Geologiczna mapa Bałtyku

Nunter J (29'71

STI'CZEŃJ9'38

RO" XXI'I

pPzegląll

6EtJLfJti/CZNł'

ORGAN

Plł.ŃSTH'OH'E.I JLUŻB~

GEOLOGICZNEJ

WŁADYSŁAW ,poZARYSK.I, WOJCIECH BROCHWICZ-LEWl~SKI, MARIA JASKO.WIAK-SCHOENEICH

Instytut Geologiczny

GEOLOGICZNA MAPA

BAŁTYKU

W trakcie przygotowywania odkrytej tpOdkenozo-ic:z.nej mapy l'ols·ki i obsza;rów jprzyległych autorzy przeprowadzili próbę !pOdsumowania obeon~o s.tan,u wiedzy o geologii dna poludniowego i środkowego Bałtyku. Podobnie ja'k d w pierwszycll próbach od-tworzema geologu rego obszaru \16, 7, liS i lit. cyt.) pUIIlilrtem wyjścia są nadaJ mapy geologicme ot:acża­ jących obszarow !lądowych. Niemmiej do dySjpQ.z.ycji są ~·uż S<tos•unkowo bogate materiały geofizyc:z.ne oraz wyilllilkd dragowań i pierwszych wierceń. ·

Wyniki fPraC geo.fuzyc:z.nych prowadzonych w pol-skim sektorze Bałtyku i ich geologic:z.ną interpretację przedstawili ostatni<> S. Mły:nars.k.i. (l5), R. Dadlez (8) oraz D. Chowańska-otyś ~ A. Dą!browskd. (6) •

.z

!kolei

dane o obszarach KattoegaJtu, Sundu, na S od Skanil

oraz wokół Ęornholmu I)?Tzedstawili J. Baa;rtman i

O; Chrlstensen (4), O. Andersen i in. ~3) ii O. Ander-sen i K. ~sag~r (2). Wynilki prac prowa~onych w sektor.z.e 'radziecldm oraa; ,pierwsze p;rólby pods· umo-wa.nia obecilego stanu wiedcy o goologdi i historii Bałtylku wa).eźć można w monografiach: W. K. Gu-delisa i E. M. Jemdelianowa (:12), A. A. Geodekia-na (11) i B. L. Alfa.naS(jewa (l).

Wszystkie te prace postwierdzadą i pozwalają na da:ls11.e sprecyzowalllie podziału Bałtyku na obszalf tarczy baUyCikiej d jej SE skłonu oraz s11niej za-burzoną część !Przylegającą do tych obszalfów od SW. Granicę pomif:dzy n:imi przydęto nazywać rw ld. tera-tur.re linią Teisseyre'a-Tornqudsta. Dotychczas toczy

się dedlllak dyskusja jaki jest charaikter tej linii i

jailcim pojęcióm geotekiton.iCZ'lJ.Ym ona odpowiada. . OBSZAR TARCZY BAŁTYCKIEJ I JEJ SE SKŁONU

O dość dobrym :rozpoznaniu !budowy geologicznej mażemy m6Wić w przypadku północnego i środko­ wego Bałtyłw, gdy !WCiąż zaznaczają się kOI!litrower-~e odnoŚlnie do budowy obszarów południowego Bał­ tyk!u i dqpiływ nowych ID:alteriałów powoduje daleko idąc·e zmiany dotychczasowych q;>oglądów. Szczególn-ie istotne są wyn>Nti prac geofizycznych prowadzOI!lych wokół Bornholmu. Okazało się !bowiem (3). że horst Bomholmu, uważany dotychczas za pmedlwżeni.e stre-fy granicznej platformy od Skaniii na Bał,tyk, Jest oddzielony od Ska.nii potężnymi strefami uSkolrowy-mi. Strefy te odipowliedzdalne są za :powstanie sze-r-akdego rowu nadprawdopodObniej wy.peł.ndonego

gro-UKD 912.43:55L72/.76+55L243.05(26L24-13+261.24-19L2)

bą serią ooadów kredowych. Również okazało się, że dodatnia anomalia grawimetryczna Bomholmu nie iest dedyną :na ltym obszarze. .AJndersen i

w.

