Палеославистични и фолклорни проучвания в Лодзкия университет

Á Ú Ë Ã À Ð Ñ Ê À À Ê À Ä Å Ì È ß Í À Í À Ó Ê È Ò Å

ÖÅÍÒÐÀËÍÀ ÁÈÁËÈÎÒÅÊÀ

ÑÚÂÅÒ ÇÀ ×ÓÆÄÅÑÒÐÀÍÍÀ ÁÚËÃÀÐÈÑÒÈÊÀ

ÁÚËÃÀÐÈÑÒÈÊÀ

BULGARICA

ÈÍÔÎÐÌÀÖÈÎÍÅÍ ÁÞËÅÒÈÍ

20/2010

ÑÎÔÈß

·

2010

ÀÊÀÄÅÌÈ×ÍÎ ÈÇÄÀÒÅËÑÒÂÎ „ÌÀÐÈÍ ÄÐÈÍΓ

Ðåäàêòîð: ñò.í.ñ. äôí Àíèñàâà Ëþáåíîâà Ìèëòåíîâà Ñúñòàâèòåëè: ñò.í.ñ. äôí Àíèñàâà Ëþáåíîâà Ìèëòåíîâà, ñò.í.ñ. ä-ð Íèêîëà Ðà÷åâ Êàçàíñêè, Åìèëèÿ ßêîâà Âîëåâà © Öåíòðàëíà áèáëèîòåêà íà ÁÀÍ, 2010 Àäðåñ íà ðåäàêöèÿòà: Áúëãàðñêà àêàäåìèÿ íà íàóêèòå Ñúâåò çà ÷óæäåñòðàííà áúëãàðèñòèêà óë. „15 íîåìâðè“ 1, Ñîôèÿ 1040, Áþëåòèí „Áúëãàðèñòèêà“ Àíèñàâà Ìèëòåíîâà, òåë. (+359-2) 989 84 46 / 383, 384, ôàêñ: (+359-2) 986 25 00 E-mail: anmilten@bas.bg; bulgarist2@cl.bas.bg

© Âåëèíà Áîãäàíîâà Ìàâðîäèíîâà, õóäîæíèê, 2010 Íà êîðèöàòà: Ñâ.ñâ. Êèðèë è Ìåòîäèé, ñòåíîïèñ íà Çàõàðè Çîãðàô îò 1848 ã., Òðîÿíñêè ìàíàñòèð. Ðåäêàöèîííàòà êîëåãèÿ èçêàçâà èçêëþ÷èòåëíà áëàãîäàðíîñò íà Ïîëñêèÿ èíñòèòóò â Ñîôèÿ, ñ ÷èÿòî ôèíàíñîâà ïîäêðåïà ñå îñúùåñòâÿâà êíèæêà 20 íà ñïèñàíèå „Áúëãàðèñòèêà/Bulgarica“.

B U L G A R I AN A C A D E M Y OF S C I E N C E S

CENTRAL LIBRARY

COUNCIL FOR BULGARIAN STUDIES ABROAD

BULGARIAN STUDIES

BULGARICA

INFORMATION BULLETIN

20/2010

MARIN DRINOV ACADEMIC PUBLISHING HOUSE

Editor: Assoc. Prof. Anisava Lyubenova Miltenova, PhD Compiler: Assoc. Prof. Anisava Lyubenova Miltenova, PhD,

Assoc. Prof. Nikola Rachev Kazanski, PhD, Emiliya Yakova Voleva

© Central Library of BAS, 2010 Council for Bulgarian Studies Abroad Bulgarian Academy of Sciences Bulgarica, Information Bulletin

Address: 1, 15 Noemvri Str., Sofia 1040

Anisava Miltenova, tel. (+359-2) 989 84 46 /383, 384, fax: (+359-2) 986 25 00 E-mail: anmilten@bas.bg; bulgarist2@cl.bas.bg

© Velina Bogdanova Mavrodinova, cover designer, 2010

On the cover: Sts. Cyril and Methodius, fresco by Zahari Zograf from 1848, Troyan monastery.

The editors would like to express their special gratitude to the Polish Institute in Sofia for the generous financial support of the issue 20 of the journal „Áúëãàðèñòèêà /Bulgarica“.

Ñ Ú Ä Ú Ð Æ À Í È Å

ÓÂÎÄÍÈ ÄÓÌÈ

... 9 Àíèñàâà Ìèëòåíîâà ... 9

ÁÚËÃÀÐÑKÀ ËÈÒÅÐÀÒÓÐÀ

... 13 Êíèãè 2009–2010 ã. ... 14 Ñúñò. Åìèëèÿ Âîëåâà Íàó÷íà ïåðèîäèêà 2009–2010 ã. ... 28 Ñúñò. Åìèëèÿ Âîëåâà

ÄÈÑÅÐÒÀÖÈÈ

... 37 Ñúñò. Íèêîëà Êàçàíñêè

ÍÀÓ×ÍÈ ÔÎÐÓÌÈ

... 41 Ñúñò. Íèêîëà Êàçàíñêè

ÕÎÐÈÇÎÍÒÈ

... 45 ßí Ñòðàäîìñêè – Ïàëåîñëàâèñòè÷íè è êîäèêîëîãè÷íè èçñëeäâàíèÿ â Êàòåäðàòà ïî áúëãàðñêà è ìàêåäîíñêà ôèëîëîãèÿ êúì ßãåëîíñêèÿ óíèâåðñèòåò â Êðàêîâ ... 45 Èâàí Ïåòðîâ è Ëóêàø Ìèøåëñêè– Ïàëåîñëàâèñòè÷íè è ôîëêëîðíè ïðîó÷âàíèÿ â Ëîäçêèÿ óíèâåðñèòåò ... 52 Ìàðèîëà Âàë÷àê-Ìèêîëàé÷àêîâà, Èçàáåëà Ëèñ-Âåëãîø, Ìàæàííà Êó÷èíñêà – Ïàëåîñëàâèñòè÷íè èçñëåäâàíèÿ â Óíèâåðñèòåòà „Àäàì Ìèöêåâè÷“ (Ïîçíàí) ... 60

ÍÀÓ×ÅÍ ÆÈÂÎÒ

... 71 Âåñêà Òîïàëîâà – Ïðåìèåðà íà óíèâåðñèòåòñêàòà ïîðåäèöà „Èñòîðèÿ è êíèæíèíà“ ... 71 Àíèñàâà Ìèëòåíîâà – Ìåæäóíàðîäíà êîíôåðåíöèÿ „Êóëòóðíîòî íàñëåäñòâî íà ñâ.ñâ. Êèðèë è Ìåòîäèé êàòî ôàêòîð çà åäèíñòâî ìåæäó þãîèçòî÷íîåâðîïåéñêèòå ñòðàíè“ ... 73 Âåñêà Òîïàëîâà – Äåñåò ãîäèíè äåïàðòàìåíò ïî åçèöè, ëèòåðàòóðè è êóëòóðè íà ñòðàíèòå îò ×åðíîìîðñêèÿ ðàéîí â Òðàêèéñêèÿ äèìîêðèòñêè óíèâåðñèòåò â ãð. Êîìîòèíè, Ãúðöèÿ ... 77 Áîÿíà Ìèí÷åâà, Åëåíà Óçóíîâà – Íàöèîíàëíà êîíôåðåíöèÿ „Åòðîïîëñêàòà êíèæîâíà øêîëà è êóëòóðíèÿò æèâîò ïðåç ÕVII âåê â áúëãàðñêèòå çåìè“ ... 79

