dr hab. inz. arch. Jan Pallado prof. nzw. w Pol.
6
1. Politechnika Slqska Wydziaf Architektury ul. Akademicka 7 4 4 - 100 GliwiceRecenzja pracy doktorskiej
pani mgr inz. arch. Kamili Ciesli - Gateczki
p.t. „Ksztattowanie wspotczesnych obiektow funkcji nauki oraz ich rola w przestrzeni miejskiej. Wybrane obiekty”
1. Podstawa recenzji
Podstaw^ form aln^ niniejszej recenzji jest zlecenie Dziekana Wydziafu Architektury Politechniki &ls|_skiej prof. dr hab. inz. arch. Krzysztofa Gasidty oraz praca doktorska pani mgr inz. arch. Kamili Ciesli - Gateczki, w formie wydruku і w wersji elektronicznej.
2. Charakterystyka formalna
Rozprawa doktorska pani mgr inz. arch. Kamili Ciesli - Gateczki, pod tytutem „Ksztattowanie wspotczesnych obiektow funkcji nauki oraz ich rola w przestrzeni miejskiej”, zostata wykonana na Wydziale Architektury Politechniki Slqskiej pod kierunkiem prof. dr hab. inz. arch. Niny Juzwy. Sktada si? z dwoch obszernych tomow wydruku komputerowego formatu A4 і wersji elektronicznej na ptycie CD. Podzielona zostata na 5 cz?sci, z ktorych cz?sc „Badania wtasne” znajduje si? zarowno w pierwszym, jak і w drugim tomie, со obrazuje schemat zamieszczony na poczqtku obu tomow.
W tomie I, oprocz wymienionych pi?ciu cz?sci (rozdziatow), znajduje si? jeszcze rozdziat „6. Spis і zrodta ilustracji” oraz rozdziat „7. Bibliografia”. Tom ten, wraz ze strong tytutow^ і spisem tresci, liczy 200 stron, w tym nienumerowane, lecz uwzgl?dnione w сіади numeracji strony tytutowe rozdziatow (z wyj^tkiem strony tytutowej rozdziatu pierwszego, со jednakze kompensuje omytkowe wliczenie do numeracji pierwszej strony oktadkij.W tomie I znajduje si? 123 ilustracje о numeracji przypisanej rozdziatom, a w przypadku rozdziatu 4. takze podrozdziatom. Ponadto w tomie tym znajduje si? jedna tabela bez numeru і podpisu (s. 21) oraz 3 wielostronicowe tabele prezentuj^ce 3 grupy analizowanych obiektow, liczqce tqcznie 150 pozycji (s. 88 - 119). Bibliografia liczy 217 pozycji, w tym 36 internetowych, ponadto wymieniono tu 46 norm.
Tom II sktada si? z czterech rozdziatow: wprowadzenia oraz trzech rozdziatow prezentuj^cych trzy grupy badanych obiektow. Liczy 145 stron, w tym 5 stron ponumerowanych cyframi rzymskimi, 85 - cyframi arabskimi і 55 nienumerowanych, w tym 20 dwustronicowych tabel, sktadajqcych si? z cz?sci formatu A4 і A3, oraz 10
tabel jednostronicowych. Tom ten, na stronach numerowanych, zawiera jeszcze 4 nienumerowane tabele oraz 103 ilustracje, о numeracji skorelowanej z numeracy grup projektow.
tqcznie praca liczy 345 stron, zawiera 226 numerowanych ilustracji oraz 33 duze tabele, jedno - , dwu - і wielostronicowe, rozmieszczone na 102 arkuszach formatu A4, zawierajqce, oprocz danych і zwi?zfych opisow, ponad 200 dodatkowych ilustracji, w formie map, planow, rysunkow і zdj?c.
