Powikłania infekcyjne po implantacji urządzeń do stałej stymulacji serca – przegląd piśmiennictwa i opis przypadku

(1)

POWIKŁANIA INFEKCYJNE PO IMPLANTACJI URZĄDZEŃ DO STAŁEJ

STYMULACJI SERCA  PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA

I OPIS PRZYPADKU

INFECTIOUS COMPLICATIONS AFTER IMPLANTATION OF DEVICES FOR PERMANENT CARDIAC PACING

 LITERATURE REVIEW AND CASE REPORT

Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego

w Kielcach,

al. IX Wieków Kielc 19, 25-317 Kielce, e-mail: iza140679@gmail.com

Wpłynęło: 17.07.2018 Zaakceptowano: 03.08.2018 DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2018030 STRESZCZENIE: Elektroterapia serca jest dynamicznie rozwijającą się dziedziną medycyny

i niekwestionowaną metodą leczenia zaburzeń rytmu serca oraz przewodzenia. Obejmuje im-plantację wielu urządzeń do stałej stymulacji serca, takich jak kardiostymulatory, kardiower-tery-defibrylatory i układy resynchronizujące. Wraz ze wzrostem implantacji urządzeń do sta-łej stymulacji serca obserwuje się rosnącą liczbę powikłań elektrostymulacji. Stały wzrost licz-by powikłań poimplantacyjnych wynika z faktu, iż pacjenci poddawani procedurze implantacji urządzeń są coraz trudniejszymi przypadkami pod względem medycznym, a zabiegi stają się bardziej skomplikowane. Rozwój powikłań infekcyjnych następuje częściej po wymianie urzą-dzenia, reoperacji, zabiegach naprawczych, a także w przypadku pozostawienia w ciele pa-cjenta starych, nieczynnych elektrod, które z czasem ulegają uszkodzeniu, doprowadzając do rozprzestrzenienia się infekcji. Miejscowa infekcja loży i/lub uogólniona infekcja organizmu (za-palenie wsierdzia, sepsa) należą do najpoważniejszych powikłań infekcyjnych ze względu na niespecyficzny charakter dolegliwości, trudności diagnostyczne oraz zbyt późne rozpoczęcie leczenia. Działania wpływające na minimalizowanie czynników ryzyka powikłań infekcyjnych to przede wszystkim: stosowne zabiegi higieniczne przed operacją, profilaktyka okołoopera-cyjna, właściwa pielęgnacja rany po zabiegu oraz doświadczenie operatora.

SŁOWA KLUCZOWE: elektroterapia, implantacja, powikłania infekcyjne, stymulacja serca, zakażenie

ABSTRACT: Cardiac electrotherapy is a dynamically developing field of medicine and an undi-sputed method of treating arrhythmias and conduction disorders. It includes the implantation of multiple devices for permanent heart stimulation such as cardiac pacemakers, cardioverter defibrillators and resynchronization systems. With the increase in the implantation of devices for permanent cardiac pacing, an increasing number of electrostimulation complications are observed. The number of post-implantation complications will continue to increase due to the fact that patients undergoing implantation are more and more difficult cases in terms of medi-cine, and the procedures are more complicated. Infectious complications develop more frequ-ently after device replacement, reoperation, repair procedures, as well as in the case of leaving old, inactive electrodes, which they get damaged over time leading to the spread of infection. Local infection of the lodge and/or generalized infection of the body (endocarditis, sepsis) be-long to the most serious infectious complications due to the non-specific nature of symptoms, diagnostic difficulties and starting treatment too late. Actions aimed at minimizing the risk fac-tors of infectious complications are first of all a series of hygienic procedures before surgery, pe-rioperative prophylaxis, proper wound care after surgery and operator experience.

(2)

WSTĘP

Elektrostymulacja serca to zabieg, którego znaczenie sys- WHPDW\F]QLHZ]UDVWDRGODW;;ZLHNX3RVWĊSWHFKQROR-JLF]Q\Z]DNUHVLHVSU]ĊWXLWHFKQLNLPSODQWDFMLZRVWDWQLFK ODWDFKVSRZRGRZDáĪHREHFQLHHOHNWURWHUDSLDVHUFDMHVWG\QD- PLF]QLHUR]ZLMDMąFąVLĊG]LHG]LQąPHG\F\Q\LQLHNZHVWLRQR- ZDQąPHWRGąOHF]HQLD]DEXU]HĔU\WPXVHUFDRUD]SU]HZRG]H-QLDNRPRURZHJR2EHMPXMHRQDLPSODQWDFMĊZLHOXXU]ąG]HĔ

