A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S ______________ KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE CUDZOZIEMCÓW X, 1 98 8 ______________
Jadwiga Ma jc hrowska
LEK TORAT JĘZYKA PO L S K I E G O Л LNIW ER Sy TE CI E (M. CYR y L A I M E T O D E G O
W W I E L K I M TVRNOWIE - BUŁ GA RI A
Lektorat języka Dolski eg o w Uni w e r s y t ec Ie im. Cyryla i M e t o d e g o w W i e l k i m T y m o w i e pr ow ad zony jest już od trzynastu lat. Do roku * 1982 orac ow ał y tam w char ak te rz e lektorek mgr M a ria Johelson i mgr
•Viesław3 Lltwornia, obie z U n iwersytetu Wro cła wskiego. Po nich o- ojęła lektorat i pr ow ad zi ła do czerwca 1986 r. autorka n iniejszego a r t y « i * ł u . .
Lektorat języka polsk ie go w Un i w ersytecie T y m o w s k i m m a c h a r a -kter łakjltatywny. Jest on prowad z o n y przede w s z y s t k i m dla s t u d e n -tów rusycystyki i b u ł g a r y s t y k i , chociaż u częszczają nań takie studenci innych kierunków. Ta w i • Iokierunkowość i duża liczba stu-de ntów (około 40) powoduje, że w II semestrze zajęcia nakła da ją się, słuchacze nie m o g ą usta li ć jednego terminu zajęć i rezygnują z lektoratu języka pols ki eg o jako ni eo bo wiązkowego. W zwią zk u z tym, nie chcąc tracić studentów, dzi el on o gru py na mniej sz e, pod-por ządkowując się woln em u czasowi słuchaczy.
Niski wymiar godzin lek to ratowych (dwie godzi ny tygodniowo) p o -zwala na bar dz o skromne opanowanie języka polskiego, dlat eg o po u zgodnieniu z władzami uczelni i ze studentami w roku a k a d e m i c -k i m '1 9 8 5 / 1986 wprowa d z o n o cz tery godziny tygodniowo dla każdej grupy, co um oż li wiło l uła tw iło st udentom d o k ł adniejsze opa no wa ni e języka polsk ie go i przygotowanie się do p aństwowego egzaminu, o r -ganizowane go przez Ośrod ek Informacji i Kul t u r y Po ls kiej w Sofii.
I tak w roku 1984, po dwó ch latach nauki, do takiego egz am inu p r z y -stąpiły dwie studentki, a w m a j u 1986 r. - siedmioro studentów. Bio-rąc pod uwagę fakt, że studenci uczyli się języka p o l skiego b a r -dzo krótko i u siebie w kraju, na leży stwierdzić, że Jest to duże osiągnięcie.
Na lektoracie słuchacze zd obywają podstaw ow e wiadomości nie tylko 7 zakresu gramatyki I literatury yolskiej, ale również z w y -branych zagadnień z historii, kul tu ry i sztuki polskiej. Uczę się jeżyka Dol sk ie go w oder wa ni u od polskiej r z e c z y w l stoic I, dlatego lektor, przyg ot ow uj ąc p r o g r a m zajęć musi pamiętać, że język nie jest a b s t r a k t e m tkw ią cy m w próżni i tak zaplanować zajęcia, by stosować pomoce nauko we jak najdo kł ad ni ej oddające sceny z życia narodu, którego języka uczy, tzn. plansze przedstawi aj ąc e ten kraj, książki traktujące o nim, m a t eriały ikonograficzne I czasopisma. I tu ważną rolę odgrywa Instytut "Polcnicum" Uniwer s y t e t u W a r s z a w s k i e -go, Amb asada Polska i OliKP w Sofii, dzięki k t ó r y m lektorat ję-zyka po lskiego w Un iwersytecie T y m o w s k i m jest obecni e dobrze z a op atrzony (w chwili przy ja zd u ostatniej lektorki do Tyrnowa nie b y -ło łam żadnych pom oc y naukowych, książek, a z w y d a w n i c t w praso wy ch docierały tylko "Poli ty ka * I "Trybuna Ludu").
Obe cn ie słuchacze lektoratu dys po nu ją albumami pokazującymi pię-kno krajobrazu, kultur ę i sztukę nasze go kraju, książkami o nim, polską literaturę, en cyklopediami, słownikami i podręcznikami ..(do-stępnymi w k s i ęgarniach krajowych), a także skryotami łódzkiego Stu d i u m Języka Polsk ie go dla Cu dz oz iemców. Studenci ko rz ys ta ją r ó w -nież z czasopism: "Twórczość", "Dialog", "Poezja", "Płoniyk" I wcześniej wymienionych.
W a ż n y m el e m e n t e m popu Iary zu ją cy m osiąg ni ęc ia kultury polskiej są różnorodne wyst aw y i wieczorki literackie o r g anizowane przez lektorat, u c zestnictwo w spotka ni ac h z polskimi pisarzami (OliKP dba o to, by pisarze goszczący w Sofii prz yjeżdżali także do tyr- nowskiej uczelni) oraz z pracownikami naukowymi U n i w e r s y t e t u J a -gieł łońsklego.
