SUMMARY
The paper presents marked achievements of the Geological Institute in the field of geological map-pin; of the country, especially the area of the Vis-tula River drainage basin, evidenced by numerous published atlases, synthetic elaborations, and various regional and special maps in scales ran_gin~ from l: 10,000 to l: 3,000,000. A special attention is paid to the published and currently prepared map series, representing the basie material for the practice: Re-view Geological Map of Foland in the scale l :300,000,
Geological Map of Foland in the scale 1:200,000, and Detailed Geological Map of Foland in the scale 1:50,000. The three editions (the first of which, pu-blised in the years 1946-1955 and widely used there-after for several years as basie cartographic mate-rial comprisin5 the whole area of the country, is nowadays of mainly historical importance) give co-herent ·and uniform image of the area of the Vistula R.iver and its drainage basin. The Geological Map of Foland in the scale 1:200,000, representing the re-suit of review mapping works supplemented with analyses of rich geophy~;ical and borehole data and with geological cross-sections and profiles, is at pre-sent at the final stage oE preparation to print.
The current major tasks of the Institute and the State Geological Survey in the field of geological mapping include are connected with intensifi-cation of mapping \vorks to complete and publish the Detailed Geological Map of Foland in the scale l :50,000 as soon as possible. The pa per presents the accepted premises of detailed mapping works plan-ned for the years till 1990, especially in the iVistula River drainage basin. In that time, about 290 sheets of that map, covering the drainage basin area, should be completed. The map is being prepared taking into account a wide array of problems of applied geology from the point of view qf needs of national economy.
PE3IDME
C O·co6eHHbi'M y"<I.CTO<M 6acce:M:aa p. BMCJibi rrpe,JJ;-cra'BJie<Hbi 6oraTbie ,lJ;:O'C'T:vf:tK•eHIJii.H feOJIOrlii"<IeC'KOrO
J1H-·CTJ1'TY'Ta B reoJiorw:reoKOM KapTHpoBaHMlii IloJibiiiM, KOTOpbie 'Bbl'pa:lKeHbi MIHOrO"Y:J1CJieHHbiMlii orry6JI' MKOBaH-Hb]M::lii aTJia~caMM, C1BO~HbiM.lii pa60TaMlii, a TaK:lKe MHOii'O-'T'e'lVIaTIJil'"Y:eC!KMIMl/1 perl/IO:HaJibiHbiMM 'lii CITel~liiaJibHbrMJil
KapTaMlii M8JCUITa6a l : 10 000 - l : 3 000 000, I1'0,?J;"Y:ep-K1J1Ba.H pOJib 'l/I~)l;aHHbiX lii B HaiC'TO.HIIJ;ee BpeMJI COC' TaB-JI . .He'MbiX cepliiMHbiX Ka:pT, BJBJI.HIO~liiXC.H OCHOBHbiM ilVIla-Te!pliiaJIOM .D;JI.H yTMJI1J1'TapHbiX IJ;eJie:M:. 3To: 063opHa.r.r
reoJioru-y:ecKa.H KapTa IIoJibiiilii MaCIII'Ta6a l : 300 000, feOJIO•r:vr"<IeC!Ka.H KaipTa ITOJibllilii MaCIUTa6a l : 200 000 M ,ll;eTaJibHa.r.r reoJiorM"<IeoKa.r.r K~apTa TIOJibiiiM Ma· CIIITa-6a l :50 000.
Tplii BhrrueyKa3aHHbiX VI3)J;a'Hlii.H (J1'3 KOTOpbiX nep-Hoe, o.rry6JI.liiKOB.CłiHHOe B 1946-1955 rr., MHO'l'O JieT MICIIOJib3yeMOe KaK OCHO'BHOe KatpTOrpacp.J1•IeCKOe rrpe,D;-cTaBJieHIMe HoJibiii'lii, B HacTo.r.rru;ee BpeM.r.r MMeeT y:tKe
'MIC'TOplii"Y:eOKOe 3Ha"<IeHliie) ,D;aiO'T R!paiTKOe lii u;eJibHOe rrpe,n;.cTa1HJieHvre o IrJIOUJ;•a,D;:vr 6a:oce:M:Ha p. Blil'CJibi.
