Bibliografia martyrologii Warmii, Mazur i Powiśla w latach 1939-1945

Tarnowska, Maria

Bibliografia martyrologii Warmii,

Mazur i Powiśla w latach 1939-1945

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2, 229-266

M A R IA T A R N O W S K A

BIBLIOGRAFIA MARTYROLOGII WARMII, MAZUR I POW IŚLA

W LATACH 1939— 1945

S P I S T R E Ś C I

W stę p ... 229 W y k az s k r ó t ó w ... 230 W y k a z c za so p ism i w y d a w n ic tw c ią g ły c h w y k o rz y s ta n y c h w b ib lio g ra fii

i ic h s k r ó t ó w ... ... 231 I. D ział o g ó l n y ... 232 II. S y lw e tk i b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść — o f ia r t e r r o r u h itle ro w s k ie g o . . . 237 II I. W sp o m n ie n ia M a z u ró w i W a rm ia k ó w d o ty c z ą c e p rz e ż y ć w c z a sie d ru g ie j w o jn y ś w i a t o w e j ... 248 IV . O bozy i m ie js c a s tr a c e ń n a te r e n ie w o je w ó d z tw a o ls z ty ń sk ie g o . . 253 V. P o m n ik i w a lk i m ę c z e ń s tw a ... 259 V I. In d e k s n a z w is k ... 261 V II. In d e k s m i e j s c o w o ś c i ...2Θ5 W S T Ę P

O p ra c o w a n ie B ib lio g r a fii m a r ty r o lo g ii W a r m ii, M a z u r i P o w iś la w la ta c h 1939—

1945 s ta ło się p o trz e b ą c h w ili t a k ze w z g lę d ó w n a u k o w y c h j a k i p o lity c z n y c h . O d r a ­

d z a ją c y się re w iz jo n iz m w N ie m ie c k ie j R e p u b lic e F e d e r a ln e j o ra z k w e s tia n ie p rz e - d a w n ie n ia z b ro d n i h itle r o w s k ic h u z a s a d n ia ją k o n ie c z n o ś ć p ro w a d z e n ia d a lsz y c h p r a c b a d a w c z y c h n a d o k re s e m d ru g ie j w o jn y ś w ia to w e j ta k ż e n a t e r e n ie W a rm ii, M a z u r i P o w iś la , O k rę g o w a K o m is ja B a d a n ia Z b r o d n i H itle ro w s k ic h w O ls z ty n ie o p ró c z s w y c h p ra c d o c h o d z e n io w y c h p rz e p ro w a d z iła k w e r e n d ę te m a ty c z n ą d o ty ­ czącą z b ro d n i h itle ro w s k ic h o p a r tą n a m a te r ia ła c h a r c h iw a ln y c h W o je w ó d z k ie g o A rc h iw u m P a ń s tw o w e g o w O lsz ty n ie . N in ie js z a b ib lio g r a f ia s ta n o w i n ie ja k o u z u ­ p e łn ie n ie o w y c h k w e re n d m a te ria łe m p ra s o w y m *. O p ra c o w a n a z o s ta ła n a p o d s ta w ie a u to p s ji w części d o ty c z ą c e j w y d a w n ic tw z w a r ty c h o ra z c za so p ism re g io n a ln y c h (ro cz n ik ó w , k w a r ta ln ik ó w , m ie s ię c z n ik ó w , t y ­ g o d n ik ó w o ra z d z ie n n ik ó w ) w y c h o d z ą c y c h w la ta c h 1945— 1968. O d n o śn ie d o a r t y k u ­ łó w d o ty c z ą c y c h m a r ty r o lo g ii W a r m ii, M a z u r i P o w iś la , z n a jd u ją c y c h się w c za so ­ p is m a c h o g ó ln o p o lsk ic h , o g ra n ic z o n o s ię d o w y k o r z y s t a n ia B ib lio g ra fii z a w a r to ś c i * T ą d ro g ą s k ła d a m p o d z ię k o w a n ie G łó w n e j K o m is ji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ­ ro w s k ic h w P o ls c e za u m o ż liw ie n ie m i o p u b lik o w a n ia n in ie js z e j b ib lio g ra fii.

2з0

c za so p ism , B ib lio g ra fii p iś m ie n n ic tw a p o ls k ie g o za lata 1944— 1953 o h itle r o w s k ic h

z b ro d n ia c h w o je n n y c h J . K o s i e k i e g o i W. K o z ł o w s k i e g o , i u z u p e łn ie n ia

za la t a 1944— 1953, d o łą c zo n e do to m u I N a jn o w s z y c h d z ie jó w P o lsk i. P rz e jrz a n o ró w n ie ż k a r to te k ą b ib lio g ra f ic z n ą z n a j d u ją c ą sią w Z a k ła d z ie H is to rii II W o jn y Ś w ia to w e j I n s ty tu tu H is to rii P A N . B ib lio g ra fie r e g io n a ln e w y k o rz y s ta n o w c elu u z u ­ p e łn ie n ia e w e n tu a ln ie k o n f r o n ta c ji z e b r a n e g o m a te ria łu .

M im o ściśle o k re ślo n e g o te m a tu b ib lio g ra fii, tre ś ć z e b r a n e g o m a te r ia łu n ie je ­ d n o k r o tn ie w y k ra c z a poza g ra n ic e ch ro n o lo g ic z n e. Z a k re s t e r y to r ia ln y b ib lio g ra fii o b e jm u je o b s z a r o b e cn e g o w o je w ó d z tw a o ls z ty ń sk ie g o o ra z częściow o w o je w ó d z tw a g d a ń sk ie g o (p o w ia ty k w id z y ń sk i i s z tu m sk i) ze w z g lęd u n a s w ą łą c zn o ść z te re n e m W a rm ii i M a z u r w la ta c h w o jn y . C ało ść m a te r ia łu z o sta ła p o d z ie lo n a n a p ię ć d ziałó w te m a ty c z n y c h , w k tó r y c h o b rę b ie z a s to s o w a n o u k ła d a lfa b e ty c z n y z w y ją tk ie m d z ia łu I I i IV , g d zie u s z e re g o w a n o m a te r ia ł w u k ła d z ie p rz e d m io to w y m .

D ział og ó ln y s k u p ia p o z y c je o b ra z u ją c e s y tu a c ję n a W a rm ii i M a z u ra c h p rz e d w y b u c h e m , j a k i w czasie tr w a n ia II w o jn y ś w ia to w e j, fo rm y t e r r o r u i w a lk i z p o lsk o śc ią , e k s te rm in a c ję lu d n o ś c i n a z ie m ia c h b y ły c h P r u s W sc h o d n ic h , p ro c e s E r ic h a K o c h a o ra z s p ra w o z d a n ia z w y n ik ó w p r a c O k rę g o w e j K o m is ji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h w P o lsce.

D z iał I I p o św ięc o n y j e s t b o jo w n ik o m o p o lsk o ść W a rm ii, M a z u r i P o w iś la z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w , j a k i ty m , k tó rz y p rz e tr w a li obozy i w ię z ie n ia h itle ro w s k ie . W u k ła d z ie p rz e d m io to w y m te g o d z ia łu n ie u w z g lę d n io n o a rty k u łó w , k tó ry c h tre ś ć n ie d o ty c z y la t w o jn y . S e le k c ję tę p rz e p ro w a d z o n o ze w z g lę d u na is tn ie ją c e b ib lio g ra fie re g io n a ln e o ra z S ło w n ik ' b io g r a fic zn y W a r m ii, M a z u r i P o ­

w iśla T. O r а с к i e g o , w p e łn i r e je s t r u ją c y m a te r ia ł d o ty c z ą c y s y lw e te k b o jo w ­

nik ó w .

D z iał I I I , o b e jm u ją c y w s p o m n ie n ia W a rm ia k ó w i M az u ró w , s ta n o w i cen n y m a te r ia ł d o w o d o w y . P r z e w a ż a ją p ra c e n a d e s ła n e n a k o n k u rs y , o rg a n iz o w a n e p rzez cza so p ism a re g io n a ln e . P r a c e te o b ra z u ją w s t rz ą s a ją c e p rz e ż y c ia w o b o zach i w ię ­ z ie n ia c h h itle ro w s k ic h o ra z k o s z m a r d n ia c o d zien n e g o W a r m ia k ó w i M az u ró w .

D z iał IV z a ty tu ło w a n y O b o zy i m ie js c a s tra c e ń n a te re n ie w o je w ó d z tw a o ls z ty ń ­

s k ie g o r e j e s t r u j e w w ię k sz o śc i p o z y c je s ta n o w ią c e r e z u lta t p ra c d o c h o d ze n io w y c h ,

p ro w a d z o n y c h p rz e z O k rę g o w ą K o m isję . M a te ria ł z e b r a n y w B ib lio g ra fii je s t m i n i ­ m a ln y m o b ra z e m z b ro d n i h itle ro w s k ic h n a n a sz y m te re n ie .

A k c ja a n k ie ty z a c y jn a , p o d ję ta p rz e z O k rę g o w ą K o m is ję B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h w O lsz ty n ie , p rz y n ie s ie w ie le n o w y c h szczeg ó łó w d o ty c z ąc y c h u j a w ­ n ie n ia w sz y s tk ic h m ie js c z b ro d n i, o k re ś le n ia w y so k o śc i s t r a t lu d n o śc io w y c h , w z w ią z k u z czy m p o w s ta n ie k o n ie c zn o ść u z u p e łn ie n ia n in ie js z e j B ib lio g ra fii.

D ział V r e j e s t r u j e p ra c e d o ty c z ą c e p o m n ik ó w w a lk i m ę c z e ń s tw a n a te re n ie W a rm ii, M a z u r i P o w iś la .