3. Ocena formalna
Praca ma atrakcyjn^ form? graficznsi і czytelny podziaf na rozdziafy, podkreslony barwnymi stronami tytutowymi. Liczne tabele maj^ przejrzysty, powtarzalny uktad, utatwiaj^cy lektur? і umozliwiaj^cy dokonywanie porownah. Korzystne jest zroznicowanie uktadu typograficznego stron і dostosowanie go do logiki wywodu, z tabelami і ilustracjami zblokowanymi lub umieszczonymi w tekscie. Zdj?cia s^ na ogot bardzo dobrej jakosci, rysunki - nie zawsze.
Praca jest bardzo obszerna і stusznie zostata podzielona na dwa tomy, z ktorych drugi - zdaniem recenzenta - powinien bye nazwany aneksem, a jego zwi^zek z trzecim rozdziafem pracy wystarczyto zasygnalizowac we wst?pie. Schemat,
z ktorego wynika, ze „Badania wtasne” znajduj^ si? w obii tomach, zamiast utatwiac, utrudnia lektur? pracy. Nie utatwia tez lektury brak konsekwencji w numeracji (b?dz nie) stron, tabel і rysunkow.
Doktorantka pisze о sobie wielokrotnie, (poczynaj^c od oktadki), ze jest autorem pracy. Istnieje obecnie silna tendencja do tworzenia nowych, zenskich form rzeczownikow okreslaj^cych zawod, stanowisko itp., tarn gdzie dotychczas istniaty tylko formy m?skoosobowe (menedzerka, psycholozka). Wydaje si?, ze
w odniesieniu do kobiety, ktora przygotowafa omawianq dysertacj?, bardziej wtasciwe byfoby stosowanie ugruntowanego w j?zyku polskim sfowa „autorka”. Pozwol? sobie tak wtasnie tytuiowac Pani^ Kamil? Ciesl? - Gafeczk? w dalszym сіади niniejszej recenzji.
Autorka badata obiekty, w ktorych prowadzi si? badania. Та zbieznosc poj?c prowadzi niekiedy do trudnosci w klarownym przeprowadzeniu wywodu. Na przyktad w tomie I na stronie 8 czytamy: „Badania maj^ na celu m.in. ukazac zwiqzek rozwiqzari (niezr?cznosc stylistyczna, ale nie о ni^tu chodzi) przestrzennych
z zakresem innowacyjnosci badan naukowych. Roznorodnosc problematyki badawczej odzwierciedlona jest w roznorodnosci rozwiqzan przestrzennych.” Nie jest jasne, czy chodzi о „problematyk? badawcz^” w ogole, czy о problematyk? omawianej dysertacji. Zapewne to pierwsze, w przeciwnym razie zdanie to byfoby fafszywe, opacznie opisujqee zaleznosc mi?dzy badaniami і ich przedmiotem.
W formutowaniu notek bibliograficznych istnieje obecnie tendencja do unikania zarowno kursywy, jak і cudzystowow, gdzie to, со jest tytutem ksi^zki, czasopisma, artykutu b^dz rozdziatu, wynika wyt^cznie z usytuowania tej informacji w notce. Tymczasem autorka w tekscie і bibliografii, wyroznia tytuty ksi^zek, czasopism,
rozdzialow, і artykulow, w jednakowy, podwojny sposob: kursywq і cudzyslowem. Wystarczyloby jedno z tych wyroznieh, albo w odniesieniu do ksi^zki і czasopisma, albo rozdzialu і artykulu, albo tez, na przyklad, tytutu ksiqzki і czasopisma kursyw^, a rozdzialu і artykutu - cudzyslowem. Kazdy z tych sposobow bylby lepszy і bardziej czytelny niz przyj^ty przez autork^, zwlaszcza w odniesieniu do notek odnosz^cych si$ do artykulow і rozdzialow. W niektorych tytulach polskoj^zycznych ksiqzek autorka nieslusznie wyroznia wielk^ liters wszystkie slowa, na przyklad: „Architektura і Urbanistyka Wspofczesnego Przemysfu” (s. 12, 23 і inne), w niektorych tytulach anglojezycznych - odwrotnie, uzywa matych liter, wbrew regule tego j^zyka, np. „ The limits o f growth” czy „ The problems of human environment’ (s. 26), a czasem, niekonsekwentnie, cz^sc slow rozpoczyna od duzej, a cz^sc od malej litery: „Building type basic for Research Laboratories (s. 29).