reo-JIOrlii"<Ie'CIKa.H KarpTa TIOJibiiiH Ma!CIUTa6a l : 200 000, .l'LBJI.HIOUJ;a.HC.H ::vrTOrOM cpe,ITiHeMCłiCIII'Ta6HOM reOJIOrW'Ie>C-KOM c'heMKM, a TaK:lK·e 6oraTbiX reocpM:3H"<Iec'K:vrX M 6y-poBbiX MaTepliiaJIOB, ,ll:OIIOJLH'eHHa.H reO'JIOTlii"<IeCK:liiMlil pa'3tpe318.Mlii lii KOJIOHKaMIM, •CeM"<I•a:C Ha:XO,Il)IITC.H 1B 3a:Bep-IIIaiOru;e:M: cpa3e ·coe'DaBJieHM.H 111 rre"<IaT'lil. B Ha:cToHru;.ee BipeM.H rJiaBHOM 3a,D;a"<IeM feOJIO•rYI"Y:e'C:KOTO lllJH'C'TIJ1'TyTa M rocy;a.apCTBeHtHOM reOJIOr.:V:NeCKOM CJiy:tK6bi B
o6Jia-1C'TJ1 Ka:ptTMpOIBiatHM.H .HIBJI.HeT,C'.fi liiHT2HC'liicp·MKa.IJ;li1.H
reOJIO-TO-C'heMO"Y:HbiX pa60'T, "Y:T06bi B03M02I~H'O CKOpee CO-C'Ta'BJ1'Tb IJii Yf3,Il;aTb ,lJ;.eTaJibHyiO reOJIOrJiiqecKyłO KapTy ITo'Jibmlii MaiCIIITa6a l : 50 000. B 'cTaTbe .rrpe,n;,cTaiBJieHbi OCHO'BHbie ITJiaHOBbie IIOJIO:lKeH'J1'.fi 6y,D;yiD;liiX K. apT1Ji11p0-BO"Y::HbiX lii reOJIOrO-C'he'MO'LIHbi·X pa60T IIO 1990 r. C 0' C0-6e!HHbiM y"<IeTOM 6a,ece:M:Ha p. Blii!CJibt. B · 3TO'T rrepliiO!,Il; npe,JJ;ycMa'TPM!BaeTc.r.r ~cocTaBM'Tb ,n;JI.r.r 3TOM: nJIOI.u;'a,D;·lil OKOJI,o 290 Jiilii!C'TOB. KapTa B liiMpOKOM o6'heMe y:.r: M'Tbi-uaeT rr:po6JieMa'T'liiKY nrpM'KJI•a)J;!H'OM reoJIOTliiM c ·TO"<IIKH 3peHM.r.r HY:lKifl. HaipO.D;HO'l'O xo3.HMC'DBa.
GENOWEFA KOCISZEWSKA-MUSIAŁ
Uniwersytet Warszawski
..
MOŻLIWOŚCI
WYKORZYSTANIA SUROWCOW SKALNYCH
PRZY REALIZACJI
"PROGRAMU
WISł...
A"
Realizacja "Programu Wisła" wymagać będzie harmonijnego współdziałania wielu przedsięwzięć
w
dziedzinie planowania i wykonawstwa. Dotyczy to między innymi zabezp~:eczenia w materiały budo-wlane.Nierównomierność rozmieszczenia surowców skal-nych i ich różnicowanie jakościowe i ilościowe po-woduje duże obciążenia transportu przy realizacji in-westycji budowlanych w układzie liniowym, przeci-nającym obszar kraju, jak w przypadku autostrad, czy regulacji dużych rzek. Zabudowa hydrotechnicz-na Wisły i jej dorzecza jest pierwszym w Polsce programem wieloletniej, liniowo programowanej,
in-westycji obejmującej budowę 13 stopni na górnej, 12 na środkowej i 5 na dolnej 'Wiśle oraz zapory na kilku rzekach dorzecza. Ponadto przewiduje budowę 12 dużych portów, 32 przeładowni, stoczni, baz re-montowych i innych obiektów towarzyszących (4). Tak dużą inwestycję należy umieścić w realnych pro-gramach zabezpieczających dostateczną ilość surow-ców budowlanych, o dobrych jakościowo parame-trach.