NDUGLRVW\PXODWRU\ 30 ± LPSODQWDFMD X SDFMHQWyZ ] GáXJRWUZDáą OXE RNUHVRZR SRMDZLDMąFą VLĊ EUDG\-NDUGLąSRSU]H]JHQHURZDQLHLPSXOVyZHOHNWU\F]Q\FK SU]\ZUDFDMąF\FK SUDZLGáRZ\ U\WP VHUFD 3RGVWDZR-ZHURG]DMHVWDáHMVW\PXODFML

± $$,±VW\PXODFMDSUDZHJRSU]HGVLRQND ± 99,±VW\PXODFMDSUDZHMNRPRU\

± '''±VW\PXODFMDSUDZHJRSU]HGVLRQNDLSUDZHM komory,

± 9'' ± VW\PXODFMD RSDUWD QD UHMHVWU]H SREXG]HĔ ] SUDZHJR SU]HGVLRQND RUD] UHMHVWU]H SREXG]HĔ LVW\PXODFMLSUDZHMNRPRU\

NDUGLRZHUWHU\GH¿EU\ODWRU\,&'±LPSODQWDFMDPDMąFD QDFHOX]DSRELHJDQLHQDJá\P]JRQRPVHUFRZ\PLZ\-GáXĪHQLHĪ\FLDSDFMHQWyZ]JUXS\Z\VRNLHJRU\]\ND XNáDG\ UHV\QFKURQL]XMąFH &57 ± LPSODQWDFMD

XVSUDZQLDMąFDIXQNFMĊVNXUF]RZąVHUFDRUD]UHGXNX-MąFD QDVLOHQLH REMDZyZ ]DSDGDOQRĞü L ĞPLHUWHOQRĞü XSDFMHQWyZ]FLĊĪNąREMDZRZąQLHZ\GROQRĞFLąVHU-FD5RG]DMHXU]ąG]HĔUHV\QFKURQL]XMąF\FK

± &57' ± VW\PXODFMD UHV\QFKURQL]XMąFD ] IXQNFMą NDUGLRZHUWHUDGH¿EU\ODWRUD

± &573 ± VW\PXODFMD UHV\QFKURQL]XMąFD ] IXQNFMą stymulatora.

1DFDá\PĞZLHFLHOLF]EDRVyE]LPSODQWRZDQ\PLXU]ą- G]HQLDPLGRVWDáHMVW\PXODFMLSU]HNUDF]DPLOLRQ\:3RO-VFHZURNXGRNRQDQRLPSODQWDFML30,&' L &57 : URNX OLF]ED ZV]F]HSLRQ\FK XU]ą-G]HĔZ]URVáDZSU]\SDGNXNDUGLRVW\PXODWRUyZGR DXU]ąG]HĔUHV\QFKURQL]XMąF\FKGRRGQRWRZDQRQLH-ZLHONLVSDGHNLPSODQWDFML,&'GR>@

:UD]]HZ]URVWHPLPSODQWDFMLXU]ąG]HĔGRVWDáHMVW\PX-ODFML VHUFD REVHUZXMH VLĊ URVQąFą OLF]EĊ SRZLNáDĔ HOHNWUR-VW\PXODFML3RZLNáDQLD]ZLą]DQH]LPSODQWDFMąXU]ąG]HĔGR VWDáHMVW\PXODFMLVHUFDZ\VWĊSXMąSRGF]DV]DELHJXZRNUH- VLHRNRáRRSHUDF\MQ\PDWDNĪHZREVHUZDFMLRGOHJáHM8U]ą- G]HQLDSU]H]QDF]RQHGRVWDáHMVW\PXODFMLVHUFDVąFRUD]F]Ċ-ĞFLHM ZV]F]HSLDQH VWDUV]\P SDFMHQWRP ] OLF]Q\PL FKRUR-EDPL ZVSyáLVWQLHMąF\PL FXNU]\Fą SU]HZOHNáą REWXUDF\MQą FKRUREąSáXF32&K3QLHZ\GROQRĞFLąQHUHNRVWHRSRUR]ą ]DSDOQ\PLFKRUREDPLVNyU\F]\FKRUREą]WRZDU]\V]ąF\P XSRĞOHG]HQLHP RGSRUQRĞFL 2VRE\ SRGGDZDQH SURFHGXU]H LPSODQWDFMLXU]ąG]HĔVąZLĊFFRUD]WUXGQLHMV]\PLSU]\SDG-NDPLSRGZ]JOĊGHPPHG\F]Q\PD]DELHJLVWDMąVLĊEDUG]LHM

VNRPSOLNRZDQHGODWHJRWHĪZQDMEOLĪV]\FKODWDFKOLF]EDSR-ZLNáDĔPRĪHV\VWHPDW\F]QLHURVQąü

3RQLĪHM SU]HGVWDZLRQR DQDOL]Ċ SU]\SDGNX NOLQLF]QHJR SDFMHQWD ] OLF]Q\PL VFKRU]HQLDPL ZVSyáWRZDU]\V]ąF\PL SRGVWDZRZHM MHGQRVWFH FKRURERZHM ] SRZLNáDQLDPL HOHN-trostymulacji.