(3) zinJtel'\pretowa•li fPozostałe wyże jako wyl!ldesienia podłoża krystalicznego i s·tąd jako ihorsty. Taka in-terjpretacja jest :niewątpliwie UJZaSadniQI!la IW pmypad-ku horstu . Chrlis·tiaruo, na którego obs~ ~kały podłoża krystalic:z.nego wynurzają się na powderz-cb:nię tworząc wyspy Ohvistianso. W ;pozostałyc<h przy-padkach należy wziąć pod uwagę możlilwość powsta-nia tych wyfd)w w wyniku obecności w podłożu krystalicznym komplelksu J.i.tologdc:z.nego o gęsiości większej niż kompleksy sąsied:nde, jalk to !pOStulowa-li D. Chowańs·ka-Otyś i A. D~br·owski (6).

Wy.że <te ograniczone są strefami duiych ~adien­ tów .siły cdę:ż:ikości, prawdOjpodObnie 7lWiiązanymi z uskokami fanerozoic:z.nymi łub rteż, ~eśJ.i powyższe przypuszczenie Chowańslkiej-Otyś i Dąbrowskiego jest słuszne, z kcm~i roimych kompleksów mo-logicznych podłoża ikryslta!J.icznego. Horsty zaznaczo-ne na mapie jako po7Jbawdooe pokrywy osad<>wej mogą ·~yć {i nadprawdqpodobniej są) jpokryte cienikd-mi płatami osadów rÓ'Żilego wieku podobnie jaik horst Bornholmu. Przy bra~u bezpośrednich danych zde-cydowaliśmy się zaznaczyć je na mapie ;ako rwy-nlesiQ'Ile ·bloki !podłoża, co lepiej pod•k.reśJa icih cha-raikter njlż ,podan,ie IJ?TZY!PUSzcza·1nego wielw ich po-krywy osadowej. Wyn'ilkli in'tevpretaqi danych geo-f~ycmyt:h ,pr~~owadrLonej przez Ohowań&ką-Otyś i Dąbrowskiego wykazały, .że ihorst :Bornholmu i rwy-~różm.iony przez Duńczyków horst połudnliowo-wschod­

ni na .przedłużeniu hOTStu Christia.nso są najprawdo-podobniej obcięte przez uskoki od SE (n•ie zamac· zo-ne ttu na mapie). Dalej ku S mamy rozległą depres~ę grawimetrycmą Jamna, pokrywającą się z zagłę­ bieniem powderzchni :prekambry~skiego !podłoża kry-stalicz,nego rwykazanym [)["Zez badania magnetyczne (9) !i sejsmiczne. De{presja

ta

wy1pełllliQI!la jest fPOkrywą osad·ową kUkukilomeWo\Vej miąższości, przyjpuszczał­ nie utworwną głównie ze skał ordow,ickich i sydur-skticih. Z kolei 111a E od deu>resji Jamna zamacza się rooległy W)'1Ż g·rarwimefurycmy, zwi~ny z jpodn'iesie-niem podłoża krys.taMcmego.

Na N od horstów Bomholmu i Ohristianso rozcią­ ga się niż wywołany depresją krystalicmego

Sjaelland

Km

Mapa geologiczna poludnioVJego i środkowego Bałty­

ku, be.z utworów kenozoiku w skali l : 2 000 000.

1~

2~

₊

3ITITIJ

_-+

4~

-+

-t

sB

+

+

+

+

+

+

-t- + l

+

...,.

+

+

+

+

+

+

t

+

+

+

-t -l-

₊

₊

₊

₊

·+

·

-f-

₊

₊

+

₊

...