B ib lio g ra fia z o sta ła u z u p e łn io n a in d e k s e m a lfa b e ty c z n y m a u to ró w i osób o ra z in d e k se m m ie jsco w o śc i, w y k a z e m s k ró tó w c za so p ism i in n y c h s k ró tó w z a s to s o w a ­ n y c h w b ib lio g ra fii. W Y K A Z S K R Ó T Ó W b. — b y łe d o t. — d o ty czy cz. — część i lu s tr. — i l u s tr a c ja

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I 2 3 1 m .in . — m ię d z y in n y m i n r — n u m e r n a d b . — n a d b itk a pow . — p o w ia t re c . — re c e n z ja s. — s tro n a T. — to m w o j. — w o je w ó d z tw o w y d . — w y d a w n ic tw o z. — z esz y t O K B Z H — O k rę g o w a K o m is ja B a d a n ia Z b ro d n i H itle r o w s k ic h W Y K A Z C Z A S O P IS M I W Y D A W N IC T W C IĄ G Ł Y C H W Y K O R Z Y S T A N Y C H W B IB L IO G R A F II I IC H S K R Ó T Ó W

B iul. G l. K o m is. B ad. Z b ro d n i H itle r. — B iu le ty n G łó w n e j K o m is ji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h

G łos olszt. — G łos O lszty ń sk i G łós Z iem i J a n t a r K a le n d a rz d la M az u ró w K a le n d a rz d la W a rm ia k ó w K a le n d a rz M a z u r i W a rm ii K a le n d a rz d la W a rm ii i M a z u r K o m -y m a z u r.- w a rm . — K o m u n ik a ty M a z u rs k o -W a rm iń s k ie K w a r t. opol. — K w a r ta ln ik O p o lsk i P a n o r. P ó łn o c y — P a n o r a m a P ó łn o c y P o lity k a

P o l. S ło w n . b io g r. — P o ls k i S ło w n ik B io g ra fic z n y P o l. zac h . — P o ls k a Z a c h o d n ia P r a w o i Ż y cie P rz . h is t.-o św . — P r z e g lą d H is to ry c z n o -O ś w ia to w y P rz . zach . — P r z e g lą d Z a c h o d n i R ocz. olszt. — R o cz n ik O ls z ty ń s k i Sł. n a W a rm ii — S ło w o n a W a rm ii i M a z u ra c h S tr a ż , e w an g . — S tr a ż n ic a E w a n g e lic z n a Ś w ia t T ry b . L u d u — T r y b u n a L u d u T yg. zach. — T y g o d n ik Z a c h o d n i

W a rm . W iad . diec. — W a rm iń s k ie W ia d o m o śc i D ie c e z ja ln e W iad. m a z u r. — W ia d o m o śc i M a z u rs k ie

W T K — W ro c ła w s k i T y g o d n ik K a to lik ó w Z a W ol., L u d — Z a W o ln o ść i L u d Ż y cie o lszt. — Ż y c ie O lsz ty ń sk ie .

2 3 2 M A R I A T A R N O W S K A I . D Z I A Ł O G Ó L N Y 1. A. W .: Z e szk o ły do k a c e tu . R e ­ la c ja w y c h o w a n k a . [G im n a z ju m w K w i- d z y n ie l. W T K 19G3 n r 3 s. 7, ilu s tr. 2. A L E K S A N D R O W IC Z W [a le n ty ]: O d ro d z e n ie się ję z y k a p o lsk ie g o na W a rm ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w r. 1941. Sł. n a W a r m ii 1965 n r 40 s. 1— 2. P o lity k a h itle ro w s k a w o b e c lu d ­ ności W a rm ii, M a z u r i P o w iśla . 3. A L E K S A N D R O W IC Z W a le n ty : W a lk a m ie s z k a ń c ó w M a z u r p rz e c iw k o d y k ta tu r z e h itle ro w s k ie j. SI. na W a r m ii 1958 n r 39 s. 2. 4. A Z E M B S K I M iro sław : U rz ę d n ik z b ro d n i. [E ric h K o ch ] Ś w ia t 1958 n r 47 s. 4— 5, ilu s tr. 5. B A D O ft A n to n i, S Z Y M A Ń S K I Z b ig n ie w : „ G o tt m it u n s ”. G los o lszt. 1966 n r 147 s. 6.

O g ó ln e z a ło ż e n ia p o lity k i H itle ra w o b e c te re n ó w w sc h o d n ic h . 6. B IA Ł K O W S K I W ie sła w : U zd o w o le ż a ło n a jb liż e j G ru n w a ld u . G łos o lszt. 1960 n r 161 s. 6, ilu s tr. Z b u rz e n ie p rz e z N iem có w n a p o ­ c z ą tk u w o jn y p o m n ik a g ru n w a ld z ­ kiego. 7. B O H D A N S K I J e r z y : K o n s p ir a ­ c ja m a z u rs k a p o d c za s d ru g ie j w o jn y ś w ia to w e j. SI. n a W a r m ii 1967 n r 14 s. 1, 4. 8. B O R .: S p r a w o z d a n ia z p ro c e su E ric h a K o c h a. T r y b . L u d u 1958 n r 308 s. 1, 3. 9. B O R O W IK A n d rz e j: R o czn ico w e re fle k s je (w z w ią z k u z ro c z n ic ą b r u t a l ­ neg o n a jś c ia h itle ro w c ó w n a P o ls k ie G im n a z ju m w K w id z y n ie). Si. n a W a r m ii 1967 n r 34 s. 3. 10. B O R O W IK A n d rz e j: W a rto p o ­ m y śleć. SI. n a W a r m ii 1959 n r 27 s. 1—2. P o lity k a H itle r a w o b e c n a ro d u p o l­ skiego. 11. B O R O W IK A n d rz e j: W rz esie ń n a W a rm ii i M a z u ra c h . S ł. na W a r m ii 1959 n r 34 s. 1. 12. C IE Ś L A K T a d e u sz : H itle ro w c y z P r u s W sc h o d n ic h w N o rw eg ii. K o m - y m a z u r .-w a r m . 1968 n r 2 (100) s. 285—288. N a z w is k a o p ra w c ó w i w iz y ta to ró w o b ozu p rz e jśc io w e g o w D z iałd o ­ w ie. Z a g a d n ie n ie p o w ią z a ń p e rs o ­ n a ln y c h p o m ię d z y a p a r a t e m p o li­ c y jn y m P r u s W sc h o d n ic h a N o r ­ w e g ią o ra z f a k ty u m ie sz c z e n ia b o ­ jo w n ik ó w m a z u rs k ic h w e w sc h o d - n io p ru s k ic h w ię z ie n ia c h i o bozach. 13. C IE Ś L A K T a d e u sz : M a te ria ły o p rz e ś la d o w a n iu p rz e z h itle ro w c ó w lu d ­ no ści p o lsk ie j n a te r e n ie W arm ii, M az u r i P o w iśla . K o m - y m a z u r .-w a r m . 1957 n r 3 (58) s. 163— 168. 14. C Z A JK S t.: K rw a w y g a u le ite r K o ch o d p o w ie p rz e d s ą d e m za sw o je z b ro d n ie . S ł. n a W a r m ii 1957 n r 6 s. 6. 15. D A T N E R S z y m o n : N ie m ie ck i o k u p a c y jn y a p a r a t b e z p ie c z e ń s tw a w o k rę g u b ia ło s to c k im (1941— 1944). B iu l. Gł. K o m is. B a d . Z b r o d n i H itle r . T. 5: 1965 s. 5— 66, ilu s tr. S t r u k t u r a h ie ra r c h ic z n a n a jw y ż ­ szy ch w ła d z p o lic y jn y c h w P r u ­ s a c h W sch o d n ich . 16. D A T N E R S z y m o n : 55 d n i ( 1 IX — 25 X 1939) W e h r m a c h tu w P o lsc e. W a r­ s z a w a 1967 ss. 619 n lb . 5. K r o n ik a z b ro d n i — n a z w is k a z a ­ m o rd o w a n y c h z p o d a n ie m w ie k u i m ie js c a s tra c e ń . U w z g lę d n io n e zo­ s ta ło r ó w n ie ż w o j. o lsz ty ń sk ie . 17. D A T N E R S z y m o n : T o n ie b y ła w o jn a . W T K 1966 n r 14 s. 2— 4.

b i b l i o g r a f i a m a r t y r o l o g i i 2 3 3 18. D A T N E R S z y m o n : Z b ro d n ie W e h rm a c h tu n a je ń c a c h w o je n n y c h w I I w o jn ie św ia to w e j. W a rsz a w a 1964 W yd. M O N ss. 569 n lb . 3 ta b l. S t r u k t u r a o rg a n iz a c y jn a n ie m ie c ­ k ie g o s y s te m u je n ie c k ie g o . Z b ro d ­ n ie n a je ń c a c h w o je n n y c h . U w z g lę d ­ n io n o częścio w o ob o zy je n ie c k ie na te re n ie P r u s W sch o d n ich .

19. D U D Z IŃ S K A Z o fia: N asze ro z ­ m o w y . Ś la d a m i h itle ro w s k ic h z b ro d n i. G los o lszt. A r c h ip e la g 1967 n r 251 (42) s. 7. W y n ik i p ra c O K B Z H w O lszty n ie. 20. [D U D Z IŃ S K A Z o fia] (d): P o ­ sie d z e n ie O k rę g o w e j K o m is ji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h . G los o lszt. 1966 n r 310 s. 2.

21. D U D Z IŃ S K A Z o fia : W m ie s ią ­ cu p a m ię c i. G los o lszt. 1967 n r 93 s. 3. T re ś ć j a k w poz. 19. 22. [D U D Z IŃ S K A Z o fia l (d): Z o b ra d K o m is ji B a d a n ia Z b r o d n i H itle ­ ro w s k ic h . W o b ro n ie z a s a d p ra w a . G los o lszt. 1968 n r 247 s. 3. 23. D W E R N IC K I L e o n : C ie m n a k a r t a h is to rii I I w o jn y ś w ia to w e j. SI. na W a r m ii 1961 n r 12 s. 1—2, ilu s tr. 24. D W E R N IC K I L e o n : D ra n g n a ch O ste n . SI. na W a r m ii 1961 n r 46 s. 1, 4. P o lity k a N ie m ie c w o b e c W a rm ii i M a z u r w u ję c iu h is to ry c z n y m . 25. D W E R N IC K I L e o n : „M ęk i T w e j n i k t n ie z m ie rz y — r a n n ik t n ie p o li­ czy ” . SI. n a W a r m ii 1956 n r 39 s. 1. P r z y p o m n ie n ie tra g ic z n y c h dn i w o jn y . 26. D W E R N IC K I L e o n : P r z y p o m ­ n ie n ia k o n ie c z n e (w stę p do re p o rta ż u ). SI. n a W a r m ii 1953 n r 23 s. 7. O k ru c ie ń s tw a h itle ry z m u . 27. D W E R N IC K I L eo n : S te n tz e l n ie b ę d zie ju ż s trz e la ł. SI. n a W a r m ii 1960 n r 31 s. 1— 2, ilu s tr. D z ieje ro d z in y m a z u rs k ie j w czasie w o jn y . 28. D W E R N IC K I L e o n : W s łu ż b ie z b ro d n i. [W z w ią z k u z 23 ro c z n ic ą n a p a ­ du H itle r a n a P o lsk ę ]. SI. na W a r m ii 1962 n r 30 s. 1— 2. 29. D W E R N IC K I L e o n : Z b r o d n ia ­ rz y n a le ży n a g ro d z ić . SI. na W a r m ii 1964 n r 48 s. 2, 4. Z b ro d n ie n a te r e n ie w o j. o ls z ty ń ­ skiego. 30. G Ę B IK W ła d y sła w : B u rz o m d z ie jó w n ie d a li się z g n ieść. G d y n ia 1967 W yd. M o rsk ie ss. 343, ta b l. 15, e rr. D z ieje G im n a z ju m w K w id z y n ie. 31. G Ę B IK W ła d y sła w : B u rzo m d z ie jó w n ie d a li się z g n ieść. P r a w o i Ż y c ie 1968 n r 13 s. 4. Z b r o d n ie h itle ro w s k ie n a m ło d z ie ­ ży i n a u c z y c ie la c h G im n a z ju m w K w id z y n ie . 32. G R O N H e n ry k : Z b ro d n ie h i t l e ­ ro w s k ie w o k re s ie o k u p a c ji. (3). E w a k u a ­ c ja i u c ie c z k a z P r u s W sc h o d n ic h . SI. na W a r m ii 1967 n r 25 s. 1— 2. E w a k u o w a n ie lu d n o ś c i p rz e z w ła ­ dze h itle r o w s k ie z o b s z a ru b. P r u s W sc h o d n ic h w o k re s ie o fe n s y w y r a ­ d z ie ck ie j n a p rz e ło m ie 1944/1945 r. 33. G R O Ń H e n ry k : Z n ie z n a n y c h k a r t h is to rii. M a z u rs k a k o n s p ira c ja . SI.

n a W a r m ii 1967 n r 19 s. 1, 4.