OPIS PRZYPADKU

3DFMHQWODW]UR]SR]QDQLHPNDUGLRPLRSDWLLUR]VWU]H- QLRZHMSU]HWUZDáHJRPLJRWDQLDSU]HGVLRQNyZ32&K3KL- SHUFKROHVWHUROHPLLRW\áRĞFL,VWRSQLDFXNU]\F\W\SXOH-F]RQHMLQVXOLQRWHUDSLąSR]DZDOHĞFLDQ\SU]HGQLRERF]QHM VHUFD]XQLHVLHQLHPRGFLQND67DQJ67HOHYDWLRQP\RFDU- GLDOLQIDUFWLRQ±67(0,LSU]H]VNyUQąLQWHUZHQFMąZLHĔ-FRZą JDáĊ]L SU]HGQLHM ]VWĊSXMąFHM DQJ SHUFXWDQHRXV FR-URQDU\ LQWHUYHQWLRQ OHIW DQWHULRU GHVFHQGLQJ ± 3&, /$' ZURNX:NZLHWQLXURNXFKRUHPXLPSODQWRZD- QR,&'99,ZSUHZHQFMLSLHUZRWQHMQDJáHMĞPLHUFLVHUFR-ZHMDQJVXGGHQFDUGLDFGHDWK±6&':OXW\PURNX SDFMHQW ]RVWDá SU]\MĊW\ GR NOLQLNL ] XWU]\PXMąF\PL VLĊ RG PLHVLąFD REMDZDPL ]DF]HUZLHQLHQLHP EROHVQRĞFLą RUD] QDEU]PLHQLHP WNDQHN RNROLF\ ORĪ\ VW\PXODWRUD : EDGD-QLDFKODERUDWRU\MQ\FK]DREVHUZRZDQRZ]URVWSDUDPHWUyZ ]DSDOQ\FK&53±PJOWURSRQLQD7±QJO3REUD-QRSRVLHZ\]NUZL±SRVLHGPLXGQLDFKLQNXEDFMLZ\QLN SRVLHZyZE\áXMHPQ\:Z\NRQDQ\PEDGDQLXXOWUDVRQR-JUD¿F]Q\P86*ZLGRF]QDZDUVWZDK\SRHFKRJHQLF]QHJR QDFLHNXJUXERĞFLGRPP:HFKRNDUGLRJUD¿LSU]H]SU]Há\-NRZHMDQJWUDQVHVRSKDJHDOHFKRFDUGLRJUDSK\±7((QLH uwidoczniono struktur na elektrodzie i zastawce trójdziel-QHM8Z]JOĊGQLDMąFZ\ZLDGLZ\QLNLEDGDĔGRGDWNRZ\FK UR]SR]QDQR ]DNDĪHQLH ORĪ\ ,&' 3DFMHQWD ]DNZDOL¿NRZD- QRGRXVXQLĊFLDXNáDGXVW\PXOXMąFHJR=DVWRVRZDQRDQW\-ELRW\NRWHUDSLĊ ZDQNRP\F\QĊ Z GDZFH î J W\G]LHĔ SU]HGXVXQLĊFLHP,&'DQDVWĊSQLHNRQW\QXRZDQRWHUDSLĊ SU]H]RNUHVW\JRGQL3RVLHZZ\PD]X]UDQ\ORĪ\VW\PXOD- WRUDGDZDáZ\QLNXMHPQ\3RVLHZWOHQRZ\Z\PD]X]SU]H- WRNLSRXVXQLĊW\PXNáDG]LHVW\PXOXMąF\PWDNĪHE\áXMHP-Q\±QLHZ\KRGRZDQREDNWHULLWOHQRZ\FKLEH]WOHQRZ\FK

EPIDEMIOLOGIA

=RJyOQRĞZLDWRZ\FKGDQ\FKGRW\F]ąF\FKSRZLNáDĔ]ZLą- ]DQ\FK]HOHNWURVW\PXODFMąZ\QLNDĪHLFKF]ĊVWRĞüSRSLHUZ- V]RUD]RZHMLPSODQWDFMLNDUGLRVW\PXODWRUDWRSU]\SDG- NyZZFLąJXGQLZFLąJXGQLLZRNUH- VLHODW>@=DNWXDOQ\FKEDGDĔSU]HGVWDZLRQ\FKZOLWHUDWX- U]HSRGPLRWXZ\QLNDQDWRPLDVWĪHZRVWDWQLFKODWDFKRGQRWR-ZDQRZ\ĪV]\RGVHWHNSRZLNáDĔRGSRZLHGQLR LXSDFMHQWyZSRURNXLODWDFKSRLPSODQWDFML>@

