- PSZW

(1)

7$'(86==,(-(:6.,

ZŁOTÓWKA CZY AKCESJA DO STREFY EURO (W OPINII MŁODYCH EKONOMISTÓW)

6WUHV]F]HQLH

Transformacja ustrojowa, rewolucyjne wprowadzenie gospodarki wolnorynko-wej obok korzyĞci (rozwoju) przyniosły wiele zjawisk patologii społecznej. Obecnie toczy siĊ dyskusja na temat przystąpienia do strefy euro. Kryzys finansowy krajów EUW nasuwa pytania, czy zachowaü własny pieniądz i politykĊ pieniĊĪną, czy przy-stąpiü do strefy euro. Artykuł przedstawia wyniki badaĔ przeprowadzonych wĞród studentów ekonomii na temat roli własnego pieniądza oraz stosunku do planowanej akcesji.

Słowa kluczowe: SLHQLG]UROD]áRWyZNLVWUHIDHXURSROLW\NDSLHQLQD 1. Wstp

:SUREOHPDW\FHHNRQRPLF]QHMLVWRWQUROSHáQLSLHQLG]:]QDF]HQLXSRMFLRZ\PSRZV]HFKQLH SU]\MW\P SLHQLG] MHVW HNZLZDOHQWHP WRZDUyZ F]\OL URGNLHP Z\UDDQLD ZDUWRFL RUD] Z\PLDQ\ ZV]\VWNLFKWRZDUyZGyEU:]QDF]HQLXZVSyáF]HVQ\PSLHQLG]MHVWSURGXNWHPVWRVXQNyZZ\PLDQ\ Z\UDDVWRVXQNLVSRáHF]QHZ\QLNDMFH]SRG]LDáXSUDF\Z\RGUEQLDSURGXFHQWyZLNRQVXPHQWyZ VáRZHPZ\PLDQ\SURGXNWyZLXVáXJPLG]\OXGPLRNUHODLFKZDUWR>@3LHQLG]MDNRSRZV]HFKQ\ HNZLZDOHQWVáX\WDNHGRZ\UDDQLDZDUWRFLZV]\VWNLFKWRZDUyZ3RVWDU]HF]RZDSLHQLG]DSU]\ ELHUDáDUyQ\FKDUDNWHULUyQHE\á\MHJRIXQNFMHHNRQRPLF]QH6SHZQHURVQFHZ\PDJDQLDFRGR IRUP\ QS DE\ SLHQLG]HP E\á SU]HGPLRW QDMZ\JRGQLHMV]\ : KLVWRULL SLHQLG]D SU]H] GáXJL F]DV WRZDUDPL NWyUH QDMOHSLHM VSHáQLDá\ W IXQNFM E\á\ F]FLRZR V MHV]F]H NUXV]FH QS ]áRWR VUHEUR 2EHFQLH GRPLQXMF SRVWD PDM EDQNQRW\ SDSLHURZH NWyUH SHáQL IXQNFM ]DVWSF] RG SHZQHJR F]DVX]DVWSRZDá\]áRWRL PRJá\E\ Z\PLHQLDQH QD QLH Z NDGHMFKZLOL =XSá\ZHPF]DVX]UDFML GRJRGQRFLLáDWZRFLSURGXNFMLSLHQLG]SDSLHURZ\]DF]áRGJU\ZDJáyZQURODGRXZROQLHQLD VLZSRáRZLH;;ZLHNXRGSRNU\FLDZ]áRFLHNWyUHSR]RVWDáRMHV]F]HW\ONRZSáDWQRFLDFK]DJUDQLF] Q\FK1DSRF]WNXODWVLHGHPG]LHVLW\FKSLHQLG]]RVWDáFDáNRZLFLHRGHUZDQ\RG]áRWD>@.3LHQLG]WR SRZV]HFKQ\ L VWDá\ HNZLZDOHQW WRZDUyZ PLHUQLN ZDUWRFL L URGHN Z\PLDQ\ ZV]\VWNLFK GyEU >]. (PLVMDSLHQLG]DRSLHUDVLQDHNRQRPLF]Q\FKLILQDQVRZ\FKSUDZDFKRERZL]XMF\FKZVXZHUHQQ\FK SD VWZDFKMDNRUHDNFMDQDG\QDPLF]QLH]PLHQLDMFHVLSRWU]HE\JRVSRGDUNL2MHJRZDUWRFLGHF\GXMH SRWHQFMDáHNRQRPLF]Q\NUDMX2ERNSLHQLG]DJRWyZNRZHJR]DF]WRX\ZDSLHQLG]DEH]JRWyZNR ZHJR]ZDQHJRWDNHSLHQLG]HPGHSR]\WRZ\P:REURWDFKEH]JRWyZNRZ\FKPRJEUDXG]LDáW\ONR SRVLDGDF]HZNáDGyZQDUDFKXQNDFKEDQNRZ\FK:VSyáF]HVQ\SLHQLG]JRWyZNRZ\EDQNQRW\LELORQ FRUD] F]FLHM ]DVWSRZDQ\ MHVW SLHQLG]HP EH]JRWyZNRZ\P ZLUWXDOQ\P SLHQLG]HP HOHNWURQLF] Q\PRUD]LQQ\PLÄSURGXNWDPLEDQNRZ\PL´

1D]DNR F]HQLHWHJRZVWSXZDUWRZ\MDQLVIRUPXáRZDQLHWHPDWXDUW\NXáXERZLHP]Z\NOHVSR W\NDP\SXEOLNDFMH]DZLHUDMFHZW\WXOHS\WDQLH

(2)

