Życie Uniwersyteckie Nr 11/2009

¿ycie

_{UNIWERSYTECKIE}

ISSN 1231- 8825

¿ycie

_{UNIWERSYTECKIE}

www.zycie.amu.edu.pl

nr 11 (194) listopad 2009

str. 14

Barnaœ, Marciniec, Strzelczyk

Trzy „polskie Noble”

dla naszych uczonych

Barnaœ, Marciniec, Strzelczyk

Trzy „polskie Noble”

dla naszych uczonych

str. 14

NASZ UNIWERSYTET FOTOFLESZ

FOT

. 5X MACIEJ MÊCZYÑSKI

Uroczyste otwarcie Dni Kultury Wschodnios³owiañskiej „MiMoKi 2009” i wystawa „sukces i pora¿ka Pomarañczowej Rewolucji

Jubileusz 90-lecia urodzin Profesora Hieronima Hurni

...przeby³a kapitan Marta Szi³ajtis-Obieg³o, która samotnie op³ynê³a œwiat, dokonuj¹c tego jako najm³odsza Polka w hi-storii. O swych przygodach i rocznej podró¿y na jachcie „Man-tra Ania” 23-letnia poznanianka opowiedzia³a w czasie spo-tkania z cyklu „Hyde Park” Szamarzewo. S³uchaj¹c jej opo-wieœci o naprawianiu pêkaj¹cych want i rozk³adaniu silnika na czêœci pierwsze, odnosi³o siê wra¿enie, ¿e robi³a to z tak¹ ³a-twoœci¹ i wdziêkiem, jak gdyby wyprawa dooko³a œwiata na 8,5-metrowym jachcie nie by³a wiêkszym wyzwaniem ni¿ pój-œcie po bu³ki do sklepu za rogiem.

Z pewnoœci¹ po wys³uchaniu tej fascynuj¹cej prelekcji nie-jednemu zamarzy³a siê przygoda pod ¿aglami, choæby tylko na Jeziorze Kierskim. A jakie s¹ jej dalsze plany? Rejs dooko-³a œwiata „pod wiatr” przez przyl¹dek Horn? Tego nie uda³o siê dowiedzieæ nawet moderuj¹cemu spotkanie prof. Krzy-sztofowi Podemskiemu... Not. Maciej Mêczyñski

25 tysiêcy mil morskiej ¿eglugi...

Uroczystoœæ zawieszenia tradycyjnej „wiechy” na powstaj¹cym Kolegium UAM w Pile

NASZ UNIWERSYTET

W NUMERZE

¯YCIE

UNIWERSY TECKIE

UAM POZNAÑ

nr 11 (194) Olistopad 2009 Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rektorat, 67-712 Poznañ, ul. Wieniawskiego 1

e-mail:redakcja@amu.edu.pl

Redaktor naczelny:

Jolanta Lenartowicz, jolenmedia@gmail.com

Stali wspó³pracownicy: Teksty: Adam Barabasz, Danuta

Chodera-Lewandowicz, Marcin Piechocki, Romuald Po³czyñski, Maria Rybicka, Ewa Woziñska, Magdalena Zió³ek

Zdjêcia: Maciej Mêczyñski, fotouam@amu.edu.pl Korekta: Lucyna Drajewska

Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³ów.

Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ, reklam i komunikatów redakcja nie odpowiada. Zapraszamy do wszechstronnej wspó³pracy.

Adres redakcji: 61-734 Poznañ,

ul. Nowowiejskiego 55, tel./fax 061 829 39 60

Biuro redakcji: Marta Dzionek Zdjêcia na ok³adkach:

Maciej Mêczyñski

Opracowanie graficzne: Agata Rz¹sa Druk: BEL Studio Sp. z o.o.

ul. Powstañców Œl¹skich 67 b 01-355 Warszawa

4-7 | WYDARZENIA

• Kalendarium

• Na konferencjê nowym rowerem • Serce bij¹ce w Muzeum

• Pierwszy w Polsce EKO uniwersytet dla dzieci

• Po¿egnanie prof. dr. hab. Andrzeja Wójcika (1926-2009)

8 | SPOTKANIA

• Klub „Tygodnika Powszechnego” • „Sztuka w s³u¿bie edukacji”

• Konkurs na najlepsz¹ pracê magistersk¹

10 | PONAD GRANICAMI

• Wrzesieñ po polsku

11 | GDZIE SZUKAÆ FUNDUSZY

• Programy europejskie na UAM

12 | NASZ UNIWERSYTET

• Zak³adamy w³asn¹ firmê • Uzupe³nij swoj¹ fiszkê!

14-16 | POLSKIE NOBLE

• Trzy „polskie Noble” dla uczonych z UAM

17 | OPCJE

• Co ma rolnik do Waszyngtonu?

18-19 | WSPÓLNE DOŒWIADCZENIA

• Polonistyka po… macedoñsku • XI Balcanicum Religia a polityka

w Europie Po³udniowo-Wschodniej

20-21 | KULTURA

• Verba Sacra - IX Festiwal Sztuki S³owa • „Jan Pawe³ II - Odnowiciel Mowy Polskiej”,

Poznañ 2-3 czerwca 2009 roku

22-24 WSPÓLNE DOŒWIADCZENIA

• Goœcie z Kalifornii - na naszej uczelni

• Poznañskie doœwiadczenia w parze z brazylijskim wigorem • O interkulturowoœci

• Mistrzostwa Wielkopolski Osób Niepe³nosprawnych w P³ywaniu

25 | MUZYKA

• Aula koncertowa

26 | KSI¥¯KA

NASZ UNIWERSYTET WYDARZENIA

• Nadzwyczajne posiedzenie Senatu oraz Rady Wydzia³u Fizy-ki, poœwiêcone uczczeniu pamiêci zmar³ego w dniu 12 lipca 2009 roku prof. dr. hab. W³adys³awa Alexiewicza, odby³o siê 26 paŸdziernika w Ma³ej Auli UAM.

Podczas I zwyczajnego posiedzenia Senatu przedstawiono komunikaty: prof. Jerzy Lis - Informacje o pracach Rady G³ów-nej Szkolnictwa Wy¿szego, rektor UAM, prof. Bronis³aw Mar-ciniak - Program prac Senatu w roku akademickim 2009/2010.

W programie obrad znalaz³y siê: opinia Senatu UAM w sprawie mianowania na stanowisko profesora zwyczajnego prof. dr. hab. Jacka Witkosia, zgoda Senatu UAM na zatru-dnienie na stanowisku profesora wizytuj¹cego na Wydziale Fi-zyki prof. dr. Krzysztofa Kempy w wymiarze 1 etatu oraz wy-bór nowych przedstawicieli Samorz¹du Studentów UAM do Komisji Senackich: Kszta³cenia, Rozwoju, Prawnej oraz Bu-d¿etu i Finansów.

Senat podj¹³ uchwa³y w sprawach: - wyboru bieg³ego rewidenta,

- nadania sali studenckich prób teatralnych w Collegium Maius imienia Wojciecha Bogus³awskiego,

- upowa¿nienia rektora do zawarcia umowy kredytowej na dofinansowanie inwestycji pod nazw¹ „Budowa Wydzia³u Pra-wa i Administracji” etap I oraz wyra¿enie zgody na obci¹¿enie mienia (nieruchomoœci) poprzez ustanowienie hipoteki jako zabezpieczenia zobowi¹zania wynikaj¹cego z umowy kredyto-wej.

- wyra¿enia zgody na zakup do Laboratorium Badañ Struk-turalnych Wydzia³u Fizyki monokrystalicznego dyfraktometru rentgenowskiego z detektorem CCD o wartoœci przekraczaj¹-cej w z³otych równowartoœæ 250 tysiêcy euro,

- wyra¿enia zgody na zakup do Laboratorium Aparaturowe-go Wydzia³u Chemii spektrometru NMR o czêstotliwoœci 400 MHz z przystawk¹ temperaturow¹ i niezbêdnym wyposa¿e-niem o wartoœci przekraczaj¹cej w z³otych równowartoœæ 250 tysiêcy euro,

Senat wyrazi³ zgodê na zmiany w strukturze organizacyjnej Wydzia³u Neofilologii w Instytucie Filologii Romañskiej - utwo-rzenie Pracowni Badañ nad Kanad¹ Frankofoñsk¹.

Senat UAM zaj¹³ siê równie¿ ratyfikacj¹ umowy zawartej pomiêdzy Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza a Uniwersy-tetem im. N. A. Niekrasowa w Kostromie, Rosja.

• IBM Academic Day na Uniwersytecie im. Adama Mickiewi-cza odby³ siê 6 listopada w Audytorium prof. Szczepana Szcze-niowskiego na Wydziale Fizyki. Seria wyk³adów dotyczy³a g³ów-nie rozwi¹zañ IBM. Tematyka oscylowa³a wokó³ zagadg³ów-nieñ do-tycz¹cych Inicjatywy Akademickiej, a specjalistów IT zaintere-sowaæ mog³a prelekcja na temat Koncepcji Smarter Planet i Smarter Cities. Organizatorzy: Wydzia³ Fizyki UAM oraz IBM.

• Uroczysta inauguracja Studium Prawa Niemieckiego odby³a siê 7 listopada w Ma³ej Auli Collegium Minus. Inauguracji towarzyszy³a konferencja naukowa pt. „Das Europäische Zivilprozessrecht und seine Umsetzung in Polen und Deutschland”. Organizatorami byli Deutsch-Polnische Juri-sten-Vereinigung e.V. oraz Wydzia³ Prawa i Administracji UAM.

• Spotkanie naukowe, poœwiêcone pamiêci prof. dr hab. Iza-beli D¹mbskiej w 25. rocznicê œmierci „Nieprzemijaj¹ca war-toœæ pogl¹dów Pani Profesor Izabeli D¹mbskiej o œrodowisku przyrodniczym Wielkopolski”, odby³o siê 6 listopada w Biblio-tece Wydzia³u Biologii, Collegium Biologicum UAM.

• Uroczystoœæ zawieszenia tradycyjnej wiechy na budynku dy-daktycznym Kolegium UAM w Pile, wznoszonym ze œrodków w³asnych oraz bud¿etu pañstwa w ramach programu wielolet-niego „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011”, uchwalonego ustaw¹ z dnia 22 lipca 2004 roku, odby³a siê 16 listopada.

• XVI edycja „Wampiriady” odby³a siê w listopadzie w Pozna-niu. Podczas ka¿dej akcji Niezale¿ne Zrzeszenie Studentów œciœle wspó³pracuje z miejscowym Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, bezpoœrednio odpowiadaj¹-cym za zbiórkê krwi. Jesienna edycja programu na UAM odby-³a siê 18 listopada na Wydziale Matematyki i Informatyki, 26 listopada na Wydziale Biologii oraz 30 listopada na par-kingu przy wjeŸdzie do kampusu Morasko.

• Seminarium pt. „Miêdzykulturowy wymiar komunikacji idei w dziejach nauki”, adresowane do interdyscyplinarnego grona badaczy zainteresowanych histori¹ nauki i antropologi¹ wiedzy odby³o siê w dniach od 21 do 22 listopada w Domu Pracy Twórczej UAM w Obrzycku. Spotkanie zosta³o zorganizowane przez Instytut Historii Nauki PAN oraz Zak³ad Ochrony Dziedzic-twa Kulturowego i Komunikacji Miêdzykulturowej UAM.