ÏÐÎÔÈËÈ

... 83 Ìàðèàíà Ìàíäæóëÿ – Ãåîðãå Ìèõúèëà íà 80 ãîäèíè ... 83 Åêàòåðèíà Äèêîâà – Äæóçåïå Äåë’Àãàòà íà 70 ãîäèíè ... 90 Âåñêà Òîïàëîâà – Õàðàëàìáîñ Ïàïàñòàòèñ íà 70 ãîäèíè ... 95 Åëåíà Êàíåâñêà-Íèêîëîâà – Ìèõàèë Âèäåíîâ íà 70 ãîäèíè ... 98 Ìàÿ Ïåòðîâà-Òàíåâà – In memoriam Èõîð Øåâ÷åíêî... 102 Àêñèíèÿ Äæóðîâà – In memoriam Àëåêñàíäàð Ìëàäåíîâè÷ ... 106 Ìàðèÿ Éîâ÷åâà, Ëîðà Òàñåâà – In memoriam. Åêàòåðèíà Äîãðàìàäæèåâà. Ïîëîâèí âåê, îòäàäåí íà ñòàðîáúëãàðèñòèêàòà ... 108

ÎÒÇÈÂÈ

... 115 Ñòàíêà Ïåòðîâà – Ñëàâÿíñêè ðúêîïèñè îò áúëãàðñêè ïðîèçõîä â Ðóñêàòà íàöèîíàëíà áèáëèîòåêà ... 115 Åëåíà Ñòàòåâà – Studia Balcanica, 27. Ùðèõè êúì Áàëêàíñêîòî ñðåäíîâåêîâèå. Èçñëåäâàíèÿ â ïàìåò íà ïðîô. Íèêîëàé Êî÷åâ ... 119 Ñëàâêà Êåðåìèä÷èåâà, Àíà Êî÷åâà – Ìèõàèë Âèäåíîâ. Åçèêúò íà ãðàäà ... 123 Òèíêà Êîñòîâà – Èâàí Êî÷åâ. Áúëãàðñêà ôîíîëîãèÿ ... 128 Ëó÷èÿ Àíòîíîâà-Âàñèëåâà – Âåñåëêà Òîí÷åâà, Áúëãàðèòå îò Ãîëî Áúðäî, Ðåïóáëèêà Àëáàíèÿ. Òðàäèöèÿ, ìóçèêà, èäåíòè÷íîñò ... 132 Íèêîëåòà Ïúòîâà – Ñðåä òåêñòîâåòå è åìîöèèòå íà Áúëãàðñêîòî âúçðàæäàíå. Ñáîðíèê íàó÷íè èçñëåäâàíèÿ â ÷åñò íà ñò.í.ñ. I ñò. äôí Ðóìÿíà Äàìÿíîâà ... 135 ÑÚÎÁÙÅÍÈß... 139

C O N T E N T S

PREFACE

... 9

Anisava Miltenova ... 9

BULGARIAN LITERATURE

... 13

Books 2009–2010 ... 14

Comp. by Emilia Voleva Periodicals 2009–2010 ... 28

Comp. by Emilia Voleva

THESES

... 37

Comp. by Nikola Kazanski

SCIENTIFIC EVENTS

... 41

Comp. by Nikola Kazanski

OUTLOOKS

... 45

Jan Stradomski – Palaeoslavistic and Codicology Studies in the Department of Bulgarian and Macedonian Philology at the Jagellon University in Krakow ... 45

Ivan Petrov, £ukasz Michelski – Palaeoslavistic and Folkloric Studies in the University of £odz ... 52

Mariola Walczak-Mikolajczakowa, Isabella Lys-Wilkosz, Marzanna Kuczynska – Palaeoslavistic Studies in the Adam Mickiewicz University (Poznan) ... 60

SCIENTIFIC ACTIVITY

... 71

Veska Topalova – A Launch of the New University Book Serial „History and Literature“ ... 71

Anisava Miltenova – International Conference „The Cultural Heritage of St. Cyril and St. Methodius as a Factor of Unity between the South-East European Countries“... 73

Veska Topalova – Ten Years of the Department of Languages, Literatures and Cultures of the Countries of Black Sea Region at the Democritus University of Thrace in Komotini, Greece ... 77

Boyana Mincheva, Elena Uzunova – Conference „The Calligraphy-Art School of Etropole in 18th _{Century“ ... 79}

PROFILES

... 83

Mariana Manguilea – George Mihaila at 80 ... 83

Ekaterina Dikova – Giuseppe Dell’Agata at 70 ... 90

Veska Topalova – Charalambos Papastatis at 70 ... 95

Elena Kanevska-Nikolova – Mihail Videnov at 70 ... 98

Maya Petrova – In memoriam Ihor Ševèenko ... 102

Aksinia Dzhurova – In memoriam Alexandar Mladenoviè ... 106

Maria Yovcheva, Lora Taseva – In memoriam. Ekaterina Dogramadzhieva Half of the Century devoted to the Old Bulgarian Studies ... 108

REVIEWS

... 115

Stanka Petrova – Slavonic Manuscripts of Bulgarian Origin in the Russian National Library ... 115

Elena Stateva – Studia Balcanica, 27. Outlines to the Balkan Middle Ages. Studii in Memory of prof. Nikolai Kochev... 119

Slavka Keremidchieva, Ana Kocheva – Mihail Videnov. The Language of the City ... 123

Tinka Kostova – Ivan Kochev. Bulgarian Phonology... 128

Luchia Antonova-Vasileva – Veselka Toncheva. Bulgarians from Golo Bardo, Republic of Albania. Traditions, Music, Identity... 132

Nikoleta Patova – Among the Texts and Emotions of the Bulgarian National Revival. Collection in Honour of prof. Rumyana Damyanova ... 135

Slawistyczne

ùå áúäàò èçäàâàíè ñàìî â Êðàêîâ êàòî ãîäèøíèê.

