ROCZN. PZH, 1995, XLVI, N R 3
DONIESIENIE
K R Y S T Y N A R Y B IŃ S K A , J A C E K P O ST U P O L SK I, M A Ł G O R Z A T A S Z C Z Ę S N A
POZOSTAŁOŚCI ANTYBIOTYKÓW I INNYCH SUBSTANCJI
HAM UJĄCYCH W M LEKU
R E SID U E S O F A N T IB IO TIC S A N D O TH E R IN H IB IT O R Y SU BSTA NCES IN M IL K Z Zakładu B adania Żywności i Przedm iotów Użytku Państwowego Zakładu Higieny w W arszawie
Kierow nik: doc. d r hab. K. Karłowski
Badania wykonane w latach 1990-1993 wykazały obecność antybiotyków w ok. 20% próbek mleka.
Powszechne stosowanie w weterynarii antybiotyków, a zwłaszcza w leczeniu
i profilaktyce chorób bakteryjnych gruczołu mlekowego u krów, stanowi ryzyko
występowania pozostałości tych preparatów w mleku spożywczym a także w mleku
w proszku [3, 4, 5, 8].
Polskie ustawodawstwo nie dopuszcza obecności antybiotyków w środkach spo
żywczych pochodzenia zwierzęcego [6, 9].
W krajach uznających tolerancje dla tych pozostałości podnoszony jest szczegól
nie ostro problem selekcji szczepów bakterii antybiotykoopornych występujących
w żywności zawierającej antybiotyki [1, 2].
Celem pracy była wyrywkowa kontrola mleka dla określenia stopnia zanieczyszczenia
antybiotykami krajowego mleka: surowego, spożywczego (płynnego) oraz w proszku.
M A T E R IA Ł I M ETO D Y K A
M ateriałem d o badań było: m leko surowe ze zlewni pobierane przed zmieszaniem w basenach zbiorczych, m leko spożywcze (płynne) oraz w proszku z obrotu (sklepy).
B adania w ykonano z udziałem 23 Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych w latach 1990-1993. D o oznaczeń stosow ano metody wg PN-91/A-86033: test enzymatyczny „Penzym ” , testy mikrobiologiczne: „S T D ” , „P olutest” oraz metodę płytkow ą [7].
W Y N IK I
Uzyskane wyniki ilustruje tabela I.
Stwierdzona w zależności od metody liczba próbek dodatnich wynosiła:
- w mleku surowym: od 13,1 do 22,4%,
- w mleku spożywczym: od 10,5 do 19,5%,
- w mleku w proszku: od 12,9 do 18,2%,
240
К . Rybińska i in.N r 3
Results o f determ inations o f the residues o f antibiotics and other inhibitory substances in milk (1990-1993)
T a b e l a I. W yniki badania antybiotyków i innych substancji ham ujących w mleku (1990-1993)
Szczególnie niepokojąca jest obecność antybiotyków /J-laktamowych (metoda
„Penzym”) w mleku, zwłaszcza, że produkt ten jest stosowany w żywieniu niemowląt
i małych dzieci (mieszanki mleczne).
W N IO SK I
1. Uzyskane dane świadczą o niewłaściwej jakości zdrowotnej mleka.
2. Źródłem nieprawidłowości jest nieprzestrzeganie przepisów sanitarnych przy
stosowaniu antybiotyków.
3. Konieczne jest wzmocnienie nadzoru sanitarnego przez organy weterynarii
przy pozyskiwaniu i przetwórstwie mleka.
K . R y b i ń s k a , J. P o s t u p o l s k i , M. S z c z ę s n a
R E SID U E S O F A N T IB IO TIC S A N D O T H E R IN H IB IT O R Y SU BSTA N C ES IN M IL K S u m m a r y
T he aim o f the study w as determ ination o f the contam ination o f raw milk, milk for consum ption and powdered milk w ith antibiotics and inhibitory substances. T he study was carried out in the years 1990-1993 with the assistance o f the Province Sanitary-Epidem iological Stations using m ethods agreeing with the Polish N orm s 91/A-86033: the enzymatic test Penzym, the microbiological tests S.STD Polulest and the plate m ethod. In all, 16334 samples were tested.
D epending on the m ethod used the num ber o f positive samples was: - in raw milk: from 13.1 to 22.4%
- in milk fo r consum ption: from 10.5 to 19.5% - in powdered milk: from 12.9 to 18.2%.
Nr 3
A ntybiotyki i substancje ham ujące w mleku241
These results p o in t out th a t the health quality o f milk is insufficient, both milk for processing and milk in the m arket failing to meet the standards. The source o f the seem to be inadequate hygienic conditions during milking and, especially, failure to meet the necessary requirem ents for keeping the time period during which milk is not suitable for consum ption after treatm ent with antibiotics.PIŚM IE N N IC TW O
1. Brady M .S ., W hite N .. K atz S.F.: Resistance developm ent potential o f antibiotic/antim icrobial residue levels designated as “ safe levels” . J. o f F ood Protection, 1993, 56, 229. - 2. Comm ision R egulation (EC) N O 2377/94; O JEC N o 287,7,8.11, 1994. - 3. K rajow a K onferencja N aukow a „Substancje chemiczne w mleku działające ham ująco, Olsztyn, 12-13.10.1992 r. - 4. Lopez-M ahia P.,
Paseiro-Lasada P., Simal-Lozano J.A. Hygienic-sanitary quality of milk produced in G alicia, Spain.,
Anales de Brom atologia; 1992, 44, 21. - 5. Mosso C., M oda G., Barbarino G.: A hygiene param eters of milk produced in Turine province, Italy. Industrie A lim entari, 1992, 31, 896. - 6. PN-81/86002 M leko surowe d o skupu. - 7. PN-91/A-86033 M leko. W ykrywanie antybiotyków i innych substancji ham ujących. - 8. Rybińska K., Karkocha Oznaczanie pozostałości antybiotyków w wybranych środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Roczn. PZH; 1992, 43, 241. - 9. U staw a o w arun kach zdrow otnych żywności i żywienia z dnia 25 listopada 1970 r. D z.U . nr 29 poz. 245 oraz D z.U . n r 91 poz. 456
D n. 1995.06.01
