SPRAWOZDANIA
160
Cel tegorocznej konferencji, zakładany w wymianie do wiadcze i pogl dów dotycz cych sprawno ci moralnych w wychowaniu, ze szczególnym uwzgl dnieniem m -dro ci i szacunku, został zrealizowany. Interdyscyplinarny charakter konferencji umo li-wił ogl d tej rzeczywisto ci z perspektywy ró nych odniesie . Planowane jest wydanie kolejnych tomów tworz cych biblioteczk sprawno ci moralnych, która aktualnie składa si z 16 monografii. Osoby zainteresowane problematyk cyklu konferencyjnego zapra-szamy na kolejn edycj planowan jesieni 2018 r. Informacje o poszczególnych edycjach i ksi kach znajduj si na stronie internetowej: http://www.smww.usz.edu.pl
KS. ANDRZEJ JASNOS
Katedra Pedagogiki Chrze cija skiej KUL e-mail: jasnosa@interia.pl
DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2018.10.1-16
VI D BICKA DEBATA O WYCHOWANIU
CZAS RODZINNY – DAR I ZADANIE
D bica, 21 kwietnia 2017 r.
„Miej czas na to, aby pomy le – to ródło mocy. Miej czas na modlitw – to najwi ksza siła na ziemi. Miej czas na u miech – to muzyka duszy”. Słowa wypowiedziane przez w. Matk Teres z Kalkuty mogłyby sta si mottem VI D bickiej Debaty o Wychowaniu. Autorami tematyki tego wyj tkowego spotkania byli rodzice dzieci z Ochronki Sióstr Słu ebniczek i wychowawcy wietlicy „Promyki Nadziei”, prowadzonej przez Siostry Słu ebniczki BDNP. Niemały wkład w przygotowanie debaty mieli tak e wychowawcy Katolickiego Centrum Edukacji KANA. Konferencja została zorganizowana przez Zgromadzenie Sióstr Słu ebniczek BDNP, parafi pw. Matki Bo ej Anielskiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Stowarzyszenie im. Edmunda Bojanow-skiego „Dobro ”, Katolickie Centrum Edukacji KANA w D bicy oraz Miasto D bica. Go cie uczestnicz cy w konferencji mogli przeczyta w zaproszeniu: „dzi yjemy w coraz wi kszym po piechu, a chroniczny brak czasu uniemo liwia koncentracj uwagi, racjonal-ne podejmowanie decyzji i w swojej najci szej postaci racjonal-negatywnie wpływa na cały organizm, przyczyniaj c si do zwi kszenia ryzyka, m.in. chorób serca”1. Brak czasu
1
http://www.kanadebica.org/konferencja-naukowa-czas-rodzinny-dar-i-zadanie-21-kwietnia-2017/ (dost p: 26.04.2017).
SPRAWOZDANIA
161
stanowi problem praktycznie wszystkich ludzi: dzieci, młodzie y, ludzi pracuj cych zawodowo, a nawet emerytów, którzy ka dy dzie maj wypełniony ró nymi codzien-nymi sprawami. Ten istotny problem braku czasu ma tak e negatywny wpływ na ycie rodzinne. Mo na wysun stwierdzenie, e czas stanowi swoisty dar dla rodziny. Ten temat zdominował cało spotkania. Głos w dyskusji zabierali zarówno ludzie młodzi, jak i osoby zajmuj ce si animacj czasu wolnego.
Wszystkich zebranych na konferencji serdecznie powitał proboszcz parafii Matki Bo ej Anielskiej w D bicy, ks. Jan Krupa, który podkre lił du e zainteresowanie tematem ludzi młodych zaproszonych na spotkanie.