Òúé êàòî íàñòîÿùàòà ïóáëèêàöèÿ èìà îãðàíè÷åí ðàçìåð, â íåÿ íå å âêëþ-÷åí ñïèñúê íà ìíîãîáðîéíèòå ìåäèåâèñòè÷íè è áúëãàðèñòè÷íè ïóáëèêàöèè íà ÷ëåíîâåòå íà Êàòåäðàòà. Èíòåðåñóâàùèòå ñå ïðåïðàùàìå êúì ñàéòà íà Èíñòèòóòà ïî ñëàâÿíñêà ôèëîëîãèÿ íà ßãåëîíñêèÿ óíèâåðèòåò23_. Ïðåç èçìèíàëèòå ãîäèíè ìíîãî ïëîäîòâîðíî ñúòðóäíè÷åñòâî ñâúðçâàøå ïðåïîäàâàòåëèòå îò Êàòåäðàòà ñ äðóãè êðàêîâñêè ìåäèåâèñòè: óêðàèíèñòè (Ðèøàðä Ëóæíè, Â. Âèòêîâñêè, À. Ôàëîâñêè, À. Áîëåê, Â. Ìÿêèøåâ); ñúð-áèñòè (Äîðîòà Ãèë) è ñ âèëíåíñêèòå ñëàâèñòè Ñåðãåé Òåì÷èíàñ è Íàäåæäà Ìîðîçîâà. Íî ïðåç öÿëîòî âðåìå, îò äàëå÷íàòà äîêòîðñêà äèñåðòàöèÿ íà Êóéî Êóåâ24 _{äî äåí äíåøåí, íàé-âàæíî å òÿñíîòî ñúòðóäíè÷åñòâî ìåæäó} êðàêîâñêèòå è áúëãàðñêèòå êîëåãè ìåäèåâèñòè.

ßí Ñòðàäîìñêè (Êðàêîâ)

Ïàëåîñëàâèñòè÷íè è ôîëêëîðíè ïðîó÷âàíèÿ â Ëîäçêèÿ

óíèâåðñèòåò

 òîçè êðàòúê îáçîð ñà ïðåäñòàâåíè ïðåäè âñè÷êî îñíîâíèòå íàñîêè íà äåéíîñòòà íà ñïåöèàëíîñò „Ïàëåîñëàâèñòèêà è íàðîäíà êóëòóðà“ êúì Êàòåäðàòà ïî þæíîñëàâÿíñêè ôèëîëîãèè íà Ëîäçêèÿ óíèâåðñèòåò. Êàòî áèáëèîãðàôñêè äàííè â êðàÿ íà ïðåãëåäà ñå ïîñî÷âàò ïðåäèìíî ïóáëèêàöèè ñ ìîíîãðàôè÷åí õàðàêòåð, èçëåçëè êàòî îòäåëíè êíèãè, òúé êàòî öÿëàòà áèáëèîãðàôèÿ íà ñúòðóäíèöèòå îò Ëîäç å òâúðäå ãîëÿìà (âæ. www.slavica.uni.lodz.pl). Ñàìàòà ñïåöèàëíîñò ñúùåñòâóâà ôîðìàëíî îò 2007 ã. è ñå ðúêîâîäè îò ïðîô. Ãåîðãè Ìèí÷åâ.  ìîìåíòà â ñïåöèàëíîñòòà ðàáîòÿò îùå äâàìà äîê-òîðè áúëãàðèñòè ñ íàó÷íî-ïðåïîäàâàòåëñêè çàäúëæåíèÿ (ä-ð Ìàëãîæàòà Ñêîâðîíåê è ä-ð Èâàí Ïåòðîâ) è åäèí ïðåïîäàâàòåë ïî ñëîâåíñêè åçèê (äî ñåïòåìâðè 2009 ã. – ìàãèñòúð Àëåêñàíäúð Êðèæ, à îò îêòîìâðè – ìàãèñòúð Éàíÿ Âîëìàéåð).  ñïåöèàëíîñòòà ïîäãîòâÿò ñâîèòå äîêòîðñêè äèñåðòàöèè òðèìà äîêòîðàíòè, äâàìà îò êîèòî ñà áúëãàðèñòè – Êàðîëèíà Êøåøåâñêà è Ëóêàø Ìèøåëñêè.

22 _{KWSS t.4, red. M. Kuczyñska, W. Stêpniak-Minczewa, J. Stradomski, Kraków, 2009.} 23 _{http://www.filg.uj.edu.pl/ifs/index.html}

24 _{K. M. Kujew, Konstantyn Kostenecki w literaturze bu³garskiej i serbskiej, Kraków, 1950}

