POS\\ i,cony lOstal1 rozdzial dysertacji.

Drugi - charakterystyka tymczasowego uzytkow3n ia jako zjawiska. Na ten lemat szczeg610we

informacje Autorka zawarla \V rozdzialach 3 i 4.

Trzeci - wskazanie praktyk szczegolnie efektywnych w kontekscie dlugotrwalych procesow przeksztalceli i dlugofalowych rezultatow. Problem ten wyjasnia Doktorantka w rozdziale 5 pracy.

Czwarty - analiza mechanizmow zlozonych proces6w. \\ kt6rych uzytkowallie tymczaso\\e jest

jednym ze \\ spolwyst,pujqcych elemento\\. Na ten tcmat zawarte lOstaly spostrzezenia Autork i w rozdziale 5.

Piqty - konfrontacja praktyk zagranicznych z przykladami w przestrzeni polskich miast. Doktorantka przy okazji opisania przeksztalceli przestrzeni w miastach polskich dokonuje ich porownania z

przypadkami zagranicznymi, czemu poswi,cony jest 6 rozdzial pracy.

Autorka rzetelnie i wnikliwie przeprowadzila analiz, problemow stano\\ i~cych cele dysertacji. Nalezy podkreslie. ze w tym zakresie wykazala si, duz~ wiedzq.

2.3. Teza pracy

Teza pracy lOstala czytelnie sfonnulowana w podrozdziale 1.3. Cele pracy. le~a i pytallia had{/\ .. c~e.

(str.16). Jej treSe wskazuje. ze czynnikiem umotli\\ iaj~cym tmale przeksztalcenia miejskich

przestrzeni jest tymczasowe uzytko\\anie stosowane w powi<)zaniu z innymi eJementami procesll

przekszta Iceli.

Pomocne w udowodnieniu tezy okazaly si, pytania badawcze. ktore dotyczyly:

- procesu planowallia i wdrazallia przeksztalce{l przestrzennych charakteryzujc,cych Sl~ trwalymi rezultatami przestrzennYllli. ktorego elel1lentemjest tymczasowe uzytkowanie.

- funkcji jakie spelnia uzytkowanie tYlllczasowe w procesie przeksztalcell. a takze relacji mi~dzy

rownoleglymi i kolejnymi elementami procesu.

- wyjasnienia czy polskie przyklady wykazuj~ cechy planowanego procesu z zastosowaniem

tymczasowego uzytkowan ia \V kontekscie strategicznYIll.

Wskazana w pracy teza spelnia kryteria stawiane tezom prac doktorskich; posiada wartose naukow~.

Jej udowodnienie postrzegane moze bye jako post~p w zakresie sposobu uzytkowania i aranzacji

przestrzeni miejskich, wprowadzania trwalych jej zmian.

2.4. Uklad pracy

Uklad pracy jest czytelny. lastosowana kolejnosc poszczegolnych jej cz,sci jest logiczna zarowno ze

wzgl,du na prowadzenie wywodu naukowego jak i klarownose w odbiorze czytelniczym. Struktura

pracy obejmuje 9 rozdzialo\\', w tym dwa ostatnie to Bihliogrqfia i S,res:c:el/ie

Rozdzial I stanowi wst,p do tematyki. Przedstawia mi,dzy innymi tez,. cele i metod, pracy. Rozdzial

11 wyjasnia jak wspolczesnie nalezy rozumiee tymczasowosc. jakie s~ jej narz,dzia strategiczne oraz

jak~ moZna wyroznic typologi, form. Rozdzial III opisuje roll' struktur spolecznych w planowaniu

tymczasowego uzytkowania przestrzeni. narz~dzia plallowania i zagrozenia z niego wynikajc,ce.