1 - dolna kreda, 2 - jura, 3 - trias, 4 - _p_rekambr, 5 7 obszar du:l:ych mią:l:szoścl (ponnd 700 m) osadów górnej kte-dy; kreda: Km1 - mastrycht górny, Km, -'- mastrycht ·dol~

ny, 'Km -' masttych't, Kcp - kampan, Kcn +s - koniak 1 santon, Kc + t - cenoman l turon, K1 - kreda górna;

P1 - perm górny, .C1 - karbon dolny, D, - dewon górny,

D, - dewon dolny, s - sylur, O - ordowik, O+ S -

or-dowlk 1 sylur, cm - kambr, E - eokambr; grube Unie - uskoki, linia kropkowana - granica ob~zarów o różnej szczegółowości podziału kredy górnej. Enghsh text on the

page 4.

Geological map of southern and central Baltic, with~

out Cenozoic in the scale l :

z

000 000 (p.

z

and 3).

1 - Lower Cretaceous1 2 - J'urassic, 3 - Trlasslc, 4 -

Pre-cambrlan, li - area oi very thlck (over '100 m) Upper

Cre-taceous; cretaceous: Km2 - Upper Maestrlchtlan, Km1 -

Lo-wer Maestrlchtlan, Kcp - Campanlan, Kcn + s -

eonla-elan and Santonlan, Kc + t - Cenomanłan and Turonlan,

K1 - U,pper Cretaceous; P1 - Upper Permlan, c, - Lower

CarbonUerous, 01 - Upper Devonlan, o, - Mlddle

De-vonlan, S - SUurlan, O - Ordovoclan, o

+ S -

Ordoviclan

and SUurlan, Cm - Cambrlan, E - Eocambrlan; heavy

11-nes - faults, dotted Une - boundary of areas of different

accuracy of subdlvislon of Upper cretaceous. ża. Depresja

ta

wype)iniona jest osadami górnej kre-dy, a być może także i jury w SW części. Na lądzie

jej zachodnią część można prześledzić w regionie

Kristian9tad.

Na NW od SkaJnil (na abszaorze Kattegatu) bada·nia geofizyczne wykazały budowę geologiczną podobną

do obszaru Skania - Bomholm - polskie wybrzeże.

GłÓWlila różnica wiąże Slię z mniej wyraźnym

roo:bi-ciem na bloki, a dominującymi strukturami są tu liczne elewacje podłoża krystalicznego, ciągnące się

od półwyspu Kullaberg w Skanii w pewnej odległości

od wybrzeża obok wysrp Anholt d Laeso. Pakiety skał

mezozoiC7Jilych wy'lclin~ą się .na Unii tYJ'h elewacji

podłom i da1ej na E mamy już tylko plaJty skał

ju-rajskich i · górnokredowych bądź też paleozoicz-nycth (4).

Badania prowadzone na skłonie tarczy bał.tyckiej

po71Wo.ldły na da·lsze srprecyzowanie przebiegu granic wychodni paleozoiku i mezozoiku. Porównując

uprzednio opublikowane mapy Bałtv:ku (16, 7, 8, 12, 11, 1) między sobą, jak i z mapą tu przedstawioną

(ryc.) dostrzec można pewnę różmice w przebiegu gra-nic. Wiąi:ą sie one przede wszyst.ldm z tym, że

wc-iąż dysponujemy bardzo skąpymi danymi z

()lb-szaru ll'n()rskie!!o i zasięgi wyznaczane przez posżcze­

ltólnych autorów są ll"aczej minimaLne,

tzn.

fne)Żna się

jeszcze spodz:lewać nmdetJM:ych łub większych płatów

erozyjnych, czy nawet ciągłej pokrywy o niewielkiej

rniątS"Lośd (stąd

trudnej

do prześled.zell'ia metodami ·

geoUzycmymi) na ze.wnątn zwartego pasa wychod-ni. Szczególlnie doityczy to kredy górnej .zalegającej

pl'7lekraczająco na lbriasie i starszych Ulłiworach na

W od południka Władysławowa. M<l!!liwa jest także

sytuacja odwrotna, tzn. że faktyczny zasdęg jest znaC7JOie lllllliejszy od przypuszczanego. Wiąże się to