• W dniach od 19 do 20 listopada odby³a siê Ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Trzy uniwersytety, trzy miasta, trzy regiony”. Zamierzeniem organizatorów by³a próba spojrzenia na dzieje najnowsze i wspó³czesnoœæ trzech uniwersytetów, trzech miast i trzech regionów. Poznania i Wielkopolski z Uni-wersytetem im. Adama Mickiewicza, Szczecina i Pomorza Za-chodniego z Uniwersytetem Szczeciñskim oraz Wroc³awia i Dolnego Œl¹ska z Uniwersytetem Wroc³awskim. Organizato-rem spotkania by³ Zak³ad Myœli i Kultury Politycznej Instytutu Historii UAM.

• Jubileuszowa sesja pod patronatem JM Rektora UAM, prof. dr. hab. Bronis³awa Marciniaka z okazji 20-lecia Stacji Ekolo-gicznej w Jeziorach odby³a siê 20 listopada. Tematem sesji by³ „Wielkopolski Park Narodowy w badaniach przyrodni-czych”.

• LVIII Ogólnopolska Sesja Naukowa Stowarzyszenia Histo-ryków Sztuki odby³a siê w dniach od 19 do 21 listopada w sa-li konferencyjnej Muzeum Archeologicznego. Jest to najwiêk-sza, doroczna impreza naukowa w dziedzinie historii sztuki, bêd¹ca przegl¹dem aktualnie prowadzonych badañ i postaw metodologicznych. Tegoroczna sesja odby³a siê w roku 75-le-cia istnienia Stowarzyszenia i 90-le75-le-cia uniwersyteckiej histo-rii sztuki w Poznaniu.

Z ostatniej chwili

• Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wniosek Rady Wydzia³u Nauk Geograficznych i Geologicznych, zaopiniowany przez rady wszystkich wydzia³ów naszej Uczelni, podj¹³ w dniu 29 czerwca 2009 r. uchwa³ê o nadaniu tytu³u Doktora Honoris Causa Profesorowi Jerzemu Fedorowskiemu, wybitnemu geologowi i paleozoologowi o wielkim dorobku naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym. Profesor Fedorowski jest pi¹tym w historii naszej Uczelni rektorem otrzymuj¹cym najwy¿sze wyró¿nienie, jakim mo¿e obdarzyæ uniwersytet.

szerzej w nastêpnym numerze

NASZ UNIWERSYTET STYPENDIA

U

roczyste wrêczenie stypendiów odby-³o siê 28 paŸdziernika br. w gabinecie rektora. Jeszcze przed rozpoczêciem spotkania na korytarzach rektoratu panowa-³y o¿ywienie i radoœæ. Wiêkszoœæ wyró¿niaj¹-cych siê studentów przyby³a na spotkanie z opiekunami naukowymi, niektórzy zaprosili tak¿e rodziny. T³umnie stawili siê równie¿ przedstawiciele poznañskich mediów.

G³ówn¹ uroczystoœæ poprowadzi³ prorektor ds. kszta³cenia, prof. dr hab. Krzysztof Kra-sowski, który przybli¿y³ zebranym sylwetki po-szczególnych laureatów. Gdyby próbowaæ na-szkicowaæ portret „przeciêtnego” (choæ z pewnoœci¹ nie s¹ to jednostki przeciêtne) laureata stypendium, by³aby to osoba z bar-dzo dobrymi wynikami w nauce (rekordzista, Tomasz Karpiñski, ukoñczy³ historiê ze œre-dni¹ ocen 5,0), udzielaj¹ca siê w ko³ach na-ukowych, nierzadko zdobywca stypendiów i nagród ministerialnych. Wiêkszoœæ laurea-tów odby³a tak¿e czêœæ studiów b¹dŸ sta¿ za granic¹, wielu bra³o udzia³ w konkursach, równie¿ miêdzynarodowych, maj¹ te¿ na swo-im koncie publikacje naukowe.

Pami¹tkowe dyplomy zdolnym studentom wrêczyli wspólnie prezes Fundacji Gra¿yna Kulczyk i JM Rektor, prof. dr hab. Bronis³aw Marciniak. - Liczymy na zacieœnienie wspó³-pracy pomiêdzy Uniwersytetem i Starym Bro-warem. Nie wiemy jeszcze, jak¹ formê mo-g³aby ona przyj¹æ, dlatego zachêcam wszyst-kich do zg³aszania swoich pomys³ów - stwier-dzi³a Gra¿yna Kulczyk. - Rozmawialiœmy przed dzisiejszym spotkaniem o tym, ¿e nie wykorzystujemy w pe³ni potencja³u, którym dysponujemy. Dlatego bêdziemy d¹¿yæ do spotkania œwiat³ych umys³ów z kreatywno-œci¹, któr¹ symbolizuje Browar - doda³ prof. Marciniak.

W imieniu nagrodzonych podziêkowania z³o¿y³ student V roku matematyki Bartosz Naskrêcki: - Jesteœmy wdziêczni, bo stypen-dium umo¿liwi nam zajmowanie siê tym, co wa¿ne, bez ogl¹dania siê na sytuacjê socjal-n¹ - wyjaœni³. Do koñca roku akademickiego studenci bêd¹ otrzymywaæ co miesi¹c 700, a doktoranci 1,5 tysi¹ca z³otych. Fundatorzy nie sugeruj¹, jak maj¹ byæ wydawane

stypen-dia, dlatego nagrodzeni maj¹ ró¿ne pomys³y. Wiêkszoœæ chce przeznaczyæ œrodki na wyjazdy i konferencje naukowe. - A ja chcia³abym ku-piæ sobie rower - uœmiecha siê nieœmia³o mgr Anita Jarzyna z Wydzia³u Filologii Polskiej i Klasycznej, która pisze doktorat na temat wyobraŸni poetyckiej w twórczoœci Leœmiana, Czechowicza, Baczyñskiego i Tadeusza Nowaka. - Z pewnoœci¹ sporo wydam na ksi¹¿ki, bo przecie¿ dla literaturoznawcy to najwa¿niejszy podmiot pracy. Ale rower te¿ mi siê marzy…

Mgr Jarzyna zdradzi³a te¿, ¿e zaskoczy³o j¹ stypendium: - Wniosek do dziekana zg³osi-³am wiosn¹, wiêc w³aœciwie nie spodziewa-³am siê ju¿ pozytywnej decyzji. Tymczasem okaza³o siê, ¿e stypendium przyznawane jest od kolejnego roku i spotka³a mnie mi³a nie-spodzianka - cieszy siê doktorantka.

Po zakoñczeniu oficjalnej czêœci uroczy-stoœci na zgromadzone osoby czeka³ ma³y poczêstunek, ale nie wszyscy to na nim siê koncentrowali. Prorektor ds. studenckich, prof. dr hab. Zbigniew Pilarczyk bardziej zain-teresowa³ siê ksi¹¿k¹, któr¹ zamierza wydaæ Tomasz Karpiñski z I roku studiów doktoranc-kich Wydzia³u Historycznego. I doktorant, którego „Kampania 1761 roku na Pomorzu Zachodnim” ma siê niebawem ukazaæ w wersji drukowanej, pokazywa³ profesorowi coœ w swoim laptopie. - Stypendium chcia³-bym przeznaczyæ w³aœnie na nowy sprzêt pisz¹cy - mgr Karpiñski znacz¹co wskaza³ na swój komputer. - Resztê pieniêdzy przezna-czê na potrzebne ksi¹¿ki, bo zajmujê siê te-matyk¹ wojny siedmioletniej na terenach Pañstwa Pruskiego, le¿¹cych obecnie na zie-miach polskich, a literatury przedmiotu nie ma, niestety, w krajowych bibliotekach.

Ewa Woziñska

Lista wyró¿nionych:

Tomasz Kolanowski - student Wydzia³u Biologii

- kierunek biologia, specjalizacja bioinformatyka III rok oraz Uniwersytet Przyrodniczy - kierunek biotechnologia V rok.

Magdalena Matysiak - studentka Wydzia³u

Stu-diów Edukacyjnych - kierunek pedagogika V rok oraz Wydzia³ Nauk Spo³ecznych - kierunek psy-chologia IV rok.

Bartosz Naskrêcki - student Wydzia³u

Matema-tyki i InformaMatema-tyki - kierunek matematyka V rok.

Mgr Micha³ Jahns - by³y student socjologii WNS

i etnolingwistyki WN UAM.

Mgr Tomasz Karpiñski - I rok studiów

dokto-ranckich na Wydziale Historycznym.

Mgr Jolanta Bachan - III rok studiów

doktoranc-kich na Wydziale Neofilologii, opiekun naukowy: prof. Gra¿yna Demenko.

Mgr Anita Jarzyna - II rok studiów

doktoranc-kich na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej, opiekun naukowy: dr Katarzyna Kuczyñska-Ko-schany.

Mgr Pawe³ Marciniak - IV rok studiów

dokto-ranckich na Wydziale Biologii, opiekun nauko-wy: prof. Grzegorz Rosiñski.

Mgr £ukasz Rogowski - IV rok studiów

dokto-ranckich na Wydziale Nauk Spo³ecznych, opie-kun naukowy: prof. Rafa³ Drozdowski.

Na konferencjê

nowym rowerem

Ju¿ po raz dziewi¹ty

przyznane zosta³y

stypendia Fundacji

Rodziny Kulczyków.

Do grona ponad stu

dotychczasowych

laureatów do³¹czy³o

dziewiêcioro kolejnych.

Kapitu³a z³o¿ona

m.in. z w³adz UAM

uhonorowa³a

najzdolniejszych

studentów

i doktorantów.

FOT . MACIEJ MÊCZYÑSKI

Z

okazji dziewiêædziesi¹tej rocznicy powo³ania na naszym Uniwer-sytecie Katedry Filologii Romañskiej, w dniu 16 paŸdziernika br., w Auli Lubrañskiego odby³ siê panel dyskusyjny „Jêzyki ro-mañskie w Poznaniu i Wielkopolsce”. Sta³ siê on okazj¹ do spojrze-nia w przesz³oœæ, do przywo³aspojrze-nia tradycji studiów romañskich na na-szej uczelni. To w Poznaniu w latach trzydziestych XX wieku powsta³a pierwsza w jêzyku polskim historia literatury portugalskiej, hiszpañ-skiej i latynohiszpañ-skiej, napisana przez Józefa Morawskiego. W ramach po-znañskiej romanistyki rozwijano badania nad literatur¹ œredniowiecz-n¹, prowadzono studia nad jêzykoznawstwem historycznym. Dzisiej-szy Instytut Filologii Romañskiej, w którym studiuje oko³o 600 studen-tów, prowadzi studia i badania w ramach czterech podstawowych jê-zyków romañskich: francuskiego, hiszpañskiego, rumuñskiego i

w³o-skiego. Rozwijaj¹ siê tak¿e bardzo dynamicznie badania nad jêzykiem kataloñskim i portugalskim oraz krajami frankofoñskimi. Poznañski oœrodek ma tak¿e du¿e osi¹gniêcia w zakresie rozwoju studiów nad nauczaniem jêzyków i przek³adem. Uczestnicy panelu zwracali tak¿e uwagê na nowe wyzwania, przed jakimi stoi wspó³czesna romanisty-ka: zapotrzebowanie na wysokiej klasy t³umaczy jêzyków romañskich, rozwój dwujêzykowych studiów filologicznych, poszerzenie oferty stu-diów romañskich o jêzyk portugalski. W trakcie panelu pokazano film o poznañskiej romanistyce. Podczas wystawy publikacji pracowników zosta³y wyœwietlone filmy studenckie o jêzykach romañskich w Pozna-niu. Jubileuszowe uroczystoœci zakoñczy³y siê koncertem muzyki fado w klubie Blue Note w wykonaniu Marzeny Nieczuja-Urbañskiej z Tea-tru Wybrze¿e w Gdañsku. na

NASZ UNIWERSYTET

WYDARZENIA

Mieœci siê w dawnej elektrowni tramwajo-wej, zabytku architektury przemys³owej z cz¹tku XX wieku. Organizatorzy nie chcieli po-wo³ywaæ kolejnej „banalnej” placówki z eks-ponatami w gablotach. Stanêli przed ko-niecznoœci¹ odpowiedzenia na pytanie, jak mówiæ o przesz³oœci, by trafiæ do wspó³cze-snego odbiorcy? Przyjêli wiêc za³o¿enie, ¿e nale¿y po³¹czyæ historiê z nowoczesnoœci¹, miejsce pamiêci ze wspó³czesnymi œrodkami prezentacji. W ten sposób mo¿emy podzi-wiaæ ciekaw¹ i w niepowtarzalny sposób za-projektowan¹ ekspozycjê, która oddzia³uje obrazem, œwiat³em i dŸwiêkiem.

