Judziński, Józef
Jubileusz olsztyńskich historyków
Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 511-514
K
R
O
N
I
K
A
N
A
U
K
O
W
A
J Ó Z E F J U D Z l f t S K I
JU B IL E U S Z O L S Z T Y Ń S K IC H H IS T O R Y K Ó W
D nia 3 w rześnia 1968 r. w czytelni O środka B adań N aukow ych im. W. K ętrzyńskiego odbyły się uroczystości jubileuszow e olsztyńskich h isto ry ków. D ługoletni prezes Z arządu G łów nego Polskiego T ow arzystw a H istorycz nego, prof, d r S tan isław H erb st obchodził tu 60-lecie sw ych urodzin. Nie przypadkow o histo ry cy olsztyńscy połączyli tę uroczystość z jubileuszem 15-lecia S tacji N aukow ej PTH , w y daniem setnego n u m eru jej o rg an u — „K om unikatów M azu rsk o -W arm iń sk ich ” — oraz 20-leciem działalności O l sztyńskiego O ddziału P olskiego T ow arzystw a H istorycznego. O rganizatorzy poczw órnego jubileuszu p o trak to w ali uroczystość tę jako okazję do spotkania k iero w n ictw a S tacji i szerokiego grona działaczy P T H naszego w ojew ództw a z ich opiekunem , profesorem S tanisław em H erb stem oraz p rzed staw icielam i sfer naukow ych W arszaw y i T orunia, w sp ó łp racu jąc y m i od la t z olsztyńskim środow iskiem hum anistycznym w dziedzinie b ad ań historycznych na W arm ii i M azurach.
Na jubileusz przybyli: przew odniczący W ojew ódzkiego K om itetu F ro n tu Jedności N arodu, poseł Ju liu sz M alew ski, zastępca przew odniczącego Prez. WRN w O lsztynie — W alter Późny, zastępca k iero w n ik a W ydziału K u ltu ry Prez. W RN — E ugeniusz Z aw adzki, p rzed staw iciele W arszaw skiego O ddziału PTH , prof, d r K aro l G órski z T o ru n ia, doc. d r W ładysław C hojnacki i d r Je rz y A ntoniew icz z W arszaw y, d r W ojciech W rzesiński z W rocław ia oraz w ielu innych h isto ry k ó w zajm u jący ch się p ro b lem aty k ą naszego regionu.
Prezes O lsztyńskiego O ddziału P T H m g r S tan isław Szostakow ski po pow i tan iu zebranych gości p rzed staw ił zarys działalności O ddziału P T H w O lszty nie, n ajw ażn iejsze osiągnięcia badaczy p ro b lem aty k i re g io n aln ej, w ysiłki Od działu zm ierzające do p o p ularyzacji tej p ro b lem aty k i w szerokich kręgach m iejscow ego społeczeństw a. D r Tadeusz G rygier n a k re ślił sylw etkę ju b ilata prof. H erb sta, k tó ry w n ajtru d n ie jsz y c h chw ilach dla S tacji N aukow ej PTH w O lsztynie okazyw ał jej daleko idącą pomoc, był i je s t p rzek o n an y o koniecz ności prow adzenia b adań regionalnych, w łączając się do nich osobiście.
