Ogrodziński, Władysław
"Bibliografia Warmii i Mazur za rok
1961", Tamara Wajsbrot, Olsztyn
1964 : [recenzja]
Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 398-399
A u to r p rz y s p o rz ą d z a n iu b ib lio g r a f ii n a p o ty k a ł n ie ty lk o n a tr u d n o ś c i z w ią zan e z n ie m o ż liw o śc ią d o ta rc ia d o w sz y s tk ic h p u b lik a c ji. J e d n ą z n a jw a ż n ie j szy c h tru d n o ś c i b y ła s p r a w a o k re ś le n ia te r y to r iu m , k tó r e m ia ło b yć o b ję te b ib lio g ra fią . P o d n a z w ą Z ie m ie Z a c h o d n ie u k ry w a ły się o b s z a ry ziem o d z y s k a n y c h , z w a n e d z isia j z ie m iam i z a c h o d n im i i p ó łn o c n y m i. F . C z a r n e c k i s łu sz n ie w y o d rę b n ił w p o szc z eg ó ln y ch d z ia ła c h re g io n y : Ś lą s k , z z a z n a c z e n ie m D o ln y , G ó rn y i o p o lsk i, z ie m ia lu b u s k a , P o m o rz e z a c h o d n ie , g d a ń s k ie , W a rm ia i M a z u ry . P o d z ia ł a d m in is tr a c y j n y ziem z a c h o d n ic h i p ó łn o c n y c h w o m a w ia n y m o k re s ie n ie z aw sz e o d p o w ia d a ł p o d z ia ło w i n a te re g io n y . S łu s z n ie a u to r w w y p a d k u z iem i lu b u s k ie j p rz y ta c z a ł p o z y c je d o ty c z ą c e w o je w ó d z tw a p o z n a ń sk ie g o , g d y ż część te g o w o je w ó d z tw a w e sz ła w s k ła d w o je w ó d z tw a z ie lo n o g ó rs k ie g o u tw o rz o n e g o w 1961 r. (N ie m a j e d n a k r a c ji C z a r n e c k i p isząc, że w o je w ó d z tw o z ie lo n o g ó rs k ie w cało śc i z o sta ło w y o d rę b n io n e z p o z n a ń sk ie g o ). P o za ty m z a s a d y te j n ie s to s o w a ł j e d n a k k o n s e k w e n tn ie . W b ib lio g ra fii u w z g lę d n io n e z o sta ły n p . p o w ia ty m a z u rs k ie z w o je w ó d z tw a b ia ło sto c k ie g o , lecz p o m in ię to p ra c e d o ty c z ą c e c ało ści te g o w o je w ó d z tw a .
F. C z a r n e c k i n ie z d o ła ł się n ie s t e ty u s trz e c p rz e d p o m y łk a m i w p o d z ia le p ra c n a p o sz c z e g ó ln e re g io n y . T a k np . w W a rm ii i M a z u ra c h z o s ta ła u m ie s z c zo n a B ib lio g ra fia po?7iorska W . N o w o d w o r s k i e g o , i „G łos E lb lą g a ’’; w P o m o rz u g d a ń s k im k s ią ż e c z k a A. H a n s a , O d r e s z e ls k ic h p ó l, czy w z iem i lu b u s k ie j K r a k o w s k i e g o . P ila , m ia s to S ta n is ła w a S ta szic a . T r u d n o je s t te ż w y tłu m a c z y ć ró ż n o ro d n o ść , ja k ą m o ż n a z a o b s e rw o w a ć p rz y z a p isa c h b ib lio g ra fic z n y c h c z a so p ism : p o d a w a n ie n a z w is k r e d a k to r ó w lu b ic h p o m i ja n ie , n ie je d n o lite sp o so b y z a p isó w m u ta c ji, d o d a tk ó w , n o to w a n ia d a t u k a z a n ia się p ie rw s z y c h n u m e ró w , czy z m ia n w ich c zę sto tliw o ści. N ie z ro z u m ia łe d la c z y te ln ik a je s t te ż u w z g lę d n ie n ie w d z ia le Z a g a d n ie n ia s p o łe c z n e i p o li ty c z n e — . P r a c e o g ó ln e w p ra c a c h d o ty c z ą c y c h W a r m ii i M a z u r ty lk o N e w e r l e g o , A r c h ip e la g lu d z i o d z y s k a n y c h , p rz y p o m in ię c iu p o d o b n y c h k s ią ż e k ta k ic h a u to r ó w j a k : P a u k s z t y , D o m a ń s k i e g o , K a m i ń -s k i e g o , S y -s k i , O g r o d z i ń -s k i e g o i in n y c h . B ib lio g ra fia n o s