Rozdzial IV mi,dzy innymi wyjasnia roll' projektanta we wspolczesnych realizacjach przeksztalcel]

przestrzeni miejskich. Dwa kolejne rozdzialy poswi,cone s~ analizie polskich i zagranicznych

przykladow. Rozdzial VII stanowi podsumowanie analiz. Rozdzial VIII to SPIS pozycji

bibliograficznych. Ostatni rozdzial prezentuje streszczenie pracy w j,zyku polskim i angielskim

2.5. Metoda badan

W pracy zastosowano dwie metody badawcze. Sq to: analiza teoretyczna polegajqca na studiach

literatury oraz badania empiryczne IV oparciu 0 metod, studium przypadkow i badaniajakosciowe.

Wymienione metody badawcze uzupelniaj~ si, wzajemnie - obserwacje wlasne Autorki dotycz~ce

zjawisk, badania .. in-situ" oraz studia literatury wraz ze trodlami internetowYllli. Pozwala to lla

formulowanie obiektywnych wnioskow.

2.6. Kryteria wyboru przykladow

la podstawowe uzasadnienie wyboru polskich przykladow zostala uznana reprezentacja stosowanych

rozwiqzal] charakterystycznych dla polskich zastosowal] na przestrzeni minionej dekady. Wybor

zagranicznych przykladow zostal dokonany za spraw~ potwierdzonych pozytywnych rezultatow

inicjatywy przestrzennej wynikajqcych mi,dzy innymi z: zainteresowania spolecznego. medialnego,

doswiadczenia zespolow projektowych. zaallgazowallia wiell! jednostek. odpowiednego planowania

strategicznego.

Szczeg610we infonnacje na ten temat nie lOstaly uj,te w osobnym podrozdziale; pokazano je

natomiast za pomocq schematu badar] (str.12).

3. Ocena wartosci naukowej pracy

Najwazniejsze elementy wartosci naukowej opiniowanej pracy doktorskiej to:

-aktualnosc tematyki.

- dogl,bne rozpoznanie tematu oraz dotychczasowego stanu bada[],

- udowodnienie za pomoc~ przytoclOnych w pracy przykladow oraz ich analizy tezy. ze czynnikiem

umoZl iwiajqcym trwa le przekszta Icen ia m iejskich przestrzen i jest tymczasowe uzytkowan ie stosowane

- dostrzezenie przez AlItork~ potrzeby realizowania t)'mczaso\\)Th roZ\\ iqzall \\ przestrzeniach miejskieh.

- umiej,tne przepro\\adzenie bada" naukowyeh. opisanie ich \\yniko\\ oraz sformulo"anie na ieh poclstawie wnioskow

4. Omowienie pracy z uwzgl~dnieniem uwag krytycznych

W pierwszym rozelziale pracy Autorka przedstawila mic;dz)' inn)'mi kierllllki badall zaznaczajqc . .le

tymczasowe uzytkowanie przestrzeni lItworzone jestjako forma lub narz<;dzie przeksztalce" miejskich struklllr. Przeksztalcellia te - .iak wyjasnila Illgr inz. arch. Karolina Szaton - mogq odbywac siC; \V

zwartej tkance miasta jak i w obszarach wymagaj~cych regeneracji: s~ wynikiem wyboru. a nie konieeznosei. Sqd tez dotyez4 krajo\\ wysokorozwini,tyeh i skllpiaj~ si, na sposobie projektowania i

planowania przestrzeni publicznych IlIb komercyjnyeh z uwzgl,clnieniem obiekto\\ kllbatllro\\ych.

Realizaeje poddane analizie powstaly w 2000 roku i pozniej.

Autorka zadaje sobie pytanie. cz)' uzytko\\anie tYll1czaso\\e moze generowac tn\ale zmiany \\

przestrzeni, ezy jest jedynie dzialaniem cl", ilo\\ym. TlI naSll\\a si, skojarzenie z tilozoti4 E. Re\\ers. ktora niejednokrotnie porowllllje przestrze" miejsk~ do seeny. ajej lIzytko\\nikow do aktoro\\. ktorzy odgrywaj~ okreslon4 rol,.