zwłaszcza z dawna syg.nalizowaną obecnością

paleo-dolfin tnących k.redę i llltJwora.y

starne,

jak

to

ma na

pmykład miedsce w przypadku paJ.eodolilny ciąfJ!lącej

się ku N od ~oou Jeziora Za·mowiecki€go. I tak pa·leodoUna wykryta ostatnio w okolicach jeziora Gerdno wskazuje, że płaJt kredy górnej zaznaczony tu jako ciągły może być erozyjnie rozcięty dalej ku N. Jednak obecnie brak danych, umożl-IIWiiających

prześlecbenie przebiegu tej dOliny na obsza.rze

mor-skim.

OBSZAR ZACHODNIEGO BAŁTYKU

W przypadku obszaru zachodniego Bałtyku

zaska-kująca jest monotoona budowa pokryrwy kredowej

na całym zachodnim Bałtyku i wys.pach duńskich.

Mamy tu prawie ciągłą pokrywę ma&trychłtu, nie

rOflCZłoo·kowaną przez ruchy laramijskii.e. W budowi-e geologicznej tego obszaru znamienna jest strefa

bar-dzo silnej subsydencji górnokredowej i megafacji

marglistej (Ul, 17), gdzie miąższość kredy gómej w

pełnym 4'ozwoju prrekracza 750 m dochodząc do 2000

m. NE brzeg tej rvnny je9t bardzo stromy ,na obsza-rze SkanU i Bałtyku (14), f!dy SW brzeg ba,rdzo ła­

goónie ,przecllodzi w Rim!ik&btn.~-Fyn H:i,mb. Strefa h

zwęża się i zanika przed polskim wybrzeżem tam,

gdzie zaczyna się podn-osić antyklilllor1um pomorskie i gdzie pierwotne miąższaści łtredy najprawdQPO<łob­

niei me orzek.raczały 750 m.

,Na obszane Folski ta strefa du~ych miąższości

kredy Jpoja:w.ia się ponownie, ale już w nieco in-nym układzie zi 10.rzede wszvstkilm jes.t k.illkakl'Oit:n;e szersza (IJ)Or. ryc.). Z dostępnych danych wvnlkało­

by,-że lbrak tej S'trefy w transwersalnym pasie wy-chodni kredy na obsza.rze pofskiego wybrzeża. Z

ko-4

lei po jej NE stronie na zacbodnim Bałtyk.u i w l{attegacie ruchy hmlmijs.kie !były bardzo intensyw-ne i spowodowały powstanie ·wdelu strukltur zrębo­

wych o kierunku NW-sE. Przykładami są tu do-brze znane zręby Romele i K.ulla'berlg

w

Skanii, gdzie

odsłania Slię staTSZy paleoroik d prekambr, oraz

blo-kowe podn•iesienie na SW od wys.py Allhollt w Katte«acie, gdz:le spod kredy odslama się

dura

i trias

(4). Należałoby 'tu wspomnieć jeszcze raz o

wynie-sieniach pocDoita krystalicznego w Kattegaoie, które

także mogą mieć charakter zrębów: Stoke

Middel-grund, Fyb Banken, Rode Banlken i in.

Przy polskim wybrzeżu antyklinorium pomorskie

rozW':idla się na .trzy odnog!i, a: ~óryoh dwie

zachowu-ją pierwotny kierunek NW-sE i szybko zanikają

{antykllnalne strulctury Kamienia Pomorskiego i

Ko-łobrzegu). Trzec:ia, zachodnia odnoga przedŁuża się

w równdle:iJnikową antyklinę Greiswa·ldu, a nastęJr

il'lie zdaiE' się :Przechodzić w Riln'ŚObmg-Fyn Hl!ęh na W od Rugii, ograniczając na Bałtyku całą bruzdę

duńsko-polską od SW.

Ni.e j<·~t wykluczone, że pewne str.uktucy antykli-nalne <'iq~ą się nieco dalej w

morze

od w:vtZej wspornnic.nych antyklin iKamien·ia ~Pomorskiego i

iKo-łob~u. Dwie ~akie struktury wyromila M.

