620
/
K r o n ik az żało b n y m felieto n em , p ełn y m zdziw ienia, że ów n ie zm o rd o w an y pedagog, o rg a n iz a to r, społecznik, z n a n y z dosk o n ałeg o w y g ląd u , u m a rł n a ra k a .
N a w y sta w ę złożyły się elem e n ty b a rd z o ró żn e j w ag i: fra g m e n t p a m ię tn ik a D y bow skiego z 1862 r. sp rz e d jego pie rw sz eg o w y k ła d u o- te o rii ew o lu c ji o raz bez k ręg o w ce p re p a ro w a n e przezeń n a d B a jk a łem , w a rsz a w sk i jeszcze zieln ik S tra s - b u r g e r a o ra z 27 w y d a n ie jego p o d ręc zn ik a b o ta n ik i ogłoszone, w N R F w 1958 r„ o ry g in a ł p ie rw sz eg o polskiego tłu m a c z e n ia dzieła K o p e rn ik a dokonanego' przez B a ra n o w sk ie g o o ra z podpis n a lu n e cie polow ej P rażm o w sk ieg o , ja k o p ary sk ieg o p ro d u c e n ta o p ty czn ej a p a r a tu r y n a u k o w e j, T aczanow skiego spis p a ją k ó w ze b ra n ych w o kolicach W a rsza w y w ciągu ro k u 1865 i je g o p r e p a ra ty z P e ru , w y pchany ż u b r z G a b in e tu Zoologicznego — m o d el m a la rs k i G e rso n a o ra z G e rso n a w idok w n ę tr z a G ab in e tu Zoologicznego...
A je d n a k t a lu ź n a ekspozycja, p rze zn ac zo n a ra c z e j d la w id zó w w prow adzo n y ch w te m a ty k ę — d zięk i in te lig e n tn e j se lek c ji o b ie k tó w i „d z ie n n ik a rsk ie j” czasem m e to d zie k o n tra s tó w — p ozw oliła odczuć n a w e t la ik o w i atm o sferę Wy d ziału , to, co łączy ło o w e z g ru p o w a n e w n im ta k o d rę b n e i n ie ra z m alow nicze in d y w id u aln o ści: ic h w ia rę w św ia to b u rc z ą i św ia to tw ó rc zą p o tęg ę n a u k i w duchu K o p e rn ik a czy D a rw in a , k tó r a m o g ła p rze o b ra zić i p rz e o b ra z iła u ty c h ludzi za w ód p o w sta n ia z b ro jn e g o w 1863 r. i ciężar d o tk liw y c h d la n ie jed n e g o ko n sek w en c ji życiow ych w ty m w iększy fa n a ty z m p rac y w słu ż b ie n a u k i.
W łaśn ie ze w zg lę d u n a u m ie ję tn o ść p rz e k a z a n ia b o d aj szkicow o — i bez słó w — w ilościow o sk ro m n e j w y sta w ie, ilu s tru ją c e j p rzecież ty lk o je d n ą z se sji zw ią za n y ch ze stu le c ie m S zkoły G łów nej — atm o sfery , te m p e ra tu ry in te le k tu a ln e j i c h a r a k te r u ta k ie g o polskiego' śro d o w isk a naukow ego, do któregoi n ie m o ż n a zastosow ać tra d y c y jn e j W n aszej h is to rii cezury 1863 r. — w a rto ekspozycję pośw ięconą W y d ziało w i F izy czn o -M atam aty czn em u Szkoły G łów nej odnotow ać.
B arbara O lszew ska WYSTAW A „B U D OW NICTW O PR ZEM Y SŁO W E Z A G Ł Ę B IA S TA R O PO LSK IEG O
W X IX S T U L E C IU ”
D n ia 16 cz erw ca b r. w B obrzy koło K ielc z o s ta ła o tw a r ta w y s ta w a B u d o w n i ctw o P rze m y sło w e Z a g łęb ia S ta ro p o lskie g o w X I X stu lec iu , k tó r a zapoczątkow ała is tn ie n ie k o le jn e j p la có w k i m u z e a ln ic tw a te ch n ic zn e g o w K ielecczyźnie.