Wydaje si~ . .le tymczasowe lIzytkowanie niezaleznie od swej trwalosci ma \\plyw na ksztaltowanie i

rozwoj przestrzeni. ktora l11a szansc; spelnic oczekiwania swych uzytkownikow. Dostosowanie

przestrzeni do zmieni",j4c),eh si, potrzeb mieszka"eow wpisuje si, w nowe tendeneje projektowe oraz eharakterystyczne dla rozwoju zrownowazonego. Elastyczne przestrzenie dostosowllj~ce si, do

dynamicznych zmian wydaj~ si, dzis odpowiedzi4 na wyzwania, jakie dyktuje terainiejszosc i przyszlosc.

Jak zaznaczyla Autorka. rozprawa doktorska poclejmuje temat tymczasowego uzytko\\ania przestrzeni w Polsce jak i zagraniq. Sposob jej aranzacji nie jest IV Polsce uwzgl,dlliallY w strategiach miasl. Nie

jest lez clzialaniem ma.i~cyll1 pelne poparcie architektow. urbanisto\\. a takze samorzqdow - choc \\

opinii Recenzenta !lie jest to regl1l~_ Coraz czc;sciej samorzC!dy angazuj'l si~ \\' dzialania maj'lce na celu

ozywienie przestrzeni przy zastoso\\anill tYl11czasowych 1'0Z\\ i'lzall_

W swej pracy mgr inz. arch. Karolina Szaton podala 5 celow stanowi~cych lIzasadnienie pro\\adzenia bada,'. Przytoczone one zostaly w punkcie 2.2 recenzji.

Dalej Autorka przedstawila tez,. ktora mowi. ze na trwale przeksztalcenia miejskich przestrzeni wraz z innymi elementami procesll przeksztalce" maj4 wplyw tymczasowe realizacje.

Zdaniem Recenzenla istnieje wieJe uwarunkow3Il, ktore mogC! decydowac 0 mozliwoSci realizacji

dlugoterl11illowych trallsforl11acji przestrzelli. Jest to proces zlozony. Trlldno jest wskazac tYl11czasowe

uzytko\\allie bez zdefiniowania elel11entow procesll przeksztalce", jako czynnikow umozliwiaj4cych

proces transfonnacji dlllgotrwalych. Do zbioru elementow doclac nalezy takze uwarunkowania i zja\\ iska wply"aj~ce na dzialallia trwale.

W tYI11 kOlltekscie slusznie byloby uZllac. ze tymczasowe uzytkowallie przestrzeni moze sprzyjac

trwalym przeksztalceniom przestrzeni.

Dalej Autorka przedsta\\ ila pytallia badawcze oraz met od, pracy. Tym zagadllieniol11 POS\\ i,cono

lIwag, we wczeslliejszej cz,sci recellzji. Nalezy jednak zauwazyc. ze opis metody s\\iadczy 0

dojrzalosci naukowo-badawczej mgr illz. arch. KarolillY Szatoll. Zasroso\\allie wielu techllik i

sposobow pro\\adzellia bada" umozliwilo sfol'llllllowanie obiektywllych wniosko" w oparcill 0

wyniki bad3ll. Do ich przeprowadzenia \\aZlle okazaly si, allalizy teoretyczno-empiryczne W oparciu

o studia literatury oraz badania dedukcyjne, realizowane lIa podstawie dost~pllych dallych. Wybor przypadkow dokonany zostal na podstawie przyj,tych kryteriow. Uzupelnielliem sq badania

jakosciowe dotycz4ce analizy praktyk zagranicznych i polskich wzbogaconych wizj4 lokaln4.

dokumentacjq fotograficznq. obsen\acjami wlasnymi Autorki oraz badalliami in-situ. Ttr CZtrSC pracy

Cala metoda bada\\ cza zostala CZ) telnie przedsta\\ iona dodatko\\o za pomoce, schematu wyr6iniaj~cego grllpy problemo\\e analizolVane na podstawie wybranych technik badaIVczych.