Harmonogram budowy stopni i zagospodarowania przewiduje w kolejności do 1985 r. realizację kaska-dy na górnej Wiślr:: oraz budowę stopnia wodne];o "Ciechocinek" na dolnej Wiśle. Następne w harmo
-nogramie budowy hydrotechniczne górnej Wisły bę
rl::J. zrealizowane do 1991 r., wówczas, gdy na
środ-UKD 553.571 +553.62].043.041(438) :338.984.2(282.243.61)
kowej Wiśle nastąpi nasilenie w realizacji "Progra
-mu". W dziesięcioleciu 1980--1990 problem zabezpie-czenia w surowce budowlane dotyczyłby zatem gór-nej Wisły do ujścia Sanu i niewiele poniżej, a w ostatnich latach tej dziesięciolatki, po Zastów Fola-nawski przed Kazimierzem Dolnym.
Analiza opracowań . geologiczno-surowcowych prowadzonej od wielu lat dyskusji w zakresie moż liwości i wykorzystania regionalnej bazy surowców skalnych pozwala mi stwierdzić, że realizacja "Pro-gramu Wisła" musi być oparta o rozwój racjonalne-go wydobycia piaskowców karpackich i kruszyw na-turalnych południowej Polski. Różne ogniwa litostra-tygraficzne piaskowców karpackich są skałami o bar-dzo dobrych parametrach jakościowych. Ich własnoś ciom i możliwościom wykorzystania poświęcono wie-le prac (1, 6, 7, 8, 17, 9, 3, 13, 15, 16). Są doskonałym surowcem dla budownictwa hydrotechnicznego. Były wykorzystywane przy budowie zapór: w Porąbce
-piaskowce gadulskie, w Rożnowie i Czchowie - pias-kowce z warstw istebniański~h, oraz regulacji rzek - piaskowce ciężkowickie, magurskie i inne.
Słabe dotychczas wykorzystanie gospodarcze pias-kowców karpackich, w stosunku do obszaru wystę powania i zasobów, pozwoli bez problemu sprostać stawianym "Programem" zadaniom i wykorzystać gospodarczo rezerwy surowców skalnych południowej
Polski. ·
Ryc. 1. LokaLizacja stref perspektywicznych dla po-szukiwań i wykorzystania surowców.
1-6 - piaskowców karpackich, A-N - kruszyw natural-nych.
Wytypowanie złóż i obszarów przyszłego rozwoju
eksploatacji musi również uwzględniać dogodność
transportu surowca ze złoża do portu przeładunko
wego na Wiśle - transport samochodowy, następnie
do budowanego stopnia - transport wodny. Z
uwa-gi na powyższe, znaczenie mają surowce
woje-wództw: Bielsko-Białej, Krakowa, Tarnowa i w
bar-dzo niewielkim zakresie innych położonych w są
siedztwie Wisły.
FIASKOWCE KARP ACKIE
Jak już przedstawiono, jest to główny surowiec
zabezpieczający realizację "Programu Wisła", a
dro-ga wodnego transportu może mu zapewnić
znacze-nie znacze-nie tylko w górnym biegu rzeki, ale także w
biegu środkowym i częściowo dolnym.
Rozpoznanie geologiczno-surowcowe piaskowców
karpackich jest niedostateczne. Na obszarze
wymie-nionych wyżej województw występuje kilkaset
ka-mieniołomów, w większości nieczynnych -
pOzosta-łość dawnej eksploatacji, której podjęcie nie było
warunkowane rozpoznaniem złoża. Dla przykładu w
województwie bielskim na ponad 100
zinwentaryzo-wanych kamieniołomów czynnych obecnie jest 24
(14). Wydobycie w nich jest bardzo zróżnicowane, w zależności od jednostki użytkującej złoże, przezna-czenia surowca, zmechanizowania, przeróbki i trans-portu.
Udokumentowane zasoby złóż piaskowców
wyno-szą w regionie karpackim ponad 500 mln t. W
sa-mym województwie bielskim ponad 250 mln t. Roz-poznawane od 1956 r., jak np. złoże "Czantoria" o
zasobach ponad 125 mln t (tzn. ok. 50% zasobów
woj. bielskiego), nie odpowiadają obecnym założe
niom ujętym w planach zagospodarowania
prze-strzennego poszczególnych województw i ich zrozm-cowanej funkcji gospodarczej. Wiele złóż znalazło się na obszarach chronionych, m.in. złoże "Czantoria" i dla tych obszarów podjęcie lub rozszerzenie
eksploa-tacji wymaga uzgodnień resortowych z władzami
wo-jewództw.
Uporządkowanie funkcji przestrzennych na
obec-nym etapie planowania przestrzennego pozwala na
wskazanie obszarów dla prowadzenia działalności
rozpoznania i eksploatacji piaskowców.