Ä=áRWyZNDF]\HXUR"´7\PF]DVHPQDQDV]\PU\QNXJRVSRGDUF]\PZDOXWHXURSRVáXJXMHP\VL RGNLONXODWZREURWDFKEDQNRZ\FKZKDQGOXDQDZHWQDED]DUDFK=DWHPF]\PLQQ\PMHVWSRVáXJLZD QLHVLZDOXWDF]\PLQQ\PSU]\VWSLHQLHGRVWUHI\HXURLSU]\MFLHWHMZDOXW\MDNRRERZL]XMFHJR URGNDSáDWQLF]HJR=áRWyZNDMHVWV]DQRZDQLZ\PLHQLDOQZDOXWZNUDMXL]DJUDQLFQLHPD]DWHP SUREOHPXZSRVáXJLZDQLXVLZáDVQ\PSLHQLG]HP

2. Rola pienidza w gospodarce

*G\ PyZLP\ RSLHQLG]X WU]HEDE\áRE\ SRGMSUREOHPRFHQ\MHJR ZDUWRFL QRWRZD JLHáGR Z\FKLQZHVWRZDQLDSU]HSá\ZyZLREURWyZ]DU]G]DQLDNDSLWDáHPHWF

.XOWXUDF\ZLOL]DF\MQDLSRVWSWHFKQLF]Q\ZHU\ILNRZDQ\MHVWQDU\QNX]DSRPRFQDU]G]LMDNLPL VMHVWSLHQLG]L]\VN:QLQLHMV]HMSXEOLNDFMLSRPLMDP\MHGQDNWHSUREOHP\ERZLHPSU]HGPLRWHP QDV]\FKUR]ZDD MHVWURODSLHQLG]DQDURGRZHJRLNRQVHNZHQFMHSU]\MFLDHXURZRSLQLLVWXGHQWyZ HNRQRPLL 3\WDOLP\ R DNFHSWDFM ZSURZDG]HQLD HXUR MHJR NRQVHNZHQFMH VSRVyE SRGMFLD GHF\]ML RNUHVSU]HMFLRZ\LV\WXDFMJRVSRGDUF]QDV]HJRNUDMX_.

:QLQLHMV]\PDUW\NXOHSLHQLG]WUDNWXMHP\MDNRZDQ\LQVWUXPHQWSROLW\NLJRVSRGDUF]HMSD VWZD V\PERO QLH]DOHQRFL L WRVDPRFL QDURGRZHM : REOLF]X QDVWSVWZ SURFHVX JOREDOL]DFML U\QNyZ ILQDQVRZ\FK WU]HED PyZL QLH W\ONR R V]DQVDFK DOH UyZQLH R ]DJURHQLDFK UH]\JQDFML ] ZáDVQHM ZDOXW\=SXQNWXZLG]HQLDPDá\FKLUHGQLFKNUDMyZW\FKGUXJLFKEG]LHZLFHMQLSLHUZV]\FK0DP WXQDP\OLJáyZQLH]DRVWU]HQLHNRQNXUHQFMLZVHNWRU]HEDQNRZ\PSU]HMFLDLRSDQRZDQLHU\QNXSU]H] JOREDOQHSRQDGQDURGRZHEDQNLWDNMDNPDWRPLHMVFHZZLHOXLQQ\FKG]LDáDFKJRVSRGDUNL=DFKRZD QLHZSá\ZXQDU\QHNXVáXJILQDQVRZ\FKSRZLQQRSR]RVWD]DGDQLHPLFHOHPJRVSRGDUF]\PSD VWZD 3ROLW\ND SLHQLQD L ]DU]G]DQLH NDSLWDáHP ILQDQVRZ\P ang. financial management MHVW ZDQ\P HOHPHQWHP SROLW\NL JRVSRGDUF]HM NDGHJR NUDMX 6WG V]F]HJyOQ\P ]DJURHQLHP MHVW JOREDOL]DFMD U\QNyZ ILQDQVRZ\FK SRG ZSá\ZHP QDFLVNyZ SROLW\F]Q\FK :DUWR Z W\P PLHMVFX SU]\SRPQLH H SROLW\ND PRQHWDUQD ]DMPXMH ZDQH PLHMVFH ZUyG GRNWU\Q HNRQRPLF]Q\FK UR]ZRMX JRVSRGDUF]HJR :\PLHQLDVL]Z\NOHQDVWSXMFHGRNWU\Q\HNRQRPLF]QH ±PRQHWDU\VW\F]Q ±HNRQRPLLSRGD\ ±NH\QHVRZVNLQWHUZHQFMRQL]PX ±ZVSLHUDQLDU\QNX ±ZVSLHUDQLHUR]ZRMX ±VHOHNW\ZQHJRUR]ZRMX>@ 3U]HGSU]\VWSLHQLHPGR8QLL(XURSHMVNLHM8(NUHORQRSHUVSHNW\ZV]\ENLHJRUR]ZRMXJRVSR GDUF]HJR L Z\UyZQDQLD SR]LRPX \FLD ] W]Z VWDU\PL F]áRQNDPL 8( G]L SR SLFLX ODWDFK F]áRQNRVWZD ZLG]LP\ H ]DUyZQR Z SR]LRPLH 3.% Z SU]HOLF]HQLX QD MHGQHJR PLHV]ND FD MDN LSURGXNFML D ]ZáDV]F]D SR]LRPLH VSR\FLD UyQLFH SR]RVWDM QDGDO LVWRWQH &RUD] F]FLHM Z 8( UR]ZDDVLRJUDQLF]HQLHSRPRF\ILQDQVRZHMQRZ\PNUDMRPF]áRQNRZVNLPLVWRSQLRZHSU]HQRV]HQLH QDWHNUDMHNRV]WyZIXQNFMRQRZDQLD:VSyOQRW\8QLD(XURSHMVNDMXG]LHOLVLQDW]ZVWDU8( LQRZ8(F]\OLWZRU]\VLXQLDdwóch prĊdkoĞci

