Problemy genezy i interpretacji ukształtowania doliny środkowej i dolnej Wisły

(1)

EDMUND F ALKOWSIG Uniwe,rsytet Warszarwski

PROBLEMY GENEZY

I I

NTERPRETACJ

I

UKSZTAŁTOWANIA

DOL

I

NY

śR.ODKOlVEJ

I DOL

-NEJ

WISŁY

Ptrztedm·i·o~t.eim ro.z.wa,za:n j,es't odCiin-ek W;its;ły mię dzy ZaiW1i,chosrt;.em i uj·ś,ciem r!zelk,i. Zes!Pól pTaCOIWini -k ó.w lintsttylbulbu HytdT'O'g.eto'liOtg\ii i Geo,lo,gilłi ltnż ytni,etrtslkietj Wyldizli.albu Geo'l'o,gii UW op·rta·cOiwał w lt97t9 r. ma\I)y morflo,- i l:iito@enertyiCiz:ne teg.o otdtclinlk:a w ,siktalłi l :25 0'00. K·ortzy!sttano t•etż ze zdjęć }otn·itczy,ch otratz, ZJeibra'n'JICh pm.etz pra·cotwtnilkótw ,,Hyidirog•eto'' Otddzia1ł W\a;r'stzarwtskti, moż'ti1wite wistzytsttlkkh do!kutmetnJt,atcjti ,geOil'O!g\kztny~ch i illl!nydl .matt•etrli.aJ:ów Z Wi·eT·ceń, dotytCZątCY·Ch do,Jiiny W,i-sły na. tJiffi odcintku. Ptr.zy opr.a,ctotwytwanliu wlsprom-ni,any,ch mtap stoiS•OtWiatn·o, otpT atOO•waną pr.z'etZ atulboT a, me:botdylkę baldań dto,~itn r1zemtnylch (vide E. Myś~]ińJska ;llnżyn i·e.rslk'O -g eoll,otgitctzna tCtha.r

aJkit

er Y\Sit ylk a... iPirz. Geol. 1980 nr 6). Metodyka ta została również spra-wdzotna pTIZy op'TaCO'WY'Wtatll\:lu mtatp .g'etOtltOtglitCIZiilYICh do-liny Odtry (,.,GeO!p!T'Ot}elkrt" Od\d'z.iał W.rocłtatw - 1978) oraz Na1rwi (1979).

iPlie,r'W\s:zą twatżną czytntn·O·Śtctią :w' badan'i:u d!o,liny r.ze-c.z;nej jels:t Utstalletnlie molffto.g·e!nerz;y odótntka,

a

n'ałs,tęp nii·e - z.aislttOtSIOlwanie wła,ś!C!itwetgo s,chemartm intberpre-talcYJjtnetg'o btudto,wy jetdno•s.telk g'etoJmlotrflolto,g'ktznJich wy-petłiniilajątcy,ch do,k!nę. Pow1s1ba,ły .one blotwielm wetdł'ug da:ją~cyoh s.ię śtdśtl-e ok1r·eślli:.ć prralwildJ:Io.wotśd.

Jtalk to. jtets,t wtidto,eozn•e w do,Uin!i·e1 Wtiisły, .mo:dot g;ene-.za ,prolstzictze!g;ólinych odic'inlkó'w - wysitępud-e- tu itc,h wii e-kowa .i.nweTtSja - sugeruje w konsekwencji najlepsze, z punktu widzenia budowy ,geologkznej, miejsca lokalizacji stopni piętr.zący,ch na progach podłoża, pogrzebany,ch pod aluwia.mi. Doty.c•zy 1t·o również innych poczynań gos,podarczych i ti,nnych doltin, jak -przyjęcia 'Odpowiedniego systemu melłora·cyjnego, np. dla doliny Narwi, Nidy, Obry 'it,p.

Zaprroip,otn:Oiwany wtczetśn1ie[j no,wy podZ'iał do~litn na typy motr:ftotgeneityc'zrne odtcinlków (:2) WJskaiZIUij·e na; barr-diz•o drutże, nii'e dto·celn.Ji,ane dtott.ytchc:za,s, zrró:żnErCIOIWall'i·e g·eneizy i butdto1wy geo~l,ogliiCZ'nej doJJin Otr·a·z fo,rm wy-pełnia!jątoy~ch j:e. Podzia•ł .nra ty1py tPr~zedlslt.alwlia· sJę na-stę:puiją~co:

lty[p l1a - rz,e:ka mhoda - mode.l:u}ąlca. d,o]itnę prrzez er·ozję; nie reaguje ona w pełni meandrującym lub T'OIZ;iloilWIWytm TI01_Z_I_{Willli·ęcie}_t_m_k_,_O_J_{ryiba. na, Z!ffi}_li_any

g;O'SiPO-d atr:kri ,WJodne j i den1utd a1c j!i

.w

diotr1z ec.z1u;

typ Ib - rzeki młode - modelujące dolinę przez seidym.e!ITtaic·}ę. Wyiz.ytslkiilwa.ły o1ne jralk•o ttra1sę prrzetpły wu obniżenie genetycznie związane z działalnością 1-otdtotw:ca lu!b z intnymi prr·o.c·esatmli. Nie .matją •Orne wła snej do\1iny,

.a

modelują dio,hinę ·z.atsy(pu'j'CifC .rze1CZ1nymi 01sadam1i j.e1Z1i10rra prrzelpłyiWo,we lrulb WJIC\itn'adą'c wrc:ze,ś niej otsadzroin·e wtrwto:ry i sytpii·ąlc na1stępnli1e w tym m!i:ejiSiCU .girolblę z ail,utwlitÓiw. Dolpi·eY.o witeidy, we wlła sny1ch otsadla,crh, r:z,elka talk.a re.a!gtutjle od[prowieldnlim ro:z-win:ęd,em k·oryta na z1mi,a1ny ,reeii1m1u hyldriO!llo,g:itc1z1neig'o;

rty:p II - rz.eki dto1jir1zał.e swobodne - o dto,s1ate•ct z-ni.e s:z·elrotkii·ej, do1litnlie dla .SiW'Ohotdtn e.go ro:ziWQij'U .me'am-dr6w Jiulb ko!Tylba r·o,z:ttoko'Welg"O. Na zml;1arny r·etŻ!imlu hyd:rollo,glkztn.etg'o ta!ka. rzelka w peiłn.i T'B.a@u}e zm,i.aną SJPO•Siotbu rotztwliinlięlciia k1o,ryita. Na ZJd!j.ęlcila,ch l,o,t:ni,c:zych i w belreni:e w balkr~tch doli'na1c:h widać śila!dy ca·ł,eg,o CY'klu ztmliatn rolz'wl:tnięcli·a~ k,o,ry1ta, o,d rtz·elk1i· roz,boko,wej schy,liku plejJs'totcetnlu i ptOICtz,ąlt:ku htolotcenu ,po[przelz r: z·e-kę m·eatndlriUi}ą,cą do WISIPÓł,oz,elsnej, zdzl!rc•z.ał·ej, z:nów ruzJbolkiOIWej rz·eki. Na• więikrsz,etj CiZęJŚd s1woic:h odc·i n-kó<w Wli1sł.a je1st rz.etką d•o'jlr'z.ałą SIW1ohodną;