Do najbardziej perspektywicznych obszarów
roz-woju wydobycia piaskowców karpackich należy,
pro-ponowany przez Centralny Ośrodek
Badawczo-Pro-jektowy Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor" we
Wrocławiu, wadowicko-myślenicki okręg
eksploata-cji. Obejmuje on wschodnią część województwa
biel-skiego i południową część krakowskiego. Okręg ten
znajduje się poza obszarami parków krajobrazowych,
intensywnego rozwoju rolnictwa i leśnictwa. Wystę
puje tu wiele czynnych i nieczynnych kamienioło
mów, a także możliwość znacznego powiększenia
za-sobów i wykorzystania ich w realizacji "Programu Wisła".
518
Fig. 1. Location of zones perspeotive jor search and use oj raw materials.
1-6 - Carpathian sandstones, A-N - natura! aggregates.
Do stref perspektywicznych należą (ryc. 1):
l. Strefa Rzyk_:_Targanicy z kamieniołomami
pias-kowców lgockich w miejscowości Targanica, a także
piaskowców gadulskich dolnych w miejscowości
Rzy-ki, Rzyki-JagódRzy-ki, Zagórnik.
2. Przytkawic z kamieniołomami piaskowców
gro-dziskich w miejscowości Woźniki, piaskowców
lgoc-kich w Lgocie, Marcyporębie, Przytkowicach.
3. Strefa Ślemienia - Tarnawy Dolnej -
Mucha-rza - Tarnawy Górnej - Łękawicy -
Pawlików-ki - Izdebnika z kamieniołomami piaskowców kroś
niell.skich m.in. w Śleszowicach, Mucharzu,
Stryszo-wie, Skawcach, Barwałdzie, Stroniu, piaskowców cięż
kowickich w Tarnawie Dolnej, Skawcach,
piaskow-ców z warstw istebnia1l.skich w kamieniołomach
Iz-debnik, Mucharz, Łękawica, Dąbrówka, Kalwaria
Ze-brzydowska, Klecza Dolna.
4. Strefa Mogilany - Rzeszotary -- Kaźmice
Wiel-kie - Biskupice z kamieniołomami piaskowców
gro-dziskich.
5. Strefa Wiślicz Stary - Połom - Królówka
-Lipnica z licznymi kamieniołomami piaskowców z
warstw istebniańskich.
6. Strefa Okocim - Porąbka Uszewska z
kamie-niołomami piaskowców grodziskich.
Wymienione strefy tylko w niewielkim stopniu są
, dotychczas udokumentowane i wymagają przed
pod-j(fciem eksploatacji szczegółowych badań
geologicz-no-złożowych. Do większych udokumentowanych złóż
należy "Pawlikówka" o zasobach około 30 mln t, "Sikorowiec" o zasobach około 13,5 mln t i inne
mniejsze. Wymienione wyżej strefy mogą w całości
znaleźć się w wadowieko-myśleniekim okręgu
eks-ploatacji z gestorem odpowiedzialnym za surowce do realizacji "Programu Wisła". Okręg rozciąga się w
miarę równoleżnikowo i występuje stosunkowo
naj-bliżej doliny Wisły. Pozwoli to na ekonomiczne
roz-wiązanie dowozu surowców do portów przeładunko
wych na Wiśle.
KRUSZYWO NATURALNE
W dolinie górnej Wisły i jej karpackich dopływów
rozpoznano setki milionów ton kruszyw naturalnych.
Łatwość prognoz surowcowych i prac
dokumenta-cyjnych wynika z występowania kruszyw we współ
czesnych dolinach rzek i ich plejstoce1l.skich
tara-sach. Prognozy i poszukiwania są łatwe. Trudności
polegają na ograniczonej możliwości wykorzystania
tych złóż z uwagi na:
- występowanie w nadkładzie złóż rozpoznanych na obszarach niższych tarasów rzek mad, na których rozwinęły się gleby klas bonitacyjnych I-III pod-legających ochronie,
- znacznego zwietrzenia żwirów wyższych
tara-sów czy utworów wysokiego zasypania
charaktery-zujących się niższymi parametrami wytrzymałościo
Otfinow STREFA
M
,.,~~-;,.-:16.+'::!1~~; ._._---'--;li"TK:---'.fi.-~,__.___...T
ar nów Krokówl
.
