Fu'Dl1rej~ S wyznaczono przyjmujElc, it gradient hydrauliczny byl staly w katdym punkcie modelu. Wykonane bowiem pomiary zwierciadbr wody w plezometrach wykazaly, ze r6mice mi~dzy rzecz:y-wistym zwierciadlem wody a jego 1iniOWEl aproksy-macjEl SEl do pominiE:Cia. Wyznaczajl4c warto§Ci S dla PII i P3 oraz przeprowadzajElc calkowanie w ustalo-nych granicach otrzymano wzory na porowato§e efek-tywnEl dla pomiar6w w piezometrach Pz i P,:
n
= _ _
Q.::-'..;;.t _ _5218,33 -19,OGh
Q,t
n=--~---9243,16 - 48,06h
Q -wyraZone jest tu w cmVsek,
t
w sek. i h wcm.
ZaleZnojC porowatoSci efektywnej·' od gradientu hydr8'U1!.czn.egoprzedstaw1a !rye. 4. 'Wynika ·z lDiej, Ze wzrost jpOl'owaoto8c:i efek:tYWlIlej ·zaozyna '8i~ pr-zy grad-iende Ihydraulicznym okolo 20% dlla tego rod1zaju »Iaeku ~redn.i~ Z It'owna:n.la [1] wynJka, iI;i gdyby byio speh:J:iane prawQ DIIII."oCy' (czyH le = oonst), to
'ZiDlif!lmOAe n poci!Uralaby za· sobEl lDielwow06e 2IllJ.an prQdJroBci Irzeczywistej n od Il"adientu bydr&ulicznego ;f, a ·
to
jest memot'liwe. Zatem zm-iana n Bwfadczy00 tym,
Ze
le lDie jest stale, czyli prawoO Du.cy prze-staje bye wame,. Rhwn'i:er! fizycmie j·eIJt to oZl"ozumia-le; . zwi~e ibow£em ·r6f.lnlcy. C'iSnien powoduje ~i~zenie ob~ przestl"lZeni pustydl, przez kt6l:e przep1'ywa woda. Zjawdslro ~ iUIk, ja.kgdyby zwi~la si~ pr~ :&tJrac)i (ezyll
wyda-tek.
jednolft;koOWY) przy mezmien:ionej pr~ 1I."ze-czywilStej.IZatem metoda oznaczania porowaoosei efektywlIlej mote bye wykor:~tlma d·la 'badania grlllIlie stosowal-n08« prawa Dar.cy. IZakladajltC dalej, Ze gran.tca 11-;n,io.wej aal.~ p~o8cl filtrracji od gradientu hy-draullcznego (dla. duZYCh gradient6w) ~ graniel4 lI."ucilu huninarnegoO, moZna metod~ t~ wykorzysta~ dla omaczania pr~dk~ci krytyoemej fUflra(!ji w6d w
IOS-rodku porowatym.
-. ;Wykona'Illo :r6wlniet .. poarluy w terenie w czasie pr6bnegQ pompowania. Zwierclac:Do wody bylo pod
SUMMARY
'!be present paper deals with ·the determination of
effect'i.ve por·os-ity of !SOils 'UiIlder. naw:ral conditions U!II'iIlg e1ecbroly.td:c method of measurement of flow time of an iJndicatar ai<m.g a
mown
interval. '!be authocrdJscuI¥Ies
the re1.atoon between the effectivcporos;ity .and parameters of grOlUld waters moving. DetaIled formulae are derLved as tQ a parallel flow (e.g. inflOw into a channel) and to a radial flow (e,g. inflow into a well) for lWater..jbearing ,beds oharacte-ri'Zed by fl"ee a'nd perched IWater :tables. Moreover, .. the . author.gives the results of !pOl"OSity measUTementS
om
a m()dell and in 'the fiel1d. lthaa been ascertaJned that a ~ce exists between dfective porO&ity a:nd magnitude of' hydraulic gradient at the time of fiQW',napi~iem. Tu jednak (ze wzglllid'll 'lla brak dW6ch piezometrOw na kierwnku splywu wody) lPOIDiuy przeprowad·wno, w