'typ- III - stan'OIWlią r,z1elkii d,oljrr:zalle s!kręptotwane·. Nii·e m'o,gą one ttwolf:zyć kJ,a,sytczlnytcih f,orrtm rolz,winri·ę c.ira ik'olfylta - mti1m1o. dostaite<ctznti·e szetrOik!ielj do1l1ilny - z,e wmgllęldu n.a t.o, .i'Ż poj,aiw!iły S!i·ę nlotWe czynn\i, -ki o:gJra1nitcz.a1j'ą'ce s1woboldne FTiZielmti·eslztclzialnie s.ię

ko-ryiba. Ozytrmli\k'am·i t.a.kiilmli mo1gą być: wyldimy (1np. Bug., ni,e;kit:óre odelitnikli Na1T'wli, Nidy, Łę~u, Raldom:ki, Z w o lenik:.i ilt!P.), ruda: damn1i10iw.a i b\r1u/k mo'r etniO'WY

UKD 551.435.4+556.3+624.131(282.243.61.046-197.2/.4) (Bug i Naretw ko,lto GÓ!ry SitTąik,otwe;j), miliode rJuohy stktotrutpy zietmslkie\j (1Watrt:a k•oJlo. Stielf,adtz:a), na!SY!PY drr~o go•we H!P.

,p.y a1wdotptoid.o bni·e w mii:a'rę .po·s1tętpu baldań do1biln rze-czny,ch będ1z'ie moż,n,a, wydlzti-ell'ić da·hze tYIPY mlorrfto· -g·enety,c.zne odoinlkó1w dot~in, ,po:zlwa,l'a[ją~ce Łalt,wi·ej O' C'€-ntia·ć watru1ntki hydrotgetollog.ic·ztne i ~eo.loi~ilc.zn.o·-·inlży nierrslkli!e ,dl.a po:trzelb go1S!P'Oda·r-c:zy1c'h.

Natlelży piQld\ktreśllić., że ptr'Zylkład W·itS'ły z Wi,etkową ó.tnJW·elris:}ą odoitnlków W1SikaiztUijie batrtdiz,o wy1raŹinie, :he p;o•-lto:żteu1'i·e po~s:zrc~zegóilnyJcih ·tylpów o:dlclink,óiw n~ie mus;i być UtSiZ·e'r·elg,o.wane w dół .rz.ekii - n.a1borm1itas1t tatka ce-cha, jatk meain!dT'O!Wianite n1i1e wliątże Slię tylllk·o

z

od-ci!n:ktlem dol'nym lub ·Uijlśtcli'otwym.

Gr·arntitca. w r'O'Z!W'O'j'U do1H1ny, w potS!Z•c:z·egó]nytch ty-padJ. jelslt dJo,ść .um~o,wna'. M'o;g1ą też pmwtslt,atwać ty:py ,po1śr e !dnie, j a:k tlllp. old'Citnelk N atr1wi k o<ł·o Tylk:1ooin'a, Bo·-kliin i Łatp, ,gld:z:i·e przy ntiepełny!m WYiffiOdtet1olwani'U aibUiwiaa~nej ;g:rdbili, w,ś,ród 101s.aldó1W 'jeZJitotrtnytclh, l()ldidlzi a-ły'wanlile wytdtm, .a O!Sitartm,io cz~iOiw1:·eika (tnalsytpy dtr'Oi~O· we i zatniech:atnie SIP'ła·WIU drelwna) SipiOIWOdtotwaQ,o. w prze1oiąg1u kiil'kurdiziets.ięc.iu, lali' cofn1_i_ęde_{w ro}_t_{ziWioju do·} -Lny T:ze,c:z1nej i dqpcnoiWiadtz·elnlite rz.eikli na' po'WITÓt dto fazy zabagtnionytch j1etz!i,orr - roz,}elwilslk .

.Na m1ar.gbnels.i·e nalleiŻy .1m zta•zna,c:zyć, że w pra~sti,e i inny,ch Ś!Todkadh mlalslolwegto' prrz,elka!zu t,r,wa', prr. zera-żaj.ą~ca~ W SWyiCh SZiktOidilJiiW'YIC'h kO'lltS'€'k•W€in'C;j.aiCth, wallika o z,a,c'htotwtatntie z.atba·gJntień d,oliny Na•rtwi i Ntitdy - z.a-batgnlień SIP'O'Wiotdowany,ch p'T'z.ez czł-owlltelk'a. Są o1ne clzę slto 1~wi.atdęett1wem lni'ewi,etdlzy Iw iUibiegłyclh tCIZaiS.atch :i ttrtwa1_ją_t_ce,j_r _wiel-e _,dizl_~_,e_l_s.i_,_ąltków_la_l_{t ntiemo}_•_cy gtOJSIPOtdaJr-cztetj. z,e wz1g1lędu na, ź!l.e p.o.jęlty pa1t'ri~oty1zm z·etspo,łu 'Oisób zatjmu(jątcych s.ię ,prlofelsjlon:all,ntie lulb stpo<ł-e\oz1nie OiCihr oną ŚIDodorwitSika, mtOŻ.e ' z·ots't.a ć z atprzepa!Siz,c:ZJona s1za•ns.a .Utrtatt:orwan:i:a r1z,elk i dtutżytclh oblsza!Tótw u;ży:tlków r'O:ltnytch prz,e:d za,gładą, jaiką pr:zy1ni·eislie da\lis:ze' zal ba-gnlieniie wli·ellu doEn. PT1zylkład Nau-w!i móiW1i o mlożJ]i,_ WIO,Śicii S:klręiP'O,Wal:l.·ial i. c:o.fnięcia W .TOIZIWIO•jiU rz.eik, ktt,ó -re doJtytc:htc.zaiS nti·e w p.elłnii wylmode!ltotw.ały s1wo1ją diO-li:nę.

