• Nie Znaleziono Wyników

Widok Symbiotyczność tworzenia Elvina Flamingo aka Jarosława Czarneckiego

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Widok Symbiotyczność tworzenia Elvina Flamingo aka Jarosława Czarneckiego"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)Acta Universitatis Wratislaviensis No 3664. Viola Krajewska, Piotr Krajewski Centrum Sztuki WRO. Symbiotyczność tworzenia Elvina Flamingo aka Jarosława Czarneckiego. Prace Kulturoznawcze XVIII Wrocław 2015. Sesja Latourowska Kultura, polityka wartości. Teoria aktora-sieci a współczesna humanistyka odbywająca się w Centrum Sztuki WRO miała za swój kontekst przestrzeń wystawy dotyczącej mrówek1. Tak więc w angielskim homonimie „ANT” spotkały się nazwa rodzajowa bohaterek artystycznego projektu i akronim teorii aktora sieci (ANT: actor-network theory). Symbiotyczność tworzenia to projekt z pogranicza sztuki i biologii, planowany na lata 2012–2034. Kultury mrówek w zaprojektowanych przez Jarosława Czarneckiego warunkach tworzą swoje królestwa. Żyją w zaopatrzonych w szyby inkubatorach, w szklanych kolbach, retortach, probówkach i rurach, które systemowo połączone tworzą konieczne im do życia i rozwoju przestrzenie, systematycznie zagospodarowywane mrówczą działalnością. Obecnie Symbiotyczność tworzenia składa się z trzech części: — Rekonstrukcja nie-ludzkiej kultury — w czterech inkubatorach połączonych nawzajem arteriami rozwija się kultura mrówek farmerek, hodujących niezbędną im do życia grzybnię. — Królestwo współcodzienności — inkubator, w którym rozwija się królestwo mrówek tkaczek, agresywnych i polujących, tkających swe siedziby między liśćmi w koronie drzew. — Walka podziemna — gablota ukazująca poprzednie cztery nieudane próby założenia królestwa mrówek. Tym samym jest to ślad konfrontacji walki o przetrwanie i odpowiedzialności twórcy za swe dzieło. Czarnecki odwołuje się do najstarszego pojęcia kultury jako kultywacji. Mrówki farmerki to najstarsza kultura agrarna na Ziemi. Trudnią się uprawą, jak twierdzą entomolodzy, od pięćdziesięciu milionów lat. Żywią się hodowanym 1. Informacja o sesji, zob. Wprowadzenie.. Prace Kulturoznawcze XVIII, 2015 © for this edition by CNS. PK_18_Ksiega.indb 59. 2015-11-03 15:51:45.