Podobnie przedst3\\ iona zostala struktura pracy. Poza szczeg610\vym opisem ll\\ zgl~dn iony zostal

zakres tematyczny tymczaso\\ego uzytkowania przestrzeni w kontekscie przyj~tej struktury pracy. Na lIwag, zaslllgllje przyblizony \I pracy stan bada" prezenruj~c)' literatw', oraz badania prOlvadzone

zagranice, jak i \v Polsce. Szczeg610wa analiza literatury swiadczy 0 rozpoznalliu tematyki. Autorka

nie podkreslila IV sposob czytelny IVkladll IVlasnego IV rozlVoj nallki na tie dotychczasowych osiqgni,c

W om3wianym zakresie problemowym.

W rozdziale 11 AlItorka podala detinicj, tymczasowego lIzytkowania przestrzeni miejskiej. a takze

przedstawila jego rozllmienie wedle polskiego pmlVa. \I tym mi,dzy innymi UstalVY 0 planolVanill i

zagospodarowaniu przestrzennym oraz wedle polskiego prawa budolVlancgo. Detinicje te zaprezentowane zostaly przez mgr inz. arch. Karolint; Szaton na tIe wsp61czesnych okreslell tymczaso\\ ego uzytko\\ an ia.

Dalej Autorka przedsta\\ ila ewolucjt; form tymczasowego uzytko\vania zwracaje,c ll\\agt; na

lIst,powanie miejsca innowacyjnemu umeblolVaniu przez patetyczne formy takie jak pomniki. czy

fontanny. Sama typologia form tymczasowego lIzytkowania przestrzeni zwraca uwagt; na kontekst miejsca oraz pomystolVosc tworcow tymczasowej organizacji przestrzeni. Autorka opisuje mi,dzy

innymi tymczasowe przestrzenie publicznc, tymczasowo zagospodarowane ulice. Prezentuje rozlViqzania mebli miejskich. przyklady rozlViqza" charakterystycznych dla pop-up shops,

tymczasowe obiekty festiwalowe, przestrzenie mobilne, przestrzenne zdarzenia, scenografie dla wydarzell. tymczasowe przestrzenie do l11ieszkali. itd.

Co istotne Doktorantka zauwazyla. :le \\·e wsp6lczesnym mlescle zaclera.i<J sit; gran ice l11i~dzy tymczaso\\ym. a stalym lIzytkolVaniem przestrzeni. Cele lIzytkowania tymczasowego skupiaj~ si, wokol kreo\\ania nowych przestrzeni ogolnodost,pn)'ch. a takze ozywienia jllz istniej~cych. Tymczaso\\e llzytko\\anie maze \\pisy\\ae sit; prz)' zaangazo\\aniu spolecznosci lokalllej w strategi~ rozwoju miasl.

AlItorka IV dalszej cz,sci rozdziatu przedstalVita przyklady realizacji tymczaso\\ego uzytkowania

przestrzeni. \I tym mi,dzy innymi projekt Vacant Space Scheme w Dublinie. interwencj, IV dzielnicy

Hayes Valley IV San Francisco, program Bajo Pellntes IV Meksyku, itd. Realizacje przeanalizowane zostaly z w):jasnieniem strategii ich tymczasowego funkcjonowania. Poza przykladarni zagraniczllYl11i

Autorka poddala analizie tah e rozwazania naukowe z zakresu omawianej problematyki.

Co Recenzellt uwaia za szczeg61nie cellnc, AlItorka zallwazyla zagroienia tymczasowego

uzytkowania. w tylll zanikanie interwencji. zast~powanie koniecznych trwalych przeksztalcell

sprzyjajqcych tymczasowemu uzytkowaniu przestrzeni.