Bada1ni:a wykaztały, ż1e· na Ni1Żtu .P'o1l1sikim .zdtet cydo-wan,i-e pr.z:e!Wa!Ża tYIP o.d!Ciln:k.a Itb, tj. ta/kli'ch r:z·etk, które na trasę prrz·elpły!wu WY1Zylsku·ją oiblnri1Żenia1 te-1renu wymlodell:otwan'e p.rtz·ez l·odow·i·ec. Mtct~.na tu z.atry-zykotwać tet:z.ę, że na 01bts:zatrze z;lodo.WJa•C·ein:i,a śtr1_od:ko

W;OJporl·slkli·egto i póihno'c,n,opoillskieg,o. pr a1w(e Wlsz yts:t.k1i1e· od-cinkli r1zelk (z wy:jąltlkilem ma<ły!ch c·i·elkóiW, sp-łylwatją cy~ch główni-e .z ohs,zarru. mto!Ten clz.oł.a1wytcih) odzi.eidlz.

i-c.zyły d10Hny w potsitaleli obiniżeń p.orlordlotwootwyich.

Do-t yozy Do-t·o r ó1wn~ e1ż dotl~i1ny Wiiisłyt .od Zalwtilcthrolst u d o u[j:śtc:ia. Do'tyc·zy t·eJŻ bZJw. ,pTaldioili:ln, w kltÓ!rytch dlni·e zn.a:jd1u.j.emy c.zętstbo o,glr'omne (oil:~}ę\t,ośdowlo i po-Wii·etrz~cthlni·owo) ilcJŚICii 01satdlóiw j•elziiOtrlny\ch i ba,gienny,ch, Djp. IPiratdloil·itna lbOtruńtsko-·elbertsw.aaJdlzJka !między Nalkłem

J: .Byid:gtois;ztc·zą, pr.ardtollilna Narrtwi, Krzn.y ilt!P.

Jtetśtl:i pr.zyjj.ąć, że na. prr:z·edtpotl-u ]oldO'WICa .pan·oiWiał ktllim.alt chŁodny i stuiclhy - ktOinJtYinenJtaill:ny, t1o dYistku-syjne wydalje s,:,ę itsltinli.elni·e rz·elk o więlkiSIZytch śrred ni1cth r,o,cznY'c.h ,pir;z•etpłytwa,ch ni1ż oibercnii•e i kotntse'k -wemttnrie - 'Wiię1_k_t_s_t_zyc_:_{h do}_~_lin _r_•_z_'_e_t_{cz:nydl -} _pradolitn

n::,ż otbelc,ne do1l:iiny. Natleży ptrZYIPUISZICzać, ż·e iiJJo·ść wód OIP'adtolwyich i wyi"taiPianytch z lloidolwca, bylła. miillielj,s:z.a n1iż obecna ilrotść wody płytną1oa dia:ny1m Slz[ak.i·ełm. W p;r,zeetitwnym razli·e - u1wz,glę!dinri.alj1ąrc xó:żm;itcę .opadów kl:im.attu .alblatntt ycki·etgtO· i konty netn!t.ailne.gto - l'odlo;wc e st,o:piłY\bY się .ztbylt sJzylblko.

Szlalk:a.mi odpłytwu wórd pto,w1ier!z,ch!niolwytch - po ustąpi·etnliu 1-o.ct:o•wców - stt.a:ły się g,łÓIWilli'e brzy t.y:py g,e,nety;azne ohnti,żeń:

1) ciągi j-ezliorr wyltopii;S'kiOJWych po brJiłatc!h mairt-wegJo I,odu, ,nta ,obisz.arrtz·e rÓIWin~n mtotr,enoiWylcth,

(2)

2) rynny egzaracyjne jęzorów lodowcowych (wy -pr o·w.ad:z aj ą,c y1ch), t Y\PIU j e1zli101r rynrno,wy,ch,

3) wy,tqp,i,slka. w mi1sa1Cih klońoo,wych lodo,wlca.

.Mapy g·eollo,gli,cz:ne -zalk!Tylt.e: WISika:zudą, że sieć rz -e-c.z,n.a ś,roidlk-oiw,ej i pÓ!bnoc,ne:j P1o,l,slki .na1wiią1zu1}e ogóllin!i·e do diwiU kietr'Uin!ków: zadliodtnii-e!go i ,póbn1ocne1g.o.. Są to p~T·z·ew.aiŻ:ad ąpe k·i·eirUinlkli• pr:z·eibii.e\~u fo,rm rynnlo,wy·ch 01_f_a_,_{z o:nii}_•_S_k<OńJC,O'WYICh _1odOIWCÓW_.

Gzę1s1t10 odpływy w1ó1d pro1Wi•eT'z,c;hni·01WY·Ch, jalk te,ż J.odOIWICOIWyiCi11, odby1wały s1ię oibinli,Ż'enli•em międz.y di

wo-ma

,bl]ilsko .siebi·e: połoŻionym~ mOifenam;i c.zo,łioiWYfmi

d!w.u koilejnych f:az rec•esyjllly,ch l'odo1wca. Taik·i-e od-cillllki 'orbse1rw.u,j.e 1s1ię IW IPrado['ini·e ft,omuńiSik•o-eibers wa,ldzlk,ietj, na. N.arr-iWJ. ko1Ło. Ł-omży i W'i'zlny,

rw

do•li!nlie S.uprr-aJśil\i, w dolkinie B1U1g<u ko1.bo Drohiiclzy'na i lVm,e~l ni.ka itp.

rPirzyit·o'c'z'Oill'e pr:zyiklady wsika1zu'ją, Ż'e pralwlild:~o\we olkreśJ,en,ie gene,zy 10dici1nlka, CIZY'li fj,elgoO ,ilni,cj,a•lnydl I W.a-TU\nlków geoo:nlodloilogkzny,ch, uła1bwi1a i:nJte,rp~reltaiCiję bu-ld,olwy ,g.eoiLOigliicfz,nej doiLin - po1zlw,a,la dolkł:ald1111ie·j _i trnlliile\jls!zylm k·OISiZit·eo:n o-ceinić wanunJk1i, hyidlmgeo\llog\i,czne li ,g·e'ollo,gitczno -·iiniŻ ymli1ens'kJioe.