Ryc. 2. Lokalizacja obszarów badań
geologiczno-su-rowcowych w strefie M.
l - Otfinów-Nieciecza (orzeczenie negatywne), 2 - Szata-nówka (negatywne), 3 - Illwwic·e, 4 - Hadłów, 5 - Skałka, G - Bobrowniki-Skałka, 7 - Bobrowniki, 8 - Gosławice,
9 - Czajki, 10 - Niwka-Dwudniaki, 11-12 - Borowiec, 13-I<:omorów I, 14 - Komorów II, 15 - Trzydniaki, 16 - Szu-jec, 17 - Bogumiłowice, 18 - !sep, 19-20 - Wielka Wieś.
Fig. 2. Location of areas covered by geological-raw
material surveys in the zone M.
l - Otfinów-Nieciecza (negative results), 2 - Szatanówka (negative r-esults), 3 - Ilkowice, 4 - Radłów, 5 - Skałka,
6 - Bobrowniki-Skałka, 7 - Bobrowniki, 8 - Gosławice,
9 ..._ Czajki, 10 - Niwka-Dwudniaki, 11-12 - Borowiec, 13 Komorów I, 14 - Komorów II, 15 - Trzydniaki, 16 -Szujec, 17 - Bogumiłowice, 18 -- Isep, 19-20 - Wielka Wieś.
- zakazy poboru żwirów ze współczesnych
ko-ryt, mające' na celu ograniczenie negatywnych wpły
wów rzek po zakłóceniu ich podłużnego profilu.
Ponadto większość złóż jest zawodniona i
wyma-ga pontonowego sprzętu wydobywczego lub innych
rozwiązań, a po wyeksploatowaniu złoża niemożliwe
staje się przywrócenie powierzchni poeksploatacyjnej
do stanu pierwotnego.
Obok wymienionych problemów należy zwrócić
uwagę, że przy realizacji "Programu Wisła" niektóre
przedstawione powyżej i obowiązujące dotychczas
prawdy mogą się zmienić. Budowa tak wielu
inwe-stycji hydrotechnicznych, powodujących piętrzenie
wód na wielokilometrowych odcinkach w dolinach z oddziaływaniem mi. tarasy· może zdeaktualizować ochronę gleb madowych na obszarze oddziaływania
stopni i zapór. Zostaną one podtopione lub
zatopio-ne i nie będą spełniały dotychczasowej roli. Nie bę
dzie wówczas istniał warunek ograniczający, a wręcz
nakazujący wcześniejszą eksploatację kruszywa z
tych terenów. Własności i sedymentację osadów
rzecznych tego regionu ujmują prace publikowane
wielu autorów (2, 5, 10-12, 18, 19), a także liczne
dokumentacje, karty rejestracyjne i sprawozdania
geologiczno-surowcowe.
Uwzględniając dotychczas przeprowadzone bada-nia surowcowe w grupie kruszyw naturalnych wska-zać można kolejne, od zachodu, z biegiem Wisły,
strefy perspektywiczne dla poszukiwań i
zagospoda-rowania złóż:
-A. Strefa Kończyc Wielkich z rozpoznanymi
do-tychczas zasobami ponad 6 mln t. Występuje tu
se-ria złożowa 0 znacznych miąższościach - średnio ok.
15 m. Niekorzystnie jednak przedstawia się problem
nadkładu. Są to lessy i gliny lessowate o znacznych
miąższościach - średnio ok. 5 m. Jedynie w pÓbliżu
dolin istnieje możliwość znalezienia złóż pod
mniej-szym nadkładem.
B. Stref,a doliny górskiej Wisły z rozpoznanymi
złożami w Pogórzu, Kiczycach, Ochabach o łącznych
zasobach ok. 3,5 mln t. Dalszych złóż można
poszu-kiwać w okolicy od Kiczyc do Drogomyśla. Złoża
tej strefy budują żwiry o niskim punkcie piaskowym
rzędu 18-25%. Są zawodnione i wymagają eksploa-tacji spod wody.
C. Strefa Iłownicy, dotychczas nie rozpoznana,
rozciąga się na obszarze starorzecza Wisły, powyżej
Jeziora Goczałkowskiego.
D. Strefa Kaniowa z rozpoznanymi złożami
Ka-niów I i II o łącznych zasobach ponad 16 mln t.
Surowiec w złożach jest dobrej jakości, o punkcie
piaskowym od 15 do 37%.