1

Badania przeprowadzono w roku akademickim 2008–2009. ObjĊto nimi 137 studentów Wydziału Ekonomicznego ZUT w Szczecinie. W badaniach wykorzystano metodĊ ankiety. Kwestionariusz ankiety zawierał pytania z kafeterią zamkniĊ-tą, półotwartą i otwartą. Obok pytaĔ jednokrotnego wyboru były pytania wyboru wielokrotnego. Chodzi o diagnozĊ

wiedzy młodych ludzi na podjĊty temat.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 43, 2011

(3)

Tadeusz Ziejewski

Złotówka czy akcesja do strefy euro (w opinii młodych ekonomistów)

:LHOX HNRQRPLVWyZ SROVNLFK WDNH ZHMFLH GR VWUHI\ HXUR F]\OL (XURSHMVNLHM 8QLL :DOXWRZHM (8: WUDNWXMHMDNRSDQDFHXP QD ZV]HONLHWUXGQRFL JRVSRGDUF]H1DSáDV]F]\QLHWHJRSUREOHPX WRF]\VLR\ZLRQDG\VNXVMDZURGRZLVNXQDXNRZ\PL ZFDá\PVSRáHF]H VWZLH>@:G\VNXVMLWHM SRMDZLDMVLUyQHWZLHUG]HQLDF]VWRRSDUWHQDEáGQ\FKOXE]JRáDWHQGHQF\MQ\FKSU]HVáDQNDFK-HGQL JáRV]HPDP\ZUF]Äobowiązek przynaleĪnoĞci do EUW, Īe jest ona obligatoryjna z racji przyna-leĪnoĞci do UE i brak jakichkolwiek klauzuli zwalniającej nowe kraje członkowskie z owej przynaleĪnoĞci”1DGWRXZDDMHPRQDSRPLQRSLQLQDURGXZ\UDRQZUHIHUHQGXP>V@ ,QQLXZDDMHSU]\VWSLHQLHGR(8:MHVWDXWRQRPLF]QGHF\]MNDGHJR]NUDMyZF]áRQNRZVNLFK DWDNSRZDQGHF\]MQDOH\SRGMW\ONRSU]\]GHF\GRZDQHM]JRG]LHZROLQDURGX Z\UDRQHMQD GURG]HSRZV]HFKQHJRUHIHUHQGXP:VND]XMQDOLF]QH]DJURHQLDLQLHRGZUDFDOQHVWDUW\7RSUDZGD H HXUR SU]\MPXM NUDMH PDáH VáDEH L ]DOHQH JRVSRGDUF]R PDMFH WUXGQRFL Z XWU]\PDQLX ZáDVQHM DXWRQRPLL SROLW\NL SLHQLQHM -HVW WR UHDNFM QD ]MDZLVND JOREDOL]DFML Z NWyUHM PDáH SD VWZD PDMD FRUD] ZLNV]H WUXGQRFL SURZDG]HQLD ZáDVQHM QDURGRZHM SROLW\NL JRVSRGDUF]HM $OH WU]HED WDNH SDPLWDHZQLHNWyU\FKZLNV]\FKNUDMDFK8(MXWRF]\VLG\VNXVMDQDWHPDWSRZURWXGRZDOXW\ QDURGRZHM)UDQFMD1LHPF\3ROVNDQDOH\GRNUDMyZVWRVXQNRZRGX\FKOLF]F\FKSUDZLHPOQ OXGQRFL ]QDF]QLH ZLNV]\P QS RG 6]ZHFML L LQQ\FK NUDMyZ NWyUH ]DFKRZDá\ ZáDVQ ZDOXW L QLH ]DPLHU]DM]QLHMUH]\JQRZD

