DĘBICCY SAPERZY
RYS HISTORYCZNY GARNIZONU DĘBICA
Szczególną datą w historii stałego stacjonowania wojska w Dębicy były czasy konfederacji barskiej.
W 1768 r. Dębica była głównym punktem zbornym wojsk konfederatów.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. w Dębicy stacjonował
9 pułk ułanów, a następnie 20 pułk ułanów im. Jana III Sobieskiego.
W 1934 r. przeniesieno 5 Pułku Strzelców Konnych z Tarnowa do Dębicy, który trwale wpisał się w historię naszej miejscowości. Po uroczystym powitaniu przez władze miasta, żołnierze 5 psk zajęli koszary, które poprzednio zajmował 20 pułk ułanów przeniesiony do Rzeszowa.
Po zakończeniu II wojny światowej, Dębica ponownie stała się miastem
garnizonowym.
Na początku września 1948 r. zapadła decyzja o przeniesieniu z Krakowa do Dębicy 13 samodzielnego batalionu saperów, którego żołnierze w różnych strukturach organizacyjnych wiernie służyli ziemi dębickiej do 31 grudnia 2001 roku.
13 batalionu saperów z armii gen.
JózefaHallera, która w 1919 roku przybyła do Polski z Francji („Błękitna Armia”),
13 Samodzielnego Kołobrzeskiego Batalionu Saperów 6 Dywizji Piechoty z okresu II wojny światowej.
3 PUŁK SAPERÓW
3 Pułk Saperów sformowano zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 056/Org. z 2.08.1994 roku na bazie rozformowywanego
13 Ośrodka Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych, termin przeformowania ustalono na 1.05.1995. Po sformowaniu jednostkę
włączono w skład Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego.
3 psap przejął tradycje:
Jakub Jasiński ,wielki patriota i wybitny inżynier wojskowy. Urodził się 24 lipca
1761 roku w Węglewie na Kujawach w rodzinie szlacheckiej. Zginął na
szańcach Pragi 4 listopada 1794 r.
pozostając wzorem żołnierza i patrioty.
Gen. Jakub Jasiński był symbolem Polski
walczącej w obronie niepodległości i godności narodowej. Okryty laurem
bohaterstwa należy do najpiękniejszych postaci żołnierskich Polski
przedrozbiorowej.
gen. Jakub Jasiński
PATRON PUŁKU
ODZNAKA 3 PUŁKU SAPERÓW
Główny symbol odznaki stanowi herb miasta Dębicy, składający się z tarczy koloru czerwonego. Po środku widnieje gryf koloru białego. Nad tarczą usytuowana jest korona koloru złotego. Herb osadzony jest na krzyżu Virtuti Militari. Ramiona krzyża są koloru srebrzysto- szarego, obramowane czarnym paskiem.
Na górnym ramieniu krzyża umieszczona jest cyfra „3”
koloru czarnego, oznaczająca numer pułku,na ramieniu
dolnym znajduje się skrót nazwy pułku – „psap”.
Ramiona poziome krzyża zawierają daty:
- „1917” rok sformowania pierwszej jednostki technicznej 13 Batalionu Saperów w obozie Armii
Polskiej w Sille de Guillame we Francji.
- „1995” rok przeformowania 13 Ośrodka Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych na 3 Pułk Saperów zgodnie z zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 056/Org. z 2.08.1994 r.
Odznaka autorstwa:
ppłk Adama Sułkowskiego, Haliny Dykas
szer. elewa Bartosza Bajerlejna
Decyzją Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej
z dnia 5 lipca 1995 roku pułkowi nadano sztandar wojskowy
ufundowany przez społeczeństwo
Dębicy oraz ziemi dębickiej i mieleckiej.
AKT NADANIA SZTANDARU
Sztandar 3 psap
płk dypl. Henryk Wolski
DOWÓDCA 3 PUŁKU SAPERÓW IM.GENERAŁA JAKUBA JASIŃSKIEGO
Wstąpił do wojska we wrześniu 1969 r.
Karierę zawodową rozpoczął w Dębicy od stanowiska dowódcy plutonu, później trzy lata dowodził kompanią, a kolejne dwa batalionem. Po ukończeniu Akademii Sztabu Generalnego w 1981 r. skierowano go na stanowisko szefa sztabu batalionu saperów. Był dowódcą 13 batalionu saperów oraz komendantem 13 Ośrodka Specjalistów Wojsk
Inżynieryjnych w Dębicy.