Uik;ł.ald si·eci rz·eiCZID.<ej ws\kamuj.e na, k'on!sek1We1n~rne 'WYIZYISkifw,alni·e oibni~eń na sz,laik przep.łylwiO!WY wód D1Ta1z śd1sły z,w,iąlz·elk po\tlfz·eib i· s:tqpnia. dzia:ła1nlia. piT-

o-eesÓIW dolllilnoit,wór·CZylc,h. Na1s1u\wa .sri<ę t1u ,pylt~anie:, w ja -ik,im cellu zo,s!t:a1ła wy,e!rodiowlalna dlo1_1im_:_a_._Wli_l_s'ły_llJa. od-·c,iinku z,aiW'iidhJos:t - Piu:łaiWY W po1s1ta1di t.aik SIZ1elr10iki•e:j ry:runy, Wylmoidel.oiWalll,E.'\j

w

slka,Ła!ch kr·efdiowy•cih, do;ść Od\PIO,f

n

yd1 ll1 a ,e,riOIZ.j ę? .J.eże;lii lr; •OI:llpalt~TIZY IS.i ę ·f'Oil ę jplr•O

·-gu skal~n~e!g10·, j1alki itiwlo'r'zą u'bwoiTy kreldlo,we malsl try-ehitu w PiuiŁalwa~clh, Góirz·e Pul~alwlski·elj i Nals:i<ł•olwli·e, podcz.a1s ,pm,emli:els.z,c.za,nia się 1;odolwcó1w k,o,leJjiny,clh gl-a-ci,s,t adli,aMlw Zllbdow.alc·elnlia połudn~:o,wopo'liskli·e!go oif a,z m alk s ylmailnelglO· stadii.atlu zllod'owa,c·e.nia Ślrodlklo,wloipo,J slk:i•e!go,

t·o

m!Oiżna na1ślwi-e,t1lić genezę plrlz·ełlomo,wego odei!I1lka. W1i1sły przez wy:żyny Śir.odko,wopo,llskJ-e. P~Tóg t en, podc,z.als każde@o prz,emli•e!SIZICIZialni a sii·ę llodio'Wic ó1w na 01bs.za,r plołJudln:io.wej Poil:ski, spię!bpzał ei:ało lą\do lodu (g\la,clilteik:tolnliika w żiwli!r·olwnLa1ch Na\s'i,ł•Oiwa) w tal-kim Sit•OiPill!iu, ż,e w d,o.ść wąlslką, wdęltą elrOizy;jni·e', ,p~r·e dy,spoiniOW2mą te1k!tonk·zniie dlolli:nę w:le!Wiaiły się ję:z·Oify liOdOIWIC,QIWe, ffi10deluj.ą1C ją na kiSZita,ł\t :fli,Oirdólw. P:OtSI Z8'-rz.alły ją i mode1lo1wały do. ohecn.ej po1s.ta1C1i, ni•e,z,a1_le!ż ni·e od t·e'g·o, że pł.a,Sizlcz ląid!o.l;oidlu ;podą1ż:a.ł tralnlsglfesy -W1ni-e z1a, jęZIOTa,m:i lodbwlco,wy'mi (,o }ęzolriZ·e lodOIWJCIO· -wym z1odOIW2,Celn!,a ś;r·oldiko,W:opol1slk,i•e!g'o, kitóiTy pr,z- eiS'U-waG: s1i·ę do,Liną Wi1s.ły w rej.on Sandoo:ni•ena, w,st.no -mina W. p,oża,rysk:i; 5).

Jęz.cify lodo1WC01We modelo1W1atly prze,gł~bienlia i piro·g.i w dlnli-e, jalk te.ż k·olt,]inow.a\te odic:iiniki, poło1ż,o1ne: np.

k o.ł:o A:n1n op·o1l:a, J ó z e,f1o,w a, ujiŚIC i a. K a1miennej , ko•ło Clhodlc,zy, K'Citiliny Chiodloil!slkie,j. !Dulżą r~oil'ę odig1ry1wała tiU rÓŻlilia OdjpOITill'OŚĆ Sk1a1ł kir-eldiO'WYIClh na pr<OIC·€1SY egza

-r

a'cjli ~~ eroz,j,i.

P.rizy,j,ęde: ż·e jęz101Ty l~odo.wc.o:we;, pT:zy ka,Żidyo:n na-•SiulwaiThiu slię .ląido•liOid,u, rzeź;biiły dolLinę Wi1sły na k1Sz1taalt ±1i,o1Tdu i w chalf.aikJt-e~rz-e malribwylch lodólw le-żały <nlaljid.ł:Uiż,elj w do.Iiln:ie podma1s de1g1acj:a,cj1i lądo lad Ó1W .z.a.s1i~gu ma iks y1mallnego, z.I,odo·waicenli.a Ślr'oidlko wo1po1]sikie~o, poiz,wa.l'a łait1w1o wyitłulma,c:zyć .sedy:me

tn-taleję iłó1w W!St.ęg•o,wy,ch na. ,piT1Zyl1eg'łyiC!h wyls;o,czylzna,ch (rzllla1ny1cih po,wlsz•echlni.e z l'ilteraltlu:ry), jaik te,ż po,g!fz• e-bainyd1 ,pod l•e!SiSam·i, qp. w dOif'Z·e!CZU OjpaltÓiwikiL sz, la-ki pme1płyrwu wóid, z sedym.en'ba,c,ją ty!pu de:llt'O!Wetg·o, WlidiO<Cizlll,e w slkaiT)pa,ch o1d1s·ło1dięć na' p6łlll!01Cll.Yiffi sik1r.a;ju Sandoo:nlirelfza. Równ:ież ]ifc,zne iJw,iiTy 'WY\S!t·ępu}ąlce, hąidź

w spąrgu allulwtów, hą1dlź w fo;ymlie l1i1C'Ziny1Ch talfa1só'w,

na1zy~wa:ny1Ch pia,slka1mi wylsolk;:e,g;o· zaiSYIPaiYlii'a (15), m· o-żna by uznać z.a taiTalsy k•elm·OIWe. Pr.zy .d'renują1c-ej roli diol1iny W·i,slły, ma,jąloej podc!Z.a1s ziLodowa,ceń po-stać zbliżoną do obecnej, szczególnie osady zastoisko

-we nie mogłyby tak obficie sedymentować na wy

-soczyznach, przy krawędzi doliny.

za,gaidlrtienLe elg:zalfa!CY!jne!j mio!T!f,ol·O·glili do,lliny Wii'sły :na odoink1u piTIZ·e'lomlo\wylm j,elslt w ni,ni·eljiszym a~rty'k'U

le ty'lko sy!glnaJ:iiZOIWallle; s.z,ers1za dyiSik!UISQia' z dioty, ch-eza,s'o,wy.mli po,glądalmi bęidz1i.e możlhwa po-pr!zep1r'o,wa

-dzeniu zaprogramowanych już badań. Dolinę Wisły

na odcinku od Puław do po.łUidll1io.wego skraju War-sza~wy można interpretować jako wielokrotnie

mode-346

lowaną egzaracyJnie przez jęzory lodowcowe rynnę na plfz·emi-an z dio1Liną -e~rnzyjną rz.elk i~nlt,er:sltadiałów

i ilnrterg\lalc,jał.ólw, przy zacih'oiWa.n:iu, za1sald'y, że

wy-pełnie!ni.e dolliny na,stępo,wa:ło podićza1s gilla!Cils.t.adli,ałów (,r:zelk1_i _r1₀₁_z_!t_o_lk_o_,_{we), a w}_y_o:n_.i_a_,_tallll_i,_e _a·~u_l_wió.w _podlc₁_za_·_s

ni,elkitóry·ch ;inlte,r•s;t.a;diiałól'N i wlsizyiSitikieh intergl.alc, ja-ł ów ('rz·elki meanidT uj ąlc e}.