:U]HF]\ZLVWRFLSUREOHPMHVWEDUG]LHM]áRRQ\LQLHSRZLQQRVLPyZLRDGQ\PSU]\PXVLH F]HJRGRZRGHPVNUDMHQLHSU]\VWSXMFHGRVWUHI\HXURRGUDF]DMFHWGHF\]MQDF]DVSyQLHMV]\OXE EOLHM QLH RNUHORQ SU]\V]áR :áDVQ\ QDURGRZ\ SLHQLG] ZáDVQD SROLW\ND SLHQLQD WR QLH W\ONR ZDUWRQDURGRZDV\PEROLF]QDLSROLW\F]QDDOHWDNHZDQ\LQVWUXPHQWJRVSRGDUF]\]DSHZQLDMF\ RGUEQRLDXWRQRPLNUDMX'REU\PSU]\NáDGHPRVWU]HHQLHPE\áRVWDWQLJOREDOQ\NU\]\VJRVSR GDUF]\ZW\PWDNHILQDQVRZ\:DUWR]DWHPSDPLWDRW\PHNU\]\VWHQSRNRQDOLP\QLHEGF ZVWUHILHHXUR:DUWRZW\PNRQWHNFLHVSRMU]HQDNU\]\VZNUDMDFKZVSyOQRW\ZDOXWRZHMNWyU\QDGDO WUZD:LHP\HQDV]HVSRáHF]H VWZRMHVWSU]HFLZQHZSURZDG]HQLXHXURQLHW\ONR]REDZ\RZ]URVW FHQ DOH WDNH ] REDZ\ R XWUDW LQQ\FK ZDUWRFL Z\QLNDMF\FK ] SRVLDGDQLD ZáDVQHM ZDOXW\ :FL PDP\MHGQDNZLHOXÄekspertów”QD]DPyZLHQLH(W\NDQDXNRZDQDND]XMHDE\]MDZLVNDJRVSRGDUF]H HNRQRPLF]QH F]\ VSRáHF]QH DQDOL]RZD RELHNW\ZQLH V]F]HJyOQLH ZWHG\ JG\ Z\QLNL EDGD QLH SR WZLHUG]DMQDV]\FKRVRELVW\FK]DáRH LSU]HNRQD 7U]HEDSDPLWDH]DJURHQLHPMHVWJOREDOL]DFMD V\VWHPyZILQDQVRZ\FKSRZVWDMF\FKSRGZSá\ZHPQDFLVNyZJOREDOL]DF\MQ\FK3ROVNDDE\ZVWSL GRVWUHI\HXURSRZLQQDZF]HQLHMSU]\VWSLGR(XURSHMVNLHJR6\VWHPX:DOXWRZHJR(50PXVL WHVSHáQLNLONDZDQ\FKZDUXQNyZ..U\WHULD]0DVVWULFKW]DZLHUDMSLFLOHRNUHORQ\FKZDUXQ NyZNRQZHUJHQFMLVWDELOQRFHQRNUHORQHVWRS\SURFHQWRZH±GHILF\WEXGHWRZ\±GáXJSXEOLF]Q\ LVWDELOQRNXUVXZDOXWRZHJR.U\WHULDSU]\MFLD(XURREHMPXM ±6WDELOQRFHQUHGQLDVWRSDLQIODFML ZURNXSRSU]HG]DMF\PDNFHVMGR(8:QLHPRHE\ Z\V]DQLSRQDGSXáDSZ\]QDF]RQ\SU]H]UHGQLSR]LRPLQIODFMLREOLF]RQ\GODWU]HFKSD VWZ RQDMQLV]HMLQIODFMLZ8QLL(XURSHMVNLHM3RQDGWRRVLJQLW\SR]LRPLQIODFMLPXVLE\VWDELOQ\ ±6WRS\SURFHQWRZHUHGQLDQRPLQDOQDVWRSDSURFHQWRZDQLHPRHE\Z\V]DQLSRQDGSR ]LRPZ\]QDF]RQ\SU]H]UHGQLSR]LRPRGSRZLHGQLFKVWySSURFHQWRZ\FKZWU]HFKNUDMDFKRQDMQLV]HM VWRSLHLQIODFMLZ8QLL(XURSHMVNLHM ±'HILF\WEXGHWRZ\GHILF\WEXGHWRZ\PLHU]RQ\ZFHQDFKU\QNRZ\FKZURNXSRSU]HG]DMF\P RFHQQLHPRHSU]HNUDF]D3.%GDQHJRNUDMX ±'áXJSXEOLF]Q\GáXJSXEOLF]Q\ZURNXSRSU]HG]DMF\PRFHQQLHPRHSU]HNUDF]D3.% GDQHJRNUDMX

(4)

±6WDELOQRNXUVXZDOXWRZHJRZDKDQLDNXUVXGDQHMZDOXW\ZFLJXGZyFKODWSRSU]HG]DMF\FK SU]\MFLD(XURPXVLVLPLHFLZGR]ZRORQ\PSU]HG]LDOHZDKD 1LHGR]ZRORQHMHVWSU]HSURZDG]HQLH VDPRG]LHOQHMGHZDOXDFML ZáDVQHM ZDOXW\ ZREHF ZDOXW\ LQQHJRNUDMX8QLL(XURSHMVNLHM PRQDQDWR PLDVWGRNRQDMHMUHZDOXDFML

.U\WHULXP VWDELOQRFL NXUVX ZDOXWRZHJR R]QDF]D Z SUDNW\FH H QD GZD ODWD SU]HG DNFHVM GR (8:GDQ\NUDMPXVLSU]\VWSLGR(50>V@.'RZLDGF]HQLD:JLHUL6áRZDFMLSRND]XMH EUDNGRVWDWHF]QHMNRQVHNZHQFMLPRHVWDVLSU]\F]\QSRMDZLHQLDVLSUHVMLVSHNXODF\MQHMXWUXGQLDM FHM VWDELOL]DFM NXUVX ZDOXWRZHJR 3RZ\V]H Z\PDJDQLD V Z\VRNLH L QLH XáDWZLDM OHF] V EDULHU Äw wyĞcigu do euro” ,FK VSHáQLHQLH SRFLJQLH ]D VRE RNUHORQH NRV]W\ Z\U]HF]HQLD VSRáHF]QR JRVSRGDUF]HWU]HEDVL]DVWDQRZLF]\ZDUWRWHNRV]W\SRQRVL5H]\JQDFMD]V]\ENRUR]SU]HVWU]HQLD MFHMVLLGHLZVSyOQHJRSLHQLG]DWRWDNHRSyUZREHF]MDZLVNDNRPSUHVMLUR]XPLDQHMMDNRNXUF]HQLH VLF]DVXLSU]HVWU]HQLF]\OLV]HURNRSRMWHMJOREDOL]DFML

1LQLHMV]HEDGDQLDVSU]\F]\QNLHPGRXVWDOHQLDRSLQLLVSRáHF]QHMPáRG\FKHNRQRPLVWyZNWyU]\ ZQDMEOLV]HMSU]\V]áRFLEG]DU]G]DQDV]JRVSRGDUN&]VWRQLHGRFHQLDP\SRJOGyZPáRG]LH \ D SU]HFLH PáRG]LH MHVW RQD EDUG]R DNW\ZQD QLH W\ONR WXU\VW\F]QLH DOH WDNH ]DZRGRZR QD XQLMQ\PU\QNXSUDF\PDZáDVQRSLQLQDWHQWHPDW 3. Wyniki bada 3RQLHMSU]HGVWDZLDP\RGSRZLHG]LUHVSRQGHQWyZQDS\WDQLD]DZDUWHZNZHVWLRQDULXV]XDQNLHW\ ]NUyWNLPNRPHQWDU]HP$E\QLHZ\ZLHUDQDFLVNXQDEDGDQ\FK]DVWRVRZDQRDQNLHWDQRQLPRZ