G³ównymi elementami wystawy s¹ zdjêcia w wielkich formatach, monitory i komputery. Wytyczona trasa, któr¹ przeprowadzili nas profesjonalni przewodnicy, przedstawia³a chronologiê wydarzeñ. Poruszaliœmy siê

w scenerii sprzed 60 lat, chodziliœmy po gra-nitowym bruku wœród gruzów niszczonej sto-licy. Sercem muzeum jest stalowy monu-ment, przechodz¹cy przez wszystkie kondy-gnacje budynku. Na jego œcianach wyryto ka-lendarium powstania, a dobiegaj¹cy z niego odg³os bij¹cego serca symbolizuje ¿ycie War-szawy w 1944 roku. Przedstawiono czas okupacji i sam wybuch powstania. W oddziel-nym pomieszczeniu wyeksponowano maszy-ny drukarskie z lat czterdziestych ubieg³ego wieku - wszystkie nadal s¹ sprawne i druku-j¹ m.in. historyczne obwieszczenie z 3 sierp-nia 1944 roku, „Biuletyn Informacyjny” oraz ulotki okolicznoœciowe.

Na trasie zwiedzania znajduje siê aran¿acja kana³u, przez który liczni œmia³kowie przecho-dz¹. Ciekawym punktem ekspozycji, który o¿ywia zw³aszcza panów, jest replika

samolo-tu Liberator B-24J w skali 1:1. Dope³nia j¹ czêœæ poœwiêcona alianckim zrzutom. Ostat-nia czêœæ ekspozycji pokazuje upadek powstania i nastêpuj¹ce po nim wydarzenia -powo³anie i dzia³alnoœæ PKWN, decyzjê Wielkiej Trójki, kapitulacjê i exodus ludnoœci Warszawy. Wyró¿nion¹ czêœci¹ jest Miejsce Pamiêci, w którym znajduj¹ siê powstañcze mogi³y. Odrêb-ne pomieszczenia stanowi¹ sale: „Radiostacje i ³¹cznoœæ” oraz „Poczta Polowa”.

W okalaj¹cym budynek Muzeum Parku Wolnoœci zasadniczym elementem jest Mur Pamiêci, z wyrytymi nazwiskami powstañ-ców, którzy polegli w walkach w 1944 roku. W centralnej czêœci Muru zawieszony jest wa-¿¹cy ponad dwieœcie kilogramów dzwon „Monter”, poœwiêcony gen. bryg. Antoniemu Chruœcielowi, dowódcy powstania warszaw-skiego. (id)

Serce bij¹ce w Muzeum

Jesienny, s³oneczny weekend… Autobus pe³en cz³onków Stowarzyszenia Absolwentów

Uniwersytetu w Poznaniu jedzie do Warszawy. Cel - Muzeum Powstania Warszawskiego.

Poznañska romanistyka ma 90 lat

FOT

NASZ UNIWERSYTET

WYDARZENIA

N

a pocz¹tku paŸdziernika br. w Collegium Polonicum w S³ubi-cach odby³a siê uroczysta inauguracja roku akademickiego na pierwszym w Polsce EKO uniwersytecie dla dzieci. Inauguracja ta mia³a podobny przebieg jak na innych wy¿szych uczelniach. Obok licznych goœci uroczystoœæ tê uœwietni³ swoj¹ osob¹ prof. dr hab. Je-rzy Siepak, wystêpuj¹c w roli honorowego rektora tej nietypowej uczel-ni. Jemu przypad³o w udziale wyg³oszenie wyk³adu inauguracyjnego. Nie zabrak³o te¿ ca³ej oprawy, typowej dla tego typu uroczystoœci.

W³adze uczelni wyst¹pi³y w togach, studenci z³o¿yli œlubowanie, na-st¹pi³o rozdanie indeksów z pasowaniem na studenta, a na zakoñcze-nie zaœpiewa³ chór pod kierunkiem Barbary Weiser.

Od 1 do 30 wrzeœnia br. odby³ siê nabór do tej wyj¹tkowej uczelni dla dzieci spoœród uczniów klas IV, V i VI szkó³ podstawowych z tere-nu powiatu s³ubickiego. Do biura organizatora - Fundacji na rzecz Col-legium Polonicum - wp³ynê³y 352 zg³oszenia. Liczba ta przekroczy³a

znacznie ustalony wczeœniej limit, który wynosi³ 200 uczniów. Ze wzglêdu na tak du¿e zainteresowanie zarz¹d Fundacji postanowi³

zwiêkszyæ liczbê miejsc i studentami zosta³o 252 uczniów. Pozostali chêtni maj¹ mo¿liwoœæ uczestniczenia w otwartych wyk³adach EKO uniwersytetu.

Mali studenci pochodz¹ z piêciu gmin powiatu s³ubickiego. Ka¿da z nich zagwarantowa³a dowóz dzieci autobusami szkolnymi na inaugu-racjê oraz na wszystkie zajêcia w roku akademickim 2009/2010. Na-uczyciele bêd¹ uczestniczyæ w zajêciach sobotnich swoich uczniów, nie pobieraj¹c za to wynagrodzenia. W powiecie s³ubickim widzimy wiêc du¿e zainteresowanie wspó³prac¹ samorz¹dów i szkó³ z organi-zacjami pozarz¹dowymi.

EKO uniwersytet dla dzieci zosta³ objêty patronatem lubuskiego ku-ratora oœwiaty, Romana Sondeja oraz starosty s³ubickiego, Andrzeja Byckiego.

Bezp³atny udzia³ dzieci w zajêciach uniwersytetu sta³ siê mo¿liwy dziêki wsparciu finansowemu, udzielonemu przez pañstwa: Islandiê, Liechtenstein i Norwegiê oraz nasz kraj w ramach funduszu wspiera-nia organizacji pozarz¹dowych. na

Dr Andrzej Wójcik, zmar³y w tym roku, pro-fesor Instytutu Filologii Klasycznej UAM, uro-dzi³ siê 17 czerwca 1926 roku w Babicach ko-³o Oœwiêcimia jako syn W³adys³awa (urzêdni-ka) i Marii z Ha³aciñskich. Do wojny ukoñczy³ w Gostyniu Wielkopolskim I klasê gimnazjum. Zim¹ 1939 roku zosta³ z rodzin¹ wysiedlony przez Niemców do Generalnej Guberni, pod Rawê Mazowieck¹, gdzie pracowa³ na roli. Od lipca 1943 roku by³ laborantem w krakow-skim Institut für Fleckfieber u. Virusforschung. W lipcu 1945 roku zda³ w Krakowie maturê, a od jesieni tego roku studiowa³ filologiê kla-syczn¹ i pobocznie polonistykê na Uniwersyte-cie Poznañskim pod kierunkiem profesorów: J. Dziecha, W. Klingera, J. Sajdaka, W. Steffe-na, F. Dubasa i polonisty R. Pollaka.

Magisterium z filologii klasycznej uzyska³ 30 czerwca 1949 roku na podstawie pracy „Quatenus Catullus differat ab Horatio”, pisa-nej pod kierunkiem prof. J. Dziecha. Od 1 paŸ-dziernika 1949 do 31 sierpnia 1951 roku by³ m³odszym asystentem w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Poznañskiego, a po likwidacji tego kierunku uczy³ jêzyków klasycz-nych w Seminarium Duchownym w Gorzowie Wielkopolskim. Od jesieni 1955 roku by³ lek-torem jêzyków klasycznych w Studium Jêzy-ków Obcych UAM. Od 1 marca 1956 roku przeszed³ do Katedry (póŸniej Instytutu) Filolo-gii Klasycznej UAM jako starszy wyk³adowca. 31 maja 1962 roku obroni³ doktorat z filologii

klasycznej na podstawie rozprawy „Kszta³to-wanie siê legendy Katona Starszego w staro-¿ytnoœci”, której promotorem by³ prof. J. Wi-karjak. Od 1 wrzeœnia 1962 do 31 stycznia 1979 roku pe³ni³ funkcjê adiunkta, zaœ od 1 lutego 1979 roku - docenta, po kolokwium habilitacyjnym odbytym na podstawie ksi¹¿ki „Talent i sztuka. Rzecz o poezji Horacego” oraz dotychczasowego dorobku.

Od 1950 roku ¿onaty by³ z Zofi¹ Toma-szewsk¹, filologiem klasycznym (+ 1982), z któr¹ mia³ czworo dzieci: Mariê (magister fi-lologii angielskiej), Ewê (magister fifi-lologii kla-sycznej), Micha³a (magister ekonomii) oraz Antoniego (profesor fizyki na UAM).

Trzy dziedziny stanowi³y przedmiot badañ prof. Andrzeja Wójcika: 1) leksykografia grec-ka (w latach 1954-1962 nale¿a³ on do ze-spo³u przygotowuj¹cego pod kierunkiem prof. Z. Abramowicz z Torunia pierwszy w Pol-sce naukowy „S³ownik grecko-polski” t. I-IV); 2) kultura rzymska okresu archaicznego - po-staæ Katona Starszego (234-149 p.n.e.); 3) poezja augustowska, której poœwiêci³ naj-wiêcej uwagi i sta³ siê jej wytrawnym i subtel-nym interpretatorem, ukazuj¹c ukryty sens poetyckiego przes³ania. Szczególnie ceni³ Horacego-liryka, rzecznika arkadyjskiej szczêœliwoœci, autora pe³nej wdziêku ma³ej formy literackiej. Wyda³ cztery piêkne, m¹dre i potrzebne ksi¹¿ki o Horacym i Owidiuszu, a nadto szereg artyku³ów i recenzji.

By³ œwietnym dydaktykiem, uznaniem cie-szy³y siê jego piêkn¹ polszczyzn¹ g³oszone wyk³ady, metodyczne seminaria i kursowe za-jêcia z antycznej literatury dla polonistów, nadto odczyty na Zjazdach Polskiego Towa-rzystwa Filologicznego. Wykszta³ci³ 17 magi-strów i jednego doktora.

Cieszy³ siê uznaniem gremiów naukowych, st¹d cz³onkostwo w Komitecie Naukowym o Kulturze Antycznej PAN w Warszawie, w Ko-misji Filologicznej PTPN, nagrody ministra na-uki oraz rektora UAM, odznaczenia (Krzy¿ Ka-walerski Orderu Odrodzenia Polski, Z³oty Krzy¿ Zas³ugi, Medal Komisji Edukacji Naro-dowej).