Autorka dysertacji ma pewne trudnosci z prawidlowym pod wzgl^dem j^zykowym stosowaniem obcoj^zycznych nazw wlasnych і nazwisk. W jednym tylko zdaniu na stronie 7 dowiadujemy si§, ze The Salk Institute miesci si§ „in La Jolla", ale
,,w Californi” (pisanej przez „С”), autorstwa „Louis I. Kahn” (w mianowniku). Nazwisko tego znakomitego architekta pojawia si§ to w prawidlowej formie, jako „Kahn”, to jako „Khan”. Na stronie 27 wyst^puj^ na przyklad obie formy, prawidlowa і nieprawidlowa, w odst^pie zaledwie paru linijek. Na stronie 28 autorka zmienila mu imi^ z „Louis” na „Louise”. W innych miejscach autorka stosuje apostrof przy odmianie obcoj^zycznych nazwisk, takze tarn, gdzie jest to b^dem, jak na przyklad: „Watch’a”, „Heinekamp’a” (na tejze stronie 7), „Allen’a”, czy „Hauptman’a” (s. 11), і tak dalej. Centrum Badawcze „Panta Rhei” ma bt^dnq pisowni^ („Pantha Rei”), і to w ostatniej, prezentuj^cej linijce podsumowania (t. I, s. 180).
Autorka bez powodu zast^puje oryginalne nazwy wlasne - angloj^zycznymi, na przyklad „International Building Exhibition (...) (ІВА)” (t. I, s. 76), czy „Research and Multimedia Center - Grappa Nardini” (t. II, s. 109), a zwlaszcza „Copernicus Science Center, Warsaw, Poland” (t. II, s. 127). Powoduje to trudnosci z identyfikacjq obiektow, ktorych nazwy wyst^pujq w roznych, nie zawsze spojnych, wersjach j^zykowych, na przyklad „Budynek Laboratorium Biokatalizy” z tomu II to w tomie I po prostu „Biokatalyse", a „Budynek dydaktyczno - laboratoryjny ABC” to w wersji angielskiej „ABC Academic Biomedical Centre” (tom II, tabela 17). W calej wielostronicowej, tabelarycznej prezentacji obiektow w tomie I (s. 88 - 188) nazwy obiektow saL angloj^zyczne, niezaleznie od kraju w ktorym si<? znajdujq, z kilkoma wyjqtkami, na przyklad Miasto Nauki (nazwa z tomu I, s. 168) w Belval
w Luksemburgu ma tu nazw§ „City of Science, Research and Technology”, przy czym nazwy poszczegolnych obiektow tego kompleksu sq juz francuskie. Z kolei Europejskie Laboratorium Fizyki Cz^stek Elementarnych w Genewie ma nazw^ polskq, podczas gdy nast^pne w kolejnosci Centrum Nauki Kopernik - angielskq, podobnie jak we wspomnianym juz miejscu w tomie II.
Liczebniki porzqdkowe, zamiast z kropkq pisane sq z koncowkq fleksyjn^: „90 - te” (tom I, s. 18), „70 - te” (tom I, s. 26), „60 - tych” (t. I, s. 66), a nawet „30 - (t. II, s. 87); takze z cyframi rzymskimi: „II - go”, „III - go” (s. 134). Podobne kohcowki pojawiaj^ si§ zamiast odmiany liczebnikow (lub pozostawienia zapisu cyframi) np. ,,6 0 -c iu ” (t. I, s. 129), „50 - ciu” (t. I, s. 1 3 6 ),„2 0 -tu ” (t. I, s. 169).
Zdarzaj^ si§ takze, niestety, bf§dy typu „koszt metra kwadratowego (...) kosztowac b^dzie ...” (t. I, s. 151), albo, со gorsza „konta prostego” (t. I, s. 149 і 179).
