Eligiusz Dworaczyński,Andrzej
Szpunar
Tarnów. Zamek
Informator Archeologiczny : badania 14, 264-265
264
4/3 1 kretowinam i, p rz e jś c ie nierówne, c zę ś c io w o ostre a c zę ś ciowo stopniowe;
Cgg or środkowy - 35-50 cm - jasnoplowy 10 Y R 8-7/Э piasek luźny różn ozlarn isty z małą dom ieszką drobnego żwiru i z liczn ym i siln ie ro zb ity m i plam am i orsztynu barwy jasnobrązowej 7,5 YR 5/4, wewnątrz w iększych plam orsztynu ślady warstwowania /występują w nich artefakty hamburskle/, p rze jś c ie nierówne o stre;
Cgg o r n ajstarszy - 50-70 cm - jasnolowy Ю Y R 8-7/3 piasek luźny grubo i średnioziarnisty z liczn ym i plamami rozbitego orsztynu barwy brunatno-żółtej 10 Y R 6/6; zarówno w piasku jak i w pla mach orsztynu występują re sztk i struktur sedymentacyjnych /ja łowe kulturowo/, p rz e jś c ie nierówne wyraźne;
Cgg o r najm łodszy - 70-105 cm - żółto-brunatny 10 Y R 5-4/6 z o rs z ly - nlzowany piasek luźno średnio i drobnoziarnisty o warstwowaniu równoległym poziom ym i żłobistym , słabo scementowany, p rz e jś c ie równe i o stre;
Cgg - poniżej 105 cm - jasn oszary 10 Y R 7/2 piasek luźny średnio i drobnoziarnisty, warstwowany rów nolegle poziom o, warstewki o grubości od kilku mm do 1 cm .
Frekw encja zabytków w wykopie zarówno w układzie pionowym jak 1 poziom ym je s t w yraźnie zróżnicowana. W iększość m ateriałów zabytko wych leżała w Acn o ra z w Cgg środkowym sięgając stropu Cgg o r naj s ta rszego . Poważna c z ę ś ć artefaktów krzemiennych etwierdzona została rów nież w w arstw ie orn ej Ap, gdzie uległy one rozw leczeniu podczas o rk i. Po odłączeniu artefaktów z Ap w yró żn ić można dwa niew ielkie skupiska wyrobów krzemiennych, które trudno obecnie b liże j in terp reto w ać. W śród zn alezisk na szczegćln ą uwagę zasługują niezwykle rzadkie ozdoby bursztynowe, które zostały znalezione na głębokości 52 cm od pow ierzchni wśród typowych wyrobów hamburskich. Ozdoba nr 1 o w y m iarach 41 x 14 x 6,5 mm je s t prawdopodobnie zaw ieszką /? / o kształ cie soplowatym wykonaną z sukcynltu odmiany kościanej o barwie białej lub nr^leс znobiałej, siln ie skorodowaną, spękaną w złożu . Ozdoba nr 2 je s t płytką w kształcie równoległoboku o wym iarach 21,5 x 14,8 x 5, 6 mm wykonaną z sukcynltu odmiany p rze źro c zy s te j. Obie ozdoby noszą ślady szlifow ania i gładzenia. Znaleziony w o d legło ści kilku m etrów paciorek z wapienia owalny w k ształcie, o średnicy 7, 6 mm i grubości 1 mm m iał otwór o średnicy 0,7 mm.
Datowany na interstadiał Bolling inwentarz krzem ienny zaw iera kla syczne wyroby hamburskie, typowe dla położonego w pobliżu stanowiska te j kultury O lbrachcice 8.
Badania będą kontynuowane.
TARNÓ W p p P racow n ie K on serw acji
Zam ek Zabytków
Pracow nia A rch eolo giezn o - Kons e rwator a ka
265
Oddział w Krakowie Zakład w Tarn ow ie-Badania prow adził! m gr E ligiu sz D w ora- czyński /autor sprawozdania/ o ra z m gr A n d rze j Szpunar. Finansował W K Z w T a rn o w ie . P ie rw s z y sezon badań. Ruiny zamku, okres średniowieczny i nowożytny.
P o kilkunastoletniej p rze rw ie wznowiono badania arch eologiczn e □a teren ie ruin zamku Tarnow skich. W p rogram ie badań wyróżniono pięć c z ę ś c i kompleksu zabytkowego Góry św ,M arcina: zam ek wysoki, zaplecze gospodarcze na garbie zachodnim, fo rtyfik a cje renesansowe /zamek niski/, układ pierw otnej s ie c i dróg o ra z osadnictwo w czesno średniowieczne i średniowieczne na kulm inacji w zgó rza . P r a c e wyko paliskowe rozpoczęto w najdalej wysuniętej na zachód c zę ś c i garbu znajdującego s ię po zachodniej stron ie zamku w ysokiego. C elem badań było stw ierdzen ie obecności murów obronnych o ra z odczytanie układu i rodzaju zabudowy, a ponadto ustalenie i wydatowanie poziomów użyt kowych.
W wykopie głównym, przecinającym garb wzdłuż o s i w schód-za chód odkryto dwa w yraźne poziom y bruku dziedzińca, pom iędzy k tóry m i zalegała warstwa spalenizny. Bruk dolny datowany jest na podsta w ie m ateriału zabytkowego na II połowę X IV wieku, a górny - na sch y łek wieku X V . W arstwa spalenizny, w której znaleziono groty bełtów kuszy w iąże s ię najpewniej z najazdem w ęgierskim w połowie X V wieku. W wykopie tym odkryto rów n ież negatywy murów zabudowy o ra z fr a g ment pieca ceglanego z trzem a prostokątnym i kom oram i. W wykopie poprzecznym natomiast odsłonięto fragm ent muru obronnego wykonane go z cegły na fundamencie kamiennym, datowanego na II połowę X IV wieku. Biegnie on wzdłuż południowej kraw ędzi garbu. W od legło ści kilku m etrów w stronę dziedzińca odkryto fragm ent drugiego muru c egla nego o podobnym przebiegu , p rz e z który p rzech odził sklepiony kanał ściekow y. P r z e s tr z e ń pom iędzy m uram i tw orzyła zapewne p o m ies zc ze nie gospodarcze, za czym świadczy obecność wkopu pod słup podtrzymu ją c y strop.
Obok wspomnianych grotów znaleziono rów nież o s tro g i żelazn e, okucia i skoble o ra z znaczną lic z b ę drobnych przedm iotów . N a jliczn iej występują jednak fragm enty naczyń glinianych, datowanych na okres od II połowy X IV do końca X V I wieku.
Badania będą kontynuowane*
TĄDOW G ÓRNY, gm ,W arta p p P racow n ie K on serw acji w o j. siera d zk ie Zabytków
Stanowisko 3 Pracow nia Badawcza
A rch e o lo gie zno-Kons erwatorBka Oddział w Poznaniu