Rysunek 1. Stosunek do planu wprowadzenia euro UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

:SUDZG]LHEDGDQLZQLHFRZLNV]\PVWRSQLXQLGRUROLSRSLHUDMSODQZSURZDG]HQLDHXURDOH LWX ]GDQLH MHVW SRG]LHORQH 0RQD VWZLHUG]L H ]GHF\GRZDQL ]ZROHQQLF\ V Z PQLHMV]RFL ]GHF\GRZDQLHWDN ZREHF]GHF\GRZDQLH QLHQDWRPLDVW ZLNV]RWRSRSLHUDMF\ ZDUXQNRZR  „raczej tak´ ZREHF Äraczej nie” -HHOL XZ]JOGQL IDNW L EDGDQLD SURZDG]RQH E\á\ SU]HGQDJáRQLHQLHPNU\]\VXZ,UODQGLL*UHFMLLLQQ\FKNUDMDFKVWUHI\HXURRSLQLPRQDX]QD]D SHV\PLVW\F]QU\VJG\E\WDNLHEDGDQLDSRZWyU]\G]LVLDMZ\QLNLE\á\E\]SHZQRFLLQQH

(5)

Tadeusz Ziejewski

Rysunek 2. Perspektywa czasowa wprowadzenia euro UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

=GHF\GRZDQDZLNV]REDGDQ\FKVG]LHZVSyOQ\SLHQLG]MHOL]RVWDQLHZSURZDG]RQ\ WRÄza kilka lat´=DQDOL]\]HEUDQ\FKPDWHULDáyZEDGDZF]\FKPRQDZQLRVNRZDHEDGDQLQLHZLG] SRWU]HE\ SRSLHFKX Z W\P ]DNUHVLH U\V 0DM UyZQLH ZLDGRPR Z\VRNLFK Z\PDJD HNRQR PLF]Q\FKLSUDZQ\FK]DZDUW\FKZNU\WHULDFKZREHFSD VWZNDQG\GXMF\FKGR(8:%DGDQLZ\UDDM REDZHEH]Z]JOGXQD]GDQLHVSRáHF]H VWZDHXUR]RVWDQLHZSURZDG]RQHZQDMEOLV]\FKODWDFKFR SRGZDD]DVDG\GHPRNUDFML

Rysunek 3. Konsekwencje zmiany waluty UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

$OHMXSU]\V]áHNRQVHNZHQFMHZSURZDG]HQLDHXURZLNV]REDGDQ\FKRFHQLDQHJDW\ZQLH ZREHFSR]\W\ZQ\FK%DGDQLZVND]XMOLF]QHNRQVHNZHQFMHZSURZDG]HQLDHXURSRF]ZV]\RG PDWHULDOQ\FK E\WRZ\FK GR V\PEROLF]Q\FK ZáF]QLH U\V 2SLQLD EDGDQ\FK ZLDGF]\ R GXHM ]QDMRPRFL]DOHQRFLHNRQRPLF]Q\FKF]\OLGREU\PSU]\JRWRZDQLX]DZRGRZ\P

(6)

Rysunek 4. Jak te konsekwencje siĊ ujawnią? UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

%DUG]RZQLNOLZLHEDGDQLRFHQLOLGRGDWQLHLXMHPQHNRQVHNZHQFMHZSURZDG]HQLDHXUR3RVWURQLH GRGDWQLHM ]D]QDF]D VL UR]ZyM KDQGOX ]DJUDQLF]QHJR Z]PRFQLHQLH SR]\FML NUDMX Z]URVW VWDELOQRFL ILQDQVRZHM Z]URVW JRVSRGDUF]\ Z]URVW SáDF 3R VWURQLH NRQVHNZHQFMLXMHPQ\FKNROHMQRZ]URVWFHQVSDGHNSáDFZ\V]HVWRS\SURFHQ WRZHRVáDELHQLHSR]\FML3ROVNLXWUDWDWRVDPRFLU\V6]F]HJyOQLHPRFQR EDGDQLSRGNUHODMZ]URVWFHQD]DWHPL]PLDQUHODFMLSáDFRZ\FKQDEDUG]LHMQLHNRU]\VWQH

Rysunek 5. PrzynaleĪnoĞü do strefy euro UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

.RQVHNZHQ FMHGRGDWQLH

.RQVHNZHQ FMHXMHPQH

(7)

Tadeusz Ziejewski

Złotówka czy akcesja do strefy euro (w opinii młodych ekonomistów) 1LHSRNRMFHZ\QLNLX]\VNDQRZRGSRZLHG]LDFKQDS\W:LNV]RUHVSRQGHQWyZZLHH VNUDMH8(NWyUHQLHZSURZDG]Lá\HXURDOHZLHOXQLHSRWUDILLFKZ\PLHQL:W\PPLHMVFXWU]HED ]D]QDF]\L Z ZROQHMZ\SRZLHG]LS\WUHVSRQGHQFL]JáDV]DMXZDJLREUDNXLQIRUPDFMLQDWHQ WHPDW7U]HEDSU]\]QDHPDáRVLPyZLRNUDMDFKSR]RVWDMF\FKSU]\ZáDVQ\PSLHQLG]XQDWRPLDVW QDJáDQLDVLSU]\VWSLHQLHGR(8:F]áRQNyZ8(FKRE\E\á\WRPDáHNUDMHMDNQS6áRZDFMDU\V