Zte wrazenie robi? dose liczne btpdy literowe. W samym tylko spisie tresci tomu I s^ az cztery takie btpdy (pozyeje: 2, 2.2.2, 4.1.9 і 4.2)
4. Charakterystyka merytoryczna
Tematem pracy sq nowoczesne obiekty і zespoty о charakterze naukowo
-- badawczym oraz stuzpce upowszechnianiu wiedzy, w szczegolnosci ich uzytkowanie і sposob ksztattowania, jako pojedynczych obiektow, ale takze kompleksow urbanistycznych. Mysl^ przewodniq rozprawy jest ukazanie tendencji w ksztaltowaniu tego rodzaju obiektow і ich zespotow w powi^zaniu ze specyfik^ prowadzonej w nich dziatalnosci, poprzez usystematyzowanie ich uktadow funkcjonalno - przestrzennych oraz rodzajow ich uczestnictwa w procesach rozwojowych wspotczesnych miast.
Rolp tez, bpdz hipotez, petni^w dysertacji pytania badawcze. Dotycz^one obecnej і przysztej roli obiektow badawczo - rozwojowych w podnoszeniu jakosci
і ksztattowaniu wizerunku srodowiska miejskiego.
Ttem rozwazan jest omowienie historycznych rozwi^zan obiektow naukowo
-- badawczych w powi^zaniu z rozwojem wiedzy, cywilizacji і aktywnosci gospodarczej ludzi oraz zjawisk, maj^cych wptyw na ksztattowanie wspotczesnych obiektow stuzqcych prowadzeniu badan naukowych.
Kryterium wyboru obiektow do badan byty: a) podziat czasowy: lata 1995 - 2010,
b) lokalizacja: w miastach lub przy granicach miast (z wyjqtkiem niewielkiej grupy obiektow pozaeuropejskich),
c) rodzaj prowadzonych badan: zarowno podstawowe, jak і stosowane, d) walory estetyczne,
e) dost?pnosc zrodet informacji.
Badane obiekty zostaty przez autork? pracy podzielone na trzy grupy: obiekty europejskie, pozaeuropejskie oraz obiekty stuz^ce upowszechnianiu wiedzy. Do badan kazdej z nich zastosowane zostaty nieco inne metody і narz?dzia badawcze, со ma odzwierciedlenie w zakresie і sposobie prezentacji ich wynikow.
Z pierwszej grupy 83 zaprezentowanych w pracy obiektow europejskich (jeden
z nich, budynek ABC w Utrechcie, nie zostat uj?ty w tabeli zbiorczej, liczqcej 82 pozyeje) przebadano 20 (choc w petnym zestawieniu zaznaczono ich 28), przedstawiaj^c zgromadzone informacje і wyniki analiz w rozbudowanych tabelach. Z drugiej grupy, licz^cej 41 przyktadow pozaeuropejskich, przebadano 6, prezentujqc material badawczy і wyniki analiz gtownie w formie opisowej, uzupetnionej tabelami, rysunkami і zdj?ciami. Z trzeciej grupy, 27 obiektow stuzqcych upowszechnieniu wiedzy, przebadano 4; wyniki badan przedstawiono w postaci tekstu, rysunkow і zdj?c.
Wnioski z badan przedstawiono w tomie I, w obszernym, licz^cym ponad 50 stron rozdziale. W rozdziale tym pojawia si? wiele nowych informacji, a takze nie omowione wczesniej obiekty і kompleksy naukowo - badawcze і dydaktyczne. Zaprezentowano ponownie kilka wczesniej omowionych obiektow, ilustrujqc nimi
zaproponowanq typologi? struktury funkcjonalno - przestrzennej obiektow naukowo - badawczych, obejmuj^cq. obiekty о strukturze uniwersalnej, obudowane struktury technologiczne і pozostate, wsrod ktorych wyrozniono megastruktury і wspotczesne centra nauki. Wnioski zilustrowane s^ kilkoma autorskimi schematami.