Prof. Andrzej Wójcik w codziennej wspó³-pracy respektowa³ w³aœciwe wymiary miêdzy-ludzkich relacji, by³ kole¿eñski, prostolinijny, z natury pogodny.

Stroni³ od zaszczytów, które daj¹c przywile-je, stanowi³y w minionym okresie nierzadko nastêpstwo w¹tpliwych etycznie kompromi-sów. Zawsze identyfikowa³ siê z tym, co s³u-¿y³o w³aœciwie rozumianemu dobru Ojczyzny. W latach trudnej próby, stawianej Polakowi, obywatelowi i uczonemu, zarówno w pracy naukowej, dydaktycznej, jak i w kontaktach miêdzyludzkich, prof. Andrzej Wójcik godnie reprezentowa³ idea³ nauczyciela akademic-kiego.

Requiescat in pace!

Kazimierz Liman

Po¿egnanie prof. dr. hab. Andrzeja Wójcika

(1926-2009)

Pierwszy w Polsce

NASZ UNIWERSYTET

SPOTKANIA

W

naszym mieœcie od niedawna dzia³a klub „Tygodni-ka Powszechnego”, skupiaj¹cy nie tylko politolo-gów, historyków czy prasoznawców, ale równie¿ zwyk³ych czytelników krakowskiego czasopisma. W dniu 26 paŸdziernika br. znakomity publicysta, autor wielu artyku-³ów, ksi¹¿ek, a od 10 lat redaktor naczelny „Tygodnika” ksi¹dz Adam Boniecki zawita³ na WNPiD UAM z goœcinnym wyk³adem, którego temat brzmia³ „Tygodnik Powszechny, ro-la tygodnika w poprzednim ustroju oraz jego miejsce w dzisiej-szym œwiecie”. - Na wstêpie dziêkujê za zaproszenie. Czujê siê bardzo niezrêcznie w roli osoby, która ma wyg³osiæ wyk³ad, gdy¿ jestem zwyczajnym, prostym ksiêdzem - tymi s³owami rozpocz¹³ spotkanie ze studentami oraz licznie przyby³ymi te-go dnia czytelnikami ks. Boniecki, który poza pos³ug¹ dusz-pastersk¹ od 40 lat, jak podkreœla, pasjonuje siê dziennikar-stwem. Po œmierci legendarnego Jerzego Turowicza to ks. Bo-nieckiemu powierzono pieczê nad „Tygodnikiem Powszech-nym”, powo³anym do ¿ycia przez arcybiskupa Adama Sapie-hê, który chcia³ stworzyæ przestrzeñ intelektualnego oporu przeciwko narzuconemu odgórnie ateizmowi. Zwyk³o siê mówiæ, ¿e „Tygodnik Powszechny” by³ jedynym w swoim ro-dzaju pismem od £aby do W³adywostoku - pismem niepodda-j¹cym siê dyktatowi re¿imu. Niezale¿noœæ i wolnoœæ by³y, oczy-wiœcie, wzglêdne, a ówczesny sposób istnienia sposobem ak-ceptuj¹cym kompromisy z w³adz¹. Zdaniem ksiêdza redakto-ra „Tygodnik Powszechny” wybredakto-ra³ drogê godzenia siê na kom-promisy, mimo tych dalece id¹cych ustêpstw w³adze Polski Ludowej w latach 50. XX wieku doprowadzi³y do zamkniêcia czasopisma na kilka lat, gdy odmówiono wydrukowania na je-go ³amach panegiryku na czeœæ Stalina. Ksi¹dz Adam Boniec-ki w swym wyk³adzie ukaza³ równie¿, w jaBoniec-ki sposób „Tygo-dnik” stara³ siê wypracowaæ wczeœniej wspomniany kompro-mis z ówczesnymi w³adzami oraz jak starano siê ¿yæ z wszechobecn¹ cenzur¹. - Kompromisem by³o przedstawia-nie tekstów Urzêdowi Kontroli Prasy, „Tygodnik” w tych ciê¿-kich czasach postêpowa³ w ten sposób, ¿e jeœli cenzura wy-kreœla³a jakiœ fragment, który zmienia³ sens ca³ego artyku³u, redakcja wykreœla³a pozosta³y fragment, aby nie dopuœciæ do jawnej deformacji - opowiada³ ksi¹dz. Dzia³ania cenzury by³y niezwykle subtelne, wyrafinowane i konsekwentne. W przy-padku, gdy w artykule autorstwa ks. Bonieckiego zawarte zo-sta³o zdanie: „Widzê t³um dzieci pod¹¿aj¹cych na katechiza-cjê”, cenzura wykreœli³a tylko jedno s³owo: „t³um”, aby poka-zaæ, ¿e nie ma ¿adnych t³umów, chodz¹cych na lekcje religii. Niezwykle interesuj¹ce by³o tak¿e przedstawienie przez

ksiê-dza Bonieckiego sposobów, metod i szyfrów, jakich dziennika-rze „Tygodnika” u¿ywali, aby pdziennika-rzechytrzyæ cenzurê. Doskona-le ilustruje takie sytuacje przyk³ad Czes³awa Mi³osza, na którego czêsto wielu reporterów powo³ywa³o siê w swoich te-kstach, a jego nazwiska nie mo¿na by³o wymawiaæ w Polsce przez wiele lat. Wtedy postanowiono w tekstach u¿ywaæ sfor-mu³owania: „jak mówi Poeta”, tym samym wszyscy zaintere-sowani doskonale wiedzieli, o jakim poecie jest mowa - wyja-œnia³ w obrazowy sposób ksi¹dz redaktor. Dzia³ania cenzury stwarza³ay zagro¿enie, powodowa³y te¿ poczucie, ¿e cenzorzy trzymaj¹ rêkê na ustach dziennikarzy. Kompromisem dla „Ty-godnika” by³o pisanie artyku³ów na uroczystoœci, takie jak np. œwiêto 22 lipca. Teksty te zdaniem ks. Bonieckiego by³y bar-dzo trudne do napisania, gdy¿ nad ka¿dym s³owem trzeba by-³o siê dobrze zastanowiæ, przedyskutowaæ jego znaczenie i wymowê w redakcji tak, aby równoczeœnie nie zdradziæ swo-ich idea³ów. Niew¹tpliw¹ zas³ug¹ „Tygodnika Powszechnego” jest rozpoczêcie dialogu z judaizmem oraz narodem niemiec-kim. Krakowski tygodnik to pismo katolickie, dlatego najwiêk-sz¹ wagê przywi¹zywano w nim i zawsze bêdzie siê przywi¹-zywaæ do publicystyki katolickiej - podkreœla³ ksi¹dz redaktor. Olbrzymia jest w tym zas³uga, w ocenie ksiêdza Bonieckiego, jego poprzednika na stanowisku redaktora naczelnego - Je-rzego Turowicza, który wychodzi³ z za³o¿enia, ¿e czytelnik pol-ski ma prawo mieæ dostêp do takich samych informacji, jak czytelnik w zachodniej Europie. Ksi¹dz Boniecki podczas swo-jego wyk³adu równie¿ odniós³ siê do zarzutów, wysuwanych przez niektóre œrodowiska, jakoby „Tygodnik” ze swoim ³a-godnym oporem wobec systemu by³ swego rodzaju listkiem fi-gowym dla niektórych dzia³añ i posuniêæ ówczesnych w³adz. Zdaniem ksiêdza redaktora w pewnej mierze tak by³o, ale nie zmienia to faktu, ¿e „Tygodnik” zawsze stara³ siê wyznawaæ filozofiê Koœcio³a katolickiego i wstawiaæ nogê w uchylone drzwi, poszerzaj¹c tym samym przestrzeñ wolnoœci. Tak¿e dziœ „Tygo-dnik” pozostaje wierny swojemu katolickiemu ukierunkowaniu, prowadz¹c na swoich ³amach debaty, np. o miejscu kobiet we wspó³czesnym koœciele. „Tygodnik” porusza³ i porusza tematy zarówno wygodne dla Koœcio³a katolickiego, jak i te dra¿liwe, jak choæby wyst¹pienie ze stanu kap³añskiego ks. Tomasza Wê-c³awskiego, daje tym samym mo¿liwoœæ polemiki i zajêcia sta-nowiska zarówno jednej, jak i drugiej stronie. Ksi¹dz redaktor odniós³ siê równie¿ do œwiata dzisiejszych mediów, wyra¿aj¹c ogromn¹ troskê o ich przysz³oœæ. Podzieli³ siê te¿ kilkoma cen-nymi radami, przeznaczocen-nymi dla osób rozpoczynaj¹cych przygo-dê z dziennikarstwem. Marcin Krupka

„Tygodnik Powszechny” to pismo z olbrzymi¹ tradycj¹,

to tygodnik opinii o dzisiejszej Polsce. Wokó³ niego istnia³o

i istnieje œrodowisko, które oddzia³uje na ¿ycie publiczne

w Polsce w bardzo du¿ym stopniu. W obecnych czasach,

gdy jesteœmy œwiadkami nieustannej pogoni za sensacj¹

i galopuj¹cej tabloidyzacji mediów, „Tygodnik Powszechny”

stara siê nie ulegaæ temu trendowi i wci¹¿ pozostaje

pismem opiniotwórczym, jednoczeœnie nie trac¹c swojego

katolickiego ukierunkowania i postrzegania rzeczywistoœci.

Klub „Tygodnika Powszechnego”

FOT

NASZ UNIWERSYTET

UCZMY SIÊ NAWZAJEM

R

olê gospodarza oraz wspó³organizatora tegorocznej Szko³y pe³ni³a Wy¿sza Szko³a Pedagogiki Resocjalizacyjnej Pedagogium w Warszawie, reprezentowana przez rektora - prof. dr. hab. Marka Konop-czyñskego. Sekretarzem naukowym Szko³y by³a dr Sylwia Jasku³a, koordynuj¹ca pracê zespo³u organizacyjnego.

Podstawowym celem Letnich Szkó³ jest wspieranie i stymulowanie rozwoju naukowe-go m³odych pedanaukowe-gogów. Szko³y tworz¹ okazjê do uzupe³niania i pog³êbiania wiedzy, bogace-nia w³asnego warsztatu badawczego, prezen-tacji osi¹gniêæ naukowych, a tak¿e promuj¹ najzdolniejszych. Zajêcia Szko³y odbywaj¹ siê w kilku, wypróbowanych ju¿ formach: wyk³a-dów, dyskusji panelowych, problemowych se-minariów w ma³ych grupach, warsztatów, wy-st¹pieñ i prezentacji. Ponadto m³odym adep-tom nauki stwarza siê okazjê do konsultacji, rozmów i wymiany spostrze¿eñ z wybitnymi przedstawicielami nauk humanistycznych („Spotkania z Mistrzem”). Warunki te sprzy-jaj¹ autentycznej integracji œrodowiska i za-cieœnianiu wiêzi miêdzypokoleniowej.

Obrady tegorocznej Szko³y toczy³y siê wo-kó³ tematu: „Sztuka w s³u¿bie edukacji”.

M³odzi pedagodzy wspólnie z profesorami (antropologami, filozofami, psychologami, socjologami, prawnikami itp.) oraz reprezen-tantami œrodowiska artystycznego poszuki-wali odpowiedzi na pytania szczegó³owe, ta-kie jak: Jak¹ wartoœæ ma sztuka dla wspó³-czesnego cz³owieka? Jaka jest/powinna byæ rola sztuki w dialogu miêdzykulturowym,

pro-cesie resocjalizacji, edukacji przez ca³e ¿y-cie? Jak¹ rolê odgrywa sztuka w ¿yciu uczniów/studentów, ich rodziców, nauczycie-li, opiekunów itp. i jakie s¹ tego edukacyjne nastêpstwa, wyzwania, priorytety?