1 maja 1995 r.objął dowodzenie nowo utworzonym 3 Pułkiem Saperów. Dowodził tą jednostką w bardzo trudnym okresie, kiedy przechodziła głębokie zmiany. W społeczności Dębicy
płk Wolski stał się postacią bardzo lubianą i szanowaną. Saperskiemu rzemiosłu pozostał wierny do 4 kwietnia 1997 r. z poczuciem dobrze spełnionego
obowiązku na własną prośbę odszedł z pierwszej linii.
Wielokrotnie odznaczany i nagradzany przez przełożonych.
Posiada Złoty Krzyż Zasługi, Złoty Medal „Za Zasługi dla
Obronności Kraju” oraz srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”.
płk dypl. Bogusław Placek
Urodził się w 1953 r. w Siedliszowicach (powiat Dąbrowa Tarnowska).
W 1983 roku ukończył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów, trzy lata później Akademię Sztabu
Generalnego WP (obecnie Akademia Obrony Narodowej). W swej karierze był 3 lata dowódcą plutonu, 4 lata dowodził kompanią, później został komendantem Szkoły Chorążych Wojsk
Inżynieryjnych oraz wykładowcą Wyższej Szkoły
Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych we Wrocławiu.
Od 1993 roku był starszym oficerem Wydziału
Inżynierii Szefostwa Wojsk Inżynieryjnych i Przeciwchemicznych Krakowskiego Okręgu
Wojskowego.
4 kwietnia 1997 r. płk dypl. Bogusław Placek
przejął obowiązki dowódcy 3 Pułku Saperów i pełnił je do czasu rozwiązania jednostki.
DOWÓDCA 3 PUŁKU SAPERÓW
IM.GENERAŁA JAKUBA JASIŃSKIEGO
3 psap był największym oddziałem inżynieryjnym Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego.
Przeznaczony do realizacji zadań inżynieryjnych, mających wpływ na sprawność i efektywność prowadzenia działań bojowych w skali operacyjno-taktycznej.
W skład pułku wchodziło 5 batalionów i 6 kompanii, w tym:
3 bataliony saperów,
batalion minowania,
batalion maszyn inżynieryjnych,
kompania maskowania,
kompania rozminowania,
kompania dowodzenia
kompania remontowa,
zaopatrzenia,
medyczna, jako pododdziały logistyczne
Ponadto w strukturze organizacyjnej pułku znajdował się patrol rozminowania, który
utrzymywany był w stałej gotowości do oczyszczania terenu z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
I ZADANIA 3 PSAP
Niewybuchy przygotowane do wysadzenia na poligonie
Saperskie barwy są czarno-czerwone, Czarne od dymu, czerwone od krwi, A chociaż ręce są takie zmęczone W naszym pochodzie nie wstrzyma nas nic!
W naszym pochodzie przez pola minowe
Każda przeszkoda się łamie i rwie.
Bo nasze barwy są czarno-czerwone Czarne od dymu czerwone od krwi!
SAPER PRZY PRACY
Od zakończenia działań II wojny światowej minęło sporo czasu, nadal jednak w życiu codziennym spotykamy się z jej
pozostałościami. Każdy materiał wybuchowy stosowany w technice wojskowej jest odporny na działanie warunków atmosferycznych
i niezależnie od daty produkcji zachowuje swe właściwości
wybuchowe. Niezachowanie należytych środków bezpieczeństwa po odnalezieniu niewybuchu czy niewypału, może doprowadzić do wielu nieszczęść, a nawet śmierci. Informacje o znalezionych
przedmiotach wybuchowych
i niebezpiecznych należy niezwłocznie przekazać policji na nr 997.
„ ZARDZEWIAŁA ŚMIERĆ CIĄGLE
GROŹNA”
żołnierze 3 psap w czasie akcji przeciwpowodziowej
W lipcu 1997 roku, kraj nasz mierzył się z „powodzią tysiąclecia”.
Regiony zamieszkane przez 10 % ludności kraju znalazły się pod wodą, która zabrała pół setki istnień ludzkich, około 140000 osób zmusiła do ucieczki z domów. Wdarła się do 86 miast, w tym do
Wrocławia, Opola, Kędzierzyna-Koźle, czyniąc spustoszenia w infrastrukturze. Zalała blisko 900 wsi i pół miliona hektarów
ziemi uprawnej. Największy wysiłek w walce z żywiołem oraz przy usuwaniu skutków powodzi włożyły wojska inżynieryjne.