Rozwazania kohczy szesciostronicowe podsumowanie. Podkreslono w nim znaczenie obiektow naukowo - badawczych jako katalizatorow przemian jakosciowych srodowiska zbudowanego, uwarunkowania і zasady lokalizacji takich obiektow w strukturze miasta oraz kierunki ksztattowania nowoczesnych obiektow naukowo - badawczych, przede wszystkim jako elastycznych, otwartych struktur funkcjonalno - przestrzennych, sprzyjaj£[cych komunikowaniu si? naukowcow w celu wzajemnej inspiracji. Wyrozniono dwa sposoby ksztattowania formy architektonicznej tego rodzaju obiektow, na zasadzie zgodnosci b^dz kontrastu z otoczeniem, przypisuj^c ten drugi sposob ksztattowania obiektom realizowanym ze srodkow prywatnych, gdzie zwi?kszone naktady finansowe przeznaczane s^ cz?sto na kreowanie wizerunku inwestora poprzez intryguj^c^ architektur?.
5. Ocena merytoryczna
Podj?cie przez doktorantk? problematyki ksztattowania nowoczesnych obiektow naukowo - badawczych zastuguje na bardzo wysokq ocen?. Obiekty te stuzq rozwojowi wiedzy, ktora w wi?kszym niz kiedykolwiek stopniu decydowac b?dzie 0 rozwoju ludzkosci. Jest to wi?c problem wielkiej wagi, stabo rozpoznany, a przy tym fascynujqcy ze wzgl?du na zwiqzek naukowej і artystycznej kreatywnosci, wyrazajqcy si? w nowatorskiej architekturze tego rodzaju obiektow і ich stymulujqcej roli w rozwoju wspotczesnych miast. Ten drugi aspekt zostat, niestety, nadmiernie wyeksponowany w pytaniach badawczych (s. 9) w stosunku do tresci rozprawy,
w ktorej dominujq zagadnienie architektoniczne.
W pracy potozony zostat nacisk na gromadzenie і porzqdkowanie bardzo interesuj^cych і szczegotowych informacji, kosztem analiz.i wnioskowania. Metody 1 narz?dzia badawcze zostaty prawidtowo dobrane do tak zaplanowanych badan. Dominujq wi?c studia literatury, zrodet internetowych і dokumentacji projektowej, a takze, szczegolnie wartosciowe, badania in situ, w postaci kwerend, dokumentacji fotograficznej і wywiadow. Usystematyzowany materiat badawczy, zawarty zwtaszcza w tresciwych, zunifikowanych tabelach, nie zostat niestety w petni wykorzystany dla przeprowadzenia klarownego wywodu, obejmujqcego zestawienia zebranych danych, ich analiz? і syntez? wynikow.
Na przyktad w rozdziale „Identyfikacja problemu” autorka przedstawia wtasne propozycje typow budynkow і ich uktadow funkcjonalnych, opartych na schematach Dietera Gromlinga (tom I, s. 79 і 80). Те mato przekonuj^ce schematy (uktady linearne to w nich takze krzyz grecki і litera „Н”) mogfy zostac zweryfikowane
w oparciu о badania wtasne autorki, ktora w tabelach trafnie zidentyfikowata kilka rozwi^zan funkcjonalnych charakterystycznych dla obiektow naukowo - badawczych, a nie uwzgl?dnionych w typologii Gromlinga, takich jak uktad linearny plus hala, atrialno - linearny czy uktady ztozone, ktore mozna byto dalej klasyfikowac,
a takze kapitalne przyktady uktadow wielotraktowych (podczas gdy Gromling poprzestaje na trojtrakcie). Mogta powstac oryginalna klasyfikacja typologiczna uktadow funkcjonalnych nowoczesnych obiektow naukowo - badawczych,
uwzglQdniaj^ca na przyklad, specyficzne dla tych obiektow, „strefy wzajemnej inspiracji”. Так siQ, niestety, nie stalo .