Spostrzezenia Autorki potwierdzajq slusznq jej opini,. ze mozliwosc tymczasowego uzytkowania przestrzeni nie powinna bye stosowana w zastcrpstwie intel'\\encji tl'\\atych. Musi \\ynikae nie z przymusu. a ch,ci podejmowania dziata" \\' strukturze przestrzennej miast.

Interesujqce rozI\azania Autorki dotycz~ wspolczesnych tendencji zarz~dzania i funkcjonowania miast

oraz przestrzeni miejskich. Ich uwzgl,dnianie swiadczy 0 dogt,bnym przeanalizowaniu problematyki przez A utork,. poznan i u ide i i mozl iwosc i rea I izowan ia transformacj i przestrzen i m iej skich. Rozwazania Autorki mi,dzy innymi dotyczq: modelu crowdsourcing, potrojnej Helisy (Triple Helix), poczwornej spirali (quadriple Halix) oraz procesu CLLD (Community Led Local Development),

kt6remu I11gr inz. arch. Karolina Szatol1 poswi-rca szczeg6lne, uwag~.

W pracy podkreslona jest tez rola spolecze"stwa w procesie planowania i zarzqdzania przestrzeniq.

Autorka opisuje sposoby partycypacj i przy wykorzystan iu narz,dzi jq wspomagaj~cych. ktore Autorka

glosowaniu ZakreSll \vpro\\"adzanych zlllian przy w),korzystaniu platform internetowych. Z l)'m mogC}

wiqzae siy zagroi'enia takie jak doprowadzenie do chaOSll przestrzennego. W oeenie Reeenzenta ty

cz,se pracy nalez), postrzegae jako potrzebnq i wazn~ z naukowego punktu widzenia.

Rozdzial IV stanowi wyjasnienie jak zlozonym procesem s~ dzialania przyczyniajqce si, do transformacji przestrzeni. Uwzglydniae powinn)' nie tylko kontekst Illiejsca. ale takze uwarllnkowania

spoleczne i ekonollliczne. Zlllienia sitr rela samego projektanta. ktory poza prac£1 tworcz£1 mUSl wykazae si~ ullliej~tnosciq prowadzenia realizacji z lIwzgl ydllieniem opinii spoleczllosci.

Dla podkreslenia charakteru praktycznego pracy wazne jest autorskie zestawienie Doktorantki

dotyczqce wskazaJl dla zastosowania Illodelu tradycyjnego i wskazaJl dla zastosowania Illodelu taktycznego. Jego celem S£1 dlugotrwale rezultaty lIzyskalle przez krotkoterminowe dzialallia. Autorka zaznacza. i'e nie jest llloi'liwe przez taktyczne dzialallie przeprowadzenie analizy procesll dokonaJl

interwencji dlugoterlllinowych. Trudno jest wiyc zgodzic si y ze stwierdzenielll. ze lI.lytkowanie

tymezasowe Iqczy dzialanie strategiczne i taktyczne uwzgl~dl1ia.iqc plany przestrzenne z ciqglym

dzialaniel11. Zdaniell1 Recenzentki niejest to zawsze l11oi'iiwe nawet przy zastosowaniu dlugotrwalego mon itorowan ia zm ian. choe z pewnosci£1 jest ono czynn ikiem wspomagaj'}cym trwa lose przekszta !cell.

Ten wqtek wydaie si, bye polemiczny - zach,cajqcy do dyskusji.

Dalej Autorka zwrocila uwag,. ze tymczasowe uzytkowanie przestrzeni moze przyniese pozytywne jak i negatywne skutki: jest szansq na zmian, taktyki i podj,cie dziala,i przynoszqcych skutki.