WyiSitę:pow,an,i,e lim111ylch p,ro,gólw pog:rz·e'banyrch pły\tlko pod all-uw!i:ami - np. na wylsroik,o.ś!Ci Tlalrillio!Wa i Rudy Tarr-nlorv.·lsiki·elj (1g1li:ma. ZIWa~~o,wa i gła'ZY wido-czne w da1wnym koryicli·e), w ,r-et}olnie Ois'trów:k:a i Ozef'slka (:g·Li1ny zwa•lowe na~wieiT,Cone na glęlbolk'OiŚ-c[ 8 m ,pod porll.t-m,ziCł11nl:·ą t•e1renu), w re.jonlie' Goda1w.ia i na .caJym od:c11_{nku \\l'la}_l_f'sz.a_l_wlslk_l_im _('i_i_ły _za_•_s_J_to_l_i_i_slkiQiwe

g11i111y

ziWa

'

łiO

I

We

•i,

trzedo

,

fiZę

l

dio

l

W

i

e iły

_pslbr.e

od1Silall1

1

ia

l

ją~

ce się w k'O!fyicli·e r:zelkli, lu:b beż pły~ko, na. giłęlbo k·Diś!Ci ·5---'8

m

\Piod aiJUiwiao:n:i) - 'o1Ta1z fPDZegłębi,eni.a m1_iędiz_y_!_Pfl0₁_g_,_ao:n1i, _Sl_i_ę:ga_•_ją_l_ce_do_·₂_·₀_{,m, a}_·_{na1weit dio} ₃₀ m, w.ska:zujtą, że, .p~rotf'ill podłiUJżmy rzek:i modelo!Wały

inne pifi01Ce1sy ni:ż ero1zrj:a r'z,ec1z1na. T;e fo1T1my p~Tzy,po' mLna,ją rygile i p,r:z-elgłębilelni'a• je1z\i•o,r ;rymno!Wy1ch, któ-ry,ch ge1nez.ę naśiWii·e1_t_l_lH _K. _W;_i_ęlc_l_{kiOIWislk.i, oma}_i_W'i_l_aJjąc ge1ne.z·ę J.ezliiO;ra Milk-o!laijiSik,ieig1o. Wy1peł,nli'elllli'e ma, ritiWy-mi l10d:am'i doll'ilny Wli:sły na tym odlclilllik'U, 1-ełżą,cymi nad:d:łiu:Ż!ej w ,t.aik gł,ęib-ok;i,ej rynn.ie, po:z:walla ł-altiWiej

iłnlt,errpentować bcz1ne z.a1slto1::s1ka na, wyiSIOiazy,ź;nie, do.

-chlodiz:ąlc.e C'Zę!s,bo Siz•eroiklilm ko,nlt:e~m do .k:r:alwędz1i d'O-·

li:ny. Wispomniane ~ry,g\l·e IWylz-'l.aiCiz.alłylby IW lte!j 1sytua1e·j:i e!ta1py ,PriZeiDi:•eiS1_Z_I_C_i_Z8.1nia Slię ję:z•OIT'ÓIW 1\o.d_i_OIW_I_COWyiCh -po\plf:z-eldza,jąx::ych ,p~aiS'ZiCZ l<ąJdiO'lO'diU - a, ·Sit.aln-DIWii.ąiCYICh i1ch ldka,lną m·Gir-enę ,c,zoł1₀₁_{Wą, natsitę1Pil1}_'_{i.e Zlni}_,_s_l_z_,_cz_,_oną

er oz y1jlnie r·olz,c:i,ę,t ą.

Nall•elży rów1ni·e1ż z!Wróciić UlWlag-ę na dUiżą S:Zier,okoM: do,Liny nlile odpow1i:adalj•ą1cą polt~rz·elbom r:z.elkli· ani

olbe-cne,j, anli ,z okr'EISU s.ta'Cjlonolwalllii.a lodowicó.w na. pół noc od Wa,rslza,wy, ZIW.8.1ŻyiW\s:zy, że• k]i\mla.lt w ta,mltylm cz8.1sie by1ł ulbmbszy w opady ni:ż oheiOllli·e. S,z,eroika e.gza,ra1cyjna dtcll1

:1na.

mo1gła być oibiszaiTem aikuo:nula·cj•i os.adó1w rJz.ec;zny,ch, jH:llniak po,wl:nny w ni.ej wy,sit.ę POIWJa.ć ba1T.a1sy kemo1we z oikiT<e!SIU de,g\la'c'ja,cd•i. Być m.o-ż,e s'ą ri1i1mii ,na'j!wyż,s~z·e ta!r-a1sy o!k,reśllan.e doty1chcz.a1s

ja1ko alkuo:nulla,cy,jlne (np. li:stwY' wy\soikilcih ta1ra-sów w Śwli·erży Gór.nej, B:rze:ś·c·a,ch, JezliiOT'llielj iltp.). Z1 aga-dni·enii1e. to nlie· je1Sit d·oitylchic!Zals wy!j.aśnlidne.