34. J . U .: K o re s p o n d e n c ja z p ro c e su E r ic h a K o c h a. T ry b . Ludv. 1958 n r 305, 318, 329, 352, 357.

35. J A N T A R J e r z y , O S T A S Z E W ­ S K I T a d e u sz : M a ły c zło w iek , w ie lk i z b ro d n ia r z i je g o k lę sk a . P a n o r. P ó łn o cy 1958 n r 47 s. 6— 7.

2 3 4 M A R I A T A R N O W S K A 36. JE L L K N T A .S tefan: Z w rz e ś n io ­ w y c h dn i. W y p ad n a P ro s tk i. P o ls k a p ie c h o ta w P r u s a c h W sc h o d n ic h . W T K 1965· n r 38 s. 4, ilu s tr. 37. J U S Z K IE W IC Z R y sz a rd : Z d z ie ­ jó w ru c h u o p o ru w p o w ie cie d z ia łd o w ­ sk im . K o m - y m a z u r .-w a r m . 1968 n r 3 (101) s. 493—498. 38. K A C Z Y Ń S K A D a n u ta : B y ła m s p ra w o z d a w c ą n a p ro c e sie K o c h a. P o li­ ty k a 1959 n r 13 s. 6. 39. K A W E C K I J a n : P r z y c z y n e k do p o lsk o śc i w si O lszew o pow . ełc k ieg o w ś w ie tle d o k u m e n tó w h itle ro w s k ic h . K o m - y m a zu r .-w a r m . 1959 n r 4 (66) s. 445— 447. P r z y k ła d w y ra ź n e g o p o s ta w ie n ia s p ra w y n a ro d o w o śc i M a z u ró w p rzez o b s e rw a to ró w z g łą b i N iem iec. 40. K L IM E K A [u g u s ty n ]: N a t r o ­ p a c h n o w o fn ie jsk ic h z b ro d n ia rz y w o je n ­ ny ch . SÍ. na W a rm ii 1964 n r 36 s. 1. R e la c ja J ó z e fa B ac z e w sk ie g o o z ez­ n a n ia c h s k ła d a n y c h p rz e d sęd zią śled c z y m w F u ld z ie w N R F w s p r a ­ w ie b ra c i A c h e liu só w i S c h n e i­ d e ró w . 41. K L IM E K A u g u sty n : N a tro p a c h n o w o m ie js k ic h z b ro d n ia rz y w o je n n y c h . S ł. n a W a r m ii 1965 n r 4 s. 3. D a lsz e szczegóły śled z tw a . 42. K O B Y L A Ń S K A Z o fia , Ł A K IŃ - S K I Z b ig n iew : U d e rz e n ie p a rty z a n c k ie n a P r u s y W sch o d n ie. W T K 1968 n r 34 s. 6— 7. 43. K O Z Ł O W S K I W ac ła w : H itle ­ ro w s k ie z a m ia r y p rz e s ie d le n ia M az u ró w . Sł. na W a r m ii 1954 n r 2 s. 6. 44. L E M A Ń S K I A lfo n s: S ta r e i n o ­ w e d z ie je (Z w iązk i G im n a z ju m P o ls k ie ­ go z M u zeu m w K w id z y n ie). W T K 1963 n r 3 s. 5. 45. L E N G O W S K I M ich a ł: O s ta tn ie n a ­ d z ie je. »Sł. ?ια W a r m ii 1957 n r 7 s. 1—2. T e r r o r h itle r o w s k i n a W a rm ii i M a z u ra c h . 46. L E S Z C Z Y Ń S K I K a z im ie rz : E k s ­ te r m in a c ja lu d n o śc i n a z ie m iac h p o lsk ic h w la ta c h 1939— 1945. B iu l. Gl. K o m is. Bad. Z b r o d n i H itle r. T. 10: 1958 s. 129— 131, T. 11: 1960 s. 81— 89. O p ra c o w a n ie m a te ria łó w a n k ie ty z 1945 r. p ow . d z ia łd o w sk ie g o i l u ­ b a w sk ie g o . 47. L IE T Z Z y g m u n t: P a m ią tk i p o l­ sk o ści W a rm ii i M az u r. P rz e w o d n ik po w y s ta w ie M u zeu m M a z u rs k ie g o w O l­ sz ty n ie . O lsz ty n 1957 P o je z ie rz e ss. 34 nlb . 2, ilu s tr. 48. L IE T Z Z y g m u n t: P le b is c y t na P o w iś lu , W a rm ii i M a z u ra c h w 1920 r. W a rsz a w a 1958 L u d . Sp ó łd z. W yd. ss. 257 n lb 3, ilu s tr. S y tu a c ja n a W a r m ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w o k re s ie m ię d z y w o je n ­ n y m . S y lw e tk i n a u c z y c ie li i d z ia ­ ła c zy W a r m ii, M a z u r i P o w iśla .

49. (m p): K o re s p o n d e n c ja z p ro c e ­ su E ric h a K o c h a. T r y b .. L u d u 1958 n r 309, 317, n r 322— 325.

50. M IL E W S K I Z y g m u n t: O s ta tn ia b itw a o O lszty n . O n e p a m ię ta j ą ta m te dn i. G łos o lszt. A r c h ip e la g 1962 n r 17 (3) s. 8. O s ta tn ie d n i w o jn y w O lszty n ie. 51. M IL E W S K I Z y g m u n t: P rze c iw fa łs z e rs tw o m . G łos o lszt. A r c h ip e la g 1966 n r 143 (24) s. 1, 6. S p r a w a e w a k u o w a n ia p rz e z h itle ­ ro w c ó w lu d n o ś c i ze w si W a rm ii i M az u r. 52. M O C Z U L S K I L e sz e k : P r u s y W sc h o d n ie w I I w o jn ie ś w ia to w e j

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I _{2 3 5} 1939— 1945. R ocz. o lszt. T. 5: 19G3 s. 14G— .198, m a p y . 53. M U R A W A F [ e lik s |: J e s te ś m y d ziećm i je d n e j k rw i i je d n e j ziem i. P o l­ sk o ść M a z u ró w i W a rm ia k ó w w św ie tle ta jn y c h d o k u m e n tó w n ie m ie c k ic h . G los Z ie m i 1948 n r 3 s. 1— 2. 54. O M IL JA N O W IC Z A le k sa n d e r: T a je m n ic a p u szczy b o re c k ie j. Panor. P ó łn o cy 19G1 n r 29 s. 5— 7, n r 30 s. 10, 14, n r 31 s. U , 14. D z ia ła ln o ść w y w ia d u ra d z ie c k ie g o n a czele z P o la k ie m H e n ry k ie m M e re e k im n a p o g ra n ic z u G iż y ck a i p u szczy b o re c k ie j, s z e re g n a zw isk h itle ro w s k ic h o p ra w c ó w (o ficerów ) z G iż y c k a i W ęg o rze w a . 55. O M IL JA N O W IC Z A le k sa n d e r: W y ro k . O lsz ty n P o je z ie rz e 19G1 ss. 174 n lb . 4 ta b l. 14 m ap y . T re ś ć j a k w poz. 54. 56. O R Ł O W S K I S ła w o m ir, O S T - R O W IC Z R a d o s ła w : E ric h K o ch p rz e d p o lsk im sąd e m . W a rs z a w a 1959 W yd. M ON ss. 290 nlb . 2 ta b l. 1, ilu s tr. 57. P O D K O W IŃ S K I M a ria n : Co m ó w ią N iem cy. N a m a rg in e s ie p ro c e su K o c h a. T r y b . L u d u 1958 n r 320 s. 8, ilu s tr.

58. P O D K O W IŃ S K I M a ria n : K och.

P o lity k a 1958 n r 45 s. 8.

59. P O D K O W IŃ S K I M a r ia n : K och i je g o z b ro d n ie . T ry b . L tu lu 1958 n r 25 s. 5, ilu s tr.

60. P O D K O W IŃ S K I M a ria n : T a m , g d zie rz ą d z ił E ric h K o ch . D w a d n i n a m ie js c a c h z b ro d n i. T r y b . L u d u 1958 n r 310 s. 3. 61. P O S P IE S Z A L S K I K a ro l M a ­ ria n : O d p o w ie d z ia ln o ść n a c z e ln y c h z w ie r z c h n ik ó w a d m in is tr a c j i te re n o w e j za z b ro d n ie w o je n n e w o k u p o w a n e j P o lsc e (1939— 1945). P rz. Z a ch . n r 3 s. 3—27. M. in. d o ty c z y p ro c e su E r ic h a K o ch a. G2, P T A S Z Y Ń S K I J e r z y : E ric h K och — z a u f a n y H itle ra . W a r m ia i M a ­ z u r y 1958 n r 8 s. 27— 28. G3. R. J .: P o d rz ą d a m i E ric h a K o ­ c h a. W T K 19G5 n r 4 s. 1, 4, ilu s tr. 64. R O D Z IE W IC Z B o h d a n : W b re w m ito m i le g e n d o m . Z b ro d n ie W e h r m a c h ­ tu . SI. n a W a r m ii 19GG n r 24 s. 4. S p r a w o z d a n ie z k o n fe re n c ji n a u k o ­ w e j z o r g a n iz o w a n e j z in ic ja ty w y G łó w n e j K o m is ji B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h o ra z W o jsk o w e g o I n s t y t u t u H isto ry c z n e g o . 65. R U C Z Y Ň S K I T [e o fil]: P ie rw s i lu d z ie . L u b a w s k i K o m ite t O b y w a te ls k i. SI. na W a rm ii 1964 n r 22 s. 4. B e z w z g lę d n a p o lity k a o k u p a n ta w o b e c P o la k ó w n a p r z y k ła d z ie L u b a w y . G6. R U C Z Y Ň S K I T e o fil: T y c h z b ro d n i n ie z a t r ą w ie k i. S ł. na W a r m ii 1965 n r 28 s. 4. 67. S. G. O d a lsz e ś c ig a n ie h i t l e ­ r o w s k ic h z b ro d n ia rz y . G los o lszt. 1964 n r 96 s. 6. M .in. d o ty c z y E r ic h a K o c h a. 68. S O B O C IŃ S K I L e o n : W epoce H itle ra . W a r m ia i M a z u r y 1960 n r 2 s. 12— 16, n r 3 s. 11— 13, ilu s tr. S y tu a c ja lu d n o ś c i n a W a rm ii i M a ­ z u ra c h . 69. S O B O C IŃ S K I L e o n : Z ie m ia M a ­ z u r s k a za d r u ta m i. Ze w s p o m n ie ń i n o ­ ta te k d z ie n n ik a rz a . Pol. Z a ch . 1946 n r 20— 36. 70. SO W A P a w e ł: S tr a c h E ric h a K o c h a. SI. na W a rm ii 1967 n r 42 s. 2, 4. P o li ty k a „ B u n d D e u ts c h e r O s te n ”

2 3 6 Ma r i a t a r n o w s k a

71. SO W A P a w e ł: Z k a r t n ie d a w ­ n ej p rzeszło ści. W y sie d lić M azu ró w ! SÍ. 7ia W a r m ii 1967 n r 34 s. 1. P ro b le m m a z u r s k i w p o lity c e w ła d z n ie m ie ck ich . 72. S T Ę P O W S K I T a d e u sz : L e k ie m p o w in n a b y ć p ra w d a . SI. na W a r m ii 1956 n r 18 s. 1. P o lity k a H itle r a w o b e c M az u ró w . 73. S T Ę P O W S K I T a d e u sz : N ie w o l­ no zap o m n ieć . SI. na W a r m ii 1964 n r 45 s. 3.