Rozdzial V stanowi wnikliwq analiz, wybranych realizacji wedlug przyj,tej klasyfikacji z omowieniem mi,dzy innymi taktycznych i strategicznych celow projektow. a takze ich czasowyeh oraz trwalyeh rezultatow. Przy okazji analizy wybranych przypadkow Autorka zaprezentowala

poszczegolne etapy procesll Z llwzgl~dniellieJ11 ieh mocnych stron w),nikaj£1cych z zaangazowania

spoleeznego. interesuj~cych wydarze,i towarzyszqcych realizacji itd. Autorka przeanalizowala mi,dzy innymi Granby Park (Dublin. Irlandia). Alien & Pike Street (Nowy Jork) Plug N Play (Kopenhaga, Dania). itd. Kazdq analiz, przykladu ko,iczq wnioski odnoszqee si, do konkretnej realizacji.

Poniewaz AUlOrka wielokrotnie zaznaczyla. ze proces partyeypaeyjny odgrywa istotn~ rol,. Szkoda, ze przy okazji analiz przykladow nie zostaly wlqezone przez Ni~ wyniki sondazu obrazujqce stopie,i zadowolenia z llzytkowania tYlllczasowych przestrzeni poddanych analizie. W tej salllej cz~sci pracy omowione zostaly wnioski ogolne praey zawierajqee si, w wymienionyeh przez Doktorantk, grupaeh problemowyeh. Dla zobrazowania problematyki Autorka przedstawila opraeowanie grafiezne w

formie schelllatow. ktore ull10zliwiajq dokladne przeanalizowanie problemll i stanowi£1 dodatkow£1

wa,tose praey.

W rozdziale VI Doktorantka przedstawila analiz, polskieh przykladow. IV tym m.in. analiz,: "Dotleniaeza" w Warszawie. plae Centralny w WarszaIVie. Ogrod spoleezny w Katowieaeh (ul. Warszawska). Autorka poza obiektywnymi aspektami realizacji dostrzegla takze niedomagania polskieh interweneji. Tymczasowe uzytkolVanie zdaniem mgr inz. arch. Karoliny Szaton jest stosowane ez,sto powierzchownie przy okazji wydarze,i np. promoeji konkretnego przedsi,wzi,eia. Niejednokrotnie przybiera form, tradyeyjnq nie odbiegajqe od rozlViqza,i stalych. Polskie realizaeje skupiajq si, przede wszystkim na powtarzalnyeh modelaeh bez uwzgl,dnienia kontekstu miejsea i

jego indywidualnych lJwarunkowall. Realizacje dotyczq na ogol niewielkich obszarow nie wpisuj'}c siy w strategi~ odnowy wit;kszych fragmentow Illiast.

Zarowno rozdzial V jak i VI jest w opinii Recenzenta istotny ze wzgl,du na Llmiej,tne sprawdzenie przez Autork, metod badawczyeh oraz formulolVanie przez Niq wnioskow.

Rozdzial VII stanowi PodslIl1101rallie praey pozwalajqee na zebranie informaeji b,dqeych rownoezesnie odpolViedziami na zawalte w rozprawie doktorskiej pytania badaweze. Tym samym

nalezy uznae . .le Autorce lIdalo siy odpowiedziee na pytania badawcze oraz zreaiizowae zamierzone cele pracy oraz udowodnic postawion£1 \V niej tez~.

Reasumujqe nalezy uznae. ze rozprawa doktorska poddana reeenzj i jest IVaznq pozyejq naukowq z uwagi na podj,tq IV niej problematyk,. ktora wpisuje si, IV aktualne tendeneje. spos6b rozwiqzania

problemow, a takze obecne) sytuacjt;. Tymczasowe arallzacje przestrzelli ll1oge) okazac sit;

roz\Vie)zallielll. ktore lIlllozliwi przystoso\vanie przestrzelli do obecnych warunkow i ogralliczell jakie

Se) kOllieczlle dla zachowallia bezpieczellstwa i zdrowia jej lIzytkownikow.