E. Strefa Żywca związana jest z wykorzystaniem
ponad 15 mln t kruszywa naturalnego z dna
zbior-nika zapory Żywiec - Tresna. Wydobycie ok. 135
tys. t jest zbyt małe w stosunku do szybkości
za-mulania zbiornika i narastania nadkładu na złożu.
Wydobycie kruszywa z innych przyszłych
sztucz-nych zbiorników na rzekach Karpat i Przedgórza
wymaga prawidłowych posunięć administracyjnych.
Dotyczyłoby to m.in. zbiornika Świnna, świnna
Po-ręba, Czarny Dunajec i innych.
F. Strefa Bielany - Rajsko obejmuje
udokumen-towane złoża okolicy Bielan, Wilczkowie, Rajska o
łącznych zasobach ponad 50 mln t. Złoża występują
na tarasach dolnego biegu Soły i prawie w całości
rozpoznanego obszaru nie mają zgody na
eksploa-tację.
G. Strefa Oświęcimia obejmuje obszar ujściowy
Soły i Przemszy z możliwością poszukiwań w
oko-licy Brzezinki - Kruki (jedno złoż~
udokumentowa-ne o zasobach ponad l mln t) - Dwory (złoże w
do-linie Wisły o zasobach ponad 23 mln t).
H. Strefa Graboszyce - Zator obejmuie dolny
odcinek doliny Skawy. Ograniczenia w eksploatacji stanowią gleby wysokich klas bonitacyjnych, jednak
pomimo to znaczne ilości surowca zostały
wyeks-ploatowane.
I. Strefa Brzeźnicy występuje na niskim tarasie
Wisły, gdzie obok złoża Brzeźnica o zasobach ponad
5 mln t istnieją perspektywy powiększenia zasobów.
W rozpoznanym w tej strefie złożu występuje
znacz-nie więcej piasku (ok. 49%) w porównaniu do złóż
w strefach wymienionych wyżej.
K. Strefa Krakowa ze względu na możliwość
wy-korzystania surowców również dla celów
budowni-ctwa komunalnego rozpatrywana jest tu szeroko od
Czernichowa po Niepołomice. W dolinie Wisły na
tym odcinku występują złoża piasków i żwirów m.in.
w miejscowości Kłakczyn (w okolicy Czernichowa) o zasobach ponad 9 mln t (p.p. ok. 55%) i ok. 7 mln t piasków. Strefa ta ku wschodowi obejmuje rozpozna-ne złoża "Samborek", "Brzegi I i II", "Branice'',
"Przylasek Rusiecki", "Niepołomice'' o zasobach
po-nad 65 mln t. Uzyskuje się tu surowiec o punkcie piaskowym 40-67%, jak również piaski. '
L. Strefa Dobczyc związana jest z niskimi tara-sami rzeki Raby. Złoże o zasobach ok. 26 mln t i p.p. 19% znajduje się na terenie budowy zpiornika.
Istnie-je więc potrzeba szybkiego wykorzystania występu
jącego tu kruszywa.
Ł. Strefa żwirów i piasków serii witowskiej
wy-stępuje na północnym brzegu ·wisły w Kucharach
koło Nowego Brzeska. Utwory nie zostały
udokumen-towane jako złoże, ale są eksploatowane. Występują
na dużym obszarze pod przykryciem dość znacznej
miąższości nadkładu, który stanowią lessy. Są nie-zawodnione.
M. Strefa Wojnicz - Żabno związana jest z
do-liną Dunajca. Udokumentowane złoża i badane
re-jony znajdują się na tarasie zalewowym lub wyż
szym (ryc. 2). Wysokość p.p. waha się od 26 do 65%.
Zasoby tej strefy wynoszą ponad 70 mln t w złóżach
lub ich częściach, dla których istnieje zgoda na
eks-ploatację oraz ok. 170 mln t, dla których takiej
zgo-dy brak, ze względu na nadkład mad o miąższości
2-3m.
N. Strefa Szczucina, gdzie w dolinie Wisły obok udokumentowanego złoża o zasobach 6, 7 mln t i
za-wartości piasku średnio 65%, można poszukiwać
dal-szych złóż.