Z b ro d n ie h itle ro w s k ie n a W a rm ii i M a z u ra c h .

74. S U K E R T O W A - B IE D R A W IN A E m ilia : M a te ria ły do d z ie jó w w a lk i h i ­ tle ro w c ó w z ru c h e m p o ls k im n a M a z u ­ ra c h i W a rm ii w la ta c h 1933— 1939. K o m - y m a z u r .-w a r m . 1967 n r 1—2 (95— 96) s. 157— 188, 3 ry c. B u n d D e u ts c h e r O sten . 75. S U K E R T O W A - B IE D R A W IN A E m ilia :' M eto d y w a lk i h itle ro w c ó w z p o lsk o śc ią n a M a z u ra c h i W arm ii.

K o m - y m a z u r .-w a r m . 1967 n r 4 (98) s. 523—546, 3 ry c. 76. S Z N E P F O sw a ld : Z p ra c O K B Z H w O lszty n ie. P r a w o i Ż y c ic 1968 n r 13 s. 4. 77. S Z U M O W S K I Z b ig n ie w : S p r a ­ w a E r ic h a K o c h a. T y g . Z a ch . 1958 n r 44 s. 2—3, n r 45 s. 2, ilu s tr. 78. Ś L IW A A lo jzy : S p a c e r k i po O l­ szty n ie. W a rsz a w a 1967, L u d o w a Sp ó ld z. W y d a w n ic z a s. 122— 129. P r z y k ła d p rz e ś la d o w a ń Ż ydów . 79. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : D o k u m e n t s p rz e d 22 la t. SI. na W a r m ii 1965 n r 40 s. 3. 80. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : J e s ie ń 1939 r o k u n a W arm ii. SI. n a

W a r m ii 1961 n r 34 s. 3.

81. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : K o ło W a rm iń s k o -M a z u rs k ie w O flag u V I I - H w M u rn a u . W T K 1963 n r 2 s. 7. 82. WÎ. P.: S p r a w o z d a n ie z p ro c e su E ric h a K o c h a. T r y b . L u d u 1959 n r 62— 65 s. 2— 3, n r 69 s. 3. 83. W A R M IŃ S K I P io tr: D o k u m e n t czasó w n ie lu d z k ic h . SI. n a W a rm ii 1956 n r 24 s. 1, 4. 84. W A R M IŃ S K I P io tr: S p r a w y m a z u rsk ie . SI. n a W a r m ii 1954 n r 46 s. 1, 4. P o lity k a H itle r a w o b e c M az u ró w . 85. W E R E M IE J F fe lik s] Z [y g m u n t]: G d y P o ls k a w ra c a ła n a d Ł y n ę . W T K 1963 n r 2 s. 1, 6, ilu s tr. 86. W E R N IC L e o n : C z a rn a k a r t a h is to rii. SI. n a W a r m ii 1961 n r 32 s. 1, n r 33 s. 1, 3. Z a g a d n ie n ie lik w id a c ji je ń c ó w w o ­ je n n y c h p rz e z W e h rm a c h t. 87. W E R N IC L e o n : W sp o m n ie n ia i ro z w a ż a n ia . S ł. n a W a r m ii 1960 n r 38 s. 1 ,3 , ilu s tr. W a r m ia i M a z u ry w p o lity c e n ie ­ m ie c k ie j. 88. W IE C Z O R E K M iec z y sław : K ie ­ ru n e k : K ró le w ie c! G los o lszt. A r c h ip e ­ lag 1965 n r 91 (15) s. 1, 4. M .in. d o ty c z y E r ic h a K o c h a. 89. W IL L A N T a d e u sz : M a z u rs k i k a p ita n K lo ss. P o ls k i p a r ty z a n t w m u n ­ d u rz e f e ld g ra u . G los o lszt. 1966 n r 201 s. 6, n r 202 s. 6, n r 252 s. 6, ilu s tr. P r z y k ła d w s p ó łp ra c y M a z u ró w z p o ls k ą p a r ty z a n tk ą — A u g u s t J e - ro m in , J ó z e f B y s tr y . N a z w is k a z a ­ m o rd o w a n y c h z p o w . p isk ie g o . O bóz w J e ż a c h . 90. W O JN O W S K I E d m u n d : O s t a t­ n ie d n i [ P r u s W sc h o d n ic h w 1944 r.]. W a r m ia i M a z u r y 1968 n r 5 s. 6—8.

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I 2 3 7 91. W O JN O W S K I E [d m u n d ], S K O K H [e n ry k ]: P ro b le m s t r a t lu d n o śc io w y c h w b. P r u s a c h W sc h o d n ic h w la ta c h 1944— 1945. P r a w o i Ż y c ie 1968 n r 13 s. 4. 92. W R Z E S IŃ S K I W o jc iec h : A k c ja g e rm a n iz a c y jn a n a W a rm ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w o k re s ie rz ą d ó w h itle ro w s k ic h 1933— 1939. K o m - y m a z u r .-io a r m . 1961 n r 3 s. 413— 431, n r 4 s. 594— 610. 93. W R Z E S IŃ S K I W o jc iec h : P r z y ­ c z y n k i do p ro b le m u w s c h o d n io p r u s k ie ­ go w c za sie II w o jn y ś w ia to w e j. K o m - y m a z u r .-w a r m . 1965 n r 1 (87) s. 91— 120. 94. (z): G e sta p o w ie c — m o rd e rc a w ię ź n ió w o d p o w ie za s w e z b ro d n ie p rz e d są d e m w G iży ck u . Z y c ie o lszt. 1947 n r 176 s. 4. P ro c e s fu n k c jo n a riu s z a W y d ziału P o lity c z n e g o n ie m ie c k ie g o g e sta p o J ó z e fa F o r te la . 95. Zł.: K o re s p o n d e n c ja z p ro c e su E ric h a K o c h a. T ry b L u d u 1958 n r 284— 297 s. 1— 2. I I . S Y L W E T K I B O J O W N I K Ó W O P O L S K O Š C — O F I A R T E R R O R U H I T L E R O W S K I E G O 96. B A C Z E W S K I J a n : W sp o m n ie ­ n ia W a rm ia k a . W a r s z a w a 1961 C z y te l­ n ik ss. 326. N a z w is k a i s y lw e tk i b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść W a rm ii i M azu r. 97. B O E N IG K J a n : M in ęły w ie k i a m y ś m y o s ta li — poz. 287 s. 258— 305. S y lw e tk i d z ia ła c z y W a rm ii i M a ­ z u r z a m o rd o w a n y c h p rz e z h i t l e ­ ro w có w . 98. B O H D A Ń S K I J e r z y : Z d z ie jó w p a r a f ii d z ie ce z ji w a rm iń s k ie j (2) S ta n c - lew o . SI. n a W a r m ii 1968 n r 29 s. 4. N a z w is k a d z ia ła c z y ze S ta n c le w a w ię z io n y c h p rz e z h itle ro w c ó w . 99. B O R O W IK A n d rz e j: M a rz e n ia a rz e cz y w isto ść . SI. n a W a r m ii 1956 n r 26 s. 2, 4. N a z w is k a z a m o rd o w a n y c h n a u c z y ­ c ie li g im n a z ju m w K w id z y n ie. 100. B O R O W IK A n d rz e j: „ P rę d z ej z g in ą rz e k i, g ó ry n iź li P o ls k a i M a z u ry ” . W T K 1963 n r 2 s. 1, 5, ilu s tr. N a z w is k a b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w . 101. B O R O W IK A n d rz e j: S r e b r n e g o d y K w id z y n ia k ó w . Si. n a W a r m ii 1964 n r 34 s. 1. S y lw e tk i: T e o fil S a d o w sk i, F e lik s N o w ak o w sk i. 102. B U K O W S K I A n d rz e j: S t r a t y k u ltu r y p o lsk ie j n a P o m o rz u . J a n ta r 1946 z. 1 s. 42— 49. Ż y c io ry sy : R e in h o ld a B a rc z a , J a n a J a g i e ł k i - J a e g e r t h a l a , E r n e s ta K o ś- ciń sk ieg o , B o le sła w a O siń sk ie g o , W a c ła w a O siń sk ie g o , S e w e ry n a P ie n ię ż n eg o . 103. Cz. R .: C ześć p a m ię c i B o h a te ­ ró w W a r m ii i M a z u r. Wtacl. m a zu r . 1946 n r 253 s. 1. J a n M aza, S e w e ry n P ie n ię ż n y , L e - .on W ło d a rc z a k . 104. D A T N E R S z y m o n : P ie rw s z e d z ie ci i p ie rw s i s ta r c y , o fia ry z b ro d n i h i ­ tle ro w s k ic h w c za sie II w o jn y ś w ia to ­ w e j (w o k re s ie 55 d ni). B iu l. G ł. K o m is. B a d . Z b r o d n i H itle r . T. 18: 1968 s. 94— 110. A r ty k u ł z a w ie ra w y k a z y d zieci i s ta r c ó w z a m o rd o w a n y c h p rz e z h i t ­ le ro w c ó w z p o d a n ie m w ie k u o ra z f o r m y z b ro d n i. U w z g lę d n io n o c zę ś­ cio w o w o j. o ls z ty ń sk ie . 105. D A T N E R S z y m o n : 55 d n i (1 IX — 25 X 1939) W e h r m a c h tu w P o lsc e = poz. 16. 106. D O B R Z Y C K I W ie sła w : Z d z ie ­ jó w w a lk o z ie m ie Z a c h o d n ie i P ó łn o c

-M A R I A T A R N O W S K A ne. W a rsz a w a 1967. R a d a O c h ro n y P o m ­ n ik ó w W a lk i i M ę c z e ń s tw a s. 130. W y k az n a u c z y c ie li W arm ii, M a z u r i P o w iś la , k tó rz y z g in ę li w la ta c h d ru g ie j w o jn y ś w ia to w e j. 107. D U N IN -W Ą S O W IC Z K rz y s z ­ to f: O bóz k o n c e n tra c y jn y S tu tth o f. G d y ­ n ia I960 W yd. M o rsk ie s. 240—249. W y k az n a z w is k p o lsk ic h d z ia łac z y , m ię d z y in n y m i z te re n u W arm ii, M a z u r i P o w iś la , k tó rz y z g in ę li w S tu t th o f ic i je g o p o d o b o z ac h w ra z z p o d a n ie m n u m e ró w w ię zien n y c h . Rcc. Z. L ie tz K o m - y m a z u r .-w a r m . 1967 n r 1— 2 (95—96) s. 196— 198. 108. G Ę B IK W ła d y sła w : B u rz o m d z ie jó w n ie d a li się zg n ieść = poz. 30.