Rysunek 6. Sposób podjĊcia decyzji UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

3RGREQL MDN FDáH VSRáHF]H VWZR EDGDQL V ]D SU]HSURZDG]HQLHP UHIHUHQGXP SRZV]HFKQHJR 6]HURNDG\VNXVMDQDWHPDWVSRVREXSRGMFLDGHF\]MLRSU]\VWSLHQLXGRVWUHI\HXURWRF]\VLQLH W\ONR Z URGRZLVNX QDXNRZ\P DOH SU]HGH ZV]\VWNLP Z VSRáHF]H VWZLH 6SRáHF]H VWZR Z NUDMX GHPRNUDW\F]Q\P FKFH GHF\GRZD R ZDQ\FK GHF\]MDFK VZHJR \FLD JRVSRGDUF]HJR L VSRáHF]QHJR 'HF\]MH GRW\F]FH FDáHJR VSRáHF]H VWZD SRZLQQ\ E\ SRGHMPRZDQH ]JRGQLH ] MHJR ZRO XVWDORQ GURJ RJyOQRQDURGRZHJR UHIHUHQGXP 7\ONR QLHOLF]QL ZVND]XM QD U]G MHV]F]H PQLHM OLF]QL QDSDUODPHQWQLHFRZLFHM1%3U\V

Rysunek 7. Okres przejĞciowy UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

(8)

:DQ\PDVSHNWHPZ]PLDQLHSLHQLG]DMHVWRNUHVSU]HMFLRZ\SRZLQLHQRQE\QDW\OHGáXJLDE\ SR]ZROLáQDHZROXF\MQHSU]HMFLH-HOLHXUR]RVWDQLHZSURZDG]RQHWRSRZLQLHQE\RNUHVSU]HMFLRZ\ WUZDMF\URNOXEGZDODWDEDGDQ\FKQLHFRPQLHMRNUHODRNUHVSU]HMFLRZ\QDMHGHQURN 7\ONREDGDQ\FKXZDDHRNUHVWHQPRHE\NUyWV]\QSNLONDPLHVLF\U\V

Rysunek 8. PojĊcie strefy Schengen UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

:DQ\PHWDSHPLQWHJUDFMLHXURSHMVNLHME\áRSU]\VWSLHQLH3ROVNLGRVWUHI\6FKHQJHQ1LHSRNRMFH Z\QLNLX]\VNDQRWDNHZRGSRZLHG]LQDWRS\WDQLH2WySRQDGMHGQDWU]HFLDEDGDQ\FKXZDD HZHMFLHGRVWUHI\6FKHQJHQWRÄzniesienie granic´UyGáHPWDNGDOHNRLGFHJRJURQHJRXSURV] F]HQLD V QLHVWHW\ Z\SRZLHG]L PHGLDOQH MDNR ZLDGRPH F]\ QLHZLDGRPH XSURV]F]HQLD VNUyW\ P\ORZH 1LHFR PQLHMV]D JUXSD EDGDQ\FK SRSUDZQLHM UR]XPLH LVWRW WHM SU]\QDOHQRFL Äotwarcie granic”LZUHV]FLHMDNRÄbrak kontroli granicznej”U\V%\PRHVSHNWDNXODUQH LSUH]HQWRZDQH PHGLDOQLH XVXZDQLH EDULHU EUDPHN JUDQLF]Q\FK L OLNZLGDFML SODFyZHN NRQWUROL JUD QLF]QHMVWDáRVLSU]\F]\QWDNLHMVWUXNWXU\RGSRZLHG]L

Rysunek 9. Sytuacja gospodarcza kraju UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH

(9)

Tadeusz Ziejewski

:LNV]R EDGDQ\FK SR]\W\ZQLH L WUDIQLH RFHQLD DNWXDOQ V\WXDFM JRVSRGDUF] QDV]HJR NUDMX EDUG]R GREU]H GREU]H GRVWDWHF]QLH -HVW MHGQDN ]QDF]QD JUXSD UHVSRQGHQWyZ NWyU]\ RFHQLDM W V\WXDFM MDNR ]á OXE QLHGRVWDWHF]Q U\V 3RZ\V]D RSLQLD QLH RGELHJDZVWRSQLXLVWRWQ\PRGRSLQLLVSRáHF]QHMLGLDJQR]HNVSHUWyZHNRQRPLF]Q\FKZQDV]\PNUDMX