(3)

3R LPSODQWDFML XU]ąG]HQLD GR UHV\QFKURQL]DFML VHUFD RJyOQ\RGVHWHNSRZLNáDĔV]DFXMHVLĊQDRNRáRSU]\- SDGNyZ>@$QDOL]DF]ĊVWRĞFLZ\VWĊSRZDQLDSRZLNáDĔLP- SODQWDFML&57ZLQQ\PEDGDQLXZ\ND]DáDĪHZVNDĨQLNF]Ċ- VWRĞFL]JRQyZRNRáRLPSODQWDF\MQ\FKZ\QRVLSRZL- NáDĔPHFKDQLF]Q\FK±SRZLNáDĔ]ZLą]DQ\FK]HOHN- WURGą±DLQIHNFML±>@1DWRPLDVWRJyOQ\RG-VHWHN SRZLNáDĔ SR LPSODQWDFML NDUGLRZHUWHUDGH¿EU\ODWRUD WRSU]\SDGNyZ>@3RZLNáDQLDLQIHNF\MQHZ ZLHOR- RĞURGNRZHMJUXSLHSDFMHQWyZSRGGDZDQ\FK]DOHFDQHMZ\- PLDQLHF]\UR]EXGRZLH,&'GRW\F]ąSDFMHQWyZSRG-F]DVJG\ĞPLHUWHOQRĞüZ\QRVL>@ 3RZLNáDQLD LQIHNF\MQH UR]ZLMDMą VLĊ F]ĊĞFLHM SR Z\PLD-QLH XU]ąG]HQLD UHRSHUDFML ]DELHJDFK QDSUDZF]\FK D WDN- ĪHZSU]\SDGNXSR]RVWDZLHQLDZFLHOHFKRUHJRVWDU\FKQLH- F]\QQ\FKHOHNWURGNWyUH]F]DVHPXOHJDMąXV]NRG]HQLXGR-SURZDG]DMąF GR UR]SU]HVWU]HQLHQLD VLĊ LQIHNFML : GXĪ\P SURVSHNW\ZQ\PEDGDQLXZ\ND]DQRĪHZRGOHJáHMREVHUZDFML SRPRGHUQL]DFMLOXEZ\PLDQLHXU]ąG]HQLDGRVWDáHMVW\PXOD- FMLVHUFDU\]\NRNRPSOLNDFMLRVF\OXMHZ]DNUHVLHRGZ\- PLDQDVW\PXODWRUDGRSDFMHQWyZZ\PLDQDOXEPR- GHUQL]DFMDXU]ąG]HQLDZSRáąF]HQLX]ZV]F]HSLHQLHPGRGDW-NRZRMHGQHMOXEZLĊFHMHOHNWURGSU]H]Ī\OQ\FK>@