(2) 60. Viola Krajewska, Piotr Krajewski. przez siebie grzybem, nie zaś znalezionym pożywieniem. W naturze farmerki tworzą ogromne, kuliste aglomeracje. Zapewniają w nich klimatyzację, odpowiednią temperaturę, bezpieczeństwo wodne, wentylację, segregację odpadów, specyfikację różnorodnych obszarów użytkowania. Mrówki tkaczki uchodzą za jeszcze trudniejsze od farmerek, wręcz niemożliwe do obserwacji w warunkach laboratoryjnych. Wizja działania nie-ludzkich czynników oraz aktywności artysty weryfikowana jest każdym kolejnym dniem hodowli. Symbiotyczność tworzenia to projekt artystyczny, który imituje zarówno naukowe procedury parametryzacji życia, jak i sam ma charakter naukowy nie tylko w sensie metaforycznym. Śmierć „kultywowanych kultur” falsyfikuje cały eksperyment. Symbiotyczność tworzenia była pierwotnie pokazywana na wystawie w Centrum Sztuki WRO w formie transmisji internetowych z pierwszego publicznego wystawienia dzieła w Gdańskiej Galerii Miejskiej i Instytucie Sztuki Wyspa oraz przygotowanych specjalnie na wystawę we Wrocławiu wielomonitorowych instalacji wideo ukazujących życie mrówek wewnątrz inkubatorów, w których rozwijają się nie-ludzkie kultury. Podczas biennale WRO 2015 Test Exposure pokazano po raz pierwszy publicznie wszystkie inkubatory, łącznie z rozwijanym dopiero trzecim królestwem mrówek stolarek. Symbiotyczność tworzenia w szczególny sposób pozwala ujrzeć heterogeniczny splot czynników ludzkich i pozaludzkich (urządzenia, żywe byty we własnej strukturze gromady, systemy komunikacji, modele), uwypuklając złożoność relacji między nimi. W obszernym komentarzu do projektu jego „ludzki” (współ) autor, Jarosław Czarnecki, pisze: Dotarło do mnie nareszcie, iż będąc inicjatorem danego dzieła, nie muszę jednocześnie twardo trzymać się pozycji demiurga, a moje przeświadczenie o twórczej dominacji może jawić się jako coś wręcz archaicznego. Moja idea Symbiotyczności tworzenia nie jest zatem zabawą w Boga, jest to interaktywna i symbiotyczna relacja w tworzeniu wspólnego dzieła. Ta interaktywność jednak nie jest tą, jaką zwykliśmy postrzegać jako spreparowaną za pomocą zaawansowanych technologii informatycznych, robotycznych czy multimedialnych, działającą pomiędzy artefaktem a odbiorcą. Jest to interaktywność biologicznych bytów, to interaktywność symbiotyczna pomiędzy ludźmi a nie-ludźmi, w której kluczowy głos zabierają byty nie-ludzkie2.. Symbiotyczność tworzenia — kwalifikowana na gruncie sztuki współczesnej jako bioart — wykracza poza jego niekiedy wąsko definiowany zakres, nie ograniczając się do kreacji, powtarzania czy przekształcania warunków życia systemu biologicznego bądź poszukiwania jakości estetycznej w jego reprodukcji czy hybrydalnej techno-geno-modyfikacji. Projekt przy zachowaniu naukowej poprawności laboratoryjnej hodowli jednocześnie nieustannie analizuje złożony kompleks zależności-odpowiedzialności-informacji, w którego obrębie sytuacja twórcy nie jest wyróżniona i określona przez paradygmat antropologiczny: 2. http://www.elvinflamingo.com/zycie-w-laboratorium/pl/elvin-flamingo-zycie-w-laboratorium-abstrakt.html. Zob. także J. Czarnecki aka Elvin Flamingo, Symbiotyczność tworzenia (The Symbiosity of Creation), Gdańsk 2014.. Prace Kulturoznawcze XVIII, 2015 © for this edition by CNS. PK_18_Ksiega.indb 60. 2015-11-03 15:51:45.