Jasko-wia!k-Schoeneich na ;podstawde .reinterpretacji badań

sejsmiczllych na p.rzedłi.IIŻeniu piet1W5Zed a: n-ich (.ryc.). Z kolei R. Dad•lez (7, 8) sugerował istnienie takiej mruktury z triasem w jądrze na przed·łużeniu anty-kidny Kołobrzegu, po wschodniej stronie potężnej

strefy uskokowej. Wielkcx§ć zrzutu, zaklładana dla tej strefy nieco daJ.ej ku :N na ;przeszło :],200 m (3), mote

być jednak niewystarcza~ąca dla usunięcia samel) gór-nej kredy, jeśli obszar ten należał pierwotnie do strefy IW'ieilkich miąższości kTedY. Depres·ia struktu-ralna poło!ona na SE od R\Mdi stanowd północne

prze-dłużenie niecki szcz-ecińskiei. W8kazywałobv to na

jednolmość układu st.ruklturaJ.nego !bruzdy duńslko-iPC)l­

skiet na obszall'Ze nadmorskim i w Zatoce Pomor-sktej. W świetle t~o koncepcja przedłużania sde

ca-łe~o '!)1a'kantY'klil!lori•wm, a nie tv.lko jedn~ odnQgi w kiet'uonku Greiswaldu (13) ltraei podstawy.

•

Morze Bałtyokie ·wraz z przyległymi cleśniatami

jest typowym epikontynentalnym morzem śródlądo­ wym. Jego układ w znaczny>m stopniu uwarunko-wany ~est głównymi :rysami budowy geologicznej. Odnosi się

to

zwłaS'ZCza do podziaŁu basenu !Wodnego na dwie symetryczne części: Kattegat d Bałtyk środ­

kowy. Wiąże się on z obecn<lŚCią elementu o tendencji do ruchów 'WZnoszących w cały>m fanerozoiku, jakim jest południowy kąt tarczy bałtyckiej. ·Wychodnie paleozoiku i mezozoiku 2lnane są jedynde z najbar-dmej SW części tego obszaJr.u, Skanii oraz wschod.n.ich

wy:brzeży Szwecji na wysokcx§ci Olandii, l:(dzie płaty

s'kał ll'ómego wieku, od kambru .po krede górną,

s:po-cz,Waią bezpośrednio na prekambrze. Notuje się tu

krótkotrwałość transgresji morskich i intensywność

erozji wvS'tarczającą do usunięcia prawie całej pn-krywy osadowej do ooczątku następnei trans~resji.

Podobnvmi elementami o przewadze ruchów wznoszą­

cych sa zręby Bomholmu i CbristhnsB. Wvste\:'0-wande klredy i jury ·bezpośrednio na prekambrze

świadczy !90lladto. że utwory starsze od lk'l'edy

zosta-ły

w

zdarte na długo .prwd plejstocenem i rl:e erozja lodowcowa niewiele tu miała do zrobienia.

Na SW 'Bałtyk zdaje się lbyć ogramezony

antykli-ną Grelswa'ldu oraz strefą inwersji IP1akaotyklinorium

środikowQJ>olskie!!o. Oczyw1śde ,ies,t rto ~omne

IPt'Zv-bU.żen.ie,. gdyr! L!n.ta bra.egQwa cofa sle ku N przy Ru-Jrli. a grandca inwersji jest wWciwie bardzo szeroklł

strefa zwłaza·na -ze stooniowo 'WV'I(a.saiaevmł k.u N

wzno8zącymi ruchami la-ramiiskimi. Wvnźne zatoki

morskie. :lak ntP· Zatoka ·Pomorska, a:amacza~ą 91ę

w osiach deoresU strukłuralnvch, w osiach synkli-n.""i6w obrzeżajacych ;p!akalll.tv'klilllorium. ·