CZYNNIKI RYZYKA POWIKŁAŃ

INFEKCYJNYCH

&]\QQLNLNWyUHSU]\F]\QLDMąVLĊGRUR]ZRMXSRZLNáDĔLQ- IHNF\MQ\FKZJUXSLHSDFMHQWyZ]LPSODQWRZDQ\PLXU]ąG]H-QLDPLGRVWDáHMVW\PXODFMLVHUFDPRĪQDSRG]LHOLüQD]ZLą]DQH ]FKRU\PRUD]]]DELHJLHPLRNUHVHPRNRáRRSHUDF\MQ\P'R F]\QQLNyZU\]\ND]ZLą]DQ\FK]SDFMHQWHP]DOLF]DVLĊZVSyá- Z\VWĊSRZDQLHFLĊĪNLFKFKRUyESáHüĪHĔVNąRW\áRĞüQLHGRĪ\- ZLHQLHQDGXĪ\ZDQLHW\WRQLXF]\WHĪVWRVRZDQLHOHNyZVWHUR- LGRZ\FKOXELPPXQRVXSUHV\MQ\FK>@'RF]\QQLNyZ]ZLą-]DQ\FK]]DELHJLHPLPSODQWDFML]DOLF]DVLĊQDWRPLDVW VSRVyESU]HSURZDG]HQLDGH]\QIHNFMLPLHMVFDRSHURZD- QHJRSU]HGLPSODQWDFMą±]DOHFDVLĊFRQDMPQLHMGZX-NURWQH P\FLH PLHMVFD ZV]F]HSX RNUĊĪQ\PL UXFKDPL W]ZĞOLPDNLHPRUD]GH]\QIHNFMĊGZLHPDUyĪQ\PLVXE-VWDQFMDPLF]\QQ\PLWXĪSU]HGUR]SRF]ĊFLHP]DELHJX SUR¿ODNW\NĊDQW\ELRW\NRZąSU]HGLRNRáR]DELHJRZą ±ZFHOX]DSHZQLHQLDRGSRZLHGQLHJRVWĊĪHQLDDQW\-ELRW\NyZZVXURZLF\NUZLSRZLQQRVLĊSRGDZDüMH SDFMHQWRZLRNRáR±PLQXWSU]H]]DELHJLHPMHĪH- OLF]DVWUZDQLD]DELHJXSU]HNUDF]DJRG]LQ\LOXESD- FMHQWREFLąĪRQ\MHVWFLĊĪNLPLFKRUREDPLZVSyáLVWQLH-MąF\PLQDOHĪ\SRGDüGRGDWNRZąGDZNĊDQW\ELRW\NX F]DVZ\JROHQLDPLHMVFDLPSODQWDFMLXU]ąG]HQLD±JR- OHQLHSRZLQQRQDVWąSLüQDRNRáRJRG]LQ\SU]HGUR]-SRF]ĊFLHP ]DELHJX E\ QLH GRSXĞFLü GR QDPQRĪHQLD VLĊEDNWHULLZPLHMVFXXV]NRG]RQHJRQDVNyUND F]DVWUZDQLD]DELHJX±]DELHJLPSODQWDFMLXU]ąG]HĔGR VWDáHMVW\PXODFMLVHUFDSRZLQLHQWUZDüQLHZLĊFHMQLĪ JRG]LQ\ GRĞZLDGF]HQLHRSHUDWRUD±VWZLHUG]DVLĊPDOHMąFHU\-]\NRSRZLNáDĔZSU]\SDGNXSU]HSURZDG]DQLDRSHUDFML SU]H]RSHUDWRUDNWyU\Z\NRQDáSRQDG]DELHJyZ VDODRSHUDF\MQD±SRZLQQDE\üRGSRZLHGQLRSU]\JR-WRZDQD]GH]\QIHNRZDQDLNOLPDW\]RZDQD>@

POWIKŁANIA

: OLWHUDWXU]H Z\VWĊSXMH NLOND SRG]LDáyZ SRZLNáDĔ SR LPSODQWDFMLXU]ąG]HĔGRVWDáHMVW\PXODFMLVHUFDPLQSR-ZLNáDQLD HOHNWU\F]QH L QLHHOHNWU\F]QH ZF]HVQH L SyĨQH D WDNĪHLQIHNF\MQHL QLHLQIHNF\MQH3RQLĪHMSU]HGVWDZLRQR SRZLNáDQLDLQIHNF\MQHHOHNWURVW\PXODFMLVHUFDNWyUHQDOHĪą GR QDMSRZDĪQLHMV]\FK ]H Z]JOĊGX QD QLHVSHF\¿F]Q\ FKD- UDNWHUGROHJOLZRĞFLWUXGQRĞFLGLDJQRVW\F]QHRUD]]E\WSyĨ- QHUR]SRF]ĊFLHOHF]HQLD1DOHĪąGRQLFKPLHMVFRZDLQIHN-FMDORĪ\RUD]XRJyOQLRQDLQIHNFMDRUJDQL]PX

MIEJSCOWA INFEKCJA LOŻY

/RĪDF]\OLPLHMVFHLPSODQWDFMLXU]ąG]HQLDGRVWDáHMVW\-PXODFML VHUFD Z\NRQ\ZDQD MHVW Z RNROLF\ SRGRERMF]\- NRZHM0RĪHXOHF]DNDĪHQLXZF]DVLH]DELHJXZV]F]HSLH-QLD HOHNWURG LOXE JHQHUDWRUD D WDNĪH Z Z\QLNX UR]VLHZX NUZLRSRFKRGQHJR Z F]DVLH EDNWHULHPLL ZWyUQHM GR RGOH- JáHJRRJQLVND]DNDĪHQLD>@=XZDJLQDIDNWLĪSDFMHQ- FLF]ĊVWRLJQRUXMąVWDQ]DSDOQ\ORĪ\VW\PXODWRUD,&'ZDĪ- QHMHVWDE\SRGF]DVREVHUZDFMLFKRUHJR]ZUyFLüV]F]HJyO- QąXZDJĊQDV\PSWRP\WRZDU]\V]ąFHUR]ZRMRZLPLHMVFR- ZHJRRGF]\QX]DSDOQHJRZRNROLF\UDQ\0LHMVFRZH]DND- ĪHQLDORĪ\REHMPXMą]DF]HUZLHQLHQLH]ZLĊNV]RQHXFLHSOH-QLHUR]HMĞFLHVLĊEU]HJyZUDQ\URSQ\Z\FLHNRUD]RWZDUWą RGOHĪ\QĊ XPLHMVFRZLRQą QDG VW\PXODWRUHP OXE HOHNWURGą 2EMDZ\]DOHĪQHVąRGZLUXOHQFMLSDWRJHQXRUD]VSUDZQRĞFL XNáDGX RGSRUQRĞFLRZHJR SDFMHQWD >@ :LĊNV]RĞü ]DND-ĪHĔSRZRGXMąEDNWHULH*UDPGRGDWQLH±PQLHM *UDPXMHPQH RNRáR ]DNDĪHĔ 1DMF]ĊVWV]\PL F]\Q-QLNDPLHWLRORJLF]Q\PL]DNDĪHĔVąStaphylococcus