W ładze naszego w ojew ództw a w pełni doceniły zasługi prof. S tan isław a H erb sta na polu rozszerzania bad ań historycznych, działalności w ydaw niczej i pop u lary zacy jn ej h u m an istó w olsztyńskich. W yrazem u zn an ia dla p ra c y ju b i la ta było w ręczenie m u złotej odznaki „Z asłużonym dla W arm ii i M azu r”. O dznakę w ręczył zastępca przew odniczącego Prez. WRN — W alter Późny. Ju b ila t dziękując za w yróżnienie i odznakę n a k re ślił przyczyny, k tó re sk ła n iały go do osobistego zaangażow ania w problem y h istoryczne W arm ii i M
zur. Jego osobiste zainteresow ania n aukow e nigdy nie o m ijały szerokiej p ro b lem aty k i badaw czej naszego regionu, a i teraz zam ierza pozostać im w iern y do końca sw ej działalności naukow ej. Prof. S tan isław H erb st pod k reślił, że podjęcie bad ań naukow ych nad dziejam i W arm ii i M azur byłoby znacznie utru d n io n e, gdyby nie w ysiłek m iejscow ych działaczy, całkow icie oddanych trosce o rozw ój życia naukow ego w naszym w ojew ództw ie. Do takich ludzi z naszego teren u zaliczył przede w szystkim E m ilię S u k erto w ą- -B iedraw inę, w ieloletniego kiero w n ik a Stacji N aukow ej PTH w Olsztynie. W łaśnie E. S u k erto w a-B ied ra w in a w latach pow ojennych troszczyła się 0 istn ien ie i rozw ój pow stałego w w aru n k ach k o n spiracyjnych In sty tu tu M azurskiego, sam a tw orzyła w arszta t naukow y dla przyszłych badaczy reg io nu, nie zapom niała o konieczności istn ien ia p eriodyku naukow ego, na którego k a rta c h historycy z całej P olski oraz badacze m iejscow i m ogą publikow ać w yniki sw ej pracy, w zbogacać w iedzę o regionie w śród społeczeństw a W arm ii 1 M azur. Te w szystkie elem enty działalności E m ilii S u k erto w ej-B ied raw in y i innych w spółpracow ników Stacji N aukow ej PTH, re k ru tu ją c y c h się w p rze w ażającej części spośród m iejscow ych historyków , zrzeszonych w O lsztyńskim O ddziale PTH pod k reśliły dyplom y, k tó re zostały p rzek azan e re d a k c ji ,,K o m u n ik ató w M a zursko-W arm ińskich1’, Stacji N aukow ej PTI-Ι oraz O lsztyńskie m u O ddziałow i PTH od K om itetu W ojew ódzkiego P Z P R oraz P rezydium WRN przez zastępcę przew odniczącego Prez. WRN W altera Późnego. Dyplom u zn a nia otrzym ał także prof. H erbst. W szystkie dyplom y (w ykonane przez znaną olsztyńską plastyczkę Bożenę Jankow ską) m ów ią o zaangażow aniu ludzi pośw ięcających się p racy badaw czej dla regionu, p o d k reślają osiągnięcia i zasługi, w y m ien iają liczby, obrazujące tru d re d a k to ró w „K om unikatów M a zursk o -W arm iń sk ich ”, którzy na ponad 7 tysiącach stro n zam ieścili w yniki badaw cze około 200 au to ró w z całej Polski. Dużo m iejsca w ładze pośw ięciły analizie pro g ram u badaw czego olsztyńskiego środow iska naukow ego, k tó ra z n a jd u je pełne odzw ierciedlenie w treści „K om unikatów ”. U znanie w ładz party jn y ch i a d m in istracy jn y ch dla tego ro d zaju działalności je st dowodem jej pożyteczności. W śród w ielu, którzy zabierali głos na uroczystościach ju b i leuszow ych, znaleźli się tak że działacze — w e te ra n i i pierw si organizatorzy ruchu naukow ego w O lsztyńskiem . K aro l M ałłek w spom inał czasy okupacyjne, kiedy w raz z innym i działaczam i tw orzył w w a ru n k a c h okupacyjnych In s ty tu t M azurski, k tó ry później został otoczony tro sk liw ą opieką ludzi szczerze oddanych naszem u regionow i, tak ich ja k prof, d r S tan isław H erbst, czy prof, d r K arol G órski. Doc. d r B ohdan W ilam ow ski po d k reślił pośw ięcenie dzia łaczy, któ rzy w w a ru n k a c h k o n sp iracji i bezpośrednio po w ojnie rozpoczynali pracę n a polu nauki. P o d k re ślił m łodzieńczy entuzjazm i rom antyzm tej d z ia łalności, nie pom inął też okresów tru d n y c h d la życia naukow ego w O lsztynie bezpośrednio po w yzw oleniu i później, kiedy nad re d a k c ją „K om unikatów ” w spółpracow ało z Em ilią S u k erto w ą-B ied ra w in ą w ielu m łodych historyków . Na szczególne po d k reślen ie zasługuje działalność d ra Ja n u sza Jasińskiego — długoletniego se k re ta rz a re d a k c ji „K om unikatów M azu rsk o -W arm iń sk ich ”. Tym i údelu innym ludziom nasze w ojew ództw o zawdzięcza rozw ój życia naukow ego naszego regionu.
