K
R
O
N
I
K
A
C Z T E R D Z I E S T O L E C I E A R C H I W U M P O L S K I E J A K A D E M I I N A U K
W dniu 23 maja 1994 r. w Muzeum Techniki w Warszawie odbyło się plenarne
posiedzenie Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN, poświęcone 40 rocznicy
powsta-nia Archiwum PAN. Uczestniczyli: Sekretarz Naukowy Wydziału I PAN - prof. dr
Janusz Tazbir, przedstawiciele Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych - mgr
Ed-ward Frącki, zastępca naczelnego dyrektora i doc. dr Bolesław Woszczyński, Kierownik
Zakładu Naukowego Archiwistyki - członkowie Komitetu, zaproszeni goście.
Pierwszej części obrad przewodniczyła prof. dr Irena Stasiewicz-Jasiukowa,
prze-wodnicząca Komitetu. We wstępie zasygnalizowała - między innymi - konieczność
wydania kolejnego tomu Przewodnika po zespołach i zbiorach Archiwum PAN.
Następnie wygłoszono serię referatów. W pierwszym z nich, zatytułowanym
Czym jest dzisiaj Archiwum PAN? mgr Hanna Dymnicka-Woloszyńska, dyrektor
Archiwum, scharakteryzowała zasób i funkcje pełnione przez tę placówkę. Prof. dr
Ryszard Wołoszyński w referacie 40-lecie Archiwum PAN podkreślił wkład prof.
dr Zygmunta Kolankowskiego w organizację i rozwój instytucji. Dr Rita Majkowska,
kierownik Oddziału Archiwum PAN w Krakowie, w wystąpieniu 40-lecie Oddziału
Archiwum PAN w Krakowie wskazała na wpływ, jaki wywarła na zasób Oddziału
Polska Akademia Umiejętności. Po tej serii referatów odczytano listy gratulacyjne,
m.in. od Prezesa PAN, prof. dr Leszka Kuźnickiego i Sekretarza Naukowego PAN,
prof. dr Andrzeja Wyczańskiego. Prof. dr Janusz Tazbir złożył byłym i obecnym
pracownikom Archiwum podziękowanie w imieniu władz PAN i Wydziału I.
Oso-bom wyróżniającym się działalnością na rzecz Archiwum, wręczono odznakę
ho-norową „Za zasługi dla archiwistyki". Prof. dr Z. Kola Ilkowski podkreślił przychylne
w przeszłości stanowisko władz PAN wobec Archiwum.
W drugiej części obrad, której przewodniczył prof. dr R. Wołoszyński, dr Alicja
Kulecka w referacie Spuścizny po uczonych jako materiał źródłowy do historii nauki
scharakteryzowała występujące w tych zespołach materiały i ich przydatność do
poszukiwań z zakresu historii nauki. Prof. dr Jerzy Róziewicz w wystąpieniu
Ma-teriały źródłowe w Archiwum PAN do historii międzynarodowych kontaktów
nauko-wych w dwudziestoleciu międzywojennym analizował użyteczność zgromadzonych
w placówce archiwaliów do badania różnych form kontaktów międzynarodowych
(m.in. członkostwo w towarzystwach naukowych, organizacji kongresów i zjazdów,
udziału Polski w międzynarodowych organizacjach i programach badawczych).
W dyskusji dr Anna Marciniak, kierownik oddziału Archiwum PAN w Poznaniu,
w krótkim referacie scharakteryzowała zbiory poznańskie. Poruszono kwestię roli
twórcy spuścizny w jej porządkowaniu przed przekazaniem do archiwum (prof. dr
Andrzej Abramowicz), potrzebę stworzenia centralnej kartoteki lub informacji o
spu-ściznach (prof. dr Andrzej Tomczak, prof. dr Roman Mierzecki), kwestię spuścizn
158 Kronika
p o lekarzach (dr R o m a n Meissner) o r a z poszukiwania nowych form działania (dr Rita M a j k o w s k a ) . Na zakończenie prof, d r Irena Stasiewicz-Jasiukowa uwypukliła rolę prof, dra J. Róziewicza w popularyzacji problematyki archiwalnej.