i c h a r a k t e r p ra c y p io n ie rs k ie j i w s k a z a n e p o w y ż e j u s te r k i w d u ż y m s to p n iu z w ią z a n e są z k o n s e k w e n c ja m i te g o s ta n u rz e cz y i z a n ie d b a n ia m i w z a k r e s ie g ro m a d z e n ia w sz y s tk ic h d r u k ó w i o d n o to w a n ia ich , sz c z e g ó l n ie w o k re s ie p ie rw s z e g o p ię c io le c ia . S ta n o w i o n a n ie z b ę d n ą p o m o c d la w s z y s t k ic h p ra c o w n ik ó w n a u k o w y c h i n te r e s u ją c y c h się p ro b le m a m i z ie m z ac h o d n ic h i p ó łn o c n y c h , d la d z ia ła c z y sp o łe c z n y c h i p o lity c z n y c h , czy m iło ś n ik ó w re g io n u . W sk a z u je n a k o n ie c zn o ść k o n ty n u o w a n ia i u s p r a w n i e n ia o ra z k o o rd y n o w a n ia p r a c b ib lio g ra fic z n y c h w o ś ro d k a c h re g io n a ln y c h . W o jc ie c h W r z e s iń s k i T A M A R A W A JS B R O T , B ib lio g r a fia W a r m ii i M a z u r z a r o k 1961, O ls z ty n 1964, W o je w ó d z k a i M ie jsk a B ib lio te k a P u b lic z n a w O lsz ty n ie , s. 84, 8°. O s try do n ie d a w n a p ro b le m b ib lio g r a f ii r e g io n a ln e j W a r m ii i M a z u r w sz e d ł z k o ń c e m l a t p ię ć d z ie s ią ty c h w ła g o d n ie jsz e s ta d iu m ; p o tr z e b ą s ta ł a się p rz e d e w s z y s tk im ro c z n a b ib lio g r a f ia b ie ż ą c a o ra z b ib lio g r a f ia do 1945 r. L ic z n e — choć o p a rte o o g ra n ic z o n y w y b ó r h a s e ł — p r a c e W ł. C h o j n a c k i e g o i je g o w s p ó ln ie z H. B a r a n o w s k i m p u b lik o w a n a od 1958 r. B ib lio g ra fia h is to r ii P o m o r za w sc h o d n ie g o i z a ch o d n ie g o , r e g io n a ln e o p r a c o w a n ia k s. J. O b ł ą к a, S t. F l i s a , T. W a j s b r o t , a w szczeg ó ln o ści b ib lio g ra fia za l a t a 1945— 1960 o p ra c o w a n a p rz e z E. S u k e r t o w ą - B i e d r a w i n ę w y sz ły n a p rz e c iw d o ra ź n e j p o trz e b ie n a u k o w e j, a c zęścio w o ta k ż e p o p u la r y
z ac ji w z a k r e s ie h is to r ii i l i t e r a t u r y p ię k n e j. O s ta tn io p o d ję to d a lsz e o p ra c o w a n ia s p e c ja lis ty c z n e d o ty c z ą c e h is to r ii s z tu k i (K. K o z i e 11 o - P о к 1 e w - s к a), co b e z w z g lę d u n a lo s y w y d a w n ic z e ty c h p r z e d się w z ię ć p o z w a la m ó w ić 0 o ż y w io n y m r u c h u b ib lio g r a f ic z n y m n a W a rm ii i M a z u ra c h .
W z ro st ilo śc io w y p iś m ie n n ic t w a d o ty c z ąc e g o W a rm ii i. M a z u r s a m n a rz u c a w ja k ie jś m ie rz e o b o w ią z k i r e je s t r a c y jn o - p o r z ą d k o w e . W a r to z a u w a ż y ć , że je ś li B ib lio g r a fia M a z u r i W a r m ii w o k r e s ie d z ie s ię c io le c ia 1945— 1955 E m ilii S u k e r t o w e j - B i e d r a w i n y z a n o to w a ła 1958 p o z y cji, to ju ż n a s tę p n a za l a t a 1956— 1960 w y m ie n ia ic h b e z m a ła 3000. O p ra c o w a n ie T. W a j s · b r o t , p rz y g o to w a n e w D z iale In fo r m a c y jn o - B ib lio g ra fic z n y m W o je w ó d z k ie j 1 M ie js k ie j B ib lio te k i P u b lic z n e j w O ls z ty n ie , za je d e n t y lk o ro k 1961 p o d a je 1226 z a p is ó w b ib lio g r a fic z n y c h . U z a s a d n ia to w p e łn i p o s tu la t k o n ty n u a c ji ro c z n e j p u b lik a c ji m a te r ia łó w b ib lio g r a fic z n y c h .