'WVI!liesienłe Łeby powoduje cofnięcie się łłonH

brze~towei !{.u N. Musiało ono być aktvwne nde tvlko

w 'iu.rze. "''l.e i w oJtórnesl kredzie oraz IP6miel, co jest d<'lbrze IP"<łk'l'eśl<me 'Przez wzebieg $'anic poszcze-gólnych pl.ęlter kll'edy, a 21Właszcza IJ)rzez

rozmieszcze-nie płatQw górnego mastrycbtu. W porzostałych

stre-fach związki pomiędzy budową geologiczną a

prze-biegiem linii brzegowej są IZilacznie illrudniej~e do

uchwycenia. Będą one mogły być •Ustalone dopiero

po wykonaniu map i przekrojów ;paleotektonicznych,

lctóryoh wciątż brak.

Autorzy dziękują serdecznie za dyskusje, cenne

uwagi i doeta:rczoną litera<t.urę: O. B. Andersenowi, J. Baarłtrnalnowl, R. Dadlezowi, A; Dą:broWSikiemu, I.

Hesslandowi, P. Kamkowskiemu, W. K.roczce, S.

Ru-doWSkienu, L. B. RasmUS'Sen~ ·i A. Wi.tkowskiemu.

LITERATURA

1. A f a n a s j e w B. L. (red.) - Gdeołog.iczies1koje

strojenije i nieftiegazonosnoot akwatorialnqj

cza-sti Bałtijslroj sineklizy. Izd. Zdnatne, Riga, 1977.

2. Andersen O. B., Engsager K. -

Sul'lface--ship gravity measuremeDts in Danish

wa

·

ters.

1970o---1975. Geod. In9t. Skrifter, 3 Raekke, Bind

XII. Kobenhavn, 1977.

3. A n d er s e n O; B., L a !T s e n B., P l a t o u S. W.

- Grav.i.ty and geolog>ical struCiture of the

Fen-noscand·ian Border-Zone in the southern Baltic

Sea. Bul-l. Geol. Soc. Denmarlt, •1975, vol. 24.

4. Baartman J. C., Christensen O. B.

-OaMributloos

to

'the oilntel"Pretaotion of the

Fenno-scand·ian •Barder Zotle. Dan. Geol. Unders., II

Raekke, no. 102. KobenhaV1Il, 1975.

5. Bergstrom J., Chrlstensen

,

w.

K.,

Jo-b a n s s o n C., N o r H n g E. - An extension of

Upper Cretaceous rocks oto the Swedish :we9t

co-ast at SArdat Bull. Geol. Sos. Denmark, 1973, vdl.

22.

6. Chowańskia-Otyś D., Dąb.rowski A.

-Wgłębna budowa geol<Jgicma podłoża południowe­

go Bałtyku

w

świetle wyników zdjęcia

grawime-trycznego z lat 197D-1972. K'W81'1t. geol., 1977, nr

2. .

7. D a d l e z R. - Some geologi.cal problems cd the

soutbem Baltle Basin. Acta geol. pOL.. 1974, m l. 8. D a d 11 e z R. - Zarys geologii podłoża kenozoiku

w basoerue południowego Bałtylku. Biul. lns·t. Geol.

1976, llll' 2185. .

9. DąQ1'owskli A., Uhrynowski A. -

Budo-wa podłoże krystalicznego poludniowego Bałtyku

:w

śwdet1e wynilków zddęcla mag~netycznego z lat 1971-1972. Kwart. geol., ol976,

nr

3.

10. D e p o w ski S. - Mociliwośc.i odkorycia złóż

ro-py naftowej i gazu ziemnego w akwenie Morza

Ba.łtyck:iego. Stw:Ua li Mat. oceanogr.

nr

la. -

geo-.loeia

dna morskiego (3). Komitet Badań Morza

PAN, 1975.

11. Geodekian A. A. (red.) - Gdeoł<Jgicz.ieskode

strojeni'Je i pierspektdlwy nieftliegazonosnosti

cen-trailnoj BałUkoi. Izd. "Nauka", Moekwa, 1976.

