Stan zachowania akt do dziejów kultury województwa olsztyńskiego

Lietz, Zygmunt

Stan zachowania akt do dziejów

kultury województwa olsztyńskiego

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1, 125-137

STA N ZACH OW A NIA A K T DO D Z IE JÓ W K U LTU R Y

W O JEW Ó D ZTW A O LSZTY Ń SK IEG O

P r o b le m a d m in is tr a c j i p o w o ła n e j do z a r z ą d z a n ia d o b ra m i k u ltu r a ln y m i w ią ż e się i n t e g r a ln ie z p o d s ta w a m i p o ls k ie j a d m in is tr a c j i n a W a rm ii i M a z u ra c h w og ó ­ le. O d sty c z n ia do m a j a 1945 r., a w p ó łn o c n y c h p o w ia ta c h do lip c a i s ie r p n ia , s p r a ­ w o w a li w ła d z ę ra d z ie c c y k o m e n d a n c i w o je n n i. W o k re s ie od 23 m a ja 1945 r., czyli od m o m e n tu o fic ja ln e g o p rz e ję c ia w ła d z y p rz e z P e łn o m o c n ik a R z ą d u n a O k rę g M a ­ z u rs k i p łk . d r. J a k u b a P r a w in a w O ls z ty n ie , do s ie r p n ia te g o ż r o k u p rz e jm o w a li w ła d z ę s ta r o s to w ie w p o sz c z e g ó ln y c h p o w ia ta c h . B y ł to o k re s d w u w ła d z y , w k t ó ­ r y m za s p r a w y b e z p ie c z e ń s tw a i p o rz ą d k u o d p o w ia d a li k o m e n d a n c i w o je n n i. D o­ p ie ro w p ó ź n ie jsz y c h m ie s ią c a c h d la z a p e w n ie n ia b e z p ie c z e ń s tw a i z a g o s p o d a ro w a ­ n ia W a rm ii i M a z u r n a n ie d o lu d n io n e p o w ia ty ś c ią g n ię to o d d z ia ły 14 i 15 d y w iz ji p ie c h o ty W o jsk a P o ls k ie g o *.

Z c h w ilą o b ję c ia w ła d z y p rz e z P o la k ó w n a d p o łu d n io w y m i o b s z a ra m i b y ły c h P r u s W sc h o d n ic h , J a k u b P r a w in o g ło sił T y m cz a so w y S t a t u t O rg a n iz a c y jn y U rz ę d u P e łn o m o c n ik a R z ą d u P R L n a O k rę g M a z u r s k i 1, w k tó r y m z a w a r te z o s ta ły ta k ż e o g ó ln e w y ty c z n e do p r a c y d la W y d z ia łu K u ltu r y i S z tu k i o p a r te o p is m o m in is tr a W in c e n te g o R zy m o w sk ie g o , o k r e ś la ją c e z a d a n ia d la no w o m ia n o w a n e g o n a c z e ln ik a W y d z ia łu in ż. J a n a G r a b o w s k ie g o 2. Z a d a n ia te p o k r y w a ły się w s k a li o k rę g u z z a ­ k re s e m p o d z ia łu czy n n o śc i M in is te r s tw a K u l t u r y i S z tu k i. Z a k r e s t e n s p ro w a d z o n o do „ n a d z o ro w a n ia te a tr ó w , o r k ie s tr, g a le rii s z tu k i, z b io ró w m u z e ó w , s tu d ió w a r t y ­ s ty c z n y c h , in s ty tu tó w i sz k ó ł m u z y c z n y c h , k o n s e r w a c ji z a b y tk ó w ru c h o m y c h i n ie ­ ru c h o m y c h ”. D o o b o w ią z k ó w p o w o ła n y c h r e f e r a tó w k u l t u r y i s z tu k i s ta r o s tw p o ­ w ia to w y c h w c h o d z iły p o n a d to s p r a w y l i t e r a t u r y , fo to g r a f ik i i e s tr a d y . W p o d z ia le czy n n o śc i d la s ta r o s tw , p o z a w y m ie n io n y m i d la W y d z ia łu K u ltu r y i S z tu k i, z n a la z ły się z a d a n ia d o ty c z ąc e n a d z o r u n a d p r z e d s ię b io r s tw a m i w id o w is k o w y m i i te a tr a m i ś w ie tlic o w y m i. * A r ty k u ł n in ie js z y p o w s ta ł w w y n ik u b a d a ń z a so b u a k to w e g o W o je w ó d z k ie g o A rc h iw u m P a ń s tw o w e g o w O ls z ty n ie , O d d z ia łu T e re n o w e g o W A P w M o rą g u , P o ­ w ia to w y c h A rc h iw ó w P a ń s tw o w y c h w M rą g o w ie i S z c z y tn ie o ra z o m ó w io n y c h w y ­ żej a rc h iw ó w z a k ła d o w y c h . N ie p r z e d s ta w io n o w n im s k o m p le to w a n e j d o k u m e n ­ ta c j i a k to w e j i a u d io - w iz u a ln e j B iu ra W y s ta w A r ty s ty c z n y c h , P r a c o w n i S z tu k P la s ty c z n y c h , P a ń s tw o w e g o P r z e d s ię b io r s tw a „ R u c h ” . O m ó w ie n ie z a so b u a k to w e g o z w ią z k ó w z aw o d o w y c h i s to w a rz y s z e ń b ę d z ie p rz e d m io te m in n e g o a r ty k u łu . 1 M a z u rs k i D z ie n n ik U rz ę d o w y P e łn o m o c n ik a R z ą d u R P , n r 1 z 1 V II 1945 r. 2 W o je w ó d z k ie A rc h iw u m P a ń s tw o w e w O ls z ty n ie (d a le j W A PO ), U rz ą d P e ł­ n o m o c n ik a R z ą d u R P n a O k rę g M a z u rs k i, s y g n . 2 p ism o o k ó ln e P e łn o m o c n ik a R z ą d u p łk . J . P r a w in a n r 137 z 12 1X 1945 w s p r a w ie o b s a d z a n ia r e f e r a t ó w k u ltu r y i s z tu k i w s ta r o s tw a c h p o w ia to w y c h .