Pierwsz cz „VI D bickiej debaty o wychowaniu” wypełniły warsztaty skierowane do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Prezentacji prowadz cych oraz przybli enia tematyki warsztatów dokonał ks. mgr Andrzej Jasnos, doktorant katechetyki i pedagogiki KUL. Z kolei warsztaty przeprowadzili doktoranci katechetyki z Katolic-kiego Uniwersytetu LubelsKatolic-kiego Jana Pawła II. Prowadz cy wyłonili siedem grup warsz-tatowych, które zaj ły si ró nymi aspektami dotycz cymi czasu wolnego (Człowiek
po-zytywnie zakr cony na… czyli warto mie pasj – prowadził ks. mgr Andrzej Jasnos,
Rodzinne posiłki czyli wyj tkowe spotkanie przy stole – prowadziła mgr Katarzyna Wierzbicka, Samoprezentacja w sieci czyli wirtualny ekshibicjonizm – prowadziła mgr lic. Katarzyna Pochwatka, Osobisty rozwój – jak twórczo zagospodarowa czas wolny – pro-wadził ks. mgr lic. Łukasz Nycz, Zrozumienie siebie – sztuk ycia na co dzie – prowadził ks. mgr Krzysztof Bie czak, Muzyka łagodzi obyczaje czyli czego warto
słucha – prowadził ks. mgr Michał J drzejski, Portale społeczno ciowe drog do
budo-wania i pogł biania relacji w wolnym czasie – prowadził mgr Mirosław Kozioł). Mło-dzie uznała, e ró norodno prezentowanych tre ci była interesuj ca i dała mo liwo nowego spojrzenia na problem czasu, zwłaszcza sp dzanego w rodzinie i z rodzin . Praca w poszczególnych grupach zako czyła si wypracowaniem wniosków, które zostały zaprezentowane podczas dyskusji. Pierwsz , warsztatow cz spotkania młodzi ludzi zawarli w słowach, które stanowiły kwintesencj spotkania – „niewa ne, ile dni jest w twoim yciu – wa ne, ile ycia jest w twoich”.
Druga cz konferencji miała miejsce w auli bł. E. Bojanowskiego w D bicy. Jej adresatami byli rodzice, wychowawcy i nauczyciele. T cz spotkania rozpocz ła współorganizatorka– s. Paula Gniadek, która zwróciła uwag na obecno w ród zapro-szonych go ci osób, dla których troska o rodzin , jej problemy i potrzeby stanowi jeden z priorytetów. Mowa tu o burmistrzu D bicy Mariuszu Szewczyku, Andrzeju Regule – staro cie powiatu d bickiego.Po niej głos zabrała dr hab. Danuta Opozda, prof. KUL, która wygłosiła wykład na temat Czas rodzinny – z modelami rodzicielstwa i postawami
rodzicielskimi w tle. Prelegentka zwróciła uwag na dwa aspekty postrzegania i sp dzania czasu w rodzinie – jako czasu zaj tego, wypełnionego ró nego rodzaju zaj ciami, zobowi zaniami, oraz czasu wolnego, który nale y po wi ca dla siebie, dla własnego indywidualnego rozwoju oraz dla budowania wspólnoty, jak stanowi rodzina. W zwi zku z tym mo na wyłoni dwa modele rodziny. Pierwszy model jest nastawiony głównie na indywidualno i czas dla siebie, drugi – nadmiernie skupia si na budowaniu wspólnoty. Z tych rozwa a mo na zatem powtórzy za prelegentk : „wła ciwy model rodziny i tym samym prze ywania czasu powinien równowa y napi cie mi dzy blisko ci i odr bno -ci , mi dzy «razem» i «osobno»”.