öèîííè çâåíà â ñúùåñòâóâàùàòà îò 1995 ã. êàòåäðà. Êàòî íàé-âàæíè ðàçðà-áîòâàíè òåìè áèõìå èñêàëè äà ñïîìåíåì ïðåäè âñè÷êî çà îíåçè, ñâúðçàíè ñ ïðîáëåìàòèêàòà, çàñÿãàùà ðàçâèòèåòî íà îðàòîðñêèòå æàíðîâå ïðåç Êúñíîòî ñðåäíîâåêîâèå (ïðåäè âñè÷êî áúëãàðñêèòå äàìàñêèíè). Ïðåç 2004 ã. â Ëîäç ñå ñúñòîÿ íàó÷íà êîíôåðåíöèÿ, îðãàíèçèðàíà îò öÿëàòà Êàòåäðà ïî þæíî-ñëàâÿíñêè ôèëîëîãèè, íà êîÿòî äàìàñêèíàðñêàòà ïðîáëåìàòèêà áåøå ïðåäñòàâåíà è îáñúäåíà îò ðàçëè÷íè ãëåäíè òî÷êè: êàòî ôåíîìåí íà êíè-æîâíî òâîð÷åñòâî íà þæíèòå ñëàâÿíè; êàòî îáåêò íà òåêñòîëîãè÷íè ïðîó÷-âàíèÿ; êàòî ïðåõîäåí åòàï â ðàçâèòèåòî íà åçèêîâàòà ñèñòåìà îò ñðåäíîáúë-ãàðñêè êúì íîâîáúëñðåäíîáúë-ãàðñêè ïåðèîä; êàòî ñðàâíåíèå ñ äðóãè ïîäîáíè êíèæîâ-íè ôåíîìåêíèæîâ-íè îò âðåìåòî íà Êúñíîòî ñðåäíîâåêîâèå è áàðîêà â þæíîñëà-âÿíñêèòå ëèòåðàòóðè. Ìàòåðèàëèòå îò êîíôåðåíöèÿòà áÿõà ïóáëèêóâàíè âúâ âòîðè áðîé íà èçäàâàíîòî îò êàòåäðàòà ñïèñàíèå „Þæíîñëàâÿíñêè íàó÷íè ñâåçêè“, à äàìàñêèíàðñêàòà ïðîáëåìàòèêà å øèðîêî çàñòúïåíà â ìîíîãðà-ôè÷íèòå ñòóäèè íà âñè÷êè ëîäçêè ïàëåîñëàâèñòè. Òðÿáâà äà ñå ïîä÷åðòàå, ÷å ëîäçêèòå ïàëåîñëàâèñòè÷íè èçñëåäâàíèÿ â îáëàñòòà íà òåêñòîëîãèÿòà íà ñòàðèòå ñëàâÿíñêè òåêñòîâå ïî ïðèíöèï ñå îïèðàò íà èíòåðäèñöèïëèíàðíî è èçëèçàùî èçâúí ðàìêèòå íà òåñíèÿ íàöèî-íàëèñòè÷åñêè äèñêóðñ (â ðàìêèòå íà ñëàâÿíñêàòà ïðàâîñëàâíà îáùíîñò) ðàç-áèðàíå íà ñïåöèôèêàòà íà ñðåäíîâåêîâíîòî êíèæîâíî íàñëåäñòâî. Âñè÷êè àíàëèçèðàíè áúëãàðñêè ÿâëåíèÿ ñå ñðàâíÿâàò ñ ïîäîáíè ïðîöåñè âúâ âèçàí-òèéñêàòà, ñðúáñêàòà è ðóñêàòà ëèòåðàòóðà, òúé êàòî ñìÿòàìå, ÷å ñàìî ïî òîçè íà÷èí ìîæå äà ñå ðàçáåðå çíà÷åíèåòî è ðîëÿòà íà ñëîâîòî è êíèæîâíàòà äåéíîñò íà ñðåäíîâåêîâíèòå ñëàâÿíè. Òúðñåíåòî íà èçêóñòâåíè ãðàíèöè è çàòâàðÿíåòî â ðàìêèòå íà åäíà íàöèîíàëíà (â ñëó÷àÿ – áúëãàðñêà) êóëòóðà ñìÿòàìå çà ãîëÿìà ìåòîäîëîãè÷åñêà ãðåøêà, âîäåùà äî ñòåðåîòèïíî è àíàõ-ðîíè÷íî ðàçáèðàíå íà àíàëèçèðàíèòå ôåíîìåíè. Îò äðóãà ñòðàíà, ñìÿòàìå, ÷å ïàëåîñëàâèñòè÷íèòå èçñëåäâàíèÿ ïî ïðèíöèï òðÿáâà äà áúäàò èíòåð-äèñöèïëèíàðíè è íàäíàöèîíàëíè. Åäíî êîäèêîëîãè÷íî èëè ïàëåîãðàôñêî ïðîó÷âàíå èçèñêâà åçèêîâåäñêè àíàëèç íà ñòàðèòå òåêñòîâå; åäíî òåêñòîëî-ãè÷íî èçñëåäâàíå íå ìîæå äà ñå îòêúñíå îò ëèòóðãè÷åñêàòà èëè áèáëåéñêà ïðîáëåìàòèêà; ëèòåðàòóðíèÿò àíàëèç íà ñòàð ñëàâÿíñêè òåêñò òðÿáâà äà èç-ïîëçâà çíàíèåòî (à ïîíÿêîãà è ìåòîäèòå) íà èñòîðèÿòà íà èçêóñòâîòî èëè ôîëêëîðèñòèêàòà. Òåçè ìåòîäîëîãè÷åñêè ïðåäïîñòàâêè íàñî÷âàò íàó÷íèòå èíòåðåñè íà ÷ëåíîâåòå íà ñïåöèàëíîñòòà êúì òàêèâà âàæíè è ñëîæíè êíèæîâíè ôåíîìåíè êàòî: ïñåâäíîêàíîíè÷íèòå òåêñòîâå, èçñëåäîâàòåëñêîòî âíèìàíèå êúì êîèòî

íàøàòà ñïåöèàëíîñò â ìîìåíòà ñå ðåàëèçèðà èçñëåäîâàòåëñêè ïðîåêò, ôèíàíñèðàí îò ïîëñêîòî Ìèíèñòåðñòâî íà íàóêàòà è âèñøåòî îáðàçîâàíèå Äèãèòàëåí êîðïóñ íà ñëàâÿíñêèòå ñòàðîçàâåòíè àïîêðèôíè òåêñòîâå. Ïàëåîãðàôèÿ, òåêñòîëîãèÿ, êîäèêîëîãèÿ (NN 103 196635). Îñíîâíàòà öåë íà ïðîåêòà å äà ñå ïîäãîòâè åëåêòðîíåí êàòàëîã (ñ âúçìîæíîñò çà áúðçî è ìíîãîïëàñòîâî òúðñåíå), ñúäúðæàù ïîäðîáíà èíôîðìàöèÿ çà ñòàðîçàâåòíè ïåðñîíàæè, ìîòèâè è îòäåëíè ïðîèçâåäåíèÿ èëè öèêëè, ðàçïðúñíàòè ïî þæíî- è èçòî÷íîñëàâÿíñêè ðúêîïèñè â íÿêîëêî äúðæàâè. Çà ðåàëèçàöèÿ íà òàçè öåë âå÷å áÿõà ïðîâåäåíè íàó÷íè êîìàíäèðîâêè â Áúëãàðèÿ, Ðóñèÿ, Ïîëøà, ×åõèÿ è Àâñòðèÿ, ïëàíèðàíà å ðàáîòà â áèáëèîòåêèòå è êíèãîõðà-íèëèùàòà â Ñúðáèÿ, Ìàêåäîíèÿ, Ðóìúíèÿ, Èòàëèÿ è äðóãè ñòðàíè. Òðÿáâà äà ñå îòáåëåæè, ÷å çà ìîìåíòà òàêàâà áàçà äàííè ëèïñâà, à ñúùåñòâóâàùèòå êàòàëîçè, èçãîòâåíè è ïóáëèêóâàíè ïðåäèìíî â êðàÿ íà XIX èëè íà÷àëîòî íà XX âåê, ñà áèáëèîãðàôñêà ðÿäêîñò è ñúùåâðåìåííî ñà íåàêòóàëíè è íåïúëíè. Âúâ âðúçêà ñ àïîêðèôíàòà òåìàòèêà â Ëîäç áÿõà ïðîâåäåíè äâå íàó÷íè èíòåðäèñöèïëèíàðíè êîíôåðåíöèè, îáåäèíåíè ïîä îáùîòî íàçâàíèå Biblia Slavorum Apocryphorum. Ïúðâàòà (2006 ã.) áå ïîñâåòåíà íà ñòàðîçàâåòíèòå àïîêðèôè, âòîðàòà (2009 ã.) – íà íîâîçàâåòíèòå. È â äâåòå êîíôåðåíöèè âçåõà ó÷àñòèå êàêòî èçâåñòíè, òàêà è ìëàäè èçñëåäîâàòåëè îò Ïîëøà, Áúë-ãàðèÿ, Ðóñèÿ, Èòàëèÿ è äðóãè äúðæàâè, à ìàòåðèàëèòå ñà ïóáëèêóâàíè â íàó÷-íè ñïèñàíàó÷-íèÿ è îòäåëåí òîì. Ïðåç 2012 ã. ñå ïðåäâèæäà ïðîâåæäàíåòî íà òðåòà (è ïîñëåäíà) êîíôåðåíöèÿ îò öèêúëà, ïîñâåòåíà íà íÿêîè îáùè ïðîá-ëåìè íà ñëàâÿíñêàòà àïîêðèôíà êíèæíèíà. Îïèñàíèòå íàêðàòêî ïî-ãîðå ìåòîäîëîãè÷åñêè ïðåäïîñòàâêè è ïðèíöèïè îïðåäåëÿò ñúùî è èíäèâèäóàëíàòà íàó÷íà ðàáîòà íà ÷ëåíîâåòå íà ñïåöèàë-íîñòòà, îñîáåíî â ðàìêèòå íà òåêñòîëîãè÷íè ïðîó÷âàíèÿ. Äâå ìîíîãðàôèè – õàáèëèòàöèîííèÿò òðóä íà Ã. Ìèí÷åâ (çà ôóíêöèîíèðàíåòî íà êàíîíè÷íè è ïñåâäîêàíîíè÷íè òåêñòîâå â èçêóñòâîòî è ôîëêëîðà íà áàëêàíñêèòå ñëà-âÿíè) è äîêòîðñêàòà äèñåðòàöèÿ íà Ì. Ñêîâðîíåê (çà ìÿñòîòî íà àðõàíãåë Ìèõàèë â êóëòóðàòà íà ïðàâîñëàâíèòå áàëêàíñêè ñëàâÿíè) – äåìîíñòðèðàò èìåííî èíòåðäèñöèïëèíàðåí è êîìïëåêñåí ïîäõîä êúì àíàëèçèðàíàòà ïðîáëåìàòèêà, çàñÿãàùà êàêòî ïèñìåíè èçâîðè, òàêà è èêîíîãðàôèÿ è óñòíî íàðîäíî òâîð÷åñòâî. Ñòðóâà íè ñå, ÷å òîâà äàâà âúçìîæíîñò íà èçñëå-äîâàòåëÿ äà ïðîó÷è çàñÿãàíàòà ïðîáëåìàòèêà â ïî-øèðîê êîíòåêñò è äà èç-áåãíå ïîãðåøíà èëè òåíäåíöèîçíà èíòåðïðåòàöèÿ. Êúì òåçè èçñëåäâàíèÿ òðÿáâà äà ñå äîáàâè îùå åäíà äîêòîðñêà äèñåðòàöèÿ, ïîäãîòâåíà îò ä-ð Áåàòà Êîòèê è çàùèòåíà â Êàòåäðàòà ïî þæíîñëàâÿíñêè ôèëîëîãèè – Twórczoœæ pisarza bu³garskiego jeroschimonacha Spirydona Gabrowskiego (po³. XVIII w.–

