Jan Sobczak
O Georgu Stroblu raz jeszcze
Echa Przeszłości 13, 525-526
EC H A PRZESZŁOŚCI XIII, 2012 IS S N 1509-9873
LISTY DO REDAKCJI
O G E O R G U S T R O B L U R A Z J E S Z C Z E
W to m ie X I c o ra z b a r d z ie j p o ż y te c z n eg o d la b a d a ń h is to ry c z n y c h ro c z n i k a „ E c h a P rz e s z ło ś c i” u k a z a ł się c e n n y a r ty k u ł n a t e m a t n ie m ie c k ie g o , czy m o że ra c z e j n ie m ie c k o -p o lsk ie g o h is to r y k a G e o rg a W a ld e m a r a S tr o b la i je g o b a d a ń n a d b io g r a f ią i tw ó rc z o ś c ią W in c e n te g o P o la (s. 3 4 1 -3 5 5 ). A u to r a r t y k u łu A d a m P o l z G liw ic, z a p e w n e k u z y n poety, p rz y to c z y ł w iele c e n n y c h in fo rm a c ji b io b ib lio g ra fic z n y c h z a ró w n o o P o lu -p o e c ie , j a k i o S tr o b lu - h is to - ry k u . N ie p is a ł b io g r a m u S tr o b la i n ie a n a liz o w a ł c a ło k s z ta łtu je g o p u ś c iz n y n a u k o w e j, s k u p ia ją c się n a sz c z e g ó ła ch d o ty c z ą c y ch P o la , n ie m o ż n a m ieć z a te m do n ie g o p r e te n s ji o p o m in ię c ie n ie k tó r y c h in n y c h a s p e k tó w b a d a ń h is to ry c z n y c h te g o ło d z ia n in a z u ro d z e n ia , z w ią z a n e g o ta k ż e e p iz o d y c z n ie z P r u s a m i W sc h o d n im i, co p rz y p o m n ia ł w sw o im c z a s ie z a s łu ż o n y h is to r y k o ls z ty ń s k i prof. J a n u s z J a s iń s k i. N ie m n ie j, sk o ro ju ż t a k i p rz y c z y n e k do b io g ra fii S tr o b la p o w s ta ł i u k a z a ł się w „ E c h a c h P rz e s z ło ś c i”, to w a r to w sp o m n ie ć o je s z c z e je d n e j w a ż n e j d z ie d z in ie je g o b a d a ń d o ty c z ą c y ch p o w ią z a ń p o lsk ie g o i n ie m ie c k ie g o , w d u ż y m s to p n iu ta k ż e ro sy jsk ie g o , r u c h u ro b o tn i czego, u w ie ń c z o n y c h o b s z e rn ą , lic z ą c ą r a z e m z in d e k s e m p o n a d 750 s tr o n (d r o b n ą c z c io n k ą , w k s ią ż c e d u żeg o f o r m a tu ) m o n o g ra fią , w y d a n ą w 19 7 4 r. w W ie s b a d e n n a k ła d e m z n a n e j o ficy n y F r a n z a S t e i n e r a p t. P a r t i a R ó ż y L u k s e m b u r g , L e n i n i S P D 1.
J e s t to m o n o g ra fia w p e łn i n a u k o w a , d ro b iazg o w o a n a liz u ją c a re la c je , z w ła s z c z a id e o w o -p o lity c z n e , z a c h o d z ą c e n a p rz e ło m ie X IX i XX w. m ię d z y S D K P iL , S P D i S D P R R . D la m n ie o so b iście to p r a c a ty m b a rd z ie j z a jm u ją c a , że z a w ie r a n ie ty lk o ok. 30 p o w o ła ń n a p u b lik a c je z m ojego w c z e śn ie jsz eg o p iś m ie n n ic tw a , a le - co w a ż n ie js z e - że o p is u ją c d o k ła d n ie k o n tro w e rs je w p o lsk ie j h is to r io g r a f ii z l a t 1 9 6 0 -1 9 8 0 n a t e m a t o c en y S D K P iL p rz y z n a je ra c ję ty m ó w c z e sn y m h is to r y k o m , a do n ic h m ia łe m c ze ln o ść z a lic z a ć się i ja , k tó rz y o ś m ie la li się w o w y ch c z a s a c h p o d w a ż a ć d o g m a t a z a r a z e m i m it o rz e k o m e j je d n o lito ś c i całej S D K P iL z p o g lą d a m i R óży L u k s e m b u r g i jej z w o le n n ik ó w n a t e m a t h a s ł a n ie p o d le g ło śc i P o ls k i i w ogóle ro z u m ie n ia k w e 1 Georg W. Strobel, Die Partei Rosa L uxem burgs, L en in u n d die SPD. D er polnische “europäische” internationalism us in der russichen Sozialdem okratie, Wiesbaden 1974, ss. 759.
5 2 6 Listy
s tii n a ro d o w e j. Z w ra c a ła w te d y u w a g ę g o d n a p o d z iw u z n a jo m o ść p rz e z S tro - b l a p o lsk ie g o p iś m ie n n ic tw a n a te te m a ty , a w y k o rz y s ty w a ł n ie ty lk o k s ią ż k i i a r ty k u ły w p e rio d y k a c h n a u k o w y c h , a le i d ro b n e p rz y c z y n k i w p ra s ie . N a le ż y ż a ło w ać, że t a m o n o g ra fia , p r e z e n tu ją c a b a rd z o o ry g in a ln e p o g lą d y n a tra d y c je lew icy p o lsk ie j i n a w a ż n y w ą te k w s p ó łp ra c y p o lsk o -n ie m ie c k ie j, n ie z o s ta ła w sw o im c z a sie p r z e tłu m a c z o n a z n ie m ie c k ie g o n a ję z y k p o lsk i i w y d a n a u n a s , p o z o s ta ją c w isto c ie n ie z n a n a s z e r s z e m u g r o n u n a w e t p ro fe s jo n a ln y c h h isto ry k ó w . S tą d p o tr z e b a w m o im o d c z u c iu p r z y p o m n ie n ia tego w ą tk u .
J a n S o b c z a k