epidermi-dis ± L Staphylococcus aureus ± > @

'UREQRXVWURMH NRORQL]XMąFH XU]ąG]HQLD GR VWDáHM VW\PXOD-FMLVHUFDWRWDNĪHE. coli±GRKlebsiella±GREnte-rococcus±GRStreptococcus±LLQQH±5R]ZyM VWDQX]DSDOQHJRL]DNDĪHQLDZSU]\SDGNXS. aureusFHFKX- MHUyZQLHĪZLĊNV]\RGVHWHNNRORQL]DFML,&'QLĪ30ZSR-równaniu z S. epidermidisNWyU\]NROHLF]ĊĞFLHMQDPQDĪD VLĊQDHOHNWURGDFK30QLĪ,&'S. epidermidisU]DGNRRGSR-ZLDGD]DNROHMQHHSL]RG\SRZLNáDĔLQIHNF\MQ\FK =DSDOHQLHORĪ\VW\PXODWRUDMHVWZVND]DQLHPGRMDNQDM-V]\EV]HJRXVXQLĊFLDFDáHJRXNáDGXVW\PXOXMąFHJRZRVáRQLH

(4)

DQW\ELRW\NRZHM0LHMVFRZ\RGF]\Q]DSDOQ\WRQDMF]ĊVWV]D IRUPDSRZLNáDQLDLQIHNF\MQHJRXSDFMHQWyZSRLPSODQWDFML 30,&':QLHNWyU\FKSU]\SDGNDFKPRĪHGRMĞüGRUR]ZR-MX]DSDOHQLDZVLHUG]LD>@

UOGÓLNIONA INFEKCJA ORGANIZMU ZAPALENIE

WSIERDZIA, SEPSA

,QIHNF\MQH ]DSDOHQLH ZVLHUG]LD ,=: ]ZLą]DQH ] HOHN-WURGDPL ZHZQąWU]VHUFRZ\PL QDOHĪ\ GR JURĨQ\FK F]ĊVWR ĞPLHUWHOQ\FKFKRUyEVHUFD,=:WRXRJyOQLRQ\SURFHVFKR- URERZ\UR]ZLMDMąF\VLĊQDMF]ĊĞFLHMXRVyEZVWDUV]\PZLH- NX]ZáDV]F]DSRGGDZDQ\FKNROHMQHMUHLPSODQWDFMLXU]ąG]H-QLD GR VWDáHM VW\PXODFML VHUFD ,QIHNF\MQH ]DSDOHQLH ZVLHU-G]LDXRVyESRLPSODQWDFMLNDUGLRVW\PXODWRUDREVHUZXMHVLĊ Z ± SU]\SDGNDFK RGVHWHN WHQ PRĪH MHGQDN VLĊJDü MHĞOLXNáDGVW\PXOXMąF\QLH]RVWDQLHXVXQLĊW\>@ 2EMDZ\,=:REHMPXMąQDZUDFDMąFHSRW\XWUDWĊPDV\FLDáD JRUąF]NĊVWDQ\SRGĞZLDGRPRĞFLRQLH]QDQHMHWLRORJLLND- V]HOGXV]QRĞüLQDZUDFDMąFH]DSDOHQLHSáXF±F]ĊVWRE\ZD- MąP\ORQH]REMDZDPLSXOPRQRORJLF]Q\PLLUHXPDWRORJLF]- Q\PLDWDNĪH]FHFKDPLPLHMVFRZHJR]DNDĪHQLD>@8SD-FMHQWyZ ] SRWZLHUG]RQ\P LQIHNF\MQ\P ]DSDOHQLHP ZVLHU- G]LDREHMPXMąF\PZV]F]HSLDOQHXU]ąG]HQLHGRWHUDSLLVHU- FD]DOHFDVLĊXVXQLĊFLHXNáDGXZFDáRĞFL]SUHIHURZDQąPH-WRGąSU]H]Ī\OQHJRXVXQLĊFLDHOHNWURGDQJWUDQVYHQRXVOHDG H[WUDFWLRQ ± 7/( >@$QW\ELRW\NRWHUDSLĊ QDOHĪ\ UR]SR-F]ąüSU]HGXVXQLĊFLHPXNáDGXHOHNWURVW\PXOXMąFHJRDOHSR SREUDQLXSRVLHZyZNUZL3RXVXQLĊFLX]DNDĪRQHJRXNáDGX DQW\ELRW\NLQDOHĪ\SRGDZDüSU]H]±W\JRGQL>@