òèòå è ñòóäåíòèòå îò ãîðíèòå êóðñîâå, îòäåëÿò çíà÷èòåëíî âíèìàíèå íà ïîïó-ëÿðèçèðàíåòî â Ïîëøà íà ñëàâÿíñêîòî (ïðåäè âñè÷êî þæíîñëàâÿíñêî è áúë-ãàðñêî) êíèæîâíî íàñëåäñòâî ïîñðåäñòâîì ïðåâîäè è ïóáëèêàöèè, îðèåí-òèðàíè êúì ïî-øèðîêà àóäèòîðèÿ. Òðÿáâà äà ñå èçòúêíå, ÷å òàçè ïðåâîäà-÷åñêà äåéíîñò íå ìîæå è íå áèâà äà ñå ðàçãëåæäà åäèíñòâåíî êàòî ïîïóëÿ-ðèçàöèÿ, òúé êàòî èçèñêâà ñåðèîçíè ïðåäâàðèòåëíè ïðîó÷âàíèÿ, òúðñåíå íà ñúîòâåòíè òåêñòîâå è ïàëåîãðàôñêà è åçèêîâåäñêà ðàáîòà ñ èçâîðîâèÿ ìàòå-ðèàë. Ïúðâàòà àíòîëîãèÿ, ïîñâåòåíà íà áúëãàðñêèòå ñâåòöè îòøåëíèöè, èçëåçå îùå ïðåç 2002 ã. è øèðîêî ñå èçïîëçâà â îò ïðåïîäàâàòåëèòå â íÿ-êîëêî ïîëñêè óíèâåðñèòåòà. Ïðåç 2006 ã. èçëÿçîõà äâå ïîðåäíè àíòîëîãèè, ñúäúðæàùè ïðåâîäè íà þæíîñëàâÿíñêè ñòàðîçàâåòíè àïîêðèôè è íà áúëãàð-ñêè ïðèêàçêè è íàðîäíè ëåãåíäè. È äâåòå èçäàíèÿ ñà ïðèäðóæåíè ñ ïîäðîáåí êîìåíòàð, ðå÷íèê íà ðåäêè è íåïîçíàòè (ñïåöèôè÷íè çà þæíèòå ñëàâÿíè) òåðìèíè è ïîäðîáåí áèáëèîãðàôñêè àïïàðàò.  ìîìåíòà ñå äîâúðøâàò îùå äâå àíòîëîãèè: ïúðâàòà å ïîñâåòåíà íà ñâåòè Ñåäìî÷èñëåíèöè è ñúäúðæà àãèîãðàôñêè, áîãîñëóæåáíè è ëåãåíäàðíè òåêñòîâå çà ó÷åíèöèòå íà ñâ.ñâ. Êè-ðèë è Ìåòîäèé, à âòîðàòà ùå ñúäúðæà èçâîðè çà áîãîìèëñòâîòî. Òÿ ñå ïîä-ãîòâÿ â ñúòðóäíè÷åñòâî ñ Êàòåäðàòà ïî èñòîðèÿ íà Âèçàíòèÿ êúì Ëîäçêèÿ óíèâåðñèòåò è ùå ïðåäëîæè äâóåçè÷íî èçäàíèå íà ñëàâÿíñêè, ãðúöêè è ëàòèí-ñêè èçâîðè çà ñðåäíîâåêîâíèòå äóàëèñòè÷íè ó÷åíèÿ. Ïúðâèÿò òîì îò àíòî-ëîãèÿòà, â êîéòî ùå âëèçàò ñëàâÿíñêè èçâîðè: „Áåñåäàòà íà ïðåçâèòåð Êîçìà ñðåùó áîãîìèëèòå“, „Ñèíîäèêúò íà öàð Áîðèë“ è îùå íÿêîëêî áúëãàðñêè è ñðúáñêè ñðåäíîâåêîâíè ïàìåòíèêà, å â åòàï íà ðåäàêòèðàíå íà òåêñòîâåòå. Òðÿáâà äà ñå îòáåëåæè, ÷å ïðåâîäà÷åñêàòà äåéíîñò íà ñïåöèàëíîñòòà íå ñå èç÷åðïâà ñ ïðåâîäè îò áúëãàðñêè è äðóãè þæíîñëàâÿíñêè åçèöè. Ïîä ðåäàêöèÿòà íà Ã. Ìèí÷åâ áÿõà ïîäãîòâåíè è èçäàäåíè ïðåâîäè íà äâà ëèòóð-ãè÷åñêè òðàêòàòà (åäèí îò ãðúöêè, åäèí îò ðóñêè åçèê), â êîèòî ñå êîìåíòèðà ñèìâîëèêàòà íà ïðàâîñëàâíîòî áîãîñëóæåíèå. Òåçè èçäàíèÿ ìîãàò äà áúäàò ïîëåçíè çà ñëàâèñòè îò ðàçëè÷íè ñïåöèàëíîñòè è çà âñè÷êè, êîèòî ñå èíòåðå-ñóâàò îò ñïåöèôèêàòà íà ïðàâîñëàâíîòî õðèñòèÿíñòâî è êàêòî ñå íàäÿâàìå, ïîìàãàò äà ñå ðàçáåðå ïî-äîáðå íå ñàìî ðèòóàëà, íî è íÿêîè áîãîñëîâñêè ïðèíöèïè, ôóíêöèîíèðàùè â èçòî÷íîòî õðèñòèÿíñòâî è îïðåäåëÿùè äî ãî-ëÿìà ñòåïåí îñîáåíîñòèòå íà áúëãàðñêàòà êóëòóðà. Àêòèâíàòà ïðåâîäà÷åñêà äåéíîñò å ñòàíàëà èìïóëñ çà îùå åäíà èíè-öèàòèâà, â êîÿòî ó÷àñòâàò íå ñàìî ÷ëåíîâåòå íà ñïåöèàëíîñòòà, à è êîëåãè îò äðóãè ñïåöèàëíîñòè â Êàòåäðàòà. Ñòàâà äóìà çà öèêúë ñòàòèè (ïðèäðóæåíè îò êîìåíòèðàíè áèáëèîãðàôñêè ñïèñúöè), ïîñâåòåí íà èñòîðèÿòà íà ïðåâîäè