S z e re g n a zw isk n a u cz y c ie li i u c z ­ n ió w g im n a z ju m w K w id z y n ie i n ­ te rn o w a n y c h p rz e z w ła d z e h itle ­ ro w sk ie . 109. G R O T O W A O ty lia : H a r c e r ­ s tw o p o ls k ie n a W a rm ii w o k re s ie m ię ­ d z y w o je n n y m . SI. n a W a r m ii 1957 n r 13 s. 4. N a z w is k a z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w n a u cz y c ie li W arm ii, M a z u r i P o w iśla , S y lw e tk i a re s z ­ to w a n y c h w p ie rw s z y c h d n ia c h w rz e ś n ia 1939 ro k u : R y s z a rd a K n o - s a ly , J ó z e fa T o m k ę, L e o n a W lo d a r- c z a k a , J a n a M azy i T a d e u s z a Pc·· zały. 110. H A JD U K R y sz a rd , Z IE M B A S ta n is ła w : L u d z ie Z iem Z a c h o d n ic h i P ó łn o c n y c h . W a rsz a w a 1962 (n a p r a ­ w a c h rę k o p isu ). Ż y c io ry sy : R e in h o ld B arcz , J a n B a u e r, J u liu s z B u rsc h e , M a k s y m i­ lia n G olisz, B o g u m ił H o ffm a n , J a n J a g ie lk o - J a e g e r th a l, H e n ry k J a r o ­ szy к , F r a n c is z e k J u j k a , R y sz a rd K n o sa ła , G u s ta w L e y d in g , B o g u ­ m ił L e y k , R o b e r t M a lle k , W o jciech O lsze w sk i, B o le sła w O siń sk i, W ac ­ ła w O siń sk i, S e w e ry n P ie n ię ż n y ,

W o jc iec h R o g ac z e w sk i, A n to n i S a r ­ n o w sk i, A lo jz y S k rz y p s k i, A lfo n s Ż u r a w s k i, S ta n is ła w Ż u ra w s k i. U l . JA K IM 1 A K M a r ia n : M ęc z eń ­ s tw o w o b ozie ś m ie rc i w D ziałd o w ie. SI.

n a W a r m ii 1962 n r 37 s. 2.

K s. a rc y b p A. J . N o w o w ie jsk i i ks. b p L eo n W e tm a ń sk i.

112. JA W E L S K I W ła d y sła w : D łu g w d z ięc z n o śc i. SI. n a W a r m ii 1968 n r 24 s. 1. N a z w is k a b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść W a r m ii i M a z u r s tra c o n y c h w ob o ­ zach śm ie rc i. 113. K A JA N T a d e u sz : F a k ty i l u ­ dzie. Z ie lo n a G ó ra 1960 L u b u s k ie ^Tow a­ rz y s tw o K u ltu r y ss. 227 nlb . 1.

S z e re g s y lw e te k b o jo w n ik ó w o p o l­ sk o ść W a rm ii, M a z u r i P o w iśla . 114. K N O S A Ł A W ła d y sła w a : C ześć p a m ię c i b o h a te r ó w W a rm ii i M az u r. SI.

n a W a r m ii 1956 n r 44 s. 4, ilu s tr.

S e w e ry n P ie n ię ż n y , L e o n W ło d a r- c z a k , J a n M aza.

115. K N O S A Ł A W ła d y sła w a : K się ­ ża n a W a rm ii — ich u d z ia ł w w a lc e o p o lsk o ść. SI. n a W a r m ii 1955 n r 47 s. 2. K s. W ac ła w O siń sk i, k s. J a n H a - n o w sk i. 116. K O T A R S K I S te f a n : D zieje d w ó c h szk ó ł p o ls k ic h n a W a rm ii w ś w ie ­ tle k r o n ik z l a t 1929— 1939. K o m - y m a z u r .-w a r m . 1959 n r 3 s. 303—317. N a z w is k a p rz e ś la d o w a n y c h n a u c z y ­ c ie li z W o ry t i N o w ej K a le tk i. 117. K O W A L S K A H a lin a : O k u p a ­ c ja W: D ziałd o w o . Z d z ie jó w m ia s ta i p o w ia tu . O lszty n 1966. P o je z ie rz e s. 235— 236. N a z w is k a 56 P o la k ó w z D z iałd o w a i o k o licy z a m o rd o w a n y c h p rz e z h i­ tle ro w c ó w , z p o d a n ie m m ie jsc a i ro k u śm ie rc i.

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I 2 3 9

118. L E W A N D O W S K I J a n : L u d z ie spoci z n a k u R o d ła . Si. n a W a r m ii 1962 n r 40 s. 2.

N a u cz y c ie le g im n a z ju m w K w id z y ­ n ie: J a n B u k o w sk i, J a n F is c h e r, T e o fil S a d o w sk i.

119. [L IE T Z Z y g m u n t] (Z.L.): C ześć ich p a m ię c i. SI. n a W a r m ii 1956 n r 32

s. 3. N a z w is k a d z ia ła c z y o p o lsk o ść W a rm ii i P o w iś la z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w . 120. M A JK U T Jó z e f: S p o tk a n ie p rz y s ta n c le w s k ie j szk o le. SI. n a W a r m ii 1959 n r 5 s. 4 ilu s tr. S y lw e tk i: B ro n is ła w C h a b o w s k i, L e o n K a u ez o r. 121. M U R A W S K A U rs z u la : B y ło ic h p ię tn a s tu ... SI. n a W a rm ii 1961 n r 46 s. 3, n r 47 s. 2— 3, n r 48 s. 3. N a z w is k a o f ia r e g z e k u c ji w N o­ w y m M ieście w 1939 ro k u . 122. N A D O L N Y K a z im ie rz : Z b a ­ d a ń n a d lu d n o ś c ią ro d z im ą w p o w ia ta c h b y to w s k im i z ło to w sk im w o je w ó d z tw a k o s z a liń s k ie g o . B iu l. G l. K o m is . B ad. Z b r o d n i H itle r . T. 19: 1968 s. 80— 86. W y k az y P o la k ó w z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w z p o d a n ie m d a ty i r o d z a ju z b ro d n i, m .in . J a n B a u e r, E d m u n d S ty p -R e k o w s k i, R o b e rt G ra n s ic k i, J a n M az a , M a r ia G ą sz - c z a k ó w n a , T a d e u sz P e z a ła . 123. O L E K S IŃ S K I J e r z y : N a u c z y ­ c ie l sp o d z n a k u R o d ła . W T K 1968 n r 47 s. 9. N a z w is k a z a m o rd o w a n y c h n a u c z y ­ c ie li — b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść. 124. O L S Z E W IC Z B o le sła w : L i s ta s t r a t k u ltu r y p o lsk ie j (1 IX 1939— 1 III 1946) W a rsz a w a 1947 W yd. S. A rc ta . S y lw e tk i b o jo w n ik ó w z W a rm ii. M a z u r i P o w iś la : R e in h o ld B arcz , J u liu s z B u rs c h e , G u s ta w D z ia lo w -s k i, J a n F i-s c h e r, B o g u m ił H o ffm a n , J a n J a g ie łk o - J a e g e r th a l, K a z im ie rz J a r o s z y k , R y sz a rd K n o sa ła , E r n e s t K o śc iń sk i, J a n L u b o m irs k i, A n to n i L u d w ic z a k , J a n M aza, J a n M az e lla , K u r t O b itz , W o jc iec h O lsze w sk i, B o le sła w O siń sk i, W ac ła w O siń sk i, S e w e ry n P ie n ię ż n y , A lo jz y S k r z y p - s k i, L e o n W ło d a rc z a k , A lfo n s Ż u ­ ra w s k i, S ta n is ła w Ż u ra w s k i. 125. O R A C K 1 T a d e u sz : K sią ż k a p o ls k a n a W a r m ii i M a z u ra c h w la ta c h 1850— 1945. N a d b . B iu le ty n u P e d a g o g ic z ­ n e j B ib lio te k i W o je w ó d z k ie j w O ls z ty ­ n ie 1962 ss. 74. S y lw e tk i: K a z im ie rz J a r o s z y k . F ra n c is z e k K w a s , A lfo n s M a ń k o w ­ s k i, Z y g m u n t M o c a rsk i, S e w e ry n P ie n ię ż n y . 126. O R A C K I T a d e u sz : S ło w n ik b io g ra fic z n y W a rm ii, M a z u r i P o w iśla . W a r sz a w a 1963 I n s t y t u t W yd. „ P A X ” ss. 328. S y lw e tk i z a m o rd o w a n y c h i w ię zio ­ n y c h w o b o z ac h i w ię z ie n ia c h h i t l e ­ ro w s k ic h : J a n A lle ry , J a u .B a c z e w - s k i, B e r n a r d B a r a b a s z , F ra n c is z e k B arcz , R e in h o ld B arcz , A lfo n s B a r ­ c ze w sk i, J a n B a u e r, F r a n c is z e k B e la u , B ru n o n B em , J a n B in a , J a n B o en ig k , F r a n c is z e k B ro se, E m il B ru n ó w , A lo jzy B rz e s k i, G e r tr u d a B u k o w sk a , M a k s y m ilia n B u k o w sk i, J u liu s z B u rs c h e , B ro n is la w C h a ­ b o w sk i, P io t r C h o m se, J a n C z e r­ w iń s k i, A u g u sty n C zy ż e w sk i, J a n C zy ż e w sk i, R o b e r t C zy ż e w sk i, J a n D a w id , W ła d y sła w D c m sk i, M aria D o n im irsk a , W a n d a D o n im irsk a , K a z im ie r z D o n im irsk i, W ito ld D o- n im ir s k i, J a n D o p a tk a , M ik o ła j D o rsz, G u s ta w D z ia lo w sk i, E d m u n d F a n d re y , J a n F is c h e r , J ó z e f F o x , F ra n c is z e k G a b rie l, W ła d y sła w G ę- b ik , A lo jz y G iz iń sk i, T a d e u sz G le m - m a , M a k s y m ilia n G o lisz, P io t r G o sty ń sk i, R o m a n G ra b o w s k i, R o ­ b e r t G ra n s ic k i, W ilh e lm G rim s

