Ziemniak Polski 2017 nr 1 1
Ekonomika i rynek
I
I
I
N
N
N
F
F
F
O
O
O
R
R
R
M
M
M
A
A
A
C
C
C
J
J
J
A
A
A
O
O
O
R
R
R
Y
Y
Y
N
N
N
K
K
K
U
U
U
Z
Z
Z
I
I
I
E
E
E
M
M
M
N
N
N
I
I
I
A
A
A
K
K
K
A
A
A
I
I
I
N
N
N
F
F
F
O
O
O
R
R
R
M
M
M
A
A
A
T
T
T
I
I
I
O
O
O
N
N
N
A
A
A
B
B
B
O
O
O
U
U
U
T
T
T
T
T
T
H
H
H
E
E
E
P
P
P
O
O
O
T
T
T
A
A
A
T
T
T
O
O
O
M
M
M
A
A
A
R
R
R
K
K
K
E
E
E
T
T
T
dr hab. Jerzy Rembeza, prof. nadzw.
Politechnika Koszalińska, Wydział Nauk Ekonomicznych, ul. Kwiatkowskiego 6e 75-343 Koszalin, e-mail: jrembeza@tu.koszalin.pl
ynikowy szacunek produkcji roślinnej przeprowa-dzony przez GUS zweryfikował w górę wcześniej-sze oceny dotyczące plonów ziemniaka w Polsce w 2016 r. O ile we wcześniejszym szacunku przyjmowano plony na poziomie 259 dt/ha, to w ostatecznym szacunku określono je na 286 dt/ha, co byłoby wielkością rekordowo wysoką. W porównaniu z rokiem 2015 plony były wyższe o ok. 36%. Równocześnie oszacowano, że powierzchnia uprawy ziemniaka w 2016 r. wzrosła o prawie 3% w sto-sunku do roku poprzedniego. W konsekwencji zbiory ziem-niaków wzrosły w stosunku do roku 2015 o ok. 39% i wy-niosły 8,8 mln ton.
Średnie ceny ziemniaka w obrotach targowiskowych (zł/dt) Lata Miesiąc 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 VII 76,84 93,88 99,0 90,0 106,52 VIII 63,01 118,42 82,7 97,7 95,98 IX 57,30 118,53 76,9 97,5 86,18 X 57,38 117,97 69,4 96,9 79,29 XI 60,01 118,12 68,0 96,5 78,50 XII 69,63 121,28 68,9 97,3 79,55 I 75,88 123,20 68,5 99,4 II 79,10 125,90 69,0 99,3 III 80,83 123,90 67.3 99,7 IV 87,56 121,80 67,3 100,7 V 92,76 124,10 67,2 110,9 VI 98,27 118,40 69,3 116,9 Źródło: GUS
Bardzo duży wzrost zbiorów wpłynął na ceny rynkowe. Ziemniak należy do upraw o bardzo wysokiej wrażliwości cen na wahania podaży. Zazwyczaj zmiany cen są znacz-nie większe aniżeli zmiany zbiorów. Biorąc to pod uwagę, spadek cen ze zbiorów 2016 należy ocenić jako
umiarko-wany. W okresie jesiennym spadły one w stosunku do roku poprzedniego o niecałe 20%, a więc mniej niż wyniósł wzrost zbiorów. Od paździer-nika ubiegłego roku ceny wy-kazują niewielkie zmiany, na-tomiast charakteryzują się dużym regionalnym zróżnico-waniem. Największy spadek cen, powyżej 30%, odnotowa-no w środkowych i wschod-nich regionach kraju, nato-miast najniższy, poniżej 20%, w regionach zachodnich i pół-nocnych. Najniższym pozio-mem cen, ponad 15% niż-szym niż średnia, charaktery-zowały się środkowe i środ-kowo-wschodnie regiony kraju (woj. świętokrzyskie, podla-skie i mazowieckie), a naj-wyższym, ponad 10% wyż-szym niż średnia, regiony za-chodnie i północne (lubuskie, dolnośląskie, pomorskie).
Sytuacja podażowa i ce-nowa na rynku ziemniaka, pomimo dużego wzrostu zbio-rów, jest w bieżącym sezonie dość stabilna. Stabilizacji tej sprzyja sytuacja na rynku mię-dzynarodowym. Zgodnie z szacunkami zbiory ziemnia-ków jadalnych u najważniej-szych producentów i eksporte-rów zachodnioeuropejskich (Belgia, Francja, Holandia,
W
W
W
Ziemniak Polski 2017 nr 1 2
Niemcy, Wielka Brytania) spadły w 2016 r. o ok. 3%, przede wszystkim z uwagi na spadek plonów. W konse-kwencji ceny ziemniaków są na większości rynków za-chodnioeuropejskich wysokie. Na przełomie stycznia i lute-go cena na najważniejszych rynkach wynosiła 20 €/dt, znacznie powyżej średniej wieloletniej. Oczekuje się, że wysokie ceny utrzymają się na rynkach zachodnioeuropej-
skich do końca sezonu. Na początku lutego ceny ziem-niaków na przetwory w kon-traktach na kwiecień wynosiły ok. 24 €/dt, a w kontraktach na czerwiec – ponad 26 €/dt.