äà÷åñêà äåéíîñò. Ïúðâàòà ñòàòèÿ îò öèêúëà, îòíàñÿùà ñå äî ñëåäâîåííèÿ ïåðèîä, å ïóáëèêóâàíà25_{. Ïîðåäíèòå – ïîñâåòåíè íà ïðåâîäè îò XIX âåê è} áîãîñëóæåáíè òåêñòîâå, ñâúðçàíè ñ äåéíîñòòà íà Ïîëñêàòà àâòîêåôàëíà ïðàâîñëàâíà öúðêâà – â ìîìåíòà ñå ïîäãîòâÿò. Ïîïóëÿðèçàòîðñêàòà äåéíîñò è íàó÷íîìåòîäîëîãè÷åñêèòå ïðèíöèïè íà èçñëåäîâàòåëñêàòà äåéíîñò íàìèðàò îòðàæåíèå è â ðåàëèçèðàíèÿ îò 2008 ã. ñúâìåñòåí ïðîåêò íà ñïåöèàëíîñòòà è Êàòåäðàòà ïî èñòîðèÿ íà Âèçàíòèÿ. Ïðîåêòúò âêëþ÷âà ïðîâåæäàíå íà ðåäîâíè ïóáëè÷íè ëåêöèè, ïîäãîòâåíè îò ïðåïîäàâàòåëèòå îò äâåòå íàó÷íè çâåíà è çàñÿãàùè ðàçëè÷íè àñïåêòè íà ôóíêöèîíèðàíåòî íà âèçàíòèéñêî-ñëàâÿíñêàòà îáùíîñò ïðåç Ñðåäíîâå-êîâèåòî. Ìàòåðèàëèòå îò ëåêöèèòå ùå áúäàò èçäàäåíè â îòäåëåí òîì.  ñïåöèàëíîñòòà „Ïàëåîñëàâèñòèêà è íàðîäíà êóëòóðà“ ñå ïðîâåæäàò ñúùî èíòåðäèñöèïëèíàðíè ïðîó÷âàíèÿ âúðõó ñëàâÿíñêèÿ ôîëêëîð, êîèòî ñà â òÿñíà âðúçêà, îò åäíà ñòðàíà, ñ èçñëåäâàíèÿòà âúðõó ñðåäíîâåêîâíàòà ïèñìåíà òðàäèöèÿ íà ñëàâÿíèòå îò Slavia Orthodoxa, à îò äðóãà – èìàò ïðÿêî îòíîøåíèå êúì ïðåïîäàâàíåòî, òúé êàòî ÷àñò îò ïðîó÷âàíèÿòà ñå ïðåäëàãàò íà ñòóäåíòèòå â ïî-äîñòúïíà ôîðìà êàòî ëåêöèè â ðàìêèòå íà áëîê îò ïðåä-ìåòè ïî èçáîð.  òîçè êîíòåêñò îò íà÷àëîòî íà ñúùåñòâóâàíåòî íà Êàòåäðàòà ïî þæíîñëàâÿíñêè ôèëîëîãèè ëîäçêèòå ñòóäåíòè ñëàâèñòè ñà èìàëè âúç-ìîæíîñò äà ó÷àñòâàò â ñëåäíèòå êóðñîâå, çàñÿãàùè ïàëåîñëàâèñòè÷íàòà è ôîëêëîðíàòà òåìàòèêà (âñè÷êè âîäåíè îò Ã. Ìèí÷åâ): – Ãëàãîëè÷åñêà ïàëåîãðàôèÿ; – Ñàêðàëíî ïðîñòðàíñòâî íà ïðàâîñëàâíèÿ õðàì; – Äóõîâíà êóëòóðà íà ïðàâîñëàâíèòå ñëàâÿíè; – Íàðîäíà êóëòóðà íà áàëêàíñêèòå ñëàâÿíè; – Ñðåäíîâåêîâíè äóàëèñòè÷íè åðåñè (ñ àêöåíò âúðõó áîãîìèë-ñòâîòî); – Ñëàâÿíñêà ìèòîëîãèÿ. Åçè÷åñêèÿò ïàíòåîí íà ñëàâÿíèòå. Ñïîìåíàòèòå èíòåðäèñöèïëèíàðíè èçñëåäâàíèÿ îáõâàùàò ðàçëè÷íè àñïåêòè íà ôåíîìåíà „íàðîäíà êóëòóðà“ èëè „íàðîäíî õðèñòèÿíñòâî“, ñõâà-ùàíè êàòî êîíãëîìåðàò îò êóëòóðíè òåêñòîâå: ëèòåðàòóðíè, ôîëêëîðíè, èêîíîãðàôñêè. Ôîëêëîðíèòå èçñëåäâàíèÿ îáõâàùàò òðàäèöèîííèòå óñòíè æàíðîâå íà íàðîäíàòà êóëòóðà (ïðèêàçêà, ëåãåíäà, ïåñåí), ðàçãëåæäàíè âúâ

25 _{Kawecka, A., Petrov, I., Skowronek, M. Z problematyki przek³adu starej literatury krêgu}

Slavia Orthodoxa na jêzyk polski (cz. 1), s. 247–255 + ïðèëîæåíèå – Materia³y do bibliografii powojennych przek³adów starej literatury krêgu Slavia Orthodoxa na jêzyk polski, s. 256–273, [â ñåðèÿ:] Krakowsko-Wileñskie Studia Slawistyczne, t. 4, red. – M.