-2 4 0 M A R I A T A R N O W S K A m a n n , J ó z e f G r o ta , W a le n ty H a - b a n d t, B ru n o n H a n o w s k i, P a w e ł H a n s, W ik to r H a n s, A u g u sty n H a s- s e lb e rg , J a n H e d ry c h , W ła d y sła w H e rz , B o g u m ił H o ffm a n n , J a n J a - g ie łk o - J a e g e rth a l, G u s ta w J a g ie łło . B o h d a n J a ło w ie c k i, W ac ła w J a n ­ k o w sk i, H e n ry k J a ro s z y k , K a z i­ m ie rz J a r o s z y k , J a n J a r z e m b e k , P a w e ł J a s ie k , B o le sła w Jez io ło w ic z , F ra n c is z e k J u j k a , F ra n c is z e k K a c z ­ m a rc z y k , A rn o K a n t, S ta n is ła w K a p sa , L e o n K a u c z o r, F r a n c is z e k K e lłm a n n , J a n K e n ig , S ta n is la v / K ę trz y ń s k i, W ik to r K le sz c zy ń sk i, F ra n c is z e k K lim e k , P a w e ł K lim o sz. R y sz a rd K n o sa ła , W in c e n ty K o b z u r, J ó z e f K o c h a ń s k i, J o a c h im K o k o w ­ s k i, A d a m K o ło d z ie j, E r n e s t K o ś- c iń sk i, S ta n is ła w K o ž u sz n ik , B e r­ n a rd K ra je w s k i, P a w e ł K re b s, F ra n c is z e k K w a s , G e r tr u d a K w ia t­ k o w sk a , B o le sła w L e w a n d o w sk i, F ra n c is z e k L e w a n d o w sk i, J a n L e ­ w a n d o w s k i, A n to n i L e w ic k i, J ó z e f L e w ic k i, G u s ta w L e y d in g , K o n s t a n ­ ty L ic z n e rs k i, K o m a n L ic z n e rs k i, W ilh e lm L in k a , J a n L i p p e r t, Z y g ­ fr y d L o p p e , J a n L u b o m irs k i, A n to ­ n i L u d w ic z a k , J a n Ł ę g a , B ru n o n M ac z k o w sk i, F ra n c is z e k M ak o la, L e o n M alc z e w sk i, J u lia n M ale w sk i, R o b e r t M a łłe k , A lfo n s M a ń k o w sk i, A n to n i M a ty ja s z e k , J a n M aza, J a n M az e lla , H e n ry k M e re c k i, E ry k M i- lo ck i, A le k s a n d ra M o ra w s k a , S te ­ fa n ia M o ra w s k a , F e lik s M o ra w sk i. J ó z e f M ozo lew sk i, W ła d y sła w M u l- c zy ń sk i, F ra n c is z e k N e ro w sk i, J a n N o w a k o w sk i, S ta n is ła w N o w a k o w ­ s k i, K u r t O b itz, T a d e u sz O d ro w sk i, W o jciech O lsze w sk i, A le k s a n d e r O- m ie c zy ń sk i, B o le sła w O siń sk i, W ac ­ ła w O siń sk i, A n to n i P a c e r , A n to n i P a c z k o w s k i, E d m u n d P ie c h o w sk i, W a n d a P ie n ię ż n a , K o n s t a n ty P ie ­ n ię ż n y , S e w e ry n P ie n ię ż n y , K a z i­ m ie rz P ie tr z a k , F r a n c is z e k P io t r o w ­ sk i, J a n P io tro w s k i, W ła d y sła w P n ic w s k i, K o n s t a n ty P o d r a ls k i, L e ­ on P o ło m sk i, A u g u s t P o p ła w s k i, T e o fil P o to w s k i, W a lte r P ó źn y . W ik to r P r e u s s , J ó z e f P rz e p e rs k i, E d m u n d R e je w s k i, W o jc iec h R o g a ­ c ze w sk i, A n n a R o m a ń sk a , N ik o d e m R o z k w ita ls k i, J a n R o że ń sk i, T eo fil S a d o w sk i, L u c ja n S a m u lo w s k i, A n ­ to n i S a rn o w s k i, F ra n c is z e k S a r ­ n o w sk i, F r a n c is z e k S z n a rb a c h , J a n S c h re ib e r, S ta n is ła w S c h re ib e r, H e ­ le n a S ie ra k o w s k a , S ta n is ła w S ie r a ­ k o w sk i, K o n r a d S ik o ra , A lo jz y S k rz y p s k i, E d w a rd S m o c z y ń sk i, K o n ra d S m o liń sk i, B ro n is ła w S o - ch aczew sk i^ A n to n i S ta r k , J a n u s z S ta s z e w s k i, W ik to r S te ffe n , L u d w i­ k a S tr a m k o w s k a , W ła d y sła w a S ty p - R e k o w s k a K n o sa ła , E d m u n d S ty p - -R e k o w sk i, J ó z e f S ty p -R e k o w s k i, A n to n i S z a je k , M a r ta S z a je k , A n ­ to n i S z c z e p a ń sk i, M a r ia S z u fra g a , O tto S zu lc, F r a n c is z e k S z w e d ó w - sk i, A d o lf S z y m a ń sk i, H e n r y k S n ie - go ck i, B ru n o n S w ita ls k i, P io t r T a - t e r r a , O ty lia T e s z n e r-G ro th o w a , W ła d y sła w T ija n , J ó z e f T o m k ę ,- P a w e ł T r z c iń s k i, E d w a rd T u ro w sk i, W o jc iec h W a w rz y n e k , J ó z e f W en - d a , F ra n c is z e k W ic h łac z , F r a n c i­ sze k W ie cz o re k , F r a n c is z e k W il- k o w sk i, L eo n W iśn ie w sk i, L eo n W lo d a rc z a k , S te fa n W ło d a rc z a k , B o le sła w W o lsk i, H e n ry k K o ry b u t W o ro n ie c k i, J e r z y W ró b e l, J a n W ró b ­ le w sk i, J ó z e f Z a p a tk a , M a ria Z ie n - la r a - M a le w s k a , S ta n is ła w Z u sk e , B e r n a r d Ż b ik , A lfo n s Ż u ra w s k i. S ta n is ła w Ż u r a w s k i, M ich a ł Ż y ­ w iec. 127. O R A C K I T a d e u sz : S t r a t y s z k o ln ic tw a i o ś w ia ty p o lsk ie j n a W a r m ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w la ta c h 1939— 1946. P rz. h is t.-o ś w . 1961 n r 3 s. 352— 370 b ib lio g r. 1962 n r 2 s. 301— 306. 126 n a z w is k n a u c z y c ie li, o r g a n iz a ­ to ró w i p ra c o w n ik ó w s z k o ln ic tw a p o lsk ie g o o ra z d z ia ła c z y o ś w ia to ­ w y c h n a W a rm ii, M a z u ra c h i P o ­ w iś lu z a m o rd o w a n y c h lu b z m a

r-b i r-b l i o g r a f i a m a r t y r o l o g i i _{2 4 1}

ły c h z p o w o d u c h o ró b n a b y ty c h w w ię z ie n ia c h i ob o zach h itle ro w s k ic h

(1939— 1946). 128. O R A C K I T a d e u sz : S y lw e tk i p o ls k ic h n a u c z y c ie li i o rg a n iz a to ró w s z k o ln ic tw a n a W a rm ii, M a z u ra c h i P o ­ w iś lu w la ta c h 1920— 1939. K o m - y m a z u r .-w a r m . 1961 n r 2 (72) s. 253— 273 n a d b . A lfa b e ty c z n y w y k a z n a u c z y c ie li i o rg a n iz a to ró w p o lsk ie g o sz k o ln ic ­ tw a z k r ó tk i m p o d a n ie m ży cio ry su o ra z b ib lio g ra fią . 129. O R A C K I T a d e u sz : S y lw e tk i w y b itn y c h O ls z ty n ia k ó w . W : S z k ic e O l­ s z ty ń s k ie p o d re d . J a n u s z a J a s iń s k ie g o O lsz ty n 1967 P o je z ie rz e s. 299— 312. J a n B ac z e w sk i, F ra n c is z e k B arcz, J a n B o en ig k , F ra n c is z e k G rz e sk i, J u liu s z M a le w s k i, S e w e r y n P ie ­ n ię ż n y , W ik to r S te ff e n , E d w a rd T u ro w sk i, M a ria Z i e n ta ra -M a le w - s k a , S ta n is ła w Ż u ra w s k i. 130. O R A C K I T a d e u sz : Z a m o r d o ­ w a n o ich p rz e d św item ... S ł. n a W a r m ii 1961 n r 43 s. 1—2. 95 n a z w is k z a m o rd o w a n y c h p rz e z h itle ro w c ó w W a rm ia k ó w , M az u ró w i d z ia ła c z y P o w iś la w r a z z p o d a ­ n ie m m ie js c a s tr a c e ń i czasu. 131. R A T A JC Z Y K W ie sła w a : U p a l­ n y w rz e sie ń ro k u 1939. SI. n a W a r m ii 1955 n r 36 s. 1. J a n B a u e r, R o b e r t G ra n s ic k i, E r ­ n e s t K o śc iń sk i, S e w e ry n P ie n ię ż n y , A lfo n s Ż u ra w s k i. 132. [R U C Z Y Ň S K I T eo fil] T. R.: T y c h z b ro d n i n ie z a t r ą w ie k i. SI. n a W a r m ii 1964, n r 49 s. 2. N a z w is k a p o m o rd o w a n y c h p rz y u lic y B ro w a ro w e j w "Lubawie. 133. R U C Z Y Ň S K I T e o fil: B y ło to po d „ B o rk ie m ” ... S ł. n a W a r m ii 1966 n r 49 s. 1, ilu s tr. . N a z w is k a z a m o rd o w a n y c h z t e r e ­ n u L u b a w y i okolic. 134. R U C Z Y Ň S K I T eo fil: Ż y ją w e w sp o m n ie n ia c h . Sł. n a W a r m ii 1963 n r 1 s. 4. N a z w is k a 15 P o la k ó w z a m o rd o w a ­ n y c h 7 X I I 1939 w N o w y m M ieście. 135. (S. R.): D z iałd o w o p a m ię ta ło ...