P la c ó w k a w B obrzy została w łąc zo n a do sieci m a ły ch m u zeó w technicznych, k tó r ą tw o rz y n a te r e n ie Z ag łęb ia S taro p o lsk ie g o w a rsz a w sk ie M uzeum T echniki w o p a rc iu o zach o w an e do dziś za b y tk i d aw n eg o p rze m y słu . W sk ła d te j sieci w ch o d zą ju ż: M uzeum S taro ży tn eg o H u tn ic tw a Ś w ięto k rzy sk ieg o w S łu p i N ow ej, p la có w k a m u z e u a ln a w zab y tk o w ej k u ź n i w o d n ej w S ta re j K uźnicy o raz M uzeum Z ag łęb ia S taro p o lsk ie g o w S ielpi W ielkiej, o tw ie ra n e k o le jn o w la ta c h : 1960— 1962 *. W y staw a w B obrzy m a n a celu p o p u la ry z a c ję osiągnięć p o lsk ieg o b u d o w n i c tw a przem y sło w eg o w X IX w., a zw łaszcza w je g o p ie rw sz ej połow ie, k tó r a — ja k w iadom o — b y ła o k rese m pow ażn y ch in w e s ty c ji w te j d zied z in ie n a te re n ie Z ag łęb ia S taro p o lsk ieg o . W sc en a riu szu w y sta w y s ta r a n o się szczególnie p o d k reś lić ro zm ach i sta ra n n o ść p la n o w a n ia ów czesnego b u d o w n ic tw a przem ysłow ego, i to po d w zględem z a ró w n o technologicznym , ja k u rb a n isty c z n y m i arc h itek to n icz n y m . I lu s tr u ją to p la n y o b ie k tó w i osiedli przem y sło w y ch (oczywiście, z u w ag i n a w y m a g a n ia k o n se rw a to rsk ie m ogły być o n e p o k az an e je d y n ie w fo rm ie kop ii lu b fo tokopii), p rzy czym w a rto zw rócić uw ag ę, że w ie le z ty c h p la n ó w zo stało p okazane
1 P o r. sp ra w o z d a n ia w „ K w a rta ln ik u H isto rii N a u k i i T e c h n ik i”, n ry : 3—4/1960, 4/1961 i 4/1962.
K r o n ik a
621
pu b liczn ie p o ra z pierw szy , ja k np. p ro je k ty h u t w B iało g o n ie i w S am sonow ie, k tó re n ie d a w n o d o p ie ro zo stały p rz e k a z a n e do' P o lsk i z a rc h iw ó w rad z iec k ich .
L o k a liz a c ja w y sta w y o p o w y ższ ej te m a ty c e w ła ś n ie w B obrzy b y ła p o d y k to w a n a przem y sło w i tr a d y c ja m i te j m iejscow ości. J a k W iadomo, W ! p ie rw sz e j p o ło w ie X IX w . m ia ła tu p o w s ta ć . n a jw ię k sz a w ó w c z a s. h u ta w K ró le stw ie P o lsk im . R ozpoczęta b u d o w a tego» o b ie k tu n ie z o stała zakończona, n a w e t Je d n a k te f r a g m e n ty k o n s tru k c ji in ż y n iersk ic h i b u d y n k i a d m in istra c y jn e , k tó r e zbud o w an o , a k tó r e p rz e trw a ły do d n ia dzisiejszego, św iad czą o w ielk o ści i ro z m a c h u in w e s ty c ji. B e zp o śre d n ia łączność te m a ty c z n a w y sta w y z ty m i z a b y tk a m i je s t w ięc o czy w ista, m ieści się o n a z re sz tą w jed n y m z b u d y n k ó w w zn iesio n y ch d la p o trz e b h u ty .