Zaprezentowany w praey stan bad3li jest obszerny. eo poz\\·ala s~dzic. ze Autorka dogl~bnie

przeanalizowala literatur~ oraz dotyehezas prowadzone badania w omawianym zakresie tematyeznYIll.

Uczytelniellia wymagaloby zaakcelltowallie. w jakim stopnill praca wpisuje sit; w OlllaWlane zagadllienia problemowe. Autorka powinna wskazac, w jakim zakresie opiniowana praca stanowi

uzupelnienie lub rozwini~eie dotyehezas prowadzonych analiz przez innyeh badaezy.

W przyszlosci warto poszerzyc analizy 0 badania sondazowe z uwagi na dostrzezenie przez

Doktorantk~ znaezenie dzialali spoleeznyeh w budowaniu strategii w zakresie realizacji iniejatyw

tymezasowego uzytko\\'ania przestrzeni. Wyniki badali sondazowyeh stanowilyby uzupelnienie

obserwaeji wlasnyeh Autorki. realizacji juz istniej~eych oraz analizy literatury.

W praey w3I10 byloby wyszezegolnic kryteria doboru przykladow W osobnYIll podrozdziale, eo

powinno zostac uwzglt;dllione takze w spisie tresci.

5. Wnioski wynikaj'lce z przepl"Owadzonych bada"

Autorka umiej~tnie przeprowadzila analizy w oparciu 0 uzyte w pracy metody badaweze. Na podstawie wynikow bad",i ezytelnie sforlllulowala wnioski. ktore poza wal1osei~ naukowq majq tabe eharakter aplikaeyjny. eele pracy zostaly osiqgni~te. py1ania badaweze wyjasnione, teza

udowodniona. eo swiadezy 0 spelnieniu wymog6w stawianyeh praeom doktorskim.

Na uwag~ zasluguje bardzo dobre rozpoznanie tematu i doglt;bna allaliza stanu bad all wlc,czaje)c w to tahe publikaeje zagraniczne.

6. Ocena strony formalnej pracy

Praea jest napisana w spos6b czytelny. Uklad pracy jest poprawny. Opraeowanie grafiezne jest eZy1elne i atrakeyjne.

7. Wnioski koncowe

Pomimo uwag krytycznych natury ogolnej i bardziej szczegolo\vych opilliowana praca stallowi wazlle opraeowanie naukowe prezentuj~ee wnikliw~ analiz~ pozyeji literaturowyeh, a tahe bad3li wlasnyeh Autorki. Podj~ta w praey problematykajest aktualna i wazna. Zostala przedstawiona mil'dzy innymi w oparciu 0 umiejl'tnie przeprowadzone przez Doktorantk~ analizy przypadk6w. Za szezeg61nie eenne

lIwazam studia dotychczasowego stanu badaJl, oraz wnioski wynikaje)ce Z obserwacji i przemyslell

wlasnych Autorki; swiadczq one 0 jej dojrzalosei jako badacza omawianej problelllatyki. Doktorantka udowodnila postawionq w rozprawie tezl'. a takze zrealizowala postawione cele. Mimo nielicznych uwag kry1yeznych zawartyeh w reeenzji prael' oeeniam bardzo wysoko.

Biorqe pod uwag~ podane wyzej infonnacje uwazam. ze przedlozona przez mgr inz. areh. Karolin~ Szaton praea doktorska pt. .. Uzytkowanie tYlllezasowe \V proeesaeh przeksztalceli miejskieh" spelnia wymogi stawiane pracom doktorskim okreslone w Ustawie z dnia 14 marca 2003 roku (Dziennik Ustaw RP Nr 65) 0 stopniaeh naukowyeh i tytule naukowym oraz 0 stopniaeh i tytule w zakresie sztuki (z p6Zniejszymi zmianami).

W zwiqzku z tym stawiam wniosek 0 dopuszezenie rozprawy do publieznej dyskusji i w razie pozytywnyeh jej wynik6w wnosz~ 0 jej wyrMnienie.