SI. n a W a r m ii 1960 n r 33 s. 3. A e g e r ta l, A rn o K a n t, J ó z e f D zię­ cioł. 136. [S IE D E M D Z IE S IĄ T ] 70 ł a t r u ­ c h u lu d o w e g o n a W a rm ii i M a z u ra c h , O l­ s z ty n 1966 W oj. K om . Z je d n . S tr. L u d ., i lu s tr . S y lw e tk i: O ty lia G ro lh o w a , G u sta w L e y d in g , E d w a rd T u ro w s k i, A u g u ­ s ty n K lim e k . 137. S U K E R T O W A -B IE D R A W IN A E m ilia : B o jo w n ic y m a z u rsc y . O lszty n 1946 ss. 22. J u liu s z B u rs c h e , K a z im ie rz J a r o - szy k , R e in h o ld B a rc z , J a n J a g ie ł- k o - J a e g e r th a l, R o b e r t M a łłe k , W o jc iec h O lsze w sk i, E r n e s t K o ś ­ ciń sk i. 138. S U K E R T O W A - B IE D R A W IN A E m ilia : B o jo w n ic y o w o ln o ść i p o lsk o ść M a z u r i W a rm ii n a p r z e s tr z e n i s ie d m iu w ie k ó w . O ls z ty n 1954 S ta c ja N a u k . I n ­ s t y tu tu Z ach . ( I n s t y t u t M a z u rs k i) ss. 64. G u s ta w L e y d in g , J u liu s z B u rs c h e . B o g u m ił L e y k , K a z im ie rz J a r o s z y k , R e in h o ld B arcz , J a n J a g ie lk o - J a e - g e rth a l, S e w e ry n P ie n ię ż n y , ks. W a c ła w O siń sk i, S ta n is ła w Ż u r a w ­ sk i, A lfo n s Ż u ra w s k i, A n to n i S z c z e ­ p a ń s k i, F r a n c is z e k B arcz , F r a n c i­ sze k W ilk o w sk i, B e r n a r d Ż b ik , J u ­ lia n M a le w sk i, M a r ia Z i e n ta r a - M a - le w s k a , L u d w ik a S tr a m k o w s k a , W a n d a P ie n ię ż n a . 139. S U K E R T O W A -B IE D R A W IN A E m ilia , G R Y G IE R T a d e u sz : W a lk a o s p o ­ ić . K o m u n i k a t y

2 4 2 M A R I A T A R N O W S K A łe c zn e i n a ro d o w e w y z w o le n ie lu d n o ści W a rm ii i M az u r. P rz e w o d n ik p o w y s t a ­ w ie. O lsz ty n 1956 s. 155— 161, ilu s tr. N a z w is k a n a u c z y c ie li W a rm ii i M a ­ z u r, k tó rz y z g in ę li z r ą k h itle r o w ­ sk ic h w d ru g ie j w o jn ie św ia to w e j o ra z ty c h , k tó rz y p rz e b y li obozy h i­ tle ro w s k ie . 140. S U K E R T O W A - B IE D R A W IN A E m ilia : Ci, k tó rz y o d e sz li 1939— 1946. K a le n d a rz dla M a z u ró w , K a le n d a rz dla 'W a rm ia kó w n a r o k 1947. O lsz ty n 1946 s. 72— 73.

16 n a z w is k osób p o le g ły c h w czasie w o jn y z p o d a n ie m d a ty i m ie jsc stra c e ń . 141. SZ C Z Y T N O . Z d z ie jó w m ia s ta i p o w ia tu . O lsz ty n P o je z ie rz e 1962 §. 321— 328. Ż y c io ry sy : G u sta w L e y d in g (se­ n io r), J a n L ip p e r t, J a n J a g ie łk o - -J a e g e r t h a l , d r K u r t O b itz, R e in ­ h o ld B a rc z , W a le n ty H a b a n d t. 142. S C IB O R E lż b ie ta : O k u p a c ja . W : N o w e M iasto , Z d z ie jó w m ia s ta i p o ­ w ia tu . O lszty n 1963 P o je z ie rz e s. 115— 122. L is ta n a u c z y c ie li p o w ia tu n o w o - m ie js k ie g o , k tó rz y s tra c i li życie w czasie o s ta tn ie j w o jn y . 143. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : H a rc e r s tw o n a W a r m ii i M a z u ra c h . K a ­ le n d a rz d la W aT m ii i M az u r n a ro k 1959. W yd. „ Р А Х ” s. 200—201. S y lw e tk i O ty lii G ro th o w e j, R y s z a r­ d a K n o sa ły , L e o n a W ło d a rc z a k a . 144. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : M a rty ro lo g ia p o lsk ie g o d u c h o w ie ń s tw a 1939— 1945. D ie c e z ja W a rm iń s k a . W T K 1966 n r 28 s. 4. O k. 20 n a z w is k z a m o rd o w a n y c h k s ię ż y z d ie c e z ji w a rm iń s k ie j. 145. U C Z C Z E N IE b o h a te ró w M a z u r i W arm ii. K a le n d a r z d la M a z u ró w n a r o k 1947. I n s t y t u t M a z u rs k i w O lsz ty n ie s. 43—45. 21 n a z w is k b o h a te ró w M a z u r i W a rm ii z a m o rd o w a n y c h p rz e z h i t ­ le ro w c ó w . 146. W.: D zień Z a d u sz n y . SI. na W a r m ii 1968 n r 44 s. 1, ilu s tr. N a z w is k a b o jo w n ik ó w p o le g ły c h w w a lc e z h itle ro w s k im n a je ź d ź c ą . 147. W E R N IC L e o n : W ie rn i aż do śm ie rc i. S ł. n a W a r m ii 1961 n r 42 s. 1. J a n B ac z e w sk i, M a ria G ą sz c z a k ó w - n a , B o le sła w O siń sk i, L e o n W ło - d a rc z a k .

148. W IL L A N T a d e u sz : T a k b y ło w O lszty n ie. G łos o lszt. 1964 n r 206 s. 6.

N a z w is k a a re s z to w a n y c h n a p o c z ą t­ k u w o jn y w O lszty n ie. 149. W IL L A N T a d e u sz : M a z u rs k i k a p ita n K lo ss. P o ls k i p a r ty z a n t w m u n ­ d u rz e fe ld g r a u = ροζ. 89. 150. W R Z E S IŃ S K I W o jc iec h : R u c h p o ls k i n a W a rm ii, M a z u ra c h i P o w iś lu w la ta c h 1920— 1939. P o z n a ń 1963 I n s t y ­ t u t Z a c h o d n i s. 411— 412. W y k a z b o jo w n ik ó w o p o lsk o ść W a r m ii, M a z u r i P o w iś la , k tó r z y z g in ę li w czasie II w o jn y ś w ia to ­ w e j. 151. ZA P o lsk ę... W ia d . m a zu r . 1946 n r 253 s. 3. S e w e ry n P ie n ię ż n y , L é o n W ło d a r- cza k , J a n M aza, R y sz a rd K n o sa ła .

152. Z IE N T A R A -M A L E W S K A M a ­ r ia : 53 l a t a w a lk i „ G az e ty O ls z ty ń s k ie j” z p r u s k im z ab o rcą . SI. n a W a r m ii 1955 n r 27 s. 3. S y lw e tk i: S e w e ry n P ie n ię ż n y , J a n M aza i L e o n W ło d a rc z a k . 153. Z IE N T A R A -M A L E W S K A M a ­ r ia : O sk a rż e n i za o b ro n ę lu d n o ś c i p o l­ s k ie j. SI. n a W a r m ii 1966 n r 22 s. 3. K s. S te in k e , k s. B ru n o n W eich sel, k s. A u g u s ty n S z a rn o w sk i.

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I _{2 4 3}

154. Z IE N T A R A -M A L E W S K A M a ­ ria : „ Ż y w e S ło w o n a P o w iś lu ” . SI. n a

W a r m ii 1956 n r 31 s. 3. N a z w is k a z a m ęc z o n y ch w w a lc e o p o lsk o ść P o w iśla . • * * * 155. R U C Z Y N S K I T e o fil: Z k o s z ­ m a rn y c h d n i o k u p a c ji — T a k się z a ­ częło [W ła d y sła w A s t ] . SI. n a W a r m ii 1962 n r 38 s. 1. P ie rw s z a m ę c z e ń s k a o f ia r a o k u p o ­ w a n e j p rz e z h itle ro w c ó w L u b a w y . 156. W A K A R A n d rz e j: W y b itn i l u ­ dzie w O lsz ty n ie [ J a n B a c z e w s k i ] . G łos o lszt. A r c h ip e la g 1965 n r 49 (8) s. 6. 157. K N O S A Ł A W ła d y s ła w a : L u ­ d zie sp o d z n a k u R o d ła [B e rn a rd B a r a ­ b a s z ] . Sł. n a W a r m ii 1962 n r 43 s. 2. 158. W E R N IC L e o n : Z w y c ię sk a w a lk a lu d u w a rm iń s k ie g o i m a z u rsk ie g o [O B e r n a r d z ie B a r a b a s z u ]. SI. n a W a r m ii 1960 n r 11 s. 1. 159. K N O S A L IN A W ła d y sła w a : P ie r w s i lu d z ie [ F e l i k s B a r a b a s z ] . SI. n a W a r m ii 1964 n r 33 s. 3. 160. W A K A R A n d rz e j: W y b itn i l u ­ d zie w O ls z ty n ie [F ra n c is z e k B a r с z]. G ros otszt. A r c h ip e la g 1965 n r 79 (13) s. 5. 161. Z IE N T A R A -M A L E W S K A M a ­ r ia : F r a n c is z e k B arcz . S I n a W a rm ii 1963 n r 5 s. 2. 162. S U K E R T O W A - B IE D R A W IN A E m ilia : S y lw e tk i z asłu ż o n y c h — B a rc z k a z n o d z ie ja m ę c z e n n ik [ R e i n h o l d B a r c z ] . Wiaci. m a zu r . 1946 n r 12 s. 4. 163. R U C Z Y Ń S K I T e o fil: D z iatw ie s z k o ln e j o d d a ł sw e siły [B ru n o n B e m ] . Z c y k lu : L u d z ie n a s za ń c u . SI. na W a r m ii 1956 n r 51 s. 2. 164. F L IS S ta n is ła w : B ie d ra w a Jó ze f. W a r m ia i M a z u r y 1960 n r 6 s. 21, ilu s tr. 165. K A N D Y D A C I F r o n tu J e d n o ś c i N a ro d u [ J a n B o e n i g k ] . G los o lszt. 1958 n r 12 s. 6, ilu s tr. 166. A. W .: O d sz e d ł b o jo w n ik W a r ­ m ii [E m il B r u n ó w ] . Sb. n a W a r m ii 1902 n r G s. 2. 167. L E M A Ń S K I A lfo n s: M a k s y m i­ lia n B u k o w s k i z g in ą ł w o b ro n ie p o l­ sk o śc i K w id z y n a . Z c y k lu : L u d z ie n a s z a ń c u . SI. n a W a r m ii 1958 n r 13 s. 2, ilu s tr. 168. G A S T P A R Y W. k s. d r: P a m i ę ­ ci k s. b is k u p a D. J u liu s z a B u r s c h e g o . S tr a ż , e w a n g . 1952 n r 6 s. 77, ilu s tr. 169. G L O E H F e lik s k s.: C o śm y s tr a c i li [J u liu s z B u rs c h e ]. S tr a ż , e w a n g . 1952 n r 6 s. 65— 69, ilu s tr . 170. S Z E N D E L E d w a rd k s.: O s t a t­ n ie c h w ile śp. b is k u p a B u rsc h e g o . S tra ż, e w a n g . 1952 n r 6 s. 63— 64. 171. W A K A R A n d rz e j: P io t r C h o - m s e. K a le n d a r z M a z u r i W a r m ii 1959 P o je z ie rz e s. 104— 107, ilu s tr. 172. W A K A R A n d rz e j: J u b ile u s z P io t r a C h o m se. W a r m ia i M a z u r y 1957 n r 9 s. 2. 173. W IL L A N T a d e u sz : N ie j a d ł z r ę k i [ P io tr C h o m se]. G los o lszt. A r c h ip e ­ lag 1964 n r 246 (41) s. 6. 174. W IS N IE W S K I M a r ia n : C z a r ­ n a s w a s ty k a n a d W a r m ią i M a z u ra m i [O P io trz e C h o m se m ]. K a le n d a r z M az u r i W a r m ii 1958 P o je z ie rz e s. 92— 93. 175. T R Y N IS Z E W S K I E [u g e n iu sz ]: L u d z ie , k tó r y c h s p o ty k a m y . W ik to r C i e r e s z k o o b ro ń c a W e s te r p la tte . SI. n a W a r m ii 1968 n r 3 s. 2. W ięzień o b o zu je n ie c k ie g o — S t a ­ la g I A.