12. GudelLs W. :K., Jemieli.an.ow E. M.

-Gd~a Bałtijskogo moria. Izd. Moksllas,

Wil-no, 1976.

13. K 6 l b e l H. - Die bisberigen E.rgebnisse der

er-doogealogmchen Er.forschung NordootdeutsC'hlands.

~. engewandte Geol., 1956, H. 1. .

14. La11sen G., Christensen O. B., Bang 1.,

Buch A. - Oresund Heisjngor-Hlls.ingborg

Li-nien. Dan. Geol. Unders. Rapport l. Kobenhavn,

1968.

15. M l y n ar ski S. - Badania geofizycme w

pol-mej części akwen.u Bałty'ku. Biul. Inst. Geol 285,

19'16.

16. P o ż a r y s k i W. - Szkic geologiczny obszą1·u

środkowego Bałtyku (.bez kenozoiku). Prz geol.,

1970, llll' 7.

17. P o ż a. r y. s k i W. - Zróżnicowanie stabiolności podłoża

w

bruźdz.ie duńsko-polskied; i-n: .Współ­

czesne i neoitek·tondczne ruohy s·koru.py ziernS'kiej

w Polsce, t. I • .

wyd.

Geol. 1975.

18. R ii h l e E. - Na marginesie d~d o:wl

plla-nem ,perspektywicznym \badań dlna poŁudniowego

Bałtyku. Tech. P.os"Zuik., 119'72, z. 39. .

19. S 'b e n s

ta

d E. - T.raek af det danske bassins

udvikllq i Ov:re Kridt. Dansk geol. Foren.

Ar-ssam-.

for 197ol, 197o2, Kobermavn.

SUMMARY

The map of Cenoooic s.ubcorqps of the Bałtic Sea

was c~ed withdln lłohe Ikarneworit of preparatlon

of tbe a:nap of Poland am:l adijoilnmg areas in the liiCa-le l : l 000 000. The changes

m

.re.laition to prev·ious sk.etclMls and maps are proimamy 1imilted .to the

&OI\Itlh-em Bdic. The studies ca.r.rded out in lthe ilast 1.ew

years Slhoowed <that the Bamholm hon;ot is separated

llrom Scania by ·la:rge ofa.ult rrones (Aaldersen et al. 1975). GeoOOg;ical boUilldar.iA!s trom SE slq>e of the

Baolltic shield shouJd be \treaJbed

as

tenltative and

mi-nimum as it :is p06S:iJble to expeot the occur.rence of

erosional patches or even iłihin cootinuous cover 'Wihich

ils diUicwlt oto trace by geqphysicall mellhods, ourtside

of cOIDitilnuous be1ts of oo.tcro,ps ~rked here. Thds l.s

es:pecially othe case of the 'lJIPIP!el" Cretaceous which

re51ts on T.r·iassic and even older !ormatiolls west o!

18 °E.

The &tl'ucture of Oretaceous cover ~

rnono-itonous in the weslbern Baltle and .Oanish islands !IMhe-lre an al.irnoslt con'tionuous MaestrieMian cover is not

divjJded by Laramie movernents. A11tenJtion sohould

be paid to a rzone of vecy strong Laote Cretaceous

su'bsidence, where completely devel.Qped UA>81'

Ore-tax:eous

section is

more

lthan 750 m bult łess than

2000 m othiok. T·his zone disaJPPe&rs illl tbe Ba·Ltic Wohe-ire illhe Mld-oPolish aotioll.norium is roising and it

reap-pears in somewhat modified .forun in 'Pooland. OlOISe to

the Pollsh coast .the mticliinord.um divides into tmee

branches, two cl whicoh reta.ln lthe NW-SE di.rectdoo and soon disappear and the thilro, westem one,

pas-ses

mto

lbhe Gtreiswadd anltioline and, !Pl'obably, the

Rqldllbilng-Fyn High west a! ROgen, delrineatdte t1he

BalLtiic part of rthe Danish-Po11sh anticlinorklm lfrom

lbbe so~-west. From lbbe nooth-east the

Danish..:Po-·lish trough iB deldneaJted by gialn:t fault

zones

con.ti-nuing :&-om Scania to Paland.