1DOHĪ\SRGNUHĞOLüĪHZUR]SR]QDQLX,=:EDUG]RLVWRW-QD MHVW HFKRNDUGLRJUD¿D SU]H]NODWNRZD DQJ WUDQVWKRUD-FLFHFKRFDUGLRJUDP±77(L7((%DGDQLDWHXPRĪOLZLDMą VWZLHUG]HQLHZHJHWDFMLQDHOHNWURGDFK]DMĊFLD]DVWDZNLWUyM-G]LHOQHM D WDNĪH RNUHĞOHQLH UR]PLDUyZ ZHJHWDFML NWyUH Vą EDUG]RLVWRWQHZNZDOL¿NDFMLSDFMHQWDGRSU]H]Ī\OQHJRXVX-ZDQLDHOHNWURG/LWHUDWXUDSU]HGPLRWXSRGDMHĪHREHFQRĞü ZHJHWDFMLZ\NU\ZDQDMHVW]DSRPRFą77(XRNRáRSD-FMHQWyZQDWRPLDVWZEDGDQLX7((RGVHWHNWHQ]ZLĊNV]DVLĊ GR±>±@=DXĪ\WHF]QHLVNXWHF]QHQDU]ĊG]LHGLD- JQRVW\F]QHXZDĪDVLĊWDNĪHHFKRNDUGLRJUD¿ĊZHZQąWU]VHU- FRZąFHFKXMąFąVLĊZ\ĪV]ąF]XáRĞFLąZ\NU\ZDQLDZHJHWD- FMLXSDFMHQWyZ]LPSODQWRZDQ\PLXU]ąG]HQLDPLGRVW\PX- ODFMLVHUFD>@.ROHMQąPHWRGąGLDJQRVW\F]QąSR]ZDODMą- FąQDUR]SR]QDQLH,=:VąSRVLHZ\NUZL:FHOXLGHQW\¿ND-FMLGUREQRXVWURMyZSRZRGXMąF\FK]DNDĪHQLHQDOHĪ\SREUDü FRQDMPQLHMSUyENLSRPONUZL]ZNáXüREZRGRZ\FK ZPLQXWRZ\FKRGVWĊSDFK>@3URFHGXU\GLDJQRVW\F]QH ZSU]\SDGNX,=:]XMHPQ\PLSRVLHZDPLNUZLWREDGDQLD VHURORJLF]QHEDGDQLHLPPXQRKLVWRORJLF]QHRUD]3&5PDWH-ULDáXX]\VNDQHJRRSHUDF\MQLH

PODSUMOWANIE

:UD]]HZ]URVWHPLPSODQWDFMLXU]ąG]HĔGRHOHNWURVW\-PXODFMLVHUFDREVHUZXMHVLĊURVQąFąOLF]EĊSRZLNáDĔ 3RZLNáDQLDVWDMąVLĊF]ĊVWV]H]HZ]JOĊGXQDWRĪHSD- FMHQFLREFLąĪHQLOLF]Q\PLFKRUREDPLZVSyáLVWQLHMąF\- PLVWDQRZLąFRUD]WUXGQLHMV]HSU]\SDGNLSRGZ]JOĊ-dem medycznym. ']LDáDQLD ]PLHU]DMąFH GR PLQLPDOL]RZDQLD F]\QQL- NyZU\]\NDSRZLNáDĔLQIHNF\MQ\FKWRSU]HGHZV]\VW-NLPV]HUHJ]DELHJyZKLJLHQLF]Q\FKSU]HGRSHUDFMą SUR¿ODNW\ND RNRáRRSHUDF\MQD ZáDĞFLZD SLHOĊJQDFMD UDQ\SR]DELHJX'XĪH]QDF]HQLHPDWDNĪHGRĞZLDG-F]HQLHRSHUDWRUD

=DNDĪHQLH ]ZLą]DQH ] REHFQRĞFLą LPSODQWRZDQ\FK XU]ąG]HĔ GR VWDáHM VW\PXODFML VHUFD QDOHĪ\ GR JURĨ-Q\FKF]ĊVWRĞPLHUWHOQ\FKFKRUyEVHUFD

KONFLIKT INTERESÓW: nie zgłoszono.