Odai111ek W1'sły od Wa•rsz!a1wy: do, Kęjpy PoJ;sbej tWiolr,zy Klort:l'inę Wa.rSiz.afW\ską, gdlz1ie w braikol,e badań

stwierdzono pogrzebane pod wydmami tarasów grzbie-ty wzi~ó~rz, zhufdo,wm:1y,ch z materiału zn•aiCIZ!llie ~rub s!z,eg,o niż t:fla,n;s,p,oiTtuje i o,srad1z.a W1iisła. M·OIŻ\na j.e uzna,ć .z:a kemy lertą1c.e. w m111S:1·e k10ń-oo1We\j lodo!Wc.a, kt6ry na króitlko z.art;'r'zym.ał slię prz,e\d wyis·o,ez.y•zną bł.o.ń!slką na pcłiUidlll:iiOIWe'j g:ra,ni,cy BusiZICZY' K'ao:ni pilnio-skiej. Tu wyjpe<lni:enie ma,rltiwy~mi liod:a•mi Ko,bl:iny WaiT.sz.a!wisikli·ej umo,żlliiWiia sedy,me~n.'t.alcję illó!w w:s;tęg,o wylch, p!oik~rylwa!jąlcy.ch dlllżym pła1teo:n tlz!W. taiTals błoń ski. P·olt;rlzelbę erodo:v.;1anli:a, kott.liilny wylkiluc1z:a dlziSiie,jls:za wąska S1tr·elfa pfZ'epłJiwu Wli1sły na odic.inlku w~a~r:S:za w<; - Wy;Sizog:ród.

Kotlina Płocka z jeziorami wytopiskowymi i

ta-raiSalmli-, zbuldiOIW'anylmii e~zęs1t'o z ,POiSiPÓł,ek i żJwi!Tów z l:i-aZiny,m:i ~latzamli, piTZY'POiffiiill1a misę k10ń\c.o1wą wą's kieg'o l:oib:u Wd1Śinięlt-el,g10 dal}elkiO W górę dl0il1i'lly. W~~e le mólwii,ą o dy!nam(1ce s:zeroiki:egio }etziio,ra. 1odotweo, we-go, w:i:dorc:z.ne w zlbolc,z·u do\li1ny n1a odc,iiniku od Do-brmynia. do Pł101cika·, o1br,zymiie fa1_łidy _gil.a,c_!i_lt_·_ełk:boni_,_cz n.e - 'UiSylh;iOIWa<ne UKOiŚIYlli'e W sit'OIS.U!lllkiU d·O O<Sii do, li-lny - wy;g.a1s.ają1C<e

na

WYiSOczyŹinlie. Ś1w1iadc:zą o•ne o p;Tiz-emroldeil.o!WYfW!an'iu - już WIC'Z·eiŚin:i ed ,ils,tinJ:•e:j ą1c·e@o' -WYIS.Oikii1e<g.o zJbO,C!za, diol'i'lly.

Ordlcine1k d!ollliilly W-ł.o1cła1Weik - NieiSIZalwa ma wy-•

raź1nie TynlniOIWialty k1sz~ta1łlt. ZJalclholwlaln.i·e się SitiT·OmJicih zbloc1zy miUISI~.ał·o być u.wa,r1UinJkowa1ne WYIP'ełlniellli·elm do-liny .lodem, w f.c,rm(-e jęz·orra, p,r.z1e1d polk~ryiCU_em WYISI O'-ezylzn lądoll10dem. K'olt.l1i1na 'Bof'U'ńlslka na\t,omlias,t m:a k,sJz1tałt wyldłluiŻ:o:ne,j ze w'sohodu na, za·chóid nJileiokli o zła·godiZ'O\llylch zlbo,cza1ch. SltT'Oiffiie' zlbo,cza wy.stępu;j.ą w po łiuidniiOWIO•-IWlS·c.hod llli1e1j ozęś,C'i kOltli in y c;i·eiC'ł1I01Cd.ńskli·ed , k,tÓirej dno j.e1srt: WY'Pelbni.one chia'r:aiktery:s1ty'C'Zillymi osar-dami.

(3)

.J•u1ż S. L•etncewti>ctz (3) ,p.odlkcr:elś!la[ :IJlutwio,~latc.jaillllą

g>e•nez·ę ,t.aiT"asów W1i1s.ły k•oł:o Cli:echiotainka. Libzne

obwa-ry (ikii'llk a!s eit) i· s:o>nid y, ręczne, wyik·otnalll e pr:z·elz "Hy -·

dro,g eiO•'' dl a Dok:Utmetnrt a1cj~ g;Je·o!lqg:i•c z1no-linż yni,er:s:ki.ej stbop.ni.a P'i·ęlkzą,ce!glo ,~Cii·etc.hotci:neik'', jaik ·t·elż wylk•otna~ne pr·z·ez a•uitiOTa w l:a!tla,ch s·zeiśćldz.i:elsiąltydl slzwr.fy

wy-kaizały, że na odci~nlkm Oi·echotcitnelk - Nietszalwa. a!

lu-wi.a hiO>l·o•ceńJskti:ejj Wti1s.ły s•ą ufbogJi>e. T.ara.sy, z obecnii-e za,leiwalnym włąlcz>nie (tpo,za, przyiktrYiwa·j.ąlc.ą je se1r'lą

po,wodzti.a,wą), są zlbuld!oiwane z pia~sików .i ż1WiTÓIW z

bard'z·o llitc·z,nylmli ototc;z.alkaiml:, "doc>htold\ząlcylmi do 30

mm ŚtY.eidlnk y'' j aik oik,r·etŚtl>Otnto to w c yltorwan:etj

dtolku-ill'erJJta>c,ji. Se1ria ta. cz.ęs~to piT''ze,chodizii w bruk m·

olfe-notwy. K'oło Ni>etsz.atwy w dinli-e kt01ryiba ods~a1n1i'a s·ię

tr.z.eiCti.o:nz.ęid>otwy ił psttlry. P·otnliŻe>j s.er·H :DluiW1i>0!~1a·cjail

nej, bu1dtuj ą1ced t atrats y, l-eży ni'eoi'ł!głyrrni płatamii s.e'f'i a zalsltioli,slkolw:a. SipiOic,zy!Wla ona na wy,chodniatc:h }u'fy i kredy. Du:ża wa'ftbo.ść wiS[lół-C'zyllllllilka fillitlfacjli· :filtulwli,o ·-gl,alc,j:atłiu i bruik1u mloiT'enotweg1o ,przy ktOinltalkde r:·e

spękaną k'fedą da1je p;nz·eja1wy zalso,lellllia ,,a1lu1wi6w"

w IP'Oisttalci "pl1alm".