Rysunek 10. Perspektywa rozwoju gospodarczego UyGáR2SUDFRZDQLHZáDVQH 0QLHMRSW\PLVW\F]QLHEDGDQLRFHQLDMPROLZRSRSUDZ\V\WXDFMLJRVSRGDUF]HMNUDMXZQDMEOL V]\FKODWDFK7DNDSURJQR]DQLHEXG]LZLNV]\FK]DVWU]HH ZREOLF]XNU\]\VXHNRQRPLF]QHJRNUDMyZ (8:'ODSRáRZ\EDGDQ\FKEG]LHRQDSRGREQDMDNG]LZHGáXJMHGQHMWU]HFLHMOHSV]DQLG]L SR]RVWDOLSU]HZLGXMV\WXDFMJRUV]QLG]LOXE]GHF\GRZDQLHJRUV]U\V 4. Podsumowanie 3UREOHPDNFHVMLGR(8:MHVWSUREOHPHPGLDORJXQLHW\ONRZUyGSROLW\NyZHNRQRPLVWyZDOH WDNH Z VSRáHF]H VWZLH Z W\P ZUyG VWXGHQWyZ HNRQRPLL (XURRSW\PLFL VWDUDM VL SRGNUHOD GREURG]LHMVWZD Sá\QFH ] SU]\MFLD ZVSyOQHM ZDOXW\ HXURSHV\PLFL NRQFHQWUXM VL QD NRV]WDFK L]DJURHQLDFK = QDXNRZHJR L G\GDNW\F]QHJR SXQNWX ZLG]HQLD WU]HED RELHNW\ZQLH ZVND]D Äza i przeciw” PDMF QD XZDG]H ]DVDG Äpierwsze nie szkodziü”.àDWZR]HSVXFR FR PDP\ ]F]HJR ]UH]\JQRZDOHF]WUXGQRWHQVWDQSU]\ZUyFL0yZLP\ERZLHPQLHW\ONRRIXQNFMDFKHNRQRPLF]Q\FK SLHQLG]DSROLW\FHSLHQLQHMSD VWZDDOHWDNHMHJR]QDF]HQLXGODQDURGX=áRWyZNDPDRJURPQD ZDUWR KLVWRU\F]Q V\PEROLF]Q L SDWULRW\F]Q SURSR]\FMD Z\PLDQ\ QD HXUR RGELHUDQD MHVW MDNR UH]\JQDFMD]WRVDPRFLQDURGRZHMRVáDELHQLHSR]\FMLLVXZHUHQQRFL3ROVNLZ(XURSLHLQDZLHFLH $SULRU\F]QH ]DáRHQLH H SU]\VWSLHQLH GR VWUHI\ HXUR ]DSHZQL NRU]\FL MHVW ]DVDGQLF]\P EáGHP P\ORZ\P-XREHFQLH NDSLWDá]DJUDQLF]Q\ RGJU\ZDGXURO Z V\VWHPLH ILQDQVRZ\P ZLNV]R EDQNyZ PD ]DJUDQLF]Q\FK ZáDFLFLHOL D ]MDZLVNR PD FKDUDNWHU UR]ZRMRZ\ :SURZDG]HQLH HXUR VSUDZLáRE\MHV]F]HZLNV]H]DRVWU]HQLHNRQNXUHQFMLQDU\QNXEDQNRZ\PSURZDG]FHGRRSDQRZDQLD U\QNX SU]H] GXH VWUXNWXU\ KROGLQJRZH RJUDQLF]DMF PROLZRFL RGG]LDá\ZDQLD UHJXODF\MQH EDQNX FHQWUDOQHJRSD VWZD=DWHP]DFKRZDQLHNRQNXUHQF\MQRFLXVáXJEDQNRZ\FKSRZLQQRE\SULRU\WHWR Z\PFHOHPSROLW\NLSD VWZD

(10)

$QDOL]DX]\VNDQ\FKZ\QLNyZEDGD ZVND]XMHQDZ\VRNGRMU]DáRRSLQLLZLDGRPRHNRQR PLF]QLVSRáHF]QEDGDQ\FK0áRG]LHNRQRPLFLZSUDZG]LHVEDUG]LHMRWZDUFLQD]PLDQ\RGRJyáX VSRáHF]H VWZDDOHRVWDWHF]QLHLFKRSLQLDMHVW]JRGQD]RJyOQRSLQLVSRáHF]Q%DGDQLQLHV]GHF\ GRZDQ\PL]ZROHQQLNDPLUH]\JQDFML]ZáDVQHJRSLHQLG]DLSU]\VWSLHQLDGRVWUHI\HXURGRVWU]HJDM ZLHOHNRQVHNZHQFMLQHJDW\ZQ\FKJRVSRGDUF]\FKLVSRáHF]Q\FK 3ROVNDQLHSU]\VWSLáDGR(50ZURNXQLHSU]\VWSLWDNHZSODQRZDQ\PDE\PR H QDZHW Z /LEHUDOL]DFMD U\QNX ILQDQVRZHJR QD ZLHFLH QLHVLH QLHEH]SLHF]H VWZD NWyUH REVHUZXMHP\ Z NUDMDFK HXUR 1DOH\ SU]\SXV]F]D H Z QDMEOLV]\FK ODWDFK NU\]\V HNRQRPLF]Q\ VWUHI\HXURZ\MDQLVLDZ\QLNLWHJRHNVSHU\PHQWXGRWUWDNHGRZLDGRPRFL]ZROHQQLNyZZVSyO QHM ZDOXW\ : REOLF]X NU\]\VX ILQDQVRZHJR L NU\W\F]QHM G\VNXVML R HXUR ZUyG HNRQRPLVWyZ JáyZQ\FKF]áRQNyZ:VSyOQRW\GHNODUDFMHLSRGNUHODQLHGREURG]LHMVWZZVSyOQHMZDOXW\WUDFQDVLOH 3RZ\V]H ]DJURHQLD GRVWU]HJDM WDNH EDGDQL PáRG]L HNRQRPLFL PLPR H EDGDQLD SURZDG]RQR SU]HGQDJáRQLHQLHPNU\]\VXHNRQRPLF]QHJRÄeurolandu´,UODQGLD*UHFMD3RUWXJDOLDL+LV]SDQLD