W rozdziale I, na stronach 83 і 84, autorka przedstawila piQC kryteriow wyboru przykladow do analizy. Jednym z nich s£[ „walory architektoniczne / uroda architektoniczna” (s. 84). Bogaty material ilustracyjny і opisowy, dokumentuj^cy owe walory, nie doczekal siq niestety wnikliwej analizy ani oryginalnych konkluzji.
W ponadpiQcdziesiQciostronicowym rozdziale „Wnioski” „architektonicznej urodzie” obiektow poswi^cono tylko dwie strony (t. I, s. 148 і 149), z czego pot strony zajmuj^ fotografie przyktadowych obiektow (w tym jednego о w^tpliwej raczej urodzie), okoto strony poswi^cono architektom і procedurom ich wyboru, a „urodzie” obiektow zaledwie kilka ogolnikowych zdah. W ten sposob, podobnie jak w przypadku uktadow funkcjonalnych, badanie kompozycji przestrzennej і formy architektonicznej obiektow nie zostato zakohczone (choc moglo) wyrazistymi wnioskami. Tytul dysertacji, „Ksztattowanie wspolczesnych obiektow funkcji nauki...” obiecywal w tym zakresie znacznie wiQcej.
Niedobor materialu badawczego, dotycz^cego roli „obiektow funkcji nauki”
w przestrzeni miejskiej, w tomie II „Badania wlasne” zostal cz^sciowo zrekompensowany w tomie I, w rozdziale „Wnioski”, przez wprowadzenie nowych informacji і prezentacjQ nowych przykladow. Zaburza to strukturQ pracy (wnioski to nie miejsce na prezentacjQ materialu badawczego) і rozmywa faktyczne wnioski z badan. Na przyklad w podsumowaniu podrozdzialu 4.2., poswiQconego problematyce urbanistycznej, autorka przytacza kilka przykladow dla zilustrowania zawartych w pytaniach badawczych ( s. 9) tez о pozytywnej roli obiektow R & D w przemianach jakosciowych і wizerunkowych srodowiska miejskiego. Tymczasem nieco wczesniej (s. 155 і 156) sama przytacza liczne argumenty za lokalizacjq_ tych obiektow na obrzezach і poza miastem, со przeciez nieuchronnie prowadzi do ekspansji terytorialnej miasta, sprzecznej z proekologicznymi zasadami Miasta Zwartego (Compact City).
Zasadniczo klarowny podzial dysertacji na rozdziaty budzi jednak pewne wqtpliwosci po zapoznaniu siQ z zawartosci^ rozdzialow 3, 4 і 5 w tomie I і calego tomu II. Dominujq. w nich prezentacje obiektow, a ilustracje і cale partie tekstu bywajq. powtarzane w roznych miejscach pracy. Na przyklad w rozdziale „Wnioski” prezentowane s^ ponownie przyklady z tomu II. W tomie II z kolei, w tabelach, kopiowane s^ literalnie opisy lokalizacji (tabele 1, 2, 3, 4 і 9). Ilustracja 1.1. ze strony 8 zostala skopiowana na stronie 73 jako ilustracja 2.64. Pocz^tek „Wprowadzenia” do tomu II jest коріз. tekstu z tomu I, s. 11 і 12, a przypis 10 ze strony 120 tego tomu jest powtorzeniem analogicznego przypisu ze strony 52. Dlugi akapit ze stron 124 і 125 rozdzialu „Wnioski z badah wlasnych” zostal powtorzony na stronie 180, jako puenta rozdzialu „Podsumowanie”, і to z tym samym cytatem z Einsteina. Powtorzenia te w niektorych przypadkach s^ zamierzone і mialy sluzyc wygodzie czytelnika. Efekt jest przeciwny do zamierzonego. Powtorzenia podwazaj^. wiarygodnosc pracy, a brak odsylaczy odbiera czytelnikowi jedn^ z mozliwosci sledzenia struktury wywodu. Zabieg ten jest nie do przyj^cia zwlaszcza w podsumowaniu, ktore wymaga syntetycznego uj^cia wczesniejszych tresci, a nie ich powtarzania.