Òðÿáâà äà ñå ïîä÷åðòàå ñúùî òàêà, ÷å èçñëåäâàíèÿòà âúðõó òðàäèöèîí-íàòà áúëãàðñêà êóëòóðà èìàò íå ñàìî äèàõðîíåí, íî è ñúïîñòàâèòåëåí õà-ðàêòåð: áúëãàðñêèÿò ôîëêëîðåí ìàòåðèàë ñå ðàçãëåæäà â îáùîñëàâÿíñêè êîíòåêñò. Òîçè ïîäõîä íàìèðà îòðàæåíèå â ïîãîòâÿíèòå ïîä ðúêîâîäñòâîòî íà Ã. Ìèí÷åâ äâå äîêòîðñêè äèñåðòàöèè. Íå å ìàëîâàæíî äà ñå ñïîìåíå ñúùî òàêà, ÷å èçáðàíèòå òåìè çàñÿãàò ïðîáëåìè, ôðàãìåíòàðíî èëè âúîáùå íåèçñëåäâàíè â ïîëñêàòà è áúëãàðñêàòà åòíîëîãèÿ è ôîëêëîðèñòèêà, çàòîâà âúðõó òÿõ ùå ñå ñïðåì ïî-ïîäðîáíî. Òåìàòà íà äèñåðòàöèÿòà íà ìàãèñòúð Êàðîëèíà Êøåøåâñêà å Reminiscencje eposu zwierzêcego w folklorze i literaturze polskiej i bu³garskiej w oparciu o analizê typu bajkowego AT 130 „Zwierzêta w chacie“. Ðàáîòàòà èìà õàðàêòåð íà ïðîñòðàííà ñðàâèòåëíà ñòóäèÿ âúðõó áúëãàðñêèòå è ïîëñêè âà-ðèàíòè íà ïðèêàçêàòà, îçíà÷åíà â êàòàëîãà íà Ààðíå-Òîìïñúí ñ íîìåð 130 (Animals In Exile; íà ïîëñêè: Zwierzêta w chacie; íà áúëãàðñêè: Äîìàøíèòå æèâîòíè ïðîãîíâàò âúëöè/ðàçáîéíèöè). Ïðåäìåò íà èçñëåäâàíå å ïðèêàç-êàòà, ñõâàùàíà êàòî òðàäèöèîíåí îðàëåí íàðàòèâ.  ãðóïàòà „ïðèêàçêè çà æèâîòíè“ ñå ñðåùàò, îò åäíà ñòðàíà – íàðàòèâè, ñâúðçàíè ñ åçîïîâàòà òðàäè-öèÿ, íî ñ ðåäóöèðàí ìîðàë â ñðàâíåíèå ñ ëèòåðàòóðíèòå èçòî÷íèöè, à îò äðóãà – îñòàòúöè îò äðåâíèÿ æèâîòèíñêè åïîñ, âêëþ÷âàùè ïðèêàçêè ñ îñíî-âåí ãåðîé òðèêñòåð è íàìèðàùè ñå íà ãðàíèöàòà ìåæäó ïðèêàçêàòà çà æèâîòíè è âúëøåáíàòà ïðèêàçêà. Òèïúò Äîìàøíèòå æèâîòíè ïðîãîíâàò âúëöè/ ðàçáîéíèöè, ïîçíàò â áúëãàðñêàòà è ïîëñêàòà ôîëêëîðíà òðàäèöèÿ, îáèê-íîâåíî ñå ðàçãëåæäà êàòî ðåìèíèñöåíöèÿ íà äðåâíèÿ æèâîòèíñêè åïîñ.  ðàáîòàòà íà Ê. Êøåøåâñêà ñå àíàëèçèðàò êàêòî ïóáëèêóâàíè â Ïîëøà è Áúëãàðèÿ âàðèàíòè íà ïðèêàçêàòà, òàêà è íåïóáëèêóâàíè áúëãàðñêè âàðèàíòè. Âàæíî å äà ñå ñïîìåíå, ÷å àâòîðêàòà ïðèâëè÷à êàòî ñúïîñòàâèòåëåí ìàòåðèàë è ïðîèçâåäåíèÿ íà õóäîæåñòâåíàòà ëèòåðàòóðà, êúäåòî ìîòèâúò Æèâîòíè ïðîãîíâàò ðàçáîéíèöè å ðàçðàáîòåí ñ èçðàçíèòå ñðåäñòâà íà äðóã êóëòóðåí êîä. Âòîðàòà äîêòîðñêàòà äèñåðòàöèÿ å íà Ëóêàø Ìèøåëñêè. Òÿ å ïîñâåòåíà íà âëèÿíèåòî íà äðåâíèÿ áëèçíà÷åí êóëò êúì ñëúíöåòî è ìåñå÷èíàòà âúðõó ðàçëè÷íè îò æàíðîâà ãëåäíà òî÷êà ôîëêëîðíè òåêñòîâå, ðàçâèâàùè ìîòèâà çà ò.íàð. „ñëúí÷åâà æåíèòáà“. È òàçè ðàáîòà èìà ñúïîñòàâèòåëåí õàðàêòåð: àâòîðúò ïðèâëè÷à çà ñðàâíåíèå áúëãàðñêè, ñðúáñêè, ïîëñêè è èçòî÷íîñëà-âÿíñêè ìàòåðèàë. Ñëúíöåòî è Ìåñåöúò êàòî îäóøåâåíè ñúùåñòâà – äåìè-óðçè – çàåìàò âàæíî ìÿñòî â ñëàâÿíñêèÿ ìèòîëîãè÷åí „îáðàç íà ñâåòà“. Äîêòîðñêàòà äèñåðòàöèÿ å ïîñâåòåíà íà íÿêîè àñïåêòè íà ñîëàðíèÿ êóëò â