:áDVQD SROLW\ND SLHQLQD ZáDVQH LQVW\WXFMH ILQDQVRZH XáDWZLDM WZRU]HQLH QRZ\FK SU]HGVL ELRUVWZ L PLHMVF SUDF\ 3ROVND PD VWRVXQNRZR QLVNLH NRV]W\ SUDF\ SUREOHPHP Z QDV]HM SROLW\FH JRVSRGDUF]HMMHVWVSyUPLG]\HNVSRUWHUDPLLLPSRUWHUDPL-HGQLQDU]HNDMQD]E\WPRFQ]áRWyZN GUXG]\QD]E\WVáDEMHGQDNHW\ONRZáDVQ\SLHQLG]SR]ZDODQDRGG]LDá\ZDQLHSD VWZDWDNHZW\P ]DNUHVLH-HGQRF]HQLHWU]HEDSDPLWDHZNRV]WDFKSUDF\(XURSDQLHPRHNRQNXURZD]ZLHORPD NUDMDPL Z W\P ] SRQDGPLOLDUGRZ\P QDURGHP &KLQ =DáRHQLD SROLW\NL JRVSRGDUF]HM RSDUWHM QD UHFHSFLHHZROQ\U\QHNEH]LQJHUHQFMLSD VWZD]DSHZQLHIHNW\ZQRLUR]ZyMQLHVSUDZG]DVL.UDMH VWUHI\HXURSU]H\ZDMJáERNLNU\]\VJRVSRGDUF]\Z\PDJDMF\SRPRF\ILQDQVRZHMFDáHM8(7DN SRPRFSR\F]NWU]HEDREVáX\ DQDVWSQLHVSáDFLD WRPRHE\SU]\F]\QGDOV]\FK WUXGQRFL HNRQRPLF]Q\FK 3U]\NáDGRZR 3RUWXJDOLD SRZVWU]\P\ZDáD VL RG SU]\MFLD SRPRF\ ILQDQVRZHM W]Z ÄHXURODQGX´2VWDWHF]QLHMHGQDN]GHF\GRZDáDWDNDSRPRFSU]\M

:NRQWHNFLHSRZ\V]\FKUR]ZDD ZDUWRQD]DNR F]HQLHSU]\SRPQLHHMXVWDUR\WQ\ILOR]RI 0DUHN 7&\FHURQ ± SQH RERN UDG GRW\F]F\FK Z\FKRZDQLD PáRG]LH\ SU]HVWU]HJDá SU]HG QDUXV]DQLHP áDGX JRVSRGDUF]HJR ]DJUDDMFHJR EDQNUXFWZHP SD VWZD =DOHFDá SLFLRSXQNWRZ UHFHSWXU ±EXGHWSD VWZDPXVLE\]UyZQRZDRQ\ ±GáXJSXEOLF]Q\PXVLE\]PQLHMV]RQ\ ±DURJDQFMDZáDG]\PXVLE\Z\HOLPLQRZDQDDZáDG]DNRQWURORZDQD ±OXG]LHSRZLQQL]QRZXQDXF]\VLSUDFRZD]DPLDVW\QDVSRáHF]Q\UDFKXQHN ±GHILF\WSáDWQLF]\PXVLE\]UHGXNRZDQ\>@ .RQNOXGXMFSRZ\V]HUR]ZDDQLDLZ\QLNLEDGD PRQDVWZLHUG]LHF]áRQNRVWZRZ(8:QLH MHVW GOD QDV]HJR NUDMX SDQDFHXP QD SUREOHP\ JRVSRGDUF]H DOH PRH E\ UyGáHP GRGDWNRZ\FK WUXGQRFLW\SXW\FKNWyUHREHFQLHVXG]LDáHPNUDMyZEGF\FKZMHMUDPDFK3RWU]HEQDMHVWRWZDUWD QDXNRZD G\VNXVMD SURZDG]FD GR SRGMFLD QDMOHSV]HM GOD VSRáHF]H VWZD L 3ROVNL GHF\]ML RSDUWHM QD GHPRNUDW\F]QLHXVWDORQHMZROLQDURGX

(11)

Tadeusz Ziejewski

%LEOLRJUDILD

>@%HOND 0 Rozszerzenie europejskiej unii walutowej a perspektywy rozwoju gospodarczego Polski >Z@ 3ROVND Z JRVSRGDUFH ZLDWRZHM ± V]DQVH L ]DJURHQLD UR]ZRMX 6HVMD 3OHQDUQD 9,,,.RQJUHV(NRQRPLVWyZ3ROVNLFK37(:DUV]DZDVV

>@(QF\NORSHGLD(NRQRPLF]QR5ROQLF]D3:5L/:DUV]DZDV >@:-2WWRUHG'URJDGRU\QNX$VSHNW\PLNURHNRQRPLF]QH3R]QD

>@ 0F]\ VND ( (NRORJLD JRVSRGDUNDVSRáHF]H VWZR : SRV]XNLZDQLX UyZQRZDJL %LXOHW\Q 37(QUV

>@2UáRZVNL0Optymalna ĞcieĪka do euro6FKROD:DUV]DZD

>@Słownik współczesnego jĊzyka polskiego5HDGHUV'LJHVW:DUV]DZDV

>@=LHMHZVNL 7 Nowy słownik interdyscyplinarny (Ekonomia-Edukacja-Zawód-Praca) :$5 6]F]HFLQV

POLISH ZOLTY TO ACCESSION TO THE EURO ZONE (IN OPINION OF YOUNG ECONOMISTS)

6XPPDU\

Apart from benefits (development), system transformation and revolutionary in-troduction of the free market economy brought several social pathologies. At the moment a discussion is underway concerning Poland’s accession to the Euro Zone. The financial crisis in EUW countries gives rise to a question whether we should keep our own currency and monetary policy or to join the Euro Zone. The article presents findings of surveys conducted among students of economics concerning the role of individual currency and their attitude towards the planned accession. Key words: PRQH\UROHRI3ROLVK=ORW\(XUR=RQHPRQHWDU\SROLF\

7DGHXV]=LHMHZVNL

=DNáDG(NRQRPLNL.V]WDáFHQLD