PIŚMIENNICTWO

1. Hindricks G, Camm J, Merkely B, Raatikainen P, Arnar DO. The EHRA White Book (online) 2016; https://www.escardio.org/static_ﬁle/Escardio/Subspecialty/ EHRA/Publications/Documents/EHRA%20WHITE%20BOOK%202016.%20 FINAL%20WEB%20VERSION.pdf

2. Ellenbogen KA, Hellkamp AS, Wilkoﬀ BL et al. Complications arising after implantation of DDD pacemakers: the MOST experience. Am J Cardiol 2003;92(6):740–741.

3. Udo EO, Zuithoﬀ NP, van Hemel NM et al. Incidence and predictors of short- and long-term complications in pacemaker therapy: the FOLLOWPACE study. Heart Rhythm 2012;9(5):728–735.

4. Palmisano P, Accogli M, Zaccaria M et al. Rate, causes, and impact on patient outcome of implantable device complications requiring surgical revision: lar-ge population survey from two centres in Italy. Europace 2013;15(4):531–540. 5. Al-Majed NS, McAlister FA, Bakal JA, Ezekowitz JA. Meta-analysis: cardiac re-synchronization therapy for patients with less symptomatic heart failure. Ann Intern Med 2011;154(6):401–412.

6. Gould PA, Gula LJ, Champagne J et al. Outcome of advisory implantable cardioverter-deﬁbrillator replacement: one-year follow-up. Heart Rhythm 2008;5:1675–1681.

7. Poole JE, Gleva MJ, Mela T et al. Complication rates associated with pacemaker or implantable cardioverter-deﬁbrillator generator replacements and upgrade pro-cedures: results from the REPLACE registry. Circulation 2010;122(16):1553–1561. 8. Montewka M, Skrzek A, Plewik D, Rudzki S, Wysokiński A, Kozioł-Montew-ka M. ZaKozioł-Montew-każenia miejsca operowanego – charakterystyKozioł-Montew-ka czynników ryzy-ka, endogennych źródeł zakażenia i metody zapobiegania. Post Mikrobiol 2012;51(3):227–235.

9. Michałkiewicz D, Kutarski A. Infekcja loży po pierwszej implantacji układu oraz po zabiegu powtórnym – różnice. Specyﬁka postępowania antyseptycznego przy implantacji i reoperacji układu stymulującego – elementy dyskusyjne. Folia Cardiologica Excerpta 2009;4(2):73–77.

10. Habib G, Lancellotti P, Antunes MJ et al. Wytyczne ESC dotyczące leczenia in-fekcyjnego zapalenia wsierdzia w 2015 roku. Kardiol Pol 2015;73(11):963–1027. 11. Domagała S, Domagała M, Chyła J, Wojciechowska C, Janion M, Polewczyk A.

Complications of electrotherapy – the dark side of treatment with cardiac im-plantable electronic devices. Post Kardiol Interw 2018;14(1):15–25. 12. Villamil IC, Rodriguez FM, Van den Eynde AC, Villancián MJV, Canedo CR.

Per-manent transvenous pacemaker infections: an analysis of 59 cases. Eur J Intern Med 2007;18(6):484–488.

13. Bongiorni MG, Tascini C, Tagliaferri E et al. Microbiology of cardiac implantable electronic device infections. Europace 2012;14(9):1334–1339.

(5)

2009;4(2):78–82.

15. Kołodzińska A, Kutarski A, Grabowski M, Opolski G. Cardiovascular electronic device infections. Kardiol Pol 2013;71(6):632–630.

16. Wilkoﬀ BL, Love CJ, Byrd CL et al. Transvenous lead extraction: Heart Rhythm Society expert consensus on facilities, training, indications, and patient ma-nagement: this document was endorsed by the American Heart Association (AHA). Heart Rhythm 2009;6(7):1085–1104.

17. Golzio PG, Fanelli AL, Vinci M et al. Lead vegetations in patients with local and systemic cardiac device infections: prevalence, risk factors, and therapeutic ef-fects. Europace 2013;15(1):89–100.

procedure inﬂuences the clinical outcome of lead-associated endocarditis re-sults of the MEDIC (Multicenter Electrophysiologic Device Infection Cohort). J Am Coll Cardiol 2012;59(7):681–687.

19. Polewczyk A. Rozprawa Habilitacyjna Odelektrodowe Zapalenie Wsier-dzia. Analiza 414 Przypadków Klinicznych z Lat 2006–2013. 1st _{edn. Gdańsk,}

VM Media, 2013.

20. Bongiorni MG, Di Cori A, Soldati E et al. Intracardiac echocardiography in pa-tients with pacing and deﬁbrillating leads: a feasibility study. Echocardiogra-phy 2008;25(6):632–638.