SPRAWOZDANIA
162
Temat blisko ci w rodzinie – wywołany poniek d przez D. Opozd – został przybli-ony przez Mart Samora sk , doktorantk KUL, która wygłosiła referat Mi dzy
blis-ko ci rodzicielsk a aktywno ci zawodow – ł czenie ról czy ich opozycyjno . Prelegentka zwróciła uwag słuchaczy na fakt podkre lania i lansowania w dzisiejszym wiecie warto ci indywidualizmu. Niekiedy wr cz przybiera on form pseudowarto ci. Za zadanie dla ka dego człowieka prelegentka uznała d enie do tego, by ł czy potrzeb wspólnoty, bycia blisko innych z szukaniem czasu dla siebie, na swój osobisty, indywidu-alny rozwój. Ponadto – jak podkre liła M. Samora ska – jako ycia dorosłych, rodzi-ców ma o wiele wi kszy wpływ na wychowanie, ni jakiekolwiek metody wychowawcze. W debacie uczestniczyli równie Małgorzata i Tomasz Terlikowscy. Dzielili si ze słuchaczami swoim do wiadczeniem mał e skim i rodzicielskim. W swoim wyst pieniu, które niejako było wiadectwem ycia, starali si odpowiedzie na kluczowe pytanie: „Jak organizowa ycie mał e skie i rodzinne, by wła ciwie spo ytkowa czas?” Tomasz Terlikowski zwrócił uwag , jak wa ne jest ustalenie hierarchii warto ci, priorytetów, oddzielenie tego, co wa ne, od tego, co pilne i najistotniejsze. Szczególny nacisk poło ył na to, i taka hierarchia powinna zaczyna si od Boga. „To jest pierwsza Osoba – podkre lił prelegent – która jest najwa niejsza w naszym domu”. Z kolei jego ona – Małgorzata Terlikowska zaakcentowała, jak wa na jest w rodzinie wspólna modlitwa z dzie mi, ale tak e ze współmał onkiem – z uwagi na to, e nie wszystkie sprawy mo na przemodli przy dzieciach. Nie mo na tak e zapomnie o modlitwie indywidualnej, która stanowi istotny krok w rozwoju duchowym człowieka. Mał onkowie zgodnie stwierdzili, e modlitwa jest trwałym fundamentem bezpiecznej, pełnej, szcz liwej rodziny. Wszystkie wyst pienia były przeplatane scenkami teatralnymi, prezentuj cymi trudno ci wypływaj ce z tzw. braku czasu, przygotowanymi przez młodzie podczas zaj w Kanie D bickiej.
Wprowadzenia do panelu dyskusyjnego dokonał ks. mgr Andrzej Jasnos – koordyna-tor warsztatów. Polegało ono na podsumowaniu działa warsztatowych z udziałem mło-dzie y ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Debat zako czył panel dyskusyjny z prelegentami, a tak e animatorami czasu wolnego. Panel poprowadziła s. dr hab. M. Loyola Opiela, prof. KUL.
Wielki Prymas Tysi clecia mówił cz sto, e „czas to miło ”. Wi kszo z nas zna inne powiedzenie, e „czas to pieni dz”. Czasy współczesne to niestety potwierdzaj . Warto zatem spopularyzowa maksym prymasa Stefana Wyszy skiego, zwłaszcza w czynach, codziennym działaniu, budowaniu wspólnoty rodzinnej. Czas bowiem daje sposobno do okazywania miło ci Boga i gromadzenia uczynków miło ci wobec innych ludzi. Czas to dar, o który trzeba zawalczy , aby pomy le , pomodli si , u miechn do bli niego – zgodnie z ,,wytycznymi” w. Matki Teresy z Kalkuty. Szybko przemijania ycia powinna skłania do spot gowania naszej miło ci wobec ludzi, wyra anej w ofia-rowaniu czasu drugiemu człowiekowi. Nie bez powodu zatem czas ludzkiego ycia nale y nazwa miło ci . VI Debata D bicka o wychowaniu to czas, który z pewno ci nie był zmarnowany, ale wła ciwie spo ytkowany; czas wypełniony wykładami, warsztatami, wiadectwami – prowadz cymi do wniosków, które warto wprowadzi w ycie, zwłasz-cza w ród ludzi młodych, którzy wchodz w dorosłe, zabiegane ycie.