Mię d z y U n i w e r s y t e t e m T y m o w s k i m I U n i w e r s y t e t e m Jag ie llońskim jest podpisane porozum ie ni e o współpracy, na m ocy którego - mię d z y innymi - każd eg o roku w lipcu dziewięci o o s o b o w a grupa stude nt ów buł garskich, osi ągających naj lepsze wyniki w nauce języka p o l s k i e -go, bierze udział w za jęciach Letniej Szkoły Kultury i Języka P o l -skiego UJ w Krakowie.
Mó wiąc o akcjach popu I a r y z a t o r skich na le ży także wsp om ni eć o Dn ia ch Pol sk oBułgarskiej Przyjaźni, zorganizo wa ny ch w U n i w e r s y t e -cie iw. Cyr y l a i M e t o d e g o w kwi etniu 1984 r. Były { o faktycznie dni kultu ry po lskiej. Do prac zw ią za ny ch z tymi uro cz ys to śc ia mi
czyo-nie wtoczyli się ucz es tnicy lektoratu języka polskiego. IM p r o g r a -m i e znalazły się wykł ad y i referaty po lo ni stów bu łgarskich, p o l -skich bułgar y s t ó w , ludzi kultur y i sztuki, kon ce rt y muzyki p o w a -żnej i rozrywkowej, trzy wystawy, dwie pro je kc je filmowe, wys ta wa I kiermasz polskiej książki i polska dyskoteka.
Nie m o żna pominąć zasług p racowników uczelni tyrnowskiej z a j -muj ą c y c h się b adawczo językiem, literaturę i hi st or ię Polski, ż y -czliwie Interesujących się sprawami lektoratu. Do nich należy d o c . Ludwik Selimski, wykładow ca gramatyki po ró wn aw cz ej języków sło-wiańskich, autor k i lkudziesięciu prac na ukowych z onomastyki,
dia-lektologii, historii języka buł ga rskiego, niej e d n o k r o t n i e publiko- wanych w Po ls ki ch cz asopismach językoznawc zy ch lub wygłas z a n y c h na m i ę d z y n a r o d o w y c h sympozj ac h i konfere nc ja ch , m. in. w K r akowie w 19S2 r. na polsko-b uł ga rs ki ej konferencji jęz yk oznawstwa p o r ó w -nawczego (ważniejsze prace: "Roljata na mor f о Iogií n a ta ałt ernacija o : a pri i m p e r f e k t ivaci jata v był ga rskija i po łs kija ezik", "Był- garskijat ez.K i arugite slavjanski ezici", "Star op ol sk ie zglobo 4 zlobe", "Ot g I agołna t a funkcija na pri I aga te ł n a t a n astavka - en
(i. r. - na э > ) w był ga rskija ezik na o b U os ł av jansk i fon", «Sla-vjanski ezic*. Cćerci i tekstowe za upraJneni ja") \ doc. Nikołaj O a s k a Iow z Kat e d r y Li teratur Obcych, «wykładowca literatur s ł o w i a ń
-skich: Angel Tone*, główny asystfnt w Kat edrze L i t e ratury B u ł g a r skiej, autor licznych prac poświę c o n y c h z w i ą z k o m literatury b u ł g a r -skiej z literaturę polską ( гт>. In. "C hristo Botev i A d a m Micki e- wić", "Pan TadeuS 1 razwitieto na b yłgarskija stichot vo re n epos", "Razvite I po si izenija na po łon istikata w Był ga ri ja ") ; doc. Georgi Pyrwew, wykładowca historii powszec hn ej , pr zede w s z y s t k i m historii Polski i .historycznych stos un kó w polsko-bu łg ar sk ic h, autor po nad
30 publikacji, z tych ki lk anaście dotycz y pr oblematyki polskiej (m. in.: " Izs 1 e d v a n l ja vyrehu pot i tIŽeskoto razvlte na M a ł opołŚa prez periód a na feoaałnata razdrobe no st ( X H X M I v.)" praca d o -ktorska, "Osnovni momenti v raz vl ti et o na ve I i k o k n jaíeskata yłast v Połla za perió da 1138-1202 g.*. "Problemyt za obedi- n e n leto na PołSa v k r a j a na XIII I na Ća łoto na XtV v.*).
Dz ia łalność lektoratu języka po lskiego spotyka się w U n i w e r s y -tecie T y m o w s k i m z poz ytywną ocenę stu dentów i wł adz uczelni. St arania lektora polskiego, tegoroczna p raktyka w p r o w a d z e n i a c z ę -stszych spotkań ze studentami, duża liczą słuchaczy p o z walają
są-ezić, że j$zyk polski w przyszłości nie będzie p r z e d m i o t e m fa -kultatywnym, ale n o r m a l n y m p r z e d m i o t e m studiów filologicznych, o- bo*iażkowym, oddzie-lnie p r o w a d z o n y m dla każ de go kierunku.
Zain teresowanie językiem i k u l t u r ę polsko, wzr as tające z roku na rok, być m oże zdecyd uj e o stworzeniu tam polonistyki
