T:Prezydent i Rada Ministrów 1. Prezydent jest:
organem władzy wykonawczej
najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej gwarantem ciągłości władzy państwowej
czuwa nad przestrzeganiem konstytucji
stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalnością jego terytorium 2. Sposób wybierania prezydenta:
Prezydentem może zostać obywatel polski, który, najpóźniej w dniu wyborów ukończył 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu
Kandydata zgłasza co najmniej 100 000 obywateli mających prawa wybierania do Sejmu Termin wyborów zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż 100 dni i
nie później niż 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta RP
Data wyborów jest wyznaczona na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów
Prezydent jest wybierany przez naród na pięcioletnią kadencję i może być wybrany ponownie tylko jeden raz, w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, większościowych i w głosowaniu tajnym.
Prezydentem zostaje kandydat, który uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów (jeżeli nie uzyskał wymaganej większości, po 14 dniach od pierwszego głosowania przeprowadzona jest druga tura wyborów)
Ważność wyborów stwierdza Sąd Najwyższy
Kadencja prezydenta rozpoczyna się w dniu złożenia przez niego przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym
Kadencja prezydenta może ulec skróceniu w wypadku unieważnienia wyborów, zrzeczenia się przez niego urzędu, śmierci, uznania przez Zgromadzenie Narodowe za niezdolnego do sprawowania funkcji lub orzeczenia przez Trybunał Stanu, że złamał konstytucję lub ustawę. 3. Odpowiedzialność Prezydenta RP
Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej.
Za naruszenie konstytucji, ustawy popełnienie przestępstwa ponosi odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu.
Decyzję o postawieniu prezydenta w stan oskarżenia podejmuje Zgromadzenie Narodowe (Sejm i Senat) większością 2/3 głosów ustawowej liczby członków na wniosek co najmniej 140 parlamentarzystów. Wtedy obowiązki głowy państwa może pełnić tymczasowo marszałek sejmu (art.131 Konstytucji RP)
4. Rada Ministrów czyli rząd odpowiada za:
Wykonywanie ustaw uchwalonych przez parlament (organ władzy wykonawczej) Kieruje, koordynuje i kontroluje działalność całej administracji w państwie Uchwala projekt budżetu i kieruje jego wykonaniem
Chroni interesy skarbu państwa
Stoi na straży wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa
Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności i stosunków międzynarodowych Prowadzi politykę społeczną i kulturalną poprzez działalność ministerstw
Członkowie rady Ministrów odpowiadają za swoją działalność przed sejmem. Jeżeli jego postępowanie jest niezgodne z wolą większości sejmowej, posłowie mogą podjąć uchwałę o wotum nieufności dla danego ministra. W przypadku, gdy zostanie ona przegłosowana większością głosów, podaje się on do dymisji.
Zadania lekcyjne:
1. Powyższa notatka do przepisania do zeszytu 2. Opisz w 3 krokach procedury tworzenia rządu
3. Wyjaśnij znaczenie pojęć: zasada kontrasygnaty, Zgromadzenie Narodowe co to jest i kiedy się je zwołuje
3. Wypisz kolejnych prezydentów Polski po roku 1989 (imię, nazwisko, lata urzędowania jako prezydent)
4. Wypisz nazwy ministerstw w Polsce
T: Sądy i trybunały
1. Władza sądownicza w Polsce to sądy i trybunały (wymiar sprawiedliwości), czyli sądy o specjalnych uprawnieniach. Są niezależne od organów władzy wykonawczej i ustawodawczej. Wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Zasady działania wymiaru sprawiedliwości:
a) zasada niezawisłości – sędziowie wydając wyrok muszą kierować się nie tylko przepisami prawa oraz własnym sumieniem i nie mogą podlegać żadnym, naciskom.
b) zasada jednolitości – wszystkie sądy orzekają w imieniu państwa na mocy tego samego prawa c) zasada kolegialności – sądy orzekają w zespołach
d) zasada jawności postępowania – rozprawy sądowe są otwarte dla publiczności
e) zasada instancyjności – istnieje możliwość odwołania się od wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji
3. W Polsce funkcjonują: a) Sąd Najwyższy
b) sądy powszechne c) sądy administracyjne d) sądy wojskowe
* przeczytaj na ich temat informacje z podręcznika str. 148
4. Wytłumacz pojęcia: Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu. Wytłumacz jaką rolę pełni prokurator, a jaką obrońca.