PE310ME

npe~CTasneHH&S B CTaT&e DOAKaAH030ACKaS K&pTa BanTMACKOro MOps 6&ma COCTaBJieHa B XO;!{e upH-rOTOBJieHHJl KaPT&I nom.WH H CMeEH&IX oreppHTOpMA

B M&CWTa6e l : 1000000. H3MeHeHHJl OTHOCHTen&HO

upe~eCTByiO~ oąepKOB H K&PT K&CatOTCS

rnas-H&IM o6pa30M IO:atHOA "łaCTH BanTMACKOro MOps. Ha

OCHOBaHHH HCCne~OBaHMA upose~eHH&IX 3& nocne~­

HHe ró~ 6&mo ycTaHOBnHeo, 'ITO ropCT BOpHxon&Ma

He coe~HHSeTCR CO CK&HHeA, HO OT~eneH OT HeA

WHPQKHMH 30HaMH c6poCOB (AH~epceH H 1U)., 1975).

reonorH"łecKHe rpaH~I oupe~eneHH&Ie Ha

IOro-BO-Ci~"łHOM CKnOHe 6anTMACKOrO ~HTa Cne~eT

DPHHH-M&T& MHHHMan&H&IMH. CHapylKH STHX rpan~ MOryT

BCTpe"ł&T&CR MeH&WHe HJIH 6om.mHe 3po3HOHHl>Ie nn&CT&I, a Aa:ate HeDpep&mH&Ie DOKpoB&I ManoA MO~­

HOCTH. 3TO KacaeTeR upez~e screo ocaroros

aepx-Hero Mena 3aneraiO~ Ha TPHacos&IX H CTapmHX

OTnOlKeHHJIX Ha 3ana~. OT 18° B.

CTpoeHHe Menosoro noKposa s 3ana~HOA "łaCTH

BanTMACKoro Mops H Ha ~a~ ocrposax aanseTCR

MOHOTOHJ:Q;>IM. 3~eC& B&ICTyD&eT DO'ITH Henpep.&IBH&JA

DOKpOD OTnO:atellMA MaCTPHXTa, He paC"łneHeHH&IX

JiapaMMACKHMH ~BWKeHHJIMH. OTno:ateHHJl aepxHero

Mena xop&KTepH3HJ)yiOTCS O'łeH& 6oJii.moA MO~­

CT&IO, CB&Wie 750 M, a Aa:ate AO 2000 M .. ~a 30H&

-6on&moA aepxHeMenoBOA cy6c}(AeHqmi ...:... HC"łe3aeT

H& BanTJdłCKOM. MOpe, T&M rAe DO~HMaeTcą

CpeAHe-non&cKMA &HTHKnHHOpMA, H OWIT& nOSBJIJleTCJl :Ha

TeppHTOpHH non&mH. Y non&cltoro no6epemu STOT

aHTHKnHHopMA pa3~enseTCR iła TPH BeTBH; ABe. H3 ·HHX

YAePlKHBaiOT csoe Haąan&Hoe HaiipasneHHe C3;...1QB

H 6&ICTPo HC"łe3aJOT, TpeTWI - 3&Da~&ar ~on­

lKaeTCR aHTHKnHnan&IO rpaAcsan&~a. Aanee nepeXOAJiT

s Ringksbing-Fyn High Ha 3anaA OT Pyrim,: ·orpaH~

'IHBllS OT IOT0-3&DaAa AaTCKo..:nom..c~ 6opo3M HB

BanTMACKOM MOpe. C cesepo-BOCTO"'HOA CTOpoHl>I·:·3Ty

6op03~ orpaHH"'HBaiOT 30H&I 6om.młP( c6poCOB, KO·

TOp&xe DPOAOnmaiOTCSi OT CxaHHH AO· nom.cx:or.o