Wqtpliwosci budzi uzyty w tytule termin „obiekty funkcji nauki”. Bardziej odpowiednim terminem, czpsto zreszt^ stosowanym w tekscie pracy, byfyby „obiekty naukowo -- badawcze” analogicznie do obiektow mieszkalnych, przemystowych czy sakralnych, albo „obiekty badawczo - rozwojowe”, jako ttumaczenie angielskiego terminu „Research & Development”. Argumentem za tym drugim rozwiqzaniem jest fakt, ze autorka dysertacji sama utozsamia obiekty funkcji nauki z obiektami R & D, piszpc na przyktad na stronie 7 о e fe k c ie budynku funkcji nauki, nazywanego rowniez research & development...”, czy tez na stronie 9: „...obiekty funkcji nauki (zwane rowniez obiektami Research & Development)...” - podobne okreslenie wystppuje takze na stronie 73.
Inna rzecz, ze nie jest to jedyny przejaw braku konsekwencji w stosowaniu kluczowych dla pracy terminow і klasyfikacji. Na przyktad:
a) W wyliczeniu okreslajpcym „obiekty funkcji nauki”, zawartym juz w drugim zdaniu dysertacji, na stronie 7, obiekty R & D wymienione s^obok m.in. instytutow
naukowo - badawczych. Tymczasem ponizej, na tej samej stronie, instytuty naukowo - badawcze wymienione sq jako jeden z rodzajow obiektow R & D. b) Na stronie 7 і 8 autorka deklaruje prezentacjp w pracy zagadnieri zwiqzanych z powstaniem і rozwojem trzech grup obiektow: laboratoriow naukowo
badawczych, obiektow zgrupowanych w dzielnice lub parki naukowo
-- technologiczne oraz obiektow, ktore nie tylko rozwijaj^, ale takze upowszechniajq wiedzp. Widoczny jest brak w tym zestawieniu obiektow szkolnictwa wyzszego, zarowno w perspektywie architektonicznej (obiekty naukowo - dydaktyczne czy tez badawczo - dydaktyczne), jak і urbanistycznej (kampusy, dzielnie akademickie). Pojawiajq sip one natomiast dalej, we wnioskach, w postaci prezentacji kampusow: Uniwersytetu Warszawskiego (s. 152), Uniwersytetu Luksemburskiego (s. 156) czy Uniwersytetu Kopenhaskiego (s. 162). Ponadto, ponad potowa obiektow szczegotowo zaprezentowanych w tomie II to obiekty usytuowane w obrpbie kampusow uniwersyteckich, a niektore z nich to po prostu budynki wydziatow bpdz instytutow.
Niezaleznie od wyraznie okreslonych kryteriow wyboru przyktadow (tom I, s. 83 і 84), struktura wybranego ostatecznie zestawu obiektow do analizy budzi wqtpliwosci. Juz w petnym zestawieniu 150 obiektow zaledwie 4 przeznaczone s^ do prowadzenia badan w zakresie nauk humanistycznych, spotecznych і sztuki. Wsrod wybranych 20 obiektow grupy I az 14 (a wipe ponad 2/3) to przykfady z terenu Niemiec, w tym 5 zlokalizowanych jest w obrpbie tego samego kompleksu Berlin Adlershof, a 4 kolejne to obiekty tego samego Towarzystwa im Маха Plancka. Wydaje sip, ze przyjpte przez autorkp kryterium dostppnosci materiatow wzipto tu gorp nad zasadq reprezentatywnosci wybranego zestawu przyktadow. W grupie II, zawierajqcej tylko 6 przyktadow, zastanawiajq roznice wielkosci poszczegolnych obiektow. Najmniejszy z nich ma powierzchnip 700 m2 , najwipkszy - ok. 150.000 m2 Najwipksze jednak w^tpliwosci budzi sktad grupy III, licz^cej zaledwie 4 obiekty, z ktorych pierwszy to palmiarnia (wielkosci gliwickiej), drugi to bardzo ciekawy, ale maty obiekt promocyjny, trzeci to muzeum. Wtasciwie tylko czwarty, Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, odpowiada uzytemu w nazwie tej grupy obiektow terminowi „centrum nauki”.