Zajêcia XXIII Letniej Szko³y odbywa³y siê w blokach tematycznych: I. Sztuka w prze-strzeni spo³ecznej, II. Sztuka w s³u¿bie nie-pe³nosprawnym, III. Rozwijanie ekspresji dzieciêcej poprzez sztukê, IV. Teatr w s³u¿bie wychowania oraz V. Sztuka w edukacji miê-dzykulturowej. W trakcie zajêæ m³odzi adepci nauk pedagogicznych mogli wzi¹æ udzia³ w wyk³adach, seminariach oraz uzyskaæ kon-sultacje u nastêpuj¹cych profesorów: Maria Dudzikowa (UAM w Poznaniu), Zenon Gajdzi-ca (Uniwersytet Œl¹ski), Andrea Jaworska (UMCS w Lublinie), Marek Konopczyñski (WSPR Pedagogium w Warszawie), Leszek Korporowicz (Uniwersytet Jagielloñski), Kata-rzyna Krasoñ (Uniwersytet Œl¹ski), Dariusz Kubinowski (UMCS w Lublinie), Tadeusz Le-wowicki (Uniwersytet Warszawski), Wies³awa Limont (UMK w Toruniu), Anna Matuchniak-Krasuska (Uniwersytet £ódzki), Krystyna Pankowska (Uniwersytet Warszawski), Urszu-la Szuœcik (Uniwersytet Œl¹ski), El¿bieta Tar-kowska (Instytut Filozofii i Socjologii PAN).

Oto przyk³adowe tytu³y wyk³adów: „Metafo-ra w sztuce, w edukacji i w ¿yciu codzien-nym” (prof. Limont), „Sztuka w komunikacji miêdzykulturowej” (prof. Korporowicz), „Funkcje teatru. Rola teatru w ¿yciu cz³owie-ka, w ¿yciu spo³ecznym” (prof. Pankowska), „Taniec w rozwoju i wychowaniu cz³owieka”

(prof. Kubinowski). Obok wyk³adów dla uczestników Szko³y przygotowano liczne war-sztaty (aktorskie, teatralne, dramy, rysunku, muzyczne) oraz projekcje filmów, prowadzo-ne przez doktorów i magistrów, np. „Twór-czoœæ i terapia”, „Sztuka popularna - sztuka potocznoœci na przyk³adzie komiksów” itp.

W tegorocznej Szkole udzia³ wziê³o oko³o 45 m³odych pedagogów, z wiêkszoœci pol-skich oœrodków akademickich. W ramach „Gie³dy Pró¿noœci” (czyli podczas wyst¹pieñ m³odych) wys³uchaliœmy 5 doktorów oraz 17 magistrów. Wyst¹pienia mieœci³y siê tema-tycznie w czterech obszarach „Sztuk¹ jest mówiæ o sztuce”, „¯ycie to nie teatr, ¿ycie to teatr”, „Pêdzlem i piórem”, „Fokus-pokus-pstryk”. Wszystkie teksty wyst¹pieñ zostan¹ opublikowane (po pozytywnej recenzji) w przy-gotowywanym numerze „Zeszytów Nauko-wych Forum M³odych Pedagogów” przy KNP PAN, natomiast wyró¿nione uka¿¹ siê na ³a-mach „Rocznika Pedagogicznego”.

Spotkanie w Pucku umo¿liwi³o realizacjê jednej z podstawowych idei Szko³y: uczenia siê wspólnie oraz nawzajem od siebie. M³o-dym stworzono warunki do wymiany doœwiad-czeñ oraz nabrania szlifu naukowego (np. pierwsze publiczne wyst¹pienia). Spotkania mniej i bardziej formalne sprzyja³y nawi¹zy-waniu naukowych przyjaŸni. Kolejne, XXIV spotkanie m³odych odbêdzie siê w Cieszynie we wrzeœniu 2010 roku i bêdzie dotyczy³o „Badañ jakoœciowych w pedagogice”.

Mgr Mateusz Marciniak

Pracownia Pedagogiki Szkolnej WSE UAM

N

a Wydziale Nauk Geograficznych i Ge-ologicznych UAM w roku akademickim 2008/2009 zapocz¹tkowany zosta³ wydzia³owy konkurs na najlepsz¹ pracê magi-stersk¹. Zdaniem inicjatora pomys³u - prof. Marka Marciniaka, dziekana wydzia³u - kon-kurs ma s³u¿yæ wyró¿nieniu najlepszych prac magisterskich, które powsta³y na wydziale oraz stanowiæ zachêtê dla kolejnych roczni-ków studentów do jeszcze bardziej wytê¿onej pracy. W pierwszym etapie konkursu poszcze-gólne instytuty kieruj¹c siê opiniami

promoto-rów i recenzentów, wybra³y po trzy najlepsze prace, które zosta³y wytypowane do œcis³ego fina³u konkursu. Fina³ odby³ siê 21 paŸdzierni-ka br. w Auli im. B. Krygowskiego Collegium Geographicum na Morasku. Uczestnicy fina³u zostali poproszeni o przygotowanie prezenta-cji komputerowych lub posterów, przedsta-wiaj¹cych napisane przez nich prace magi-sterskie. Ich wyst¹pieniom przys³uchiwali siê studenci IV i V roku gospodarki przestrzennej, geografii, geologii, geoinformacji oraz turysty-ki i rekreacji, a tak¿e jury, w sk³ad którego

we-sz³o piêciu profesorów WNGiG. Wszyscy fina-liœci uhonorowani zostali pami¹tkowymi dy-plomami oraz nagrodami ksi¹¿kowymi, nato-miast piêæ osób spoœród nich otrzyma³o do-datkowe nagrody pieniê¿ne. Zwyciêzcami kon-kursu zostali: Jakub Ma³ecki (I miejsce), Karo-lina Szulc i Krzysztof Owocki (ex aequo II miej-sce) oraz Jêdrzej Gadziñski i £ukasz Chudziak (ex aequo III miejsce). Pozosta³ymi finalistami byli: Monika Tyrra, Jagoda Gniadek, Adrian Rudziñski, Agnieszka Ga³ach, Piotr Szuka³a, Piotr Lupa i Marcin Guliñski. na

Z dobrych najlepsi

Konkurs na najlepsz¹ pracê magistersk¹

XXIII Letnia Szko³a M³odych Pedagogów

„Sztuka w s³u¿bie edukacji”

Kolejna, ju¿ XXIII Letnia Szko³a M³odych Pedagogów odby³a siê w dniach 14-19 wrzeœnia 2009 roku w Pucku.

Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk tradycyjnie sprawowa³ patronat naukowy i organizacyjny

nad przedsiêwziêciem. Kierownikiem naukowym Szko³y by³a (po raz szesnasty!) wiceprzewodnicz¹ca Komitetu,

prof. zw. dr hab. Maria Dudzikowa (Pracownia Pedagogiki Szkolnej WSE UAM).

NASZ UNIWERSYTET

PONAD GRANICAMI

P

rogram Erasmus od 2007 roku jest czê-œci¹ programu „Uczenie siê przez ca³e ¿ycie” (LLP - the Lifelong Learning Pro-gramme), którego celem jest przede wszyst-kim podnoszenie jakoœci i atrakcyjnoœci kszta³-cenia oraz u³atwianie miêdzynarodowej wspó³-pracy w dziedzinie edukacji. Intensywne kursy jêzykowe Erasmusa (Erasmus Intensive Lan-guage Courses - EILC) to poznawanie mniej znanych jêzyków Unii Europejskiej i innych kra-jów uczestnicz¹cych w programie Erasmus. Kursy s¹ przeznaczone dla stypendystów Era-smusa, przyje¿d¿aj¹cych do danego kraju na studia lub praktyki. Nabór kandydatów w Pol-sce prowadzi Agencja Narodowa, która wybie-ra oœrodki nauczania jêzyka polskiego w celu organizacji odpowiednich szkoleñ.

Podczas uroczystej inauguracji 1 wrzeœnia 2009 roku uczestnicy kursu zostali oficjalnie powitani w Auli im. Jana Lubrañskiego Colle-gium Minus przez prorektora UAM, prof. dr. hab. Jacka Witkosia, który w przemówieniu podkreœli³ rolê miêdzynarodowej wymiany studenckiej na Uniwersytecie i projektów miêdzynarodowej wspó³pracy badawczej.

W imieniu w³adz Instytutu Filologii Polskiej wyst¹pi³ najpierw dziekan Wydzia³u Filologii Polskiej i Klasycznej, prof. dr hab. Józef To-masz Pokrzywniak, prezentuj¹c historiê no-wej siedziby Wydzia³u Filologii Polskiej i Kla-sycznej, Collegium Maius, a nastêpnie g³os zabra³a dyrektor Instytutu Filologii Polskiej, prof. dr hab. Katarzyna Meller. Studentów powita³a równie¿ kierownik Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM, dr Agnieszka Mielczarek. Inauguracjê uœwietni³ wyk³ad prof. dr. hab. Bogdana Walczaka pt. „Miejsce polszczyzny na jêzykowej mapie œwiata”.

Podczas miesiêcznego kursu w Poznaniu m³odzi ludzie mieli mo¿liwoœæ porozumiewa-nia siê w naszym jêzyku, poznaporozumiewa-nia polskich zwyczajów i przystosowania siê do nowych warunków. Uczyli siê zachowañ w codzien-nych sytuacjach: w sklepie, w restauracji, u lekarza czy na dworcu oraz poznawali zawi-³oœci polskiej gramatyki. Uczestnicy brali udzia³ w regularnych lektoratach i konwersa-toriach jêzykowych, wyk³adach o historii, kul-turze i literakul-turze polskiej oraz warsztatach

tanecznych i teatralnych. Zwieñczeniem za-jêæ teatralnych by³o przedstawienie z³o¿one z tekstów poetyckich i dramatycznych pol-skich autorów, przygotowane przez studen-tów i wyk³adowców Studium. Spektakl spo-tka³ siê z wielkim uznaniem publicznoœci.

W czasie wolnym od zajêæ studenci space-ruj¹c po Poznaniu, poznawali charakter mia-sta. Zobaczyli Wzgórze Przemys³a, Ostrów Tumski, Cytadelê Poznañsk¹ oraz centrum sportów nad Malt¹. Mieli te¿ okazjê, aby zwiedziæ zamek, ratusz, koœció³ farny, a tak-¿e poznañskie muzea: Muzeum Narodowe, Muzeum Instrumentów Muzycznych oraz Mu-zeum Powstania Poznañskiego Czerwca 1956. Dziêki wydatnej pomocy pracowników Dzia³u Wspó³pracy z Zagranic¹ UAM studenci poznali te¿ najciekawsze okolice Wielkopol-ski: Biskupin, Gniezno, Ostrów Lednicki, Œmie³ów, Kórnik i Rogalin. Do najwiêkszych atrakcji z pewnoœci¹ nale¿a³a wycieczka ro-werowa po Wielkopolskim Parku Krajobrazo-wym. Du¿ym zainteresowaniem cieszy³y siê te¿ wieczory integracyjne w poznañskich klu-bach oraz organizowane w akademiku „wie-czory kulinarne”: niemiecki, turecki, hiszpañ-ski i wêgierhiszpañ-ski, podczas których uczestnicy mogli zaprezentowaæ kulturê w³asnego kraju.