2 4 4 M A R I A T A R N O W S K A 176. W Y S O C K I A lfo n s: A u g u sty n C z y ż e w s k i — L u d z ie sp o d z n a k u R o d ła . Sł. n a W a r m ii 1960 n r 36 s. 2. 178. (j.b.): L u d z ie sp o d z n a k u R o ­ d ła. [W ito ld D o n i m i r s k i ] . S ł. na W a r m ii 1959 n r 48 s. 2, ilu s tr. 179. G R Z Y B O W S K I J a n : M ial m o c ­ n ą w o lę i w s p r a w a c h p o ls k ic h b y ł n ie ­ u s tę p liw y [ks. d r G u s ta w D z i a ł o w - s к і]. S I n a W a r m ii 1954 n r 11 s. 3. 180. T .: K s. d r G u s ta w D ziało w sk i. Z cy k lu : L u d z ie n a sza ń c u . S ł. na W a r m ii 1962 n r 3 s. 2. 181. O R A C K I T a d e u sz : S ta n is ła w G ą s o w s k i (1881— 1949). Z c y k lu : L u ­ d zie n a sza ń c u . S ł. na. W a r m ii 1965 n r 28 s. 2.

182. B O H D A Ń S K I J e r z y : K u ź n ia s e rc m ło d y c h P o la k ó w [W ła d y sław G ę b i k ] W T K 1967 n r 27 s. 3, ilu g tr. 183. L U D Z IE , k tó ry c h s p o ty k am y . — J e d e n z K w id z y n ia k ó w [W ła d y sław G ę b ik ]. R o z m a w ia ł B. R o d z[iew icz]. Sł. n a W a r m ii 1967 n r 49 s. 4, ilu s tr. 184. S T Ę P O W S K I T a d e u sz . .S y l­ w e tk i z o ls z ty ń sk ie g o P a r n a s u [D r W ła ­ d y s ła w G ę b ik ]. S ł. n a W a r m ii 1965 n r 21 s. 1.

185. W N U K W ło d z im ie rz : C zło w iek s e r c a i c zy n u [W ła d y sła w G ę b ik ]. S ł. na W a r m ii 1960 n r 23 s. 3, ilu s tr. 186. W P R A C O W N IA C H o ls z ty ń sk ic h b a d ac z y . W ła d y sła w G ę b ik . R o zm o w ę p rz e p ro w a d z ił B o g d an K o z ie łło -P o k le w - sk i. Sł. n a W a r m ii 1968 n r 5 s. 2, ilu s tr. 187. W E R N IC L e o n : N o w e o blicze s ta r e g o S z tu m u [M a k sy m ilia n G o l i s z ] . SI. n a W a r m ii 1963 n r 16 s. 1, 3, ilu s tr. 188. R .K .: Z g o n d z ia ła c z a p o lo n ij­ n eg o n a P o w iś lu W a rm iń s k im [P a w e ł G o r y ń s k i ] . S ł. na W a r m ii 1964 n r 41 s. 2. 189. F L IS S ta n is ła w : P io t r G o ­ s t y ń s k i . W a r m ia i M a z u ry 1961 n r 6 s. 25, ilu s tr. 190. M .B.: R o b e rt G r a n s i c k i . — n a u c z y c ie l d zieci w a rm iń s k ic h . Sł. na W a r m ii 1956 n r 10 s. 2, ilu s tr. 191. S U K E R T O W A -B IE D R A W IN A E m ilia : G ra n s ic k i R o b e rt, n a u c z y c ie l na W arm ii. Pol. S ło w n ik biogr. T. 8: 1960 z. 49 s. 552. 192. Z IE N T A R A - M A L E W SK A M a r ia : P a m ię c i G ra n sic k ie g o . Sł. na W a rm ii 1963 n r 38 s. 4. 193. M A R K O W S K A S.: Jó z e f G r o t h — n a u c z y c ie l z N o w ej K a le tk i. SI. na W a r m ii 1956 n r 9 s. 3—4, ilu s tr. 194. S U K E R T O W A -B IE D R A W IN A E m ilia : J ó z e f G ro th . Pol. S ło w n ik biogr. T. 9: 1960 z. 40 s. 18.

195. B O E N IG K J a n : H a b a n d t W a le n ty . P ol. S ło w n ik biogr. T .9: 1961 z. 41 s. 212— 213. 196. S m .: P r z e d ro k ie m b y li z n a m i [J a n u s z H e d r y c h ] . SI. na W a rm ii 1958 n r 44 s. 3, ilu s tr. .197. SE N D R O W SK A . M a r ta : O fia rn a p ra c a ks. p ro b o sz cz a [ks. F ra n c is z e k H e r r m a n j . S ł. n a W a r m ii 1958 n r 25 s. 2. 198. L IE T Z Z y g m u n t: J a e g e r - t h a l - J a g i e ł k o J a n . Pol. S ło w n ik biogr. T. 10: 1963 z. 45 s. 308. 199. C H O JN A C K I W ła d y sła w : K a ­ z im ie rz J a r o s z y k . Pol. S ło w n ik biogr. T. 11: 1964 z. 48 s. 15— 16.

B I B L I O G R A F I A M A R T Y R O L O G I I ₂₄₅ 200. S E R W A N S K I E d w a rd : B o jo w ­ n ik p o lsk o śc i W a rm ii i M a z u r [K a z im ie rz J a r o s z y k ]. K a le n d a r z d la W a r m ii i M a ­ z u r na r o k 1958. W yd. P A X s, 356— 360. 201. W A K A R A n d rz e j: W y b itn i lu d z ie w O lszty n ie. K a z im ie rz J a ro sz y k . G los o lszt. A r c h ip e la g 1965 n r 19 (3) s. 5— 6. 202. [ U E T Z Z y g m u n t] Z.L.: B o le ­ s ła w J e z i o ł o w i c z — n au cz y c ie l i d z ia ła c z sp o łec z n y . Z c y k lu : L u d z ie n a sza ń c u . S ł. n a W a r m ii 1960 n r 34, s. 2. 203. L IE T Z Z y g m u n t: Jez io ło w ic z B o le sła w . Pol. S ło w n ik b iogr. T. 11: 1965 z. 49 s. 215.

204. I.B .: F r a n c is z e k J u j k a — L e c h M alb o r. S ł. na W a r m ii 1956 n r 30 s. 2— 3.

205. L IE T Z Z y g m u n t: J u j k a F r a n ­ ciszek , p seu d . L e c h M alb o r. Pol. S ło w n ik

b iogr. T. 11: 1965 z. 49 s. 317. 206. L IE T Z Z y g m u n t: F ra n c is z e k J u j k a — n a u c z y c ie l, d z ia ła c z i p o e ta . K o m - y m a z u r .-w a r m . 1964 n r 1 (83) s. 91— 100. 207. A L E K S A N D R O W IC Z W [a le n - t y ] : W ik to r K l e s z c ż y ń s k i — b o h a te r s z k o ln ic tw a p o lsk ie g o n a P o w iś lu 1886— 1939. S ł. na W a r m ii '1964 n r 35 s. 3. 208. B .R .: · A u g u s ty n K l i m e k . Z c y k lu : L u d z ie , k tó ry c h s p o ty k a m y . S ł. na W a r m ii 1968 n r 5 s. 2— 3. 209. S T Ę P O W S K I' T a d e u sz : K a w a ­ l e r o śm iu o d z n a c z e ń [A u g u s ty n K lim e k ]. S L na W a r m ii 1960 n r 21 s. 2— 3. 210. S E N D R O W S K A M a r ta : W ię­ zień O K . w D a c h a u n r 4427 [ks. F r a n ­ c i s z e k K l i m e k ] . - Sł.· n a W arm ii 1960 n r 21 s. 2— 3. 211. F L IS S ta n is ła w , Ś W IE R C P io tr: K n o s a ł a R y sz a rd . P ol. S ło w n ik biogr. T. 13: 1967 z. 56 s. 133— 134.

212. T R Y N IS Z E W S K I E u g e n iu sz : S z k o ła im . R y s z a rd a K n o s a ły w O l­ s z ty n ie . S ł. n a W a r m ii 1960 n r 22 s. 4.

212a. W A C H W ła d y sła w : C zło w iek z a s a d [R y s z a rd K n o s a ła , tłu m a c z , w ię ­ z ie ń D a c h a u ] K w a r t. opol. i960 n r 2 s. 221—228, ilu s tr. 213. Z IE N T A R A - M A L E W S K A M a ria : Ś lą z a k R y s z a rd K n o sa ła , n a u c z y ­ c ie l i o b ro ń c a m o w y p o ls k ie j n a W arm ii. Z c y k lu : L u d z ie n a s za ń c u . S ł. n a W a r ­ m ii 1953 n r 15 s. 3, ilu s tr. 214. S Y L W E T K I n a sz y c h ra d n y c h — W ł a d y s ł a w a K n o s a ł a . S ł. n a W a r m ii 1961 n r 13 s. 2, ilu s tr. 215. W E R N IC L e o n : O fia rn a i p e ł­ n a p o ś w ię c e n ia p ra c a [W ła d y sła w a K n o - s a ła j. ώΐ. n a W a r m ii 1968 n r 42 s. 1.

216. Z IE N T A R A - M A L E W S K A M a ria : S r e b r n y ju b ile u s z n a u c z y c ie lsk i [W ła d y sła w a K n o sa ła ]. Z c y k lu : L u d z ie sp o d z n a k u R o d ła . S ł. n a W a r m ii 1959 n r 40 s. 2, ilu s tr. 217. K L IM E K A u g u s ty n : F r a n c is z e k K w a s . Z c y k lu : L u d z ie n a s za ń c u . Sł. n a W a r m ii 1965 n r 34 s. 3. 218. (il): G u s ta w L e y d i n g — B o ­ jo w n ik o p o lsk o ść M a z u r z m a rł w L a - b u sze w ie . Ż y c ie o lszt. 1948 n r 263 s. 3. 219. K O P E C G e r h a rd : G u s t a w L e y d i n g . K a le n d a r z W a r m ii i M a ­ z u r 1959. P o je z ie rz e s. 101— 102, ilu s tr. 220. S T Ę P O W S K I T [a d e u s z ] : S y n m a z u rsk ie g o lu d u n a g ro d z o n y za p ra c ę n a u k o w ą [G u s ta w L e y d in g ]. SI; n a W a r m ii 1959 n r 33 s. 2, ilu s tr.