WNIOSKI d
Krótka ocena obecnych możliwości surowcowych
dla realizacji "Programu Wisła" pozwala stwierdzić,
że w oparciu o piaskowce karpackie i kruszywo
na-turalne występujące w dolinie górnej Wisły i jej
karpackich dopływach "Program" ten można w peł
ni realizować. Równocześnie należy prowadzić
szcze-gółowe badania surowcowe w wytypowanych
stre-fach, w których zasoby nie są rozpoznane w
dosta-tecznej ilości.
LITERATURA
l. B a d ark J. - SUTowce slkalrne Karpa t .
zachod-nich . . Ma1t. Bud., 1.95r6 rnr 1.
2. B o b r ·o w ski W., Koc i IS z e w s k a-:M u rS i a ł
G. - Arna'liza żw,irów Dunajca między Tatrami a :Pienina:mi ;na rtle monfolorgii i geologii
obsza-ru zlew1ni. KwaTt. Geo.l. 1959 1nr 2.
3. Brom o w i c iZ J., G u c i k S., M a gier a J.,
M o .r o z-rK o p 'Czy 11·s ik a .M., N o w ak T. W., P e s z a t C. - Fiaskowce karpackie, ich
zna-·czenie surowcowe i pe:rspe'k•tyrwy wykorzystania.
Geollogia 119'716 z. 2.
4. D a w i d 0'11 i .s L. - Praiblemy wykorzyiStania Wisły rd:la iCerlów rtra1rusporttu wodnego. Ma t. Ko;nf. N a urkowo -rTeclhniczmej rnt. Komple:kisowe za.g osp
o-SUMMARY
The realization of the "Wisła Programme" makes it necessary to cover demans for large amounts of high quality building materiaL The qualitative and quantitative requirements are met by Carpathian sandstones from the Wadowice-Myś1enice
exp1oita-tion center. In that center, six zones have been re-cognized as perspective from the point of view of documentation and exploitation of deposits. In the organizational scheme, the manager of that center
should be responsible for exploitation of raw
ma-terials for the needs of the "Wisła Programme".
The second group of raw material comprises na-tural aggregate deposits occurring in zones donoted with letters A-N. Similarly the recognized deposits and those exploited without appropriate recognition,
the selected areas should be covered by
geological--raw material surveys aimed at search for further
resources and designing their most appropriate use.
520
.
darcwalllie ri wykor.zyrstanie .zarsarbów wodny:ch
• Wisły i jej ·dorzecza. 1-9'79, .22 paździerrnik. 5. D ż u ł y ń rS k i S., rK r y s o w 1S ik a -ri w a 'S z rk i
e-'W i ·C z rM.,
·
o
IS iZ aIS t M.,s
t a r ik e: l L. -o
s·ta-!rQiczwaTtorzędowy·Ch żwira·ch 'W Kotlinie
Sando-miernskie:j. Studia Geomor;ph. CaTp.-Ba.Jc. 19r68
t 2.
6. K armie 11 s rk i M., P e s z a t C., R u t k o w s k i
J. - L~tologia rpia,s!korwców :grod:zi.s'kich (Karpaty
fli.szowe). Rocz. Fol. Tow. Geol. 1963 z. l.
7. K a m i e ń s k i M., P e ;s z a t C., 1R u t k o w ;s k i
J. - Zimieniność pertrorgraficzrna piarskowców
kar-packiich i za.ga·dnielnie kh 'kila1syrfi'ka·cji. ]bLdem
i1967 :Z. 14.
8. Kam i:e 11 s ki M., P.e:s z a t C., H u tik ow,srk'i
J., Sko·czylas-ICiszewska K . - O
wy-;k,sztalceniu i wła1.mościarch te,chtnirc~nych
piaskow-·ców rgOidullskirch. G;eologia 19168 'Z. 12.
9. K a m i e ń s k i 'M., .R u t k o 1W s k i J. - Surowce
s'ka·1tne. (W): !Surowce mirnera'}ne :regic•nu
krakow-skie'go. Wy,d. Geol. 19'75.
10. Ko'C.ilszew:s'ka-rMuiSiał G . - Anal:iza żwi
rów ;Du·naj-ca o:d Rożnowa rdo ujś'Cia. Biul. Geol.
.wy.dz. Geoil. uw 1'9:6.1 rt. l C·Z. l.
11. K o c i s :z e w 'Ska-IM u rs i a ł G. - Charakteryls
ty-:ka rpia'sików ·WS'pókzresiDej Wirsły od źr8deł do
uj-·śtCia Bugu. Irbidem ·lr9i69 t. 11.