Program kursu i jego organizacja spotka³y siê z aprobat¹ studentów, którzy podkreœlali profesjonalne przygotowanie lektorów. Pra-cownicy Studium posiadaj¹ przecie¿ ogrom-ne doœwiadczenie w pracy z cudzoziemcami, od wielu lat prowadz¹ kursy jêzyka polskiego dla stypendystów programu Erasmus, Komi-sji Fulbrighta oraz wielu innych programów miêdzynarodowych. Prowadz¹ te¿ intensyw-ne kursy jêzyka polskiego, przygotowuj¹ce do studiów w Polsce oraz zajêcia w ramach Let-niej Szko³y Jêzyka i Kultury Polskiej UAM. Uczestnicz¹ te¿ w pracach Grupy Roboczej przy Pañstwowej Komisji Poœwiadczania Zna-jomoœci Jêzyka Polskiego jako Obcego, gdzie aktywnie uczestnicz¹ w opracowywaniu stan-dardów i testów egzaminacyjnych. S¹ tak¿e wyk³adowcami Studiów Podyplomowych Nau-czanie Jêzyka Polskiego jako Obcego w IFP UAM.

Po zakoñczeniu kursu adaptacyjnego stu-denci wyjechali do oœrodków uniwersyteckich w ca³ej Polsce, aby kontynuowaæ naukê na wybranym przez siebie kierunku studiów.

Z pewnoœci¹ w ich pamiêci pozostanie wie-le mi³ych wspomnieñ z Poznania.

dr Izabela Wieczorek

Studium Jêzyka i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM

Wrzesieñ po polsku

24 studentów z Austrii, Hiszpanii, Niemiec, Portugalii, W³och i Turcji wziê³o udzia³ w Intensywnym

Kursie Jêzyka Polskiego w Poznaniu w dniach od 31 sierpnia 2009 do 28 wrzeœnia 2009 roku.

Kurs ten zosta³ przeprowadzony dla stypendystów programu LLP Erasmus w Studium Jêzyka

i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców UAM.

FOT

NASZ UNIWERSYTET

GDZIE SZUKAÆ FUNDUSZY

P

rorektor ds. nauki i wspó³pracy miêdzy-narodowej, prof. dr hab. Jacek Witkoœ prezentuj¹c dotychczasowe dzia³ania UAM na p³aszczyŸnie miêdzynarodowej zwró-ci³ uwagê, ¿e mobilnoœæ pracowników i stu-dentów wzrasta, nie tylko w ramach Erasmu-sa, ale wzrasta równie¿ liczba podañ na ba-dania w³asne oraz liczba propozycji wyk³adów w jêzyku angielskim - w ubieg³ym roku akade-mickim by³o 68 propozycji wyk³adów, w tym roku jest ju¿ 143. Wiêcej odbywa siê te¿ kon-ferencji miêdzynarodowych - w zesz³ym roku na Uniwersytecie by³o ich 38.

Nasza uczelnia nawi¹za³a wspó³pracê z wiêkszoœci¹ licz¹cych siê krajów œwiata, uczestnicz¹c w rozmaitych programach euro-pejskich, ma szansê poznaæ oblicza nauki w innych pañstwach i doprowadziæ do wymiany naukowych doœwiadczeñ z zagranicznymi oœrodkami naukowymi. W ubieg³ym roku aka-demickim Uniwersytet odwiedzi³o 755 goœci zagranicznych; g³ównie z Ukrainy, Niemiec i Rosji, natomiast nasi pracownicy najczêœciej wyje¿d¿ali do Niemiec, W³och i Wielkiej Bryta-nii. Bêdziemy siê równie¿ staraæ o intensyw-niejsz¹ wspó³pracê z Azj¹ i Dalekim Wscho-dem - zale¿y nam na pozyskaniu studentów z tamtych regionów. Realizacja projektów m.in. badawczych, inwestycyjnych, dydaktycznych w ramach programów ramowych zwiêksza atrak-cyjnoœæ Uniwersytetu, a tym samym daje szan-sê na pozyskanie studentów z ca³ego œwiata. Programy Europejskie ciesz¹ siê coraz wiêkszym zainteresowaniem, coraz wiêcej jednostek uniwersyteckich jest w nie zaanga-¿owanych, ale bior¹c pod uwagê mo¿liwoœci, jakie daje w tym zakresie Uniwersytet - mo-g³oby dziaæ siê wiêcej. Bariery absorpcji fun-duszy europejskich na uczelni bada³ prof. Zbigniew Czachór z Komisji Rektorskiej ds. Programów Europejskich. W ubieg³ym roku akademickim ta Komisja przeprowadzi³a anonimow¹ ankietê wœród pracowników UAM, w której pytano o przyczyny braku zain-teresowania programami europejskimi. Re-spondenci wskazywali przede wszystkim na brak rozwi¹zañ systemowych, na to, ¿e kadra uczelni nie jest przygotowana do rozliczania projektów, ¿e brakuje wyraŸnego premiowa-nia pracowników, podejmuj¹cych siê organi-zacji projektów oraz daje siê odczuæ brak wia-ry w to, ¿e w danej dziedzinie mo¿na pozy-skaæ projekt - dotyczy to przede wszystkim nauk humanistycznych, których udzia³ w pro-jektach europejskich jest zdecydowanie ni¿-szy ni¿ nauk œcis³ych. Na podstawie ankiet zosta³y te¿ sformu³owane postulaty, które

wprowadzone w ¿ycie, maj¹ zachêciæ do ko-rzystania z programów europejskich, m.in. wskazano na koniecznoœæ lepszego przep³y-wu informacji miêdzy osobami zainteresowa-nymi projektami, tworzenie zespo³ów projek-towych - gdy¿ projekt to praca zespo³owa, za-trudnienie firm, które przygotowywa³yby gran-ty dla UAM, a tak¿e wskazano na potrzebê ci¹g³ej edukacji w zakresie pisania wnio-sków.

Odpowiedzi¹ na postulaty wyra¿one w an-kietach by³o wyst¹pienie prorektora UAM, prof. dr. hab. J. Guliñskiego (na zdjêciu) na

temat uczelnianego systemu wsparcia proce-su aplikacji, realizacji i rozliczania projektów programów europejskich. W planowanych za-mierzeniach na rok 2009/2010 w³adze uczelni przewiduj¹ wdro¿enie nowego ³adu organizacyjnego i procedur obs³ugi projektów europejskich przez administracjê centraln¹ UAM, utworzenie w bud¿ecie UAM na rok 2010 specjalnego funduszu wsparcia proce-su aplikacji, aktywizacjê pracy ³¹czników ds. programów europejskich na wydzia³ach, dal-sz¹ promocjê uczestnictwa w programach europejskich, profesjonaln¹ stronê www oraz uruchomienie elektronicznego biuletynu, który bêdzie wysy³any osobom zarejestrowa-nym i zainteresowazarejestrowa-nym programami.

W zarz¹dzeniach rektora na rok 2009/2010 znajduj¹ siê równie¿ wytyczne, w których przedstawione s¹ zasady rozliczania kosztów w projektach, zawierania umów i za-trudnienia w ramach projektów, obowi¹zki ko-ordynatora projektu, procedura zatrudnienia, wysokoœæ wynagrodzeñ, rejestracja czasu pra-cy oraz zasady rozliczania wykonanych zadañ. Wszystkie dzia³ania w³adz w zakresie progra-mów skupione s¹ na tym, aby zasady udzia³u w nich, pozyskiwanie funduszy unijnych by³y jak najbardziej przejrzyste, zainteresowanych nie zniechêca³y zawi³e procedury rozliczania dzia-³añ projektowych oraz na ka¿dym szczeblu rea-lizacji projektu otrzymywali oni rzeteln¹ pomoc. Cel jest jeden - dzia³añ projektowych w ramach programów europejskich ma byæ na UAM coraz wiêcej, bo to zwiêksza nasz¹ konkurencyjnoœæ, a tak¿e wi¹¿e siê z pozyskaniem funduszy na rozwój nauki na Uniwersytecie.

Programy europejskie dostêpne w roku akademickim 2009/2010 mo¿na podzieliæ na kilka obszarów: badania, dydaktyka, wspó³praca z biznesem, inwestycje, mobil-noœæ. Udzia³ w nich wi¹¿e siê przede wszyst-kim ze wsparciem finansowym ze strony Unii Europejskiej - zespo³owych projektów czy te¿ indywidualnej kariery naukowej, a tak¿e ze

wspó³prac¹ z uczelniami w innych pañ-stwach, a tym samym budowaniem wspól-nych doœwiadczeñ naukowych. Szczególnym zainteresowaniem cieszy siê Program Opera-cyjny Kapita³ Ludzki (EFS), który w 85 procen-tach finansowany jest ze œrodków Unii Euro-pejskiej. Celem tego programu jest wzrost zatrudnienia i spójnoœci spo³ecznej poprzez podejmowanie szeregu dzia³añ, maj¹cych na celu inwestowanie w kapita³ ludzki. Projekt sk³ada siê z 10 Priorytetów, w obrêbie których organizowane s¹ konkursy. Wszelkie dokumenty zwi¹zane z Programem Operacyj-nym Kapita³ Ludzki znajduj¹ siê na stronach: www.nauka.gov.pl, www.efs.wup.poznañ, www.efs.men.gov.pl oraz na stronie UAM - za-k³adka: wspó³praca z zagranic¹ › DPE › Komu-nikaty DPE.

Liczni uczestnicy konferencji podsumowu-j¹c Dzieñ Programów Europejskich na UAM, wyrazili potrzebê organizacji takich spotkañ - podczas których zdobêd¹ informacje o aktu-alnych konkursach, mo¿liwoœciach, dowiedz¹ siê, jak krok po kroku rozwi¹zaæ zawi³e sprawy formalne. Spotkania takie daj¹ tak¿e szansê na publiczn¹ wymianê doœwiadczeñ, zwi¹za-nych z programami unijnymi, a takie rady s¹ bezcenne. Dzieñ Programów Europejskich na UAM zakoñczy³o wyst¹pienie JM Rektora UAM, prof. dr. hab. Bronis³awa Marciniaka, w którym stwierdzi³, ¿e droga wiod¹ca przez programy unijne nie jest prosta, wi¹¿e siê z du-¿ym nak³adem pracy, ale z drugiej strony jest to niepowtarzalna szansa dla nauki, dla Uniwer-sytetu na pozyskanie funduszy, realizacjê inte-resuj¹cych projektów badawczych, wyjazdy do zagranicznych oœrodków badawczych.

Gra¿yna Barabasz

Programy europejskie na UAM

19 paŸdziernika br. na UAM up³yn¹³ pod has³em programów europejskich. W tym te¿ dniu w Ma³ej Auli

przy ul. Wieniawskiego zebra³o siê liczne grono naukowców UAM, którzy podczas obrad zastanawiali siê,

jak optymalnie korzystaæ z programów europejskich, a tym samym, jak i gdzie szukaæ funduszy

na realizacjê projektów naukowych oraz jak zwiêkszyæ mobilnoœæ na w³asnych wydzia³ach.