P rz y o k a z ji o tw a rc ia w y sta w y o d b y ło się sp o tk a n ie g ru p y działaczy k u ltu r a l nych i społecznych z W arszaw y i K ielc, w czasie k tó re g o w y su n ię to in ic ja ty w ę w y k o rz y sta n ia za b y tk o w y ch b u d y n k ó w w B obrzy d la o śro d k a p ra c y tw ó rc z e j, przeznaczonego p rze d e w szy stk im d la in ż y n ie ró w i te c h n ik ó w ren c istó w , k tó rz y zn a le źli tu n ie ty lk o z a sp o k o je n ie p o d sta w o w y c h p o trz e b życiow ych, a le ró w n ie ż w a ru n k i d la d alsze j p ra c y w sw oich specjaln o ściach .
J e r z y J a s iu k
K O M IS JA NAUKOZNA*WCZA P A N
S e k re ta ria t N au k o w y P A N pow ołał w dn. 16 V II 1963 r. K o m isję N a u k o z n a -w st-w a pod p rze -w o d n ict-w em p ro f. I. M ałeckiego. D o z a d a ń k o m is ji n ależeć m a in ic jo w a n ie i k o o rd y n o w a n ie b a d a ń n ąu k o zn aw czy ch , a w szczególności b a d a ń z w ią zan y ch „z m e to d y k ą p rą c y b ad aw czej, z k la s y fik a c ją n a u k , z m eto d o lo g ią p la n o w a n ia b a d a ń n au k o w y ch , z ro zw o jem k a d r n au k o w y c h i n au k o w o -b a d a w c z y c h , z e k o n o m ik ą b a d a ń .”
W s k ła d k o m isji, k tó r e j d ziała ln o ść o b e jm u je ró w n ie ż p e w n ą część p ra c p ro w ad zo n y ch p rze z Z a k ła d H isto rii N au k i i T ec h n ik i P A N (np. z a g a d n ie n ia socjologii w iedzy o ra z Wiele z z a g ad n ień d y sk u to w a n y c h n a w rz eśn io w y m sy m p o z ju m w Ja b ło n n ie ), w eszli m. in. k ie ro w n ik i z a stę p c a k ie ro w n ik a Z a k ła d u p ro f. B. S uchodolski i p ro f. E. O lszew ski.
E. O.
K R O N I K A Z A G R A N I C Z N A
P O S IE D Z E N IE M IĘD ZY N A R O D O W EJ K O M IS JII IN W EN TA R ZA ZABY TKO W Y C H PRZY RZĄDÓW NA UK O W Y CH W B R U K S E L I
P o sied zen ie M iędzynarodow ej K o m isji I n w e n ta rz a Z ab y tk o w y c h P rz y rz ą d ó w N au k o w y ch , k tó r e m ia ło się odbyć w sty c z n iu b r. w P a r y ż u ł, zostało» p rz e su n ię te w czasie i m ie jsc u z pow odu śm ierci w g ru d n iu 1962 r. p r z e w odniczącego K o m isji A n d ré L ev e ille ’a. N a p o sie d ze n iu w d n ia c h 13—
14 m a ja b r. w B ru k se li w y b ra n o n a przew o d n icząceg o dotychczasowego» w ice p rzew o d n icząceg o H e n ri M ichela. W p osiedzeniu Wzięli u d z ia ł p rz e d sta w ic ie le A u strii, Belgii, C zechosłow acji, F ra n c ji, H olandii, L u k se m b u rg a , N R F, P o lsk i (przy czym niżej p o d p isa n y d eleg a t Z a k ła d u H isto rii N a u k i i T ec h n ik i P A N b y ł za raze m p rze d staw ic ie lem Ś w iato w eg o Z w iązk u C oronellego w W iedniu, p rze p ro w a d z a ją c e g o św ia to w y in w e n ta rz z a b y tk o w y ch globusów ), S zw ajc arii, W ielkiej B ry ta n ii o ra z
1 P o r. ro zd z iał Ś w ia to w y in w e n ta r z h isto ry c zn y c h p rzy rzą d ó w n a u k o w y c h W sp ra w o z d a n iu z X M iędzynarodow ego K o n g re su H isto rii N a u k i w „ K w a rta ln i k u H isto rii N a u k i i T e c h n ik i”, n r 1/1963, s. 139.