(3) Symbiotyczność tworzenia Elvina Flamingo. 61. najbardziej interesującym dla mnie spojrzeniem na to, co wspólnie robimy jest, pozbawione jakichkolwiek metafor i interpretacji, bezpośrednie odebranie tej pracy. To jest (jednocześnie) tylko i dokładnie to, co widzimy, nic więcej. Poza inkubatorami wypełnionymi starannie zaprojektowanymi instalacjami z rur, węży i naczyń laboratoryjnych, w których żyją i rozmnażają się mrówki, ta praca nie jest niczym więcej, jak tylko moją i moich mrówek współcodziennością. Interpretacje i metafory z upływem czasu przestawały być istotne i przerodziły się niejako w model rodzinny, przestały być w ogóle znaczące. Mimo swojej wyrazistości i bezprecedensowej mocy zaczęły blednąć w obliczu Symbiotyczności i bezkompromisowości tego, co wspólnie tworzymy. W tym co robimy bezsprzecznie nie ma kompromisów i każde z nas, dany superorganizm i ja, osobno nic nie znaczymy i wręcz nie istniejemy bez siebie nawzajem jako dzieło3. W procesie Symbiotyczności tworzenia nie ma zatem jednego autora. W tej pracy, we wszystkich jej częściach, mimo że gros wysiłku wkładanego w budowę i rozbudowę moich obiektów-inkubatorów leżało i nadal leży po mojej stronie, to już w początkowym etapie pracy byłem zmuszony odejść na pozycję współtwórcy lub wręcz tylko jednego z tysięcy aktorów-robotników tworzonych „sieci”4.. Autor podjął próbę opisania sytuacji laboratoryjnej w nauce jako sytuacji nieobiektywnej. Konstrukcja urządzeń odwołuje się do laboratoryjnych obiektywizacji klatek/akwariów/inkubatorów. Przestrzeń jest tak zaprojektowana, by dała się kontrolować i obserwować. Mamy tutaj do czynienia z kilkoma poziomami widzialności aktorów-sieci. Mrówki widzą bezpośrednio, przyglądający się im widzowie — pośrednio, ich istnienie ujawnia się przez samo wprowadzenie — zbędnych dla mrówek — szyb i światła umożliwiających eksperymentatorowi/ widzowi przezierną obserwację. Inkubatory stają się ekranami — mrówki nie potrzebują światła, my, zagłębiając się w scenę, oglądamy ją tak jak na dawnych kineskopowych telewizorach. Autor jako artysta zaczynał swą twórczość od filmów eksperymentalnych, sceny w ekranie inkubatora stają się swoistym filmem, którego akcja dzieje się z udziałem nieludzkich aktorów: Założeniem było stworzyć taki rodzaj „filmu”, aby żaden widz po wyjściu z miejsca zwanego „kinem” nie mógł powiedzieć: „Świetny film, ale życie toczy się dalej, to był tylko film”. Stworzyć „film” żyjący własnym życiem, uczestniczący, interaktywny i symbiotyczny ze mną5.. Kiedy natomiast trwa transmisja i kamery sieciowe w inkubatorach podają obraz przez sieć magistrali komunikacyjnej, jaką jest Internet, pojawia się kolejny wymiar technologii i nowa forma obecności widzów i uczestników procesu. 3 http://www.wrocenter.pl/strony-wystaw/jaroslaw-czarnecki-elvin-flamingo-symbiotycznosc-tworzenia/. 4 http://www.elvinflamingo.com/zycie-w-laboratorium/pl/tekst-glowny.html. 5 http://www.elvinflamingo.com/zycie-w-laboratorium/pl/tekst-glowny.html.. Prace Kulturoznawcze XVIII, 2015 © for this edition by CNS. PK_18_Ksiega.indb 61. 2015-11-03 15:51:45.

(4) 62. Viola Krajewska, Piotr Krajewski. Jarosław Czarnecki aka Elvin Flamingo, Symbiotyczność tworzenia, Centrum Sztuki WRO, fot. Zbigniew Kupisz. Jarosław Czarnecki aka Elvin Flamingo, Symbiotyczność tworzenia, Centrum Sztuki WRO, fot. Zbigniew Kupisz Prace Kulturoznawcze XVIII, 2015 © for this edition by CNS. PK_18_Ksiega.indb 62. 2015-11-03 15:51:45.

(5) Symbiotyczność tworzenia Elvina Flamingo. 63. Jarosław Czarnecki aka Elvin Flamingo, Symbiotyczność tworzenia, Centrum Sztuki WRO, fot. Zbigniew Kupisz. Prace Kulturoznawcze XVIII, 2015 © for this edition by CNS. PK_18_Ksiega.indb 63. 2015-11-03 15:51:48.

(6)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Opisywany powyz˙ej rozkwit dramatu biblijnego w Wielkiej Brytanii mies´ci sie˛ w ramach szerszego ruchu, jakim jest odrodzenie dramatu religijnego i powrót dramatu do kos´cioła..

Tytuły są wyjątkowym elementem utworu, mają przede wszystkim zachęcić widza do obejrzenia filmu, więc warto zastanowić się także nad tym, czy należy oceniać je w

[Tomassen] Zaimek „ów" odmienia się zarówno przez przypadki, jak i rodzaje ( i jeszcze liczby ;P) [Bart] nie jestem ekspertem w dziedzinie naszego języka, ale pisze się

To sum up, the new link ordering based on the α-tree sampling method is positively correlated with the original and the link betweenness ranking but exploits the shortest path

Bóg jednak łaską swoją sprawił, że i dziecko moje mogło się odtąd obejść bez mego pokarmu i mnie samej nie spraw iało dolegliwości to, że nie

Oto parę przykładów użyć, które właśnie z powodu dwuznaczności prawdy znalazły się w różnych słownikach w obrębie innych znaczeń: użycie słowa praw- da we

Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”.. współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego

− wyjaśnia, na czym polega wolontariat, i omawia jego rodzaje;. Str.153, wyjaśnij pojęcia: fundacja, stowarzyszenie,