Sprzęt inżynieryjny oraz żołnierzy-saperów w rejonach zatopionych, witano jak zbawców. Swym profesjonalnym
działaniem w akcji przeciwpowodziowej saperzy zyskali uznanie i wdzięczność społeczeństwa oraz władz samorządowych. Do
głównych zadań realizowanych w dniach 09-15.07.97 r. należało:
umacnianie istniejących wałów oraz tworzenie zapór przeciwpowodziowych,
ewakuacja ludności z zalanych terenów,
dowóz żywności, wody pitnej i środków medyczno-sanitarnych.
Po przejściu fali powodziowej i ustąpieniu rozlewisk żołnierze 3 psap uczestniczyli w II etapie czyli w likwidowaniu skutków
powodzi.
POWÓDŹ – LIPIEC 1997
UDZIAŁ ŻOŁNIERZY 3 PUŁKU SAPERÓW W MISJACH POKOJOWYCH ONZ
W dotychczasowej historii Jednostki Wojskowej z Dębicy, żołnierze-saperzy uczestniczyli w następujących misjach pokojowych:
UNDOF – Siły Narodów Zjednoczonych ds.
Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan Powołane w 1974 r. w celu
nadzorowania zawieszenia broni między Izraelem i Syrią oraz ustanowienia strefy buforowej między siłami zbrojnymi tych państw. W okresie od czerwca 1974 roku do grudnia 1993 roku w składzie tych sił
znajdowała się polska jednostka logistyczna, zastąpiona w 1994 roku przez batalion piechoty.
podpułkownik Wojciech Szmajda
Dowódca Polskiego Kontyngentu Wojskowego w siłach rozjemczo -obserwacyjnych UNDOF Syria
U
NIFIL – Tymczasowe Siły Zbrojne Narodowe Zjednoczonych w Libanie Utworzone w 1978 roku w celu potwierdzenia wycofania się sił izraelskich z południowego Libanu, przywrócenia pokoju i bezpieczeństwa w tym regionie oraz udzielenia pomocy rządowi Libanu w przywróceniu jego skutecznej administracji. W ramach tych sił od czerwca 1992 roku służbę pełni polska jednostka medyczna, a od kwietnia 1994 roku – batalionlogistyczny.
UNPROFOR – Siły Ochronne Narodów Zjednoczonych w Jugosławii SFOR – (tereny byłej Jugosławii) Utworzone w 1992 roku w celu nadzorowania wycofywania się wojsk
federalnych z terenu Chorwacji oraz ochrony ustanowionych przez ONZ stref
zdemilitaryzowanych, jak również zorganizowanej pomocy humanitarnej, zwłaszcza na terenie Bośni i Hercegowiny. W siłach tych uczestniczą od kwietnia 1992 roku ze strony polskiej: batalion piechoty, obserwatorzy cywilni, policjanci oraz od kwietnia 1993 roku, straż graniczna (w Macedonii).
UNTAC – Wojskowy Zespół Łącznikowy Narodów Zjednoczonych w Kambodży Powołany
po wygaśnięciu mandatu Tymczasowej Administracji Narodów Zjednoczonych w Kambodży.
W uznaniu zasług żołnierzy wojsk
inżynieryjnych stacjonujących w Dębicy, zarówno dla miasta jak i kraju,
społeczność Publicznej Szkoły
Podstawowej nr 9 podjęła decyzję o przyjęciu imienia związanego
z tradycją Garnizonu.
20 kwietnia 2002 roku, zgodnie z ceremoniałem nadawania imienia szkołom, „dziewiątka" otrzymała imię
"Dębickich Saperów".
W uroczystości brały udział władze kuratoryjne, powiatowe, miejskie, społeczność szkoły, przedstawiciele 3psap oraz kompania honorowa 21
Brygady Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa.
NADANIE IMIENIA
PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 9
W DĘBICY
„CHWAŁA SAPEROM ”
Delegacja naszej szkoły, oddała hołd bohaterskim czynom polskich saperów przed obeliskiem
poświęconym żołnierzom wojsk na terenie byłej jednostki wojskowej w Dębicy.