Na uroczystości jubileuszow e Em ilia S u k erto w a-B ied ra w in a przygotow ała w ystaw ę d ruków w ydanych w la ta c h 1946—1968 przez In sty tu t M azurski, S ta cję N aukow ą In sty tu tu Zachodniego oraz S tację N aukow ą Polskiego T ow a rzy stw a H istorycznego, um ieszczoną w oknie Domu K siążki. A nalogiczną w y sta w ę urządził Ja n u sz Ja siń sk i w czytelni O środka Badań N aukow ych im. W. K ętrzyńskiego.
Na zakończenie E m ilia S u k erto w a-B ied ra w in a serdecznie podziękow ała za pomoc w w ydaw aniu „K om unikatów M azursko-W arm ińskich” Zarządow i Głów nem u PTH, olsztyńskim w ładzom politycznym i ad m in istracy jn y m , a spe cjaln ie W ydziałow i K u ltu ry P rezydium WRN, T ow arzystw u P rz y jació ł W arm ii i M azur w L ondynie oraz szerokiem u gronu w spółpracow ników k w a rta ln ik a , tak olsztyńskim , ja k i zam iejscow ym .
Poniżej przytaczam tek st listu KW P Z P R oraz P rez. WRN sk ie ro w an y do red ak cji „K om unikatów ” :
R e d a k c j a „ K o m u n i k a t ó w M a z u r s k o - W a r m i ń s k i c h ” w O l s z t y n i e .
R edakcji „K om unikatów M a zursko-W arm ińskich” K om itet W ojewódzki P Z P R i P rezydium W ojew ódzkiej Rady N arodow ej w O lsztynie, sk ła d ają serdeczne g ra tu la c je z okazji w ydania 100 n u m eru „ K om unikatów ”. „K om u n ik a ty ” są pierw szym polskim czasopism em naukow ym , pośw ięconym sp ra wom W arm ii i M azur. W ydrukow ały one już ponad 7 tysięcy stronic, zam ieś ciły prace blisko 200 autorów , zgrom adziły w okół siebie liczny zastęp w sp ó ł pracow ników , przyczyniając się w aln ie do stw orzenia olsztyńskiego środo w iska naukow ego.
Jako k w a rta ln ik historyczny „K om unikaty” zajm u ją się zagadnieniam i przeszłości naszego regionu od czasów najdaw niejszych, aż po la ta ostatnie. N ajw ięcej jed n ak uw agi p ośw ięcają spraw om polskości ludu m azurskiego i w arm ińskiego, a w ięc jego św iadom ości narodow ej, w alce z g erm anizacją, roli polskich czasopism, a w szczególności w ydobyw aniu postępow ych tr a dycji narodow ych i k u ltu ra ln y c h . P o d ejm u jąc polem ikę z n au k ą re w iz jo n i styczną w NRF, „K om unikaty M azu rsk o -W arm iń sk ie” ak ty w n ie w łączają się w n u rt najżyw otniejszych potrzeb naszego n aro d u i państw a. W p rogram ie zadań „K om unikaty” podjęły od sam ego początku publikow anie a rty k u łó w dotyczących pro b lem aty k i historycznej okresu P olski L udow ej, dzięki czemu rów nież w tej dziedzinie m a ją duże osiągnięcia. N ależy stw ierdzić, iż bez znajom ości „K om unikatów ”, nie m ożna dzisiaj pisać dziejów naszego regionu. O ceniając ogrom ny w kład p racy au to ró w pub lik u jący ch na łam ach „K o m u n ik ató w ” sw oje arty k u ły , składam y całej R edakcji i Je j w spółpracow nikom w yrazy uznania i życzym y osiągnięcia dalszych sukcesów w rozw oju polskiej m yśli naukow ej.
Przew odniczący
P rezydium WRN w O lsztynie I S e k re ta rz KW PZPR inż. M arian G otowiec S tan isław T om aszew ski Olsztyn, 3 w rześn ia 1968 roku.
