"Conrad i Polska", Jerzy Pietrkiewicz, "Twórczość" nr 1 (1974) : [recenzja]

Hanna Filipkowska

"Conrad i Polska", Jerzy Pietrkiewicz,

"Twórczość" nr 1 (1974) : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 17/53, 229

(II) PIETRKIEWICZ Jerzy: Conrad i Polska. "Twórozość" 1974 nr 1 s. ?1 —81.

Praoa ukazuje Conrada jako jednego z wielu "dobrowolnych

wygnańoów, badających z daleka sumienia swoioh narodów".Stosu­

nek Conrada do Polski porównany tu jest z postawą Chopina i

Norwida, którzy podobnie jak autor "Lorda Jima" dojrzewali w

obcym środowisku. Dramatyczność tej postawy, kształtująoej się w ustawicznym napięciu między ideallzaoją a zaostrzonym kryty­ cyzmem wynikłym z oddalenia, buntem wobeo własnego narodu i po­ czuciem solidarności, przedstawia autor jako zasadniczy j 'czynnik

w kształtowaniu się osobowości tych twórbów. Szczególną fpow-

ściągliwość Conrada, jego milczenie w sprawach polskich,tłuma-

ozy sytuacją pisarza, którego integracja z kulturą nowej oj­

czyzny dokonywała się w niezwykle trudnych warunkaoh j przezwy­

ciężania bariery językowej.

BP/53/61 H.P.

(II) PIWIŃSKA Marta: "Cukiernia ciast trująoyoh". "Dialog" 1974 nr 3 s. 89-94.

Przedmiotem rozważań są tu dwa nowe dramaty polskich auto­

rów: "Białe małżeństwo" Różewicza i "Okapi" Groohowiaka. Utwory te umieszcza autorka w tradyojl polskich buntów i rewizji lite­ rackich, skierowanych przeciwko fałszom i zmyśleniom kultury na­

rodowej, a równolegle - przeciw fałszom i zmyśleniom psychiki

społecznej. Ioh wspólnym tematem jest modernizm,pojmowany jako

formacja kulturowa, naznaozona nleautentyoznośoią, oderwana od

życia i dlatego stale przez żyoie - przez jego korygująoe od­

działywanie - zagrożona. Między pustym idealizmem a zwierzęcą

materialnośoią rozpięta była epoka, którą opisują Różewioz i

Grochowiak. Między tymi biegunami rozpięta jest również współ­

czesność. Powrót do czasów seoesji jest, zdaniem autorki, po­

wrotem do własnyoh źródeł, jest poszukiwaniem zwierciadła.