go. Osi¹ga³y najwiêkszy stopieñ konwersji w temperaturze o 150oC ni¿szej ni¿ próbka referencyjna, równoczeœnie wytwarzaj¹c mniej produktów ubocznych.
Praca naukowa finansowana ze œrodków bud¿etowych na naukê w latach 2005–2007 jako projekt badawczy nr 2 P04D 043 28.
Naczynia kamienne staro¿ytnego Egiptu
Franc Zalewski*
Prowadzone na terenie Egiptu, od czasów Napoleona, badania archeologiczne pozwoli³y wielu muzeom œwiata uzbieraæ imponuj¹ce kolekcje eksponatów. Jedn¹ z licz-nych grup zabytków stanowi¹ naczynia kamienne wykona-ne ze ska³ krystalicznych. Ich liczba szacowana jest na oko³o 30 000 egzemplarzy. Nie wiadomo jednak jak wiele naczyñ, pochodz¹cych g³ównie z zakupów, znajduje siê w prywatnych kolekcjach.
Surowce u¿yte do produkcji naczyñ to takie ska³y mag-mowe i metamorficzne jak: bazalt, granit, porfir, dioryt oraz serpentynit i in. Do wytwarzania naczyñ u¿ywano tak¿e ska³ osadowych.
Ró¿norodnoœæ form naczyñ jest imponuj¹ca, zaczy-naj¹c od p³askich tac, mis, dzbanów koñcz¹c na skompli-kowanych formach. Sposób ich obróbki i precyzja wykonania s¹ godne podziwu. Standardowa gruboœæ œcian wykoñczonych naczyñ wynosi od 8 do 4 mm. Niektóre wyj¹tkowe naczynia maj¹ gruboœæ œcianki porównywaln¹ z gruboœci¹ skorupy jajka.
Wiêksza czêœæ naczyñ z materia³ów kamiennych zosta³a znaleziona w warstwach archeologicznych kultur predynastycznych, wczesnodynastycznych i reprezen-tuj¹cych pocz¹tki Starego Pañstwa. Znaleziono je tak¿e w grobowcach pochodz¹cych z tych okresów, gdzie stanowi¹ wyposa¿enie zmar³ego. Omawiane naczynia kamienne datowane s¹ na lata 3200–2500 p.n.e., czyli prze³om neoli-tu i epoki wczesnego br¹zu.
Przegl¹d Geologiczny, vol. 53, nr 9, 2005
798
*Zak³ad Mineralogii, Petrografii i Geochemii, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
