K ro n ik a
579
W 70 ro cznicę śm ierci w ęgierskiego in ż y n ie ra -k o n s tru k to ra czadnic A nto n ieg o K erpelyego, zorganizow ało W ęgierskie S to w arzy szen ie G ó rn ik ó w i H u tn ik ó w (OMBKE) se sję n au k o w ą w M iszkolcu z u d ziałe m deleg acji naszego S to w arzy sze n ia i K om isji H isto rii i O chrony Z ab y tk ó w H u tn iczy ch (w d n ia c h 18 i 19 w rz e ś n ia 1987 r.). S tro n a p o lsk a zo rganizow ała z te j sam ej o kazji (9 p aź d ziern ik a w H u cie B a to ry w C horzow ie w k tó re j p ra c u ją czadnice K erpelyego) z ud ziałem K o legów z W ęgierskiego i A u striac k ie g o S tow arzy szen ia, se sję z r e fe r a ta m i o za sto sow aniu czadnic K erp ely eg o w h u tn ic tw ie żelaza inż. Z y g m u n ta K ąsk a, a w h u t n ic tw ie cy n k u d r inż. E m a n u ela W ilczoka. O dsłonięto rów n ież ta b lic ę p a m ią tk o w ą w H ucie B a to ry oraz w y d an o p am iątk o w ą p lak ietę.
W d n ia ch 10 i 11 p a ź d ziern ik a b r K o m isja p rz e p ro w a d z iła lu s tra c ję za b y tk ó w h u tn ic tw a w O k ręg u S taro p o lsk im (woj. k ie lec k ie i rad o m sk ie) stw ie rd z a ją c za kończenie re m o n tu za bytkow ego Z ak ład u W ielkopiecow ego w C hlew iskach, z a bezpieczenie ja k o tr w a ła r u in a Z ak ład u W ielkopiecow ego w S am sonow ie, up o rzą d k o w a n ie i ogrodzenie pozostałości po w ie lk im piecu w R ejow ie. W M ostkach po zakład zie w ielkopiecow ym pozostał tylko- b u d y n ek d y rek c ji, ale W ojew ódzki K o n se rw a to r w K ielca ch p o sia d a d o k u m e n tac ję fu n d a m e n tó w obiek tó w h u tniczych, zn a jd u ją c y c h się pod p o w ierz ch n ią ziemi. P rz y o kazji odw iedzono' izbę pam ięci S uchedniow skich Z ak ład ó w U rządzeń T echnicznych i in n e z a b y tk i w dorzeczu rze k i K am ienna.
D ziałalność w y d aw n ic za w ro k u 1987:
a) W ydano op raco w an e w ro k u 1986 b ro szu ry w n ak ład z ie po 500 egz.: P o c z ą tk i w y t a p i a n i a ż e l a z a — prof. d r J. P iask o w sk i, S ł o w n i k h i s t o r y c z n y hut c y n k u na z i e m i a c h p o ls k ic h — prof. d r J. Jarotsz i E k s p lo r a c ja z ł o ta n a Ś lą s k u — prof. d r R. S roczyński;
b) O ddano do d ru k u 3 b ro szu ry : N a j w y b i t n i e j s z e z a b y t k i d a w n e g o p iś m i e n n i c t w a p o ls k ie g o te c h n ic zn e g o h u tn ic ze g o — prof. d r J. P iask o w sk i, T echnologia n a j d a w n i e j s z y c h p r z e d m i o t ó w z ż e l a z a z n a l e z io n y c h w P olsce (VIII—II w .p .n .e .) — j.w. i O śro d k i p r z e m y s ł u h u tn iczego w B e s k id z ie Ś lą s k im i Ż y w i e c k i m — m g r K a ro l Gruszczyk',
c) W p rzy g o to w an iu są: H u tn ic z e w y k o p a l i s k a arch eologiczn e w w o j. k a t o w i c k i m — m g r T e re s a K o sm ala i 25 w i e k ó w k u ż n i c t w a i h u tn i c tw a że l a z a w C z ę s t o c h o w s k i m Z a g łę b i u R u d o n o ś n y m — m gr. J e rz y Zim ny.
Z in ic ja ty w y K om isji, h u ty w y k o n ały ta b lic e d la Z akopanego w celu o z n a czenia Drogi ż e l a z n e j obecnie zw a n ej D rogą pod reglam i.
K o m isja p rz e p ro w ad z a ro zezn an ie w celu u p a m ię tn ie n ia pierw szego w y to p u cynku n a Ś ląsku. W m iejscow ości W esoła, gdzie te n w y to p się odbył, p ostanow iono tab licę pam iątk o w ą.
M a r ia n S a d ł o w s k i (K atow ice)
S E S JA W ITELO Ń SK A — TO RU Ń 17 W R ZEŚN IA 1987
17 w rz e śn ia 1987 ro k u o d b y ła się w In sty tu c ie F izy k i U n iw e rsy te tu M ik o łaja K o p e rn ik a w T o ru n iu in te rd y sc y p lin a rn a sesja, pośw ięcona b ad a n io m n a d dzia łalnością n a u k o w ą i spuścizną rę k o p iśm ien n ą W itelona, X III-w ieczn eg o uczonego urodzonego n a Ś ląsku, a u to ra podstaw ow ego d la śred n io w iecza i re n e sa n su dzieła, p o d sum ow ującego całość ów czesnej w iedzy z z a k re su o ptyki, pt. P e r s p e k t y w a , oraz filozoficznego tr a k ta tu De causa p r i m a r i a p o e n ite n tia e et d e n a tu r a d a e - m o n u m .