Alnalv:lz~a zdj,ęć l>Otbni:,c.zy,c:h i maltef'ia~ów a,r,c!hl:lwa1

l-ny,c:h 'Oira.z p:r>z,e,gJ.ąid>OIWle bada1ni1a: te1r.eno1we, ·

wyik·otna-ne przy Oipra,colwytwalni'u wspom~n:ialnytch na, •Wis;tęp.:·e

nap mo,r.f,o- i liiltiOgetnettylczlllytch do!llillly W1iisły,

w!slka-mtją że na.jtba,rdiz.i·elj ty\POIWYiill oldcinlkiem pr.zełom.o

wylm Wllrsły j>e1s1t - potza r e;joonelilli Ci ecihtoctilllka -

od-ci>nek t:a,ruń,skli. Ttufta,j :r,z·eka jeslt wą1siko· wiC'iętta

w

t' a-Tiais filu'"W1i,ogila•c,jtall•ny mli,sy ko,ńJcotwej lodowca., majątce>g·o ·c•o1kół z1bruldo1wa:ny z gL:in ztwa,ł>O!Wytclh i Slta:r:s,z,e~g.o filu-Wtiio.gJa,c,j a:ł•u.

.Zaróiwlmo· lkotło T·olru1nia, jak i Cilelc'lmc,itnika Wi1sła

ni·e m,o,że E:lwolbodinie m·eandro1wać. Ptodo:bna, syituatc.ja

je1s.t w r·ej1oni·e Soka Kru,joalw,slkie:g.o. Nalleży t'elż

p.od-:kreśillić, .~e l10ika1tn:ie ,s,briOip g]iln bud!Uijąlcy,c.h oolkół

ero-zy,jlny WY'żlsiz.ytclh t'aJra:só1w filuiWi•O·glla,cj:alliny,ch le1ży

po•-wylżej ,porwl~,erlz'chln'i lii1sltelw ta1rars.ólw ho,~olc>eńlsikli·e:j W•i1sły.

Gen~za ryn,no:wtalt,E:tj do•l,:ny W1i\sły na od'C:inik1u Fo·r

-dcn - UljiŚICii•e je1S1t W liiltetra:t1Uirz.e Wią\za'na j'UIŻ _Z

matft-WJ'illli' lodami, leż.ą,cylmi tiU w dolliinie naljld~uż>ej.

Ge-nezlie Baisetnu Gruidiz;iąldzikli-elg·o ,p01Ś1Wię1cH obsz.erną

pra-cę E. DrOIZdOIWISkli (1). p,o1Lg•elll'ilciz,no>ŚĆ dolliiny Wli1s.ly

podikr,eślla J. E. MlojrsJd ,(4).

·Marrttrwe lody wy,peiłtn:,a.j.ą,ce doMnę spł)'1waiły w nią

w po,s:t a1e1i j ęJZ!OIT ów, s i ę:gta,j ą1c Ftorrdo1nu w ctzalsie t1r1wa-nia .r·ec.e;sydn·y·ch ots,cytla•cji c:z.oła lądo>lodu fa~zy potm•ot r-sktielj ztlodo!wa,c•enia półn:o.cno!Po,Ls:kie,g1o. Ois1talt:nli ję>zo.r liOdOIWtCOiWY Stpłyną-ł - bądź ożylwił P<OIPIT''Vednii•O· ma'ft-we 1otdy w doil,inli-e - ,podctzas f·o'r'ill·OIWalnital ;pr1z.ez po-tę>żlny lob .l!odo,wc.o•wy z.a1boki bałtytc.kti·ej olbetony.c.h Żu

ła,w. z.o,s,t.ała ona n1a·sltępnie odidęrta Mi.erlzejrą

w

,:,-ślaną, T'OtZiPOCIZYina.j,ą,cą się w Gdrań,sku. W ta:k

;pow-sta,łylm wyls.ł:odz.ctnytm j1ezi.o:rze potwts'talwała dei1ba Wli

-sły, ,gdzie metka sy1pała. z utworów fa,cj,i k·01rytt,orwej

groble Stt·r etf y k·orylboiwelj , pcr:·z y j eidno·c·z·eStnej setdymetn-ta,cjti mtięidlzy gtr>Oibl,am•i - ra,m\l,onamli ,rz·etk'i - ots.a.dów j ezi·o,rnytc'h i bagiie>Din)'lch.

SUMMARY

The pa1per deals with the seotion of the· Vistula

Rive·r v.aHey, fTolffi :Za•wicihost :to, os.tiary. Tihe mor.pho-genesis of th,is seotion w:a1s rec.on.stJruotetd a•ntd aiP: PITO-pTiiarte sCJheme f.O!T Sltf!ucrt:>ural ilnterlp,reitaHo:n o.f geo-mo:r,phtological u:nit,s infHlitng the valley wa1s s·eleded.

The s·oheme takes irnt.o a,ccount those ocf the record.ed

reg.uJarities in o.r~giin ocf the units whic:h may be

acourately detfined. ;It wa:s fo:Uind tha't the r.ivers

pred·omina.ttng iln the Polish Lowla'lllds belong to the

tYJpe oha!Tactelfized by adjustrrnent of chanrnel course

to deptre,ssions in terra:in surface sha1ped by the

ice-she·et.

Furtther studies shou.ld make i,t poss.iible a.ccurate

.re·cognitioo:n olE geaesis arnd inter,p,retart'kn of mo·

npho-logy of the Milddle and Lower VriSit•ula vaHey for

estima:t:ilng hyldro;geolo,gkal and entgineenitnlg-lge•ological

condition.s.

Aina1llhz;a i1_lo_._ś>C.i,_i _{roidzaju nalwietr}_i_C_'_ony_·_{ch i} _ods:ł.o<n_i_ę

tyoh (iwylkOIPY piod s't101Pii·eń "WJ.odatwelk", :żlw~!rotw.nie,

elelkttfOiWinię ,,iK•OIZi'elilt:,ce") W dolJi\ni.e OISaidÓtW

WYikatZIU-je, że ba'fdZIO• skąpo s.ą roeprretz'etntlo,wa!ne utwolfy: pl·ełj

s,t.otc.eńls1ki,e, s,z:crzególllnii<e glaejalline, :n·a odc:iniku rz·eki

od Pu1~arw do u.j>ś!Cia. Zlwa:'a,ca. też u\v:ta.gę falkit., że

ultiWO-ry ttr'zetciiolfzędoiw:e i,latslte - plaislt.ytc;z'ne, a nia1wert

pyila-sibe (tpild,olc•etn i m:lo,cen), są wtetiślnli·ęit·e w dno dotLiiny

W.i:sły·. Nais•tęiPillYtrn watżlnytm faik'tem j.e1st ma•ła mlią:ż

~~ZJo,ść atlulwiótw W·i1sły, tl,elżąlcy,cih rpctw,Y1że1j 1s1tro.pu rtmu-dno rolzlillylwailiDYiC'h u1ttwo:róiw, WY'Zilla·c•zaljąlcy,ch er'O'ZY'j-ny piT'otfliil ;potdiŁUJ2my. dna nz•e!ki.