ðèàë ñå ãðóïèðà îñíîâíî îêîëî ôîëêëîðíè òåêñòîâå (ëåãåíäè, ïðåäàíèÿ, ïåñíè, ìåìîðàòè), íî ñúùî òàêà è ëèòåðàòóðíè ïðîèçâåäåíèÿ, êúäåòî ìîãàò äà ñå îòêðèÿò ñëåäè îò ñîëàðåí èëè ëóíàðåí êóëò.  íàó÷íàòà ëèòåðàòóðà ñúùåñòâóâàò èçñëåäâàíèÿ, çàñÿãàùè íÿêîè ñòðàíè íà áëèçíà÷íèÿ êóëò â ìè-òîëîãè÷íèÿ îáðàç íà ñâåòà ïðè ñëàâÿíèòå, íî òîâà ñà ïî-ñêîðî íàáëþäåíèÿ îò îáù õàðàêòåð. Ðàáîòàòà ùå áúäå îïèò çà ïî-ïúëåí ïðåãëåä è àíàëèç íà ñúùåñòâóâàùèÿ êîðïóñ òåêñòîâå è ðåêîíñòðóêöèÿ íà ïúðâè÷íè íàðîäíè âÿðâàíèÿ è ïðåäñòàâè, êàêòî è âðúçêàòà èì ñ õóäîæåñòâåíàòà ëèòåðàòóðà. Îáùèÿò õðîíîëîãè÷åí ñïèñúê íà âñè÷êè ïàëåîñëàâèñòè÷íè ïóáëèêàöèè è êîíôåðåíöèè â Êàòåäðàòà ïî þæíîñëàâÿíñêè ôèëîëîãèè íà Ëîäçêèÿ óíè-âåðñèòåò26_{, ñïîìåíàòè â íàøèÿ ïðåãëåä, å ñëåäíèÿò:} Ïóáëèêàöèè:

– Ziemscy anio³owie – niebiañscy ludzie. Anachoreci w bu³garskiej literaturze i kulturze, wybór i wstêp G. Minczew, Wydawnictwo Orthdruk, Bia³ystok, 2002;

– Minczew, G. Œwiêta ksiêga – ikona – obrzêd. Teksty kanoniczne i pseudokanoniczne a ich funkcjonowanie w sztuce sakralnej i folklorze prawos³awnych S³owian na Ba³kanach, Wydawnictwo Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ, 2003;

– Apokryfy i legendy starotestamentowe S³owian po³udniowych, wybór i red. G. Minczew, M. Skowronek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloñskiego, Kraków, 2006;

– Z³ota moneta za s³owo. Bu³garskie bajki i legendy ludowe, wybór i wstêp G. Minczew, Wydawnictwo Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ, 2006;

– Symeon z Tessaloniki, O œwi¹tyni Bo¿ej, prze³. A. Maciejewska, red. G. Minczew, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloñskiego, Kraków, 2007; – Beniamin, abp Ni¿nego Nowogrodu i Arzamasu, Nowe Tablice czyli o cerkwi,

liturgii, nabo¿eñstwach i utensyliach cerkiewnych (wybór), prze³. I. Petrov, red. G. Minczew, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloñskiego, Kraków, 2007;

– Skowronek M., „Œwiat ca³y ma Ciê za obroñcê“. Micha³ Archanio³ w kulturze S³owian prawos³awnych na Ba³kanach, Wydawnictwo Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ, 2008;

– Biblia Slavorum Apocryphorum. Novum Testamentum, red. G. Minczew, M. Skowronek, I. Petrov, Wydawnictwo „Piktor“, £ódŸ, 2009;

26 _{Ôîðìàëíîòî îáîñîáÿâàíå íà ñïåöèàëíîñò „Ïàëåîñëàâèñòèêà è íàðîäíà êóëòóðà” â}

– „Miêdzy Wschodem a Zachodem. Proza retoryczno-kaznodziejska w krajach po³udniowos³owiañskich“, Ëîäç, 23–24 àïðèë 2004 ã. Ìàòåðèàëèòå ñà ïóáëèêóâàíè â: „Po³udniowos³owiañskie Zeszyty Naukowe. Jêzyk – Literatura – Kultura“, 2/2005. Homiletyka;

– „Biblia Slavorum Apocryphorum. I. Vetus Testamentum“, Ëîäç, 19–21 îêòîìâðè 2006 ã. Ìàòåðèàëèòå ñà ïóáëèêóâàíè â: „Fundamenta Europaea“, fasc. VI–VII, rocznik IV, 2007; „Po³udniowos³owiañskie Zeszyty Naukowe. Jêzyk – Literatura – Kultura“, 4/2007;

– „Biblia Slavorum Apocryphorum. II. Novum Testamentum“, Ëîäç, 15–17 ìàé 2009 ã. Ìàòåðèàëèòå ñà ïóáëèêóâàíè â: Biblia Slavorum Apocryphorum. Novum Testamentum, red. G. Minczew, M. Skowronek, I. Petrov, Wydawnictwo „Piktor“, £ódŸ, 2009. Íàêðàÿ òðÿáâà îùå äà ñå ñïîìåíå çà äâå ëîäçêè åçèêîâåäñêè ðàáîòè, êîèòî, ìàêàð ÷å íå áÿõà ïîäãîòâåíè â ðàìêèòå íà ñïåöèàëíîñò „Ïàëåîñëàâèñ-òèêà è íàðîäíà êóëòóðà“, ñà ïîñâåòåíè íà äèàõðîííè ïðîöåñè â áúëãàðñêèÿ åçèê è àíàëèçèðàò ñðåäíîâåêîâåí ïèñìåí ìàòåðèàë îò ëèíãâèñòè÷íà ãëåäíà òî÷êà. Òå ñà ïóáëèêóâàíè êàòî ìîíîãðàôèè íà áàçàòà íà çàùèòåíè äîêòîðñêè äèñåðòàöèè. Ïúðâàòà (íà È. Ïåòðîâ) å ïîñâåòåíà íà èçðàçÿâàíåòî íà ïîëèïðå-äèêàòèâíèòå ñòðóêòóðè â ðàçâèòèåòî íà áúëãàðñêèÿ åçèê27_{, à âòîðàòà (íà À.} Êà-âåöêà îò ñïåöèàëíîñò „Åçèêîçíàíèå“ íà Êàòåäðàòà) – íà èçðàçÿâàíåòî íà êàòåãîðèÿòà îïðåäåëåíîñò/íåîïðåäåëåíîñò â ðàçâèòèåòî íà áúëãàðñêèÿ è íà ñðúáñêèÿ åçèê28_.

Èâàí Ïåòðîâ è Ëóêàø Ìèøåëñêè

27 _{Petrov, I. Wyra¿anie struktur polipredykatywnych w rozwoju jêzyka bu³garskiego,}

Wydawnictwo Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ, 2007.

28 _{Kawecka, A. Okreœlonoœæ/nieokreœlonoœæ w rozwoju jêzyka bu³garskiego i}