ten
,sposOb, ze I'Oztwar Bolny wprowadzano do piezometT>u, lIl&tomiast obserwa.cje wytronan.o w .sWdni pompowanej. Zaotemrue
!!la cdymodeldku .prz~u roztWortl by} spehUony warunek
QgraniczonoSci gr&cJi.entu hydrauliomego. ·stEld otrzy-mane wolllJ.'ltoSci odda iJrzecb przeprowad'ZOIlych pomia-r6w: ·38,()%, 42,fi i 38,6% BEl .zawy:bone. Do QbHczeil 'zasflosowlllIlo wWr [20). Knywa depresj.i dIa pierws.ze-go pomiaru m·lala .postae 11 == 0,19 In.r-0,55, dla po-zostaiych 11
=
0,16 1nz - 0,72. Odleglo§t piezometru odstudni wynImda J m. I
Praktycmy aspekt Qznaczania porowatoSci 8fek-tywnej palega .przede wszyo8bklm lIla tym, ii w-iellrose ta' chaTa:kteryzuje nam iloae wody ~dEleej w ruci!.u. Mioma przyj~~ cllyba .z dui" -dokladnosciEl, ze poro-watoS~ efektyWID8 pokJrywa .sit: z oDsltczalnoSclEl. Ten osta1ni .plll1"amebr pemi bardzo W&Znl\ rolt: w
szacowa-mu zasob6w w6d podzkmny'Oh. Wy~je on we w2lOl"aoo na ObLiC'Zllnie zar6wno zasobOw statyeznych,
jak i .dYlllami.cmycll.
LITERATURA
1. Fie h t en -g ol(! G. M. - Dlferencjalneje i mtie-gra:lnoje ieczi'Zllienlje. MoSkwa 1946.
2. KoOb'I'alDQwa W. N. - Fimczieskije LSWOj.Stwa gornydh porod. Gostoptiecmdat, Moskwa 1962. 3. Kr 6 U it 00 'W' IS k i C. - Metody elelclrycme w
ba-danlu przepuszcza'llIloki gI"Unt6w. Biu!.
ro.
111'2,1963. .
4. IKrr6likowskd C. - The mfluence
at.
measu-ring prd>es on 1lhe examinBltian .of the f~ltratian ;rate .of underground watet\S in boreJhoOles and piezometers. Atomlkemener,gie H. 112 pp. rI1 - 6'2. . M(1ncihen 19&5.5. M a t
w
d e Jew B. K. - Gieof£ziczieskije mietoliy ~zuezienija dw.iZenija podziemnych woo. Gosgieol-rtiechizeiat. lMoskwa ·1003.6. P a ~ d'r 00 Z. - Hydrogeologia og6lna. Warszawa
1964.
7. Plo t:n·i k '0 w N. A. - Nowyj mietod opriedielie-nija lroeficjenta wodoaddaczi wodOOloOSllyeh pmod'
sposobom otkaczki. HidrotiechlIlika 1 m:ielioracja,
. 1955, nr. 2.
PE310ME
B pa60re ODHCbIBaeTC8 MeTO~ onpe~eneHH8 94>cPeK-'l'KBBOA nOPHc'l'OCTH rpyHTOB .B 6CreCTBeHH&IX ycno-BHRX IJPH nOKo~ 9neKTPOJl'HTH'l:eCJrol'O 1f3MepeHHJl
speueHH ~eH'H8 DaEa3aTe1.l8 Ha JOBeCTHIOK
pac-CTO$IIIHH. PaCCMaTpHBaJOTC8 38BHCH'K0C'm M~
~lt'l'HBBoA nopHCTOCThIO If. napa1lle'1'paXH ~BmB:e
HM8 rpyaroBbIX BO~. .n;aIO're8 ~eTam..m.Ie cPoPMYnbI ~JIJI napaJIJIem.ROIl'o C'l'Ol[a (gaup. C'l'O'l[' B KaHaBY)
If pa~am.Horo C'1'OKa (Hanp. CTOK B iKQJI~exV rpYH-'1'OB&IX BO~ C 3epBi9.nOM cB060p;m.m If no~ HaIIOPOII . .n;aJIee npHBO~TCJI pe3ym.TaTbI onpe~eJJemcA uopJtc-TOCTH Ha 1I0~eJIH If B ecTeCTBeBHbIX YCMBWIX. Ha-6Jito~aJIaCl> 311BKCHllocrh sq,q,eK'l'HBHoA nopHCTOC'l'M OT 8enWDIIHbI l'H}{paBJIH'Iecx:oro rpaAHeHTa.