Alicja Kulećka
( W a r s z a w a )UTWORZENIE MUZEUM BOTANICZNEGO I PRACOWNI HISTORII BOTANIKI IM. JADWIGI DYAKOWSKIEJ W UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM W KRAKOWIE
W dniu 3 0 maja 1994 na posiedzeniu R a d y Instytutu Botaniki UJ u t w o r z o n a została w obrębie Ogrodu B o t a n i c z n e g o nowa placówka - M u z e u m i Pracownia Historii Botaniki im. Jadwigi D y a k o w s k i e j . P o d j ę c i e decyzji o kreowaniu M u z e u m jest j e d y n i e o f i c j a l n y m zatwierdzeniem j e g o istnienia, p o n i e w a ż m u z e a l n e eksponaty b o t a n i c z n e g r o m a d z o n e są tutaj od końca XVIII w., a stała wystawa dostępna dla publiczności f u n k c j o n u j e od 1983 r.
M u z e u m mieści się w Ogrodzie Botanicznym, na parterze starego gmachu dawnego Obserwatorium Astronomicznego (Collegium Śniadeckiego). Obejmuje trzy sale eks-pozycyjne (o powierzchni ok. 100 m2), magazyn (ok. 80 m2) oraz pracownię naukową.
Personel składa się z trzech osób, dwóch pracowników naukowych (dr Piotr Köhler, dr hab. Alicja Zemanek) oraz asystenta technicznego (mgr inż. Beata Sikora-Majewska). W minionym jedenastoleciu Muzeum prowadziło działalność naukową i dokumenta-cyjną, przyczyniało się też do popularyzacji historii polskiej botaniki.
W y s t a w ę , z a w i e r a j ą c ą d o k u m e n t y związane z d z i e j a m i k r a k o w s k i e g o Ogrodu o r a z eksponaty roślinne z pozaeuropejskich w y p r a w krakowskich botaników, zwie-dziło w latach 1 9 8 3 - 1 9 9 3 ok. 15 tys. osób, w t y m kilkaset gości zagranicznych z całego świata. J e d n y m z e l e m e n t ó w działalności d y d a k t y c z n e j M u z e u m jest p r o w a -dzenie przez dr hab. Alicję Z e m a n e k wykładu m o n o g r a f i c z n e g o z historii botaniki, dla s t u d e n t ó w biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W obrębie M u z e u m , o b o k d a w n e g o działu b o t a n i c z n e g o istnieje, założony w 1983 r. dział archiwalny, g r o m a d z ą c y materiały d o d z i e j ó w botaniki polskiej, głów-nie k r a k o w s k i e j . Posiada aktualgłów-nie 5 4 7 teczek a r c h i w a l n y c h - dotyczących osób i instytucji, 3 0 0 0 fotografii, 7 0 pudełek n e g a t y w ó w , kilkadziesiąt taśm z nagraniami z a j ę ć b o t a n i c z n y c h p r o w a d z o n y c h w UJ i zebrań K r a k o w s k i e g o Oddziału P T B . W u b i e g ł y m roku powstał dział taśm v i d e o . Do u n i k a t o w y c h w skali ś w i a t o w e j należy z g r o m a d z o n y n i e d a w n o zbiór d a w n y c h p o m o c y dydaktycznych, u ż y w a n y c h w X I X w . i na początku naszego stulecia w Instytucie Botaniki UJ.
Działalność b a d a w c z a placówki koncentruje się w o k ó ł p r o b l e m ó w historii botaniki, g ł ó w n i e polskiej. W m i n i o n y m jedenastoleciu powstało tutaj ponad 100 p u b likacji d o t y c z ą c y c h różnych a s p e k t ó w d z i e j ó w nauki o roślinach. Pracownicy M u -z e u m w s p ó ł p r a c u j ą od wielu lat -z Instytutem Historii Nauki, Oświaty i Techniki P A N w W a r s z a w i e o r a z z K o m i t e t e m Historii Nauki i Techniki P A N , uczestniczą też w k o n f e r e n c j a c h k r a j o w y c h i zagranicznych. W 1983 r. w d u ż e j sali m u z e a l n e j o d b y ł o się zebranie założycielskie Sekcji Historii Botaniki Polskiego T o w a r z y s t w a