FOT

NASZ UNIWERSYTET

D

latego przy medialnym wsparciu „¯ycia Uniwersytec-kiego” i pod przyjaznym okiem ekspertów Preinkuba-tora spróbujemy za³o¿yæ i utrzymaæ w³asn¹ firmê, której cele zwi¹zane bêd¹ z szeroko pojêt¹ akademickoœci¹. Broszury i strony internetowe zachêcaj¹ do podejmowania w³asnej inicjatywy, ale w najbli¿szych miesi¹cach (tygo-dniach?) przekonamy siê, jak wygl¹da rzeczywistoœæ, gdy przychodzi do realizacji planów. - Przedsiêbiorczoœæ akade-micka to bardzo szeroki termin - uwa¿a prof. dr hab. Jacek Guliñski. - Mo¿na do niej zaliczyæ nawet zdolnoœæ studenta, by przy jak najmniejszym nak³adzie si³ zdobyæ jak najlepsze oce-ny - ¿artuje prorektor ds. programów europejskich i wspó³pra-cy z gospodark¹. - Jednak jako uczelnia chcielibyœmy przede wszystkim, by nasi studenci i pracownicy byli oswojeni z ryn-kiem pracy. Z badañ wynika, ¿e obecnie zaledwie kilka pro-cent absolwentów myœli o w³asnej dzia³alnoœci.

Pomys³

Postanawiamy do³¹czyæ do mniejszoœci, wspomnianej przez rektora Guliñskiego. Pocz¹tkowo próbujemy znaleŸæ niszê rynkow¹ wspólnie z Magd¹. Jako dwie etnolo¿ki chcemy wy-korzystaæ wiedzê zdobyt¹ na studiach. Jednak wszystkie po-mys³y (produkcja skrzyñ œlubnych, warsztaty zapomnianych rzemios³, kuchnia Slow Food), obok mocno abstrakcyjnego charakteru, mia³y te¿ wadê podstawow¹: na ich rozwiniêcie potrzebny jest spory kapita³ pocz¹tkowy. Magda rezygnuje wiêc z marzenia o w³asnym biznesie i wraca do pracy w ga-stronomii. Kiedy wydaje siê, ¿e z wielkich planów nic nie bê-dzie, odzywa siê jednak Wojtek, informatyk i absolwent Poli-techniki Poznañskiej. Wspólnie spisujemy nasze pomys³y i warunki, które koniecznie musz¹ byæ spe³nione. G³ówne za-³o¿enie - niech dzia³alnoœæ naszej ma³ej firmy przyniesie ko-rzyœci du¿emu akademickiemu Poznaniowi. Zwykle studen-ci/doktoranci/inni pracownicy nauki nie wiedz¹, co dzieje siê na pozosta³ych uczelniach. Dlatego za³o¿ymy stronê interne-tow¹, która w jednym miejscu zgromadzi informacje o wszyst-kich konferencjach i innych wydarzeniach naukowych w Po-znaniu. Wystarczy klikn¹æ, by dowiedzieæ siê, co ciekawego dzieje siê na w³asnej uczelni i w pozosta³ych szko³ach wy¿szych.

Pierwsze kroki

Naszym podstawowym zmartwieniem jest fakt, ¿e jeszcze nigdy nie prowadziliœmy w³asnej dzia³alnoœci. Na razie jednak skupiamy siê na samym pomyœle. - Technicznie sprawa jest prosta, wykupimy domenê za sto z³otych rocznie plus VAT, a wstêpna koncepcja techniczna zajmie mi jakieœ 2-3 tygo-dnie. Mo¿emy podzieliæ konferencje na kategorie! Bêdziemy

wysy³aæ newslettery, do osób, które subskrybuj¹ nasz¹ stro-nê! - roztacza plany Wojtek. - Tylko trzeba siê zastanowiæ, w jaki sposób zdobêdziemy dane… Czy chcesz dotrzeæ do wszystkich uczelni, wydzia³ów, instytutów sama? A mo¿e le-piej reklamujmy siê jako system informacji. Nasza strona bê-dzie tak presti¿owa, ¿e zainteresowani sami siê zg³osz¹ - marzy informatyk. - I wymyœl nazwê domeny, która jeszcze nie jest zajêta.

Nasze pomys³y koncentruj¹ siê wokó³ skrótu wyra¿enia „studenci poznañscy”, mo¿e „stupo.pl” albo „stupoz.pl”? Na-stêpnie robimy analizê SWOT (si³y-s³aboœci-mo¿liwoœci-zagro-¿enia), ale wygl¹da ona doœæ amatorsko. Pojawiaj¹ siê kolej-ne w¹tpliwoœci: sk¹d zdobyæ œrodki, zw³aszcza na telefony, bo chyba trzeba bêdzie du¿o dzwoniæ. Jak siê reklamowaæ? I przede wszystkim, co jest potrzebne, by za³o¿yæ w³asn¹ fir-mê. Rekonesans w Internecie te¿ nie daje odpowiedzi na wie-le z pytañ. Powoli rozumiemy równie¿, ¿e „jedno okienko”, czyli miejsce, w którym szybko mo¿na zarejestrowaæ dzia³al-noœæ gospodarcz¹ to, póki co, jeszcze fikcja.

Preinkubator

- Firma sama siê nie za³o¿y, ale jak ju¿ siê uda, satysfakcja jest ogromna - pociesza nas Marek Polaszewski, który kilka lat temu, jeszcze jako student UAM, rozpocz¹³ wspó³pracê z Mateuszem Leoñskim, dzia³aj¹cym w bran¿y medialnej „Ka-mereon” (has³o reklamowe „Wiesz, z kim krêcisz;)”). - Nam uda³o siê pozyskaæ œrodki unijne na zakup pierwszej kamery. Potem metod¹ prób i b³êdów doszliœmy do miejsca, w którym jesteœmy. Istnieje wiele instytucji, pomagaj¹cych m³odym lu-dziom, którzy dopiero zaczynaj¹ swoje dzia³ania - uwa¿a. Zgo-dnie z jego s³owami sprawdzamy, co proponuje UAM. Ponie-wa¿ nazwa Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Techno-logii brzmi jak na razie trochê zbyt powa¿nie, nasz wybór pa-da na Preinkubator Akademicki UAM. Instytucja ta powsta³a w kwietniu 2009 roku z inicjatywy w³adz uczelni we wspó³pra-cy z InQbatorem Technologicznym PPNT FUAM. Preinkubator wspiera bezp³atnie te osoby, zwi¹zane z UAM, które chc¹ wy-korzystaæ w praktyce gospodarczej wiedzê akademick¹. Pod-czas dy¿urów, trzy razy w tygodniu, mo¿na dowiedzieæ siê m.in., jak za³o¿yæ w³asn¹ firmê (we wtorki), sk¹d wzi¹æ pieni¹-dze na jej rozwój i kto w tym mo¿e pomóc (w œrody) oraz jak mo¿na zaistnieæ na rynku (w czwartki). Przed spotkaniem na dy¿urze nale¿y wczeœniej zapowiedzieæ siê drog¹ mailow¹.

Umawiamy siê na pierwsz¹ rozmowê…

Ewa Woziñska

W przysz³ym miesi¹cu - pierwsze kroki w urzêdach oraz czego nauczyliœmy siê w Preinkubatorze.

EKSPERYMENT „¯YCIA”

Zak³adamy w³asn¹ firmê

Ten tekst powinien wygl¹daæ zupe³nie inaczej… Razem z koleg¹ mieliœmy

udawaæ absolwentów Uniwersytetu, którzy chc¹ za³o¿yæ pierwsz¹ firmê

i postanawiaj¹ skorzystaæ z pomocy Preinkubatora Akademickiego UAM

oraz innych uniwersyteckich ekspertów. Mieliœmy poprosiæ o szybkie

wyjaœnienie, na co zwróciæ uwagê przy rozpoczynaniu w³asnej dzia³alnoœci.

Ale czy takie badanie przedsiêbiorczoœci akademickiej „na sucho” ma sens?

NASZ UNIWERSYTET

- Jako instytucja moglibyœcie siê staraæ o œrodki na doposa-¿enie - zaproponowa³ dr Krzysztof Senger, kierownik Dzia³u. - A mo¿e coœ zwi¹zanego z promocj¹ nauki? - doda³ szybko.

- Na pewno znalaz³oby siê te¿ coœ interesuj¹cego wœród szkoleñ kierowanych do indywidualnych osób - zastêpca kierow-nika, Magdalena Tomaszewska, zaczê³a wertowaæ informator „Programy Europejskie”. - Tu widzê du¿e mo¿liwoœci - postuka-³a palcem na stronie 46 (Dziapostuka-³anie 4.2. „Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost œwiadomoœci roli nauki w rozwoju gospodarczym” Programu Operacyjnego Kapita³ Ludzki).

Informator to prawie sto stron programów wspieraj¹cych m.in. infrastrukturê, procesy badawczy i dydaktyczny oraz wspó³pracê uczelni z otoczeniem. Dla osób zwi¹zanych z Uni-wersytetem najwa¿niejszymi z propozycji bêd¹ zapewne te za-warte w kluczowych rozdzia³ach: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFFR) 2007-2013, Europejski Fundusz Spo-³eczny (EFS) 2007-2013 Program Operacyjny Kapita³ Ludzki (PO KL) oraz 7 Program Ramowego Badañ, Rozwoju i Wdro-¿eñ UE (7. PRUE). Wszyscy pracownicy Uniwersytetu, którzy maj¹ ju¿ wstêpny pomys³, jak skorzystaæ z europejskich pie-niêdzy, mog¹ przyjœæ do Dzia³u PE.

Osoby ubiegaj¹ce siê o œrodki musz¹ wype³niæ tzw. fiszkê projektow¹, na której zg³asza siê pomys³y. - Dziêki temu wie-my wiêcej o uczelnianych projektach. To jednak nie wynika z naszej chêci kontroli nad wszystkim i wszystkimi - œmieje siê dr Senger. - Po prostu w niektórych projektach wystêpuje ograniczenie i uczelnia mo¿e z³o¿yæ np. tylko dwa wnioski, a wczeœniej zdarza³o siê, ¿e zg³aszano ich wiêcej. Tymcza-sem, gdyby nie brak komunikacji, przedstawiciele ró¿nych wy-dzia³ów mogliby wczeœniej po³¹czyæ si³y i zg³osiæ projekt jako konsorcjum. - Poza tym fiszka wymusza myœlenie projektowe, dziêki czemu ³atwiej zorientowaæ siê samym zainteresowa-nym, czy wniosek w ogóle pasuje do projektu i czy spe³nia wy-znaczone odgórnie kryteria - dodaje mgr Tomaszewska.