B ib lio g r a fia W a r m ii i M a z u r za r o k 1961 p o s ia d a c ec h y k o n t y n u a c ji B ib lio
g ra fii M a z u r i W a r m ii w o k r e s ie p ię c io le c ia (1956— 1960) E. S u k e r t o w e j - B i e d r a w i n y . A n a lo g ic z n y p o d z ia ł o g ó ln y tr e ś c i w n ie w ie lu ro z w in ię c ia c h szc z eg ó ło w y c h o d b ie g a od p o p rz e d z a ją c e g o o p ra c o w a n ia (dz. V I — z a g a d n ie n ia g o sp o d a rc z e , dz. V II — z a g a d n ie n ia s p o łe c z n e i p o lity c z n e , dz. V III — z a g a d n ie n ia p r a w n o - a d m in is tr a c y jn e , dz. X — k u l t u r a i n a u k a ) . S ta n o w i to o c zy w is tą z a le tę p u b lik a c ji. D a lsz y m p lu s e m j e s t o b s z e rn y z e s ta w cza so p ism , z k tó r y c h p o c zy n io n o w y p is y b ib lio g ra fic z n e , o b e jm u ją c e p o n a d 120 ty tu łó w ; z n a j d u je m y ta m ró w n ie ż c z a s o p ism a z a c h o d n io n ie m ie c k ie , ja k k o lw ie k w s to s u n k u d o w y m ie n io n y c h w d z ia le I — c z a so p ism a i k a le n d a r z e (s'. 14 n.) w y k a z j e s t w y ra ź n ie o g ra n ic z o n y . W d z ia le b ib lio g r a f ii o p u szc z o n o n ie s t e ty is to tn e d la p iś m ie n n ic tw a z a c h o d n io n ie m ie c k ie g o o p ra c o w a n ia E. W e r m k e g o 1) i H. M a r z i a n a 2); z p o ls k ic h c za so p ism u d e r z a p o m in ię c ie b y d g o s k ie g o ,,P o m o r z a ”, k tó r e w c o ra z w ię k s z y m s to p n iu in te r e s u je s ię o ls z ty ń s k im ś ro d o w is k ie m t e a t r a l n y m i lite r a c k im . S ą to p rz e o c z e n ia ła tw e d o u s u n ię c ia , a c h w ilo w o d a ją c e s ię u s p r a w i e d li w i ć w z g lę d a m i s e le k c ji, k t ó r e j z a sa d y p rz e d s ta w io n o k ró tk o n a s. 7. B ib lio g r a f ia T . W a j s b r o t s z e re g w ia d o m o śc i c z e rp ie — rz e c z z ro z u m ia ła — p o ś re d n io ; d o ty c z y to c z a so p ism p o z a r e g io n a l- n y c h e k s c e rp o w a n y c h za p o ś r e d n ic tw e m n ie w y s t a r c z a ją c e j n ie s t e ty B ib lio g r a fii z a w a r to ś c i c za s o p is m o ra z p o p rz e z „ n ie k tó re in n e b ib lio g r a f ie w y d a n e w k r a j u i z a g r a n i c ą ”. W s u m ie o p ra c o w a n ie T. W a j s b r o t j e s t p rz y k ła d e m r z e te ln e j i f a c h o w e j p ra c y , k t ó r e j t r u d n o ś ć z w ię k s z a ły o k re ś lo n e m o ż liw o śc i D z ia łu I n f o r m a c y jn o -b ib lio g ra fic z n e g o W iM B P w O ls z ty n ie c ra z m ie js c o w e w a r u n k i p o lig r a fic z n e . J e d n e i d ru g ie w p ły n ę ły p rz e d e w s z y s tk im n a z b y t p r z e w le k ły to k p ra c p rz y g o to w a w c z y c h i s p ra w iły , że b ib lio g r a f ię ro c z n ą za r. 1961 o tr z y m a liś m y z p rz e s z ło d w u le tn im o p ó ź n ie n ie m , p ro p o r c jo n a ln y m z re s z tą do o p ó ź n ie ń u rz ę d o w e j B ib lio g r a fii z a w a r to ś c i c za s o p is m . W y d a je się, że p o z y t y w n ą ro lę m o g ło b y o d e g ra ć w ty m w z g lę d z ie o p a rc ie p r a c n a d re g io n a ln ą b ib lio g r a f ią ro c z n ą o s z e rs z y z esp ó ł w sp ó łp ra c o w n ik ó w . P o s tu la t te n p o d k r e ś la w y ra ź n ie z n a c z e n ie i w k ła d p r a c y a u to r k i o m ó w io n e g o w y d a w n ic tw a .
W ła d y s ła w O g r o d z iń s k i
J) E. W e r m k e , B ib lio g ra p h ie d e r G e sc h ic h te v o n O s t- u n d W e s tp r e u s s e n
f ü r d ie J a h re 1957— 1961... M a r b u rg /L a h n 1963. W is s e n s c h a ftlic h e B e iträ g e
z u r G e s c h ic h te u n d L a n d e s k u n d e O s t-M itte le u r o p a s ... N r. 64, s. 377.
2) H. M a r z i a n , O s td e u ts c h e B ib lio g ra p h ie ... u n d N a c h trä g e a b 1945: Т. X II, 1961. J a h r b u c h d e r A lb e r tu s - U n iv e r s itä t zu K ö n ig s b e rg /P r. B d. X III. W ü rz b u rg 1963, s. 329— 465.