12. Kociszew:s,ka-Mu.siał G.,
Korsmowska--rC e r a 1n o w i c z B., iM 1u s 'i-a ł T. - Cha:rai
kte-Tystyka .se,dymentOilogkz,na w.spókze:s.ny·ch a:
lu-wiów Sa!llu. ·Pr. Muz. Ziemi 1972 nr 19.
13. K o,z ł ows kti S. - Rejcrni.zarcja ek'S'ploatacji
su-:row:có'W rskalnylch '(rW): :Mater. ·z Sym'pO'Zjum
nau-kowego z o'ka•zj,i Dnia Budo'wlanych 1976, 24_,26
wr;ze,sie11, Kra,ków.
14. O b o z a K. - Surowce s'kalrne rwoj-ewó'dz•twa
biel-;S!kiego, ochrona i ·perspektywy wy.kor.zys,tarnia z·łóż. rPr. ;Studium rPo:dy'pl. - arch. :Wydz. Geol.
:UW 197r8.
15. P es .z a t C. - Okręgi eksploa,ta'cji pia·skowców
w .Karpa ta ch na tle prac geolcgitcz,nye;h.
Geo·lo-gia •1976 z. 4.
1'6. P e :s z a t C. - Włatsrno.śrei techniczne i
przydat-rnorść ;przemyslowa pia'srkowców kaTrpa1ckic'h. Gór.
Odikryw. 197-6 rnr 5-6.
17. Pesz a t C. - Pia.sikorwce warstw lgockdrch w
·kamieniołomie Ko.zy 'kolo ·Bie'lska-IBialej. Prz.ew.
XLIII Zja'z:du rPol. Tow. Ge:01. 1'971.
18. S t u p ,n i :ck a E. -
Ge~eza
i wielkżwirrów
mie-'sza·nych ;na Pogómu Ci·e1szyńrs1kim. Acta Geol. Pdl.
rl'962 ,nr 12.
19. S t u •p 1n i c 'k a E. - Utwory ~czwartorrzędo.we w
dolinie gó.rnej ;W:i:sły i Soły. Biul. Geol. Wydz.
Geot UiW 19:6:3 t. 3.
PE310ME
Oeyl.l\eCT'BJieHMe "IIporpaMMbi BI1ena" Tpe6yeT
o6ec-rre't:feHli1H xopornero Ka't:f,eCTHa li1 3Ha 't:fHTe'JibHbiX 3anacoiB IrpWIJO,JJ;;HOrO CTptO!IfTe'JibHOJ'O ChrpbH. 3'TW y·CJIO'Bli1H
Bbi-ri]OJIHHIOT KaprraT'CKMe rre:c't:faHMKJif 'li13
Ba,n;OBli!U:KO-Mbi-CbJI'CHM~iOrO pa:tioHa 3Krcnnya·Tal.I;:t1:vr.. B 3TOM pa:tioHe
·HaMe't:feHO IU6CTb nepCIICIK'TMlB'HbiX Y't:f"a'CTlK.QIB ,l];'JIH pa:
3-B€',I(;roM rYf 3K•CIIJiya'Ta~MYI MeCTOp0}K,JJ;eH:vri1:. T:alt}Ke B
oprra-HJ13a~YIOHHOM CMb!rCJie ynp.aBJIHIOI.l\MM 3'T'MM pa.MO.HO:M
,IJ:.OJI}K'eH H'CrCT'M OTBe'TCTBeHHOoCT'b 3a ,ZJ;0'6bi't:fy Cbi,PbH ,l];JIH
"iliP'orpaiMMbi B.MJcn:a".
B'DOipOM rpyn;no:ti CbipbH HBJIHeTCH IIpiMpO,IT;HbiM I.l\e-6eHb, 'MMeiOI.l\MM·CJ'I B 30Hax o6oi3Ha't:feHHbiX OT A ,u:o N.
Y't:f:!lfTbiBaH pa3s-e,n;aHHbre MecTopo}K;,n;eHIDI, MJIM
pa3pa-6aTbmaeMbie 6e3 IIO,JJ;!C't:feTa 3anaeoB, y:Ka3aHHbre y't:fa!
CT-KM Tpe6yiO'l' rrpo'Be,n;eu:vr.<:~ reoJioro--pa3·Be,n;:o•'t:f!IlbiX pa6oT
,D;JIH BbiHBJieHHH ~aJibHeMWJtLX 3a>rraCOB ·M MX pa~YIO