580
K r o n ik aZ a in te re so w a n ia p ism am i W itelo n a chociaż m a ją ju ż sw o ją n au k o w ą tr a d y cję w P olsce, p o b a d a n ia c h A le k sa n d ra B irk e n m a je ra p rze z przeszło czterdzieści la t n ie ow ocow ały d ru k ie m now ych prac. D opiero w la ta c h siedem dziesiątych, w zw iązku z w y ra źn y m ożyw ieniem te m a ty k i w ite lo n o w sk ie j pośród uczonych w P olsce i zag ran icą, S tu d i a C opern ican a rozpoczęły su k c esy w n ą edycję spuścizny W itelona 1. W ra m a c h te j in ic ja ty w y m ieści się w yżej w sp o m n ia n a sesja, w k tó re j u dział w zięli p rze d staw ic ie le n a u k h istorycznych, filo lo g ii klasycznej, fizy k i i m e dycyny. N a za proszenie I n s ty tu tu H isto rii N au k i, O św iaty i T ec h n ik i P A N p rz y był prof. d r S ab etai U n g u ru z U n iw e rsy te tu w T el-A w iw ie. O bradom p rze w o d n i czył prof. d r hab. P a w e ł C z arto ry sk i (Z akład B a d a ń K o p ern ik a ń sk ich IH N O iT PA N , W arszaw a) r e d a k to r n aczelny S tu d i a C opernicana. S esja sta n o w iła p o d su m ow anie zakończonych n ied aw n o p ra c n a d tró jję zy c zn y m w y d an ie m k siąg II i III P e r s p e k t y w y W itelona, złożonych do d ru k u ja k o to m X X V III se rii S tu d i a C o p e r nicana. K o m u n ik a ty w ygłosili d r Je rz y B u rc h a rd t (ZBK IH N O iT PAN, W rocław ) n a te m a t k la sy fik a c ji ręk o p isó w W itelona, d r L ech B ieganow ski (W ojew ódzki Szpi ta l Z espolony w T o runiu) n a te m a t m e ch a n izm u fu n k c jo n o w a n ia oka w ro zu m ie n iu W itelona, oraz doc. d r hab. A n d rzej B ielski (In sty tu t F izy k i UMK) n a te m a t b łę d u w ro zu m o w a n iu W itelo n a dotyczącym m ech an izm u d ziała n ia o k a 2. Sesję z a m k n ę ła d y s k u s ja w k tó r e j b ra li udział w szyscy obecni, pośw ięcona głów nie z a g ad n ien io m e d y to rsk im zw iązan y m z o m a w ian y m tom em . P rzy g o to w an o w spólny lis t do W y d a w n ictw a O ssolineum , p ro p o n u ją c podział to m u X X V III S tu d i a Co p e r n i c a n a n a d w a w o lum iny, z k tó ry c h je d e n przeznaczony b yłby d la czyteln ik ó w p olskich (edycja ła c iń s k a i p rze k ład polski), a d ru g i d la odbiorców zagranicznych (edycja ła c iń s k a i p rze k ład angielski).
M iły a k c e n t sta n o w iło oprow adzenie gości po za b y tk a c h T o ru n ia o raz w y cieczka sam ochodow a w okolice m iasta.
Jacek S o s z y ń s k i (W arszaw a)
Z Z A G R A N I C Y
III W SPÓLN Y Z JA Z D H ISTO RY KÓ W M EDYCYNY NRD — P R L (14—16 P A Ź D Z IE R N IK 1987)
J u ż po r a z trze ci P o lsk ie T o w arzy stw o H isto rii M edycyny i F a rm a c ji i G esell sc h a ft f ü r G eschichte d e r M edizin in d e r DDR zorganizow ały w spólny Z jazd sw oich członków . S ta je się to ju ż tra d y c ją . O sta tn i w spólny Z jazd odbył się trz y la ta
1 W i te l o n is P e r s p e c t i v a e lib e r p rim u s. B o o k I of W i t e l o ’s P e r s p e c t iv a . A n E nglish T ra n s la tio n w ith In tro d u c tio n a n d C o m m en tary a n d L a tin E d itio n of th e M a th e m a tic a l Book of W itelo’s P e rsp e c tiv a by S a b e ta i U nguru, W rocław 1977, S t u d i a C opern ican a, t. XV.
J e rz y B u r c h a r d t : L is t W ite lo n a d o L u d w i k a w e L w ó w k u Ś lą s k im . P r o b l e m a t y k a te o r i o p o z n a w c z a , k o sm o lo g ic zn a i m e d y c z n a (w raz z ła ciń sk ą ed y c ją L istu). W rocław 1979, S tu d i a Copernicana, t. X IX .
W i t e l o n i s P e r s p e c t i v a e L i b e r ąuin tus. Book V of W itelo’s P e rsp ec tiv a . An E nglish T ra n s la tio n w ith In tro d u c tio n an d C o m m en tary an d L a tin E d itio n of W i te lo ’s P e rsp e c tiv a by A. M a rk S m ith, W rocław 1983, S tu d i a C opernicana, t. X X III.