6. Podsumowanie
Pani mgr inz. arch. Kamil Ciesla - Gateczka podj?ta temat wazny, aktualny
і skierowany ku przysztosci, ktor^ w duzej mierze ksztattowac b?dzie dziatalnosc cztowieka oparta na wiedzy, rozwijanej dzi?ki badaniom naukowym prowadzonym w nowoczesnych osrodkach naukowo - badawczych. Na uznanie zastuguje rozlegty obszar badan, obejmujqcy obiekty о zroznicowanej skali і profilu prowadzonej dziatalnosci, usytuowane w najrozniejszych kontekstach przestrzennych, maj^ce postac pojedynczych obiektow, ale takze zespotow urbanistycznych, powstatych jednorazowo lub w wyniku wieloletnich procesow rozwojowych.
Rozlegtosc obszaru badah data w efekcie duzy zasob uporz^dkowanych, cz?sto bardzo szczegotowych informacji о wspotczesnych obiektach і kompleksach naukowo badawczych, a obj?cie badaniami obiektow nowych, wyrozniajqcych si? -- jak pisze autorka -- „architektoniczn^ urodq”, dato oryginalny, sugestywny obraz nowatorskiej, „poszukuj^cej” architektury, odzwierciedlaj^cej z jednej strony innowacyjnosc kierunkow і sposobow prowadzenia badan naukowych, z drugiej -- d^zenie do tworzenia atrakcyjnego architektonicznego wizerunku instytucji, organizacji і przedsi?biorstw inwestujqcych w nauk?.
Metody і narz?dzia badawcze zostaty trafnie dobrane do rozlegtej problematyki pracy, z uwzgl?dnieniem zroznicowanej dost?pnosci zrodet. J?zyk pracy jest jasny і komunikatywny, choc nie wolny od bt?dow, zwtaszcza przy liczebnikach porz^dkowych oraz pisowni і odmianie nazwisk і nazw obcoj?zycznych.
Opiniowane opracowanie jest obszerne і wnikliwe, nie pozbawione jednak mankamentow, wynikajqcych gtownie z nadmiaru materiatu badawczego. Nalez^ do nich:
a) niezbyt jasna struktura pracy, w tym zwtaszcza umieszczenie rozdziatu trzeciego w drugim tomie pracy oraz nadmiernie rozbudowane wnioski (rozdziat 4), stabo skorelowane z zaprezentowanym materiatem badawczym,
b) dobor przyktadow, budz^cy w niektorych przypadkach wqtpliwosci со do ich reprezentatywnosci,
c) niekonsekwentne stosowanie przyj?tej nomenklatury, klasyfikacji і typologii, d) bt?dy j?zykowe і edytorskie.
Praca, ze wzgl?du na duze walory poznawcze і oryginalnosc uj?cia, po usuni?ciu wyzej wymienionych mankamentow, powinna zostac opublikowana.
Autorka dysertacji wykazata w niej opanowanie warsztatu naukowego і umiej?tnosc samodzielnego prowadzenia pracy naukowo - badawczej, a takze ogoln^ wiedz? w dyscyplinie naukowej Architektura і Urbanistyka.
7. Wniosek
Stwierdzam, ze rozprawa doktorska pani mgr inz. arch. Kamili Ciesli - Gateczki pod tytutem „Ksztaftowanie wspolczesnych obiektow funkcji nauki oraz ich rola
w przestrzeni miejskiej” spelnia wymagania artykufu 13. ustawy z dnia 14 marca 2003 г. о stopniach naukowych і tytule naukowym oraz о stopniach і tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z pozniejszymi zmianami) і wnosz^ о jej dopuszczenie do publicznej obrony.