Z·jalwitska t.e. mo:g,ły z,a,i,sibni·eć t~lliko WJtetdy, kiedy p01d<cz:a1s każdegO: na'Wlr,OitiU lodolwica. o•sttarbn'kh t,rlz,ech

z,J,odoiwa.c-eń na ob1s1za'f do•rrzec,z.a Wi·sły, dloil,i!na był>a,

WIC'Z€1Śtnie!j :ni;ż 'WY'S•O,CIZY\Zny wylpeil!ni'OIY1a, il•Od€!ffi

J,OidiOf\V-ca, a ló:d WYIP'e~nlia\j,ą:cy dollol:nę rróW1nli·e1ż pO!zla

lą~dlo-1 odem (IPÓŹIYl;i e1j w po•slt.atcli· matrlt>we,g,o loodiu) leżał ·

na,j-d~uż,ej w t.ralk,cie dei~l,alcjarcjli' pa:'zyll·elg\ł:~'O· Olbisrzalfu,

chironią~c dolinę pmed catlikowliltym WYIP€1łiiltienliem

OISa-dam11 (tnh~IS!itotnymti ptr,zetz gla,cja:l:ne rzelki) tJ\pU

zan-dr owe1go. i kemlowego.

W .z,alkOńiCIZelllliiU· na:J•eży IWISjpOmtni<eĆ, że O dJu,żeó

litCIZ-bie progów zbudowanych z bruku morenowego, cytu-j'ą'c H. !KeU.erra - Jpirtuis:k,ieg,o iJ;ly,dlr·o:eclhind:ka, mówi 1w SiWiO-jtej k1si.ą:Żice "R:z,elk'i i kanały ż.e>g'l>o•wlne w były·ch t:nz·etc.h .z,aibotrach" z. 11₉_·_{21 r. R. I}₁_{n@aiT'den. P.odaj.e 0}₁_n,

ż·e "rzło>żta g;Jla1cja.lme z,aiwl:·etrat}ą·ce o1>0iczalki gtrani;towe

rolzlmta•irty,ch r'O'Zml:ia,rćitw, Qld dtr-olbnego. ŻiW1_iTIU_do,

wiel-k1:1ch btryił n1arwet 2,0"----3,·0 m3 oibjęto:ś>cti" leż.ą na głę

b1olk>ośd (tczęs:t:o. z.atjlmulj;ą:c caiłe· lub azę:ść ~oży:slka rz·

e-ki) s.i-ęga,j.ą!C'e'j natwe1t 2,12 m ,po:n:c1:·e'j śTe1dtniteg1o s:banu.

Dla odtainlka. od K·olt,lli:ny Toa:'uńisk1iej d>o, ud\Śic'ia Wits.ły

R. Itnga1rde1n poda:jte 14 t•aikkh z·ł·ÓŻ ultTuldiniają·cy.ch

re@Uiłalcd·ę. Z jalką ozę·śtcli.ą ląidoillodu luib jęz101rórw

lodo-wc,otwylch s!ą t·e t.r·udn>O r·o,zmy\Wiai~ne pr,o.gi . zw1_ląl:oan_,_e_,

j e1s,t j ets:z,c.z:e stpcr: a1wą ·Oit!Wau:t.ą. Ptrarwidoipod>otbni·e pot:?: a ·

K,o,tllitną T•otru.ńlstką mogły!by być otne reiSizttlką motren

c.z.ol·o,wy,ch j•ęlzlo,rÓiw lodtorwtcowy•ch.

LITERATURA

l. D T ·O z d ·O w s k i E. - Geneza Basen>uo Grudziąidz k,ietgo w ś1wie1tle osaldólw i f.orm glaoja1_{Lnych. Pr.}

Geo:g.r. Inst. Geogr. PA!N 1974 nr 104.

2. F a lik o tW s k i E. - Hi:s,toria i progrnoza roz>woju

układu kotryta wyib!Tany.eh odoil:llków rzelk nhi>

n-lnyoh P.olSiki. Biul. Geol. Wydz. Ge·ol UW 1971

t.

12.

3. L en c etw i c z S. - Dyluwtium i mo.r.fologia ŚIT'o>d

lk.atwelgo Powiśla. Pr. Pańlstiw. Inst. Geo1. 1927 z. 2.

4. M oj s lk, i J. E. - BudcMTa geol·ogkZJna i t·e:ndenc.je

rOZIWOj!U d,o,Uny W.irsły. P.rz. Ge·Ol. 19:80 nr 6. 5. P o ,ż a 'r y .s k i W. - Ple1j.stocen w p:r.zełomie Wi·sły

1przez wyżyny połoudln.iawe. Pr. Inst. G·eol. 19'53 t. 9.

PE310ME

Ilpe,n;MeTOM paC·Cy2K)J;eHJiU1: aBT•Op.a JIBJUieT'C.fi

MHTep-BaJI ,n;oJIMHbi BMCJibi Me2K,n;y MeCTHOCTIO 3aBMxoeT

M ycTbeM peKM. Onpe,n;eJieH MOpcporeHe3Mc :3Toro

MHTep-BaJia ,lJ;OJJMHbi M CXeMa MHTeprrpeTaąlil'M CTpOeHMJI

reO-MOpcpOJIOTWłeCKMX e,ll;'MHMIJ; 3aiiOJIH5lłOIIJ;MX ,lJ;OJIMHY; OHM

o6pa30BaHbi 'COrJiaCHO C 3aKOHOMepHOCTJIMM, KOTOpbie

M02KHO OTipe,n;eJIMTb. ABTOp npMxo,n:MT K Bbmo,n;y, 'łTO

60JiblllMHCTBO peK Ha IlOJibCKOM HM3MeHHOCTM

MCIIOJib-3yeT )J;JITl Te'łeHMJI IIOHM2KeHM.fi MeCTHOCTM

MO)J;eJIM'pO-BaHHbie Jie,ll.HMKOM.

,ZJ;aJibHet'IlllMe MC'CJie~OBaHMJI C)J;eJiaiOT B031M02KHbiM

TO'łHOe oOIIpe,n;eJieHMe reHe3MCa M MHTeprrpeTaiJ;MM

peJib-ecpa ,n;OJIMHbi HM2KHei1 M u;eHTpaJibHOM BMCJibi 1_{B o6JiacTM}

OIJ;eH'KM TM)J;.pOT€'0JIOTM'łeC!KMX M reOJIOTO-MH2KeHepHbiX

yCJIOBIDf.