Kr¹¿¹ opowieœci o tym, jak ma³y procent aplikacji koñczy siê sukcesem. - To nieprawda, s¹ programy, w których Uni-wersytet mia³ ponad 50 procent skutecznoœci - oponuje kie-rownik Dzia³u PE. - Poza tym czêsto niepowodzenie wynika z braku zrozumienia specyfiki programów. I wyjaœnia, ¿e w aplikacjach do oœrodków unijnych trzeba uzasadniæ, jakie ko-rzyœci dla rozwoju spo³eczno-gospodarczego przyniesie dany projekt. Nie wystarczy sama wartoœæ merytoryczna, jak to by-wa z planami, zg³aszanymi np. do Komitetu Badañ Nauko-wych. - Jeœli ktoœ zg³asza projekt do KBN, bo chce kupiæ mi-kroskop, powinien wyjaœniæ, jakie bêdzie przeprowadza³ bada-nia. Chc¹c kupiæ ten sam mikroskop z europejskich œrodków, trzeba te¿ dopisaæ, ¿e te badania bêd¹ s³u¿y³y wdro¿eniu no-wego leku - obrazuje Magdalena Tomaszewska. Problemem bywaj¹ te¿ (na szczêœcie coraz rzadziej) proste b³êdy formal-ne. Ktoœ chce przyst¹piæ do dzia³ania o charakterze regional-nym, mimo, ¿e jego projekt ma charakter globalny. Osoby, którym wczeœniej uda³o siê zdobyæ œrodki finansowe z innych

Ÿróde³, licz¹, ¿e ich projekt, choæ niezgodny z wytycznymi, „przeœlizgnie siê” i dostanie dofinansowanie ze wzglêdu na wysoki poziom naukowy. - Niestety, w programach europej-skich strona formalna to podstawa i nawet najlepszy projekt odpadnie, jeœli nie spe³nia bazowych wymagañ - rozk³ada rê-ce Krzysztof Senger. - Czasami od razu widzimy, ¿e projekt zo-stanie odrzucony, jeœli nie nast¹pi¹ zmiany, a jego twórcy nam nie dowierzaj¹. Ale to zdarza siê coraz rzadziej. Ubiega-j¹c siê o œrodki z PE, trzeba te¿ byæ elastycznym i modyfiko-waæ plany. - Ktoœ z Wydzia³u Neofilologii chcia³by zdobyæ pie-ni¹dze na t³umaczenia, ale projekt przewiduje te¿ popularyza-cjê nauki w internecie. Wtedy trzeba rozszerzaæ to, co jest ba-z¹, by pasowa³o do projektu, St¹d coraz czêstsza wspó³praca miêdzy jednostkami - wyjaœnia mgr Tomaszewska.

Zwykle uwa¿a siê, ¿e sukcesy w pozyskiwaniu œrodków z programów europejskich odnosz¹ przedstawiciele nauk œci-s³ych: - 15 milionów z³otych wywalczone przez polonistów na projekt „dostosowania modelu kszta³cenia studentów filologii polskiej do wyzwañ wspó³czesnego rynku pracy (ze szczegól-nym uwzglêdnieniem rozwoju kompetencji informatycznych oraz informacyjno-medialnych)” pokazuje, ¿e nadchodz¹ zmia-ny. Aktywnoœæ zwiêksza siê na wszystkich wydzia³ach. Du¿o daje dobry przyk³ad. Kiedy ludzie widz¹, ¿e komuœ ze znajo-mych uda³o siê pozyskaæ œrodki, sami chêtniej pisz¹ projek-ty. Liczymy równie¿ na owocn¹ wspó³pracê z ³¹cznikami wy-dzia³owymi, z którymi wspó³pracujemy. Przysz³oœæ nauki zwi¹-zana jest z programami, przecie¿ dotacje pañstwowe bêd¹ siê zmniejsza³y - dodaje dr Senger.

I zaprasza do korzystania z programów.

Ewa Woziñska

Uzupe³nij swoj¹ fiszkê!

- Czy redakcja „¯ycia Uniwersyteckiego” mo¿e skorzystaæ ze œrodków

z programów europejskich? Czy¿by programy te by³y naprawdê dla ka¿dego?

Oto pytania, którymi chcia³am zaskoczyæ pracowników istniej¹cego

od paŸdziernika ubieg³ego roku Dzia³u Programów Europejskich. Nie uda³o siê…

FOT

NASZ UNIWERSYTET

POLSKIE NOBLE

N

agrody Fundacji na rzecz Nauki Pol-skiej, ciesz¹ce siê opini¹ najpowa¿-niejszej nagrody naukowej w Polsce, przyznane zosta³y w tym roku ju¿ po raz osiem-nasty. Otrzymaæ je mog¹ wybitni uczeni za osi¹gniêcia i odkrycia (z ostatnich czterech lat), stanowi¹ce istotny wk³ad w ¿ycie ducho-we i postêp cywilizacyjny naszego kraju oraz zapewniaj¹ce Polsce miejsce w nauce œwiato-wej. Nagrody przyznawane s¹ w czterech ob-szarach: nauk humanistycznych i spo³ecznych, nauk przyrodniczych i medycznych, nauk œci-s³ych oraz nauk technicznych.

Wysokoœæ nagrody wynosi w tym roku 200 tysiêcy z³otych.

Laureatami Nagrody FNP w 2009 roku zostali:

• w obszarze nauk humanistycznych i spo-³ecznych:

Prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk z Instytutu

Hi-storii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza za rozprawê „Pióro w w¹t³ych d³oniach…”, poka-zuj¹c¹ w nowatorski sposób wk³ad twórczoœci intelektualnej kobiet w rozwój cywilizacji euro-pejskiej od staro¿ytnoœci do prze³omu X/XI w.;

• w obszarze nauk przyrodniczych i medycznych:

Prof. dr hab. Andrzej Koliñski z Wydzia³u

Che-mii Uniwersytetu Warszawskiego za opracowanie i zastosowanie w praktyce unikatowych metod przewidywania struktury przestrzennej bia³ek;

• w obszarze nauk œcis³ych:

Prof. dr hab. Józef Barnaœ z Instytutu

Fizy-ki Uniwersytetu im. Adama MicFizy-kiewicza i In-stytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu za tworzenie teoretycznych podstaw spintro-niki, a w szczególnoœci za wyjaœnienie zjawi-ska gigantycznego magnetooporu;

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2009

Trzy „polskie Noble” dla uczonych z UAM

Prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk z Instytutu Hi-storii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - laureat Nagrody FNP 2009 w obszarze nauk humanistycznych i spo-³ecznych za rozprawê „Pióro w w¹t³ych d³o-niach…”, pokazuj¹c¹ w nowatorski sposób wk³ad twórczoœci intelektualnej kobiet w rozwój cywilizacji europejskiej od staro-¿ytnoœci do prze³omu X/XI wieku.

Urodzi³ siê w 1941 roku. w Poznaniu. Ukoñczy³ historiê na Uniwersytecie im. Ada-ma Mickiewicza. Doktorat uzyska³ w 1968 ro-ku, habilitacjê w 1975 roro-ku, tytu³ profesora nadzwyczajnego - w 1984 roku, zwyczajnego w 1990 roku. Kieruje Zak³adem Historii Œre-dniowiecznej UAM.

W latach 1975-1981 by³ prodziekanem Wydzia³u Historycznego UAM, w latach 1981-1984 - wicedyrektorem Instytutu Histo-rii UAM, w latach 1989-1991 - prorektorem UAM, a w latach 1991-1996 - dyrektorem In-stytutu Historii UAM.

Od 1995 roku jest cz³onkiem korespon-dentem, a od 2007 roku - cz³onkiem czyn-nym Polskiej Akademii Umiejêtnoœci.

Dwukrotny stypendysta Fundacji von Hum-boldta (1977-78 i 1984) odby³ liczne sta¿e badawcze i studia za granic¹ (m.in. w Niem-czech, Francji, W³oszech, Irlandii, Czechach, Austrii, na Wêgrzech).

Autor 24 ksi¹¿ek naukowych lub popularno-naukowych (wœród nich: „Odkrywanie Europy” (1970, II wyd. 2000), „Goci - rzeczywistoœæ i le-genda” (1984), „Iroszkoci w kulturze œrednio-wiecznej Europy” (1987, II wyd. 2008), „Wan-dalowie i ich afrykañskie pañstwo” (1992, II wyd. 2005), „Aposto³owie Europy” (1997), „Œredniowieczny obraz œwiata” (2004), „Zapo-mniane narody Europy” (2006) oraz ponad 1000 prac naukowych (artyku³y, recenzje, ha-s³a-artyku³y w s³ownikach i encyklopediach).

Pocz¹tkowo zafascynowany XVII wiekiem pod wp³ywem wybitnych wyk³adowców - pro-fesorów Kazimierza Tymienieckiego, Gerar-da Labudy, Brygidy Kürbis - swoje zaintere-sowania zwróci³ w kierunku wieków œre-dnich. Jest znawc¹ politycznych, etnicznych i cywilizacyjnych dziejów Europy (szczególnie jej peryferii) w póŸnej staro¿ytnoœci i wcze-œniejszym œredniowieczu. Zajmowa³ siê dzie-jami rozszerzania horyzontu geograficznego i myœli geograficznej, dziejami S³owiañszczy-zny i wczesnymi stosunkami germañsko-s³o-wiañskimi, a w ostatnich latach tak¿e dzieja-mi kobiet w dawnych czasach, ze szczegól-nym uwzglêdnieniem ich aktywnoœci w dzie-jach piœmiennictwa.

Odznaczony Z³otym Krzy¿em Zas³ugi (1976), Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odro-dzenia Polski (1985), Medalem Komisji Edu-kacji Narodowej (1989). Wielokrotny laureat Nagrody Ministra za osi¹gniêcia naukowe. Za ksi¹¿kê „Zapomniane narody Europy” otrzy-ma³ Nagrodê im. D³ugosza za 2007 roku.

Wyró¿niona Nagrod¹ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej ksi¹¿ka „Pióro w w¹t³ych d³oniach. O twórczoœci kobiet w dawnych wiekach. Po-cz¹tki (od Safony do Hroswity)” prezentuje syl-wetki, dzia³alnoœæ i osi¹gniêcia kobiet-intelektu-alistek, dzia³aj¹cych w ró¿nych regionach

Euro-py, od antyku do X wieku. Autor stawia sobie za cel odkrycie i przypomnienie wspó³czesnemu czytelnikowi kobiecej obecnoœci we wczesnych okresach dziejów literatury. Wnikliwie omawia twórczoœæ dot¹d ma³o znanych postaci pisarek, poetek, a tak¿e autorek wszelkich wyra¿onych poprzez s³owo pisane form wypowiedzi, zacho-wuj¹cych osobisty autorski charakter. Prof. Strzelczyk identyfikuje wielk¹ liczbê postaci, od-twarza ich twórcz¹ dzia³alnoœæ, a tak¿e indywi-dualne, niepowtarzalne losy ¿yciowe. Wœród bo-haterek ksi¹¿ki s¹ zarówno obecna w dziejach literatury Safona, autorki kojarzone przez nie-licznych znawców tematu (np. Hypatia, Egeria), jak te¿ ca³a rzesza pisarek ca³kiem w literaturze polskiej nieznanych. Prof. Strzelczyk analizuje ró¿norodny materia³ literacki, sk³adaj¹cy siê z gatunków, takich jak: poematy, opowiadania, traktaty, utwory hagiograficzne (¿ywoty, opisy cu-dów), kroniki, pamiêtniki, listy, relacje z nadprzy-rodzonego objawienia, przek³ady lub parafrazy wczeœniejszego utworu.

„Pióro w w¹t³ych d³oniach…” to podsumo-wanie d³ugoletnich badañ Jerzego Strzelczy-ka nad nowym w polskiej historiografii w¹t-kiem intelektualnej aktywnoœci kobiet. Pre-zentacje poszczególnych bohaterek tworz¹ szerok¹ panoramê historyczn¹, twórczoœæ i losy ka¿dej z nich wkomponowane zosta³y w skomplikowany kontekst stosunków poli-tycznych, spo³ecznych i kulturowych. Przyno-sz¹c obraz kobiety - intelektualistki, skazanej w omawianych czasach na okreœlon¹ rolê spo³eczn¹ i st¹d w swych intelektualnych d¹-¿eniach ograniczan¹, czasem nawet z tragicz-nymi skutkami - nagrodzona praca mieœci siê w nurcie gender studies, jest jednak przede wszystkim historyczn¹ rozpraw¹, doskonale przybli¿aj¹c¹ czytelnikowi zarówno znaj¹ce-mu zagadnienie, jak te¿ laikowi wielkie pro-blemy nauki œwiatowej.

„Pióro w w¹t³ych d³oniach”,

czyli o kobietach intelektualistkach

FOT