1 2 6 Z Ÿ G M U N T L I E T Z C zęść z a d a ń m e ry to r y c z n y c h u p o w sz e c h n ie n ia k u l t u r y p rz e ję ło n a s w e b a rk i M in is te r s tw o In f o r m a c j i i P r o p a g a n d y . O d p o w ie d n ik ie m je g o w te r e n ie b y ł U rz ą d In f o r m a c j i i P r o p a g a n d y . J a k o u rz ą d n ie z e sp o lo n y n ie p o d le g a ł o n k o m p e te n c jo m U rz ę d u P e łn o m o c n ik a R z ą d u . W 1946 r. z m ie n ił on s w ą n a z w ę n a W o je w ó d z k i U rz ą d In f o r m a c j i i P r o p a g a n d y , n a czele k tó re g o s ta n ą ł m g r J a n D ę b sk i. P o d le g a ły m u p o w ia to w e o d d z ia ły in f o r m a c ji i p r o p a g a n d y . O b o k z a d a ń c zy sto p ro p a g a n d o w y c h po szc z eg ó ln e k o m ó rk i U rz ę d u In f o r m a c j i i o d d z ia łó w p o w ia to w y c h z a jm o w a ły się ró w n ie ż u p o w sz e c h n ie n ie m k u ltu r y , a z w łasz cz a w z a k re s ie p ra s y , r a d ia i film u . W ty m c e lu s tw o rz o n o w U rz ę d zie In f o r m a c j i i w je g o o d d z ia ła c h p o w ia to w y c h re f e r a ty ś w ie tlic o w e , k tó ry c h z a d a n ie m b y ło in ic jo w a n ie i z a k ła d a n ie ś w ie tlic , ro z ­ w ija n ie a m a to rs k ie g o r u c h u a rty s ty c z n e g o , szc z eg ó ln ie w ś r ó d o rg a n iz a c ji m a so w y c h i p a r t i i p o lity c z n y c h : Z w ią z k u W a lk i M ło d y ch , O rg a n iz a c ji M ło d zież o w e j T o w a rz y ­ s tw a U n iw e rs y te tó w R o b o tn ic z y c h , Z w ią z k u M ło d zieży W ie js k ie j „W ici", M ilic ji O b y w a te ls k ie j, P o ls k ie j P a r t i i R o b o tn ic z e j, P o ls k ie j P a r t i i S o c ja lis ty c z n e j, S tr o n n i­ c tw a L u d o w e g o , S tr o n n ic tw a D e m o k ra ty c z n e g o , Z w ią z k u H a r c e r s tw a P o ls k ie g o i t d . 3. P o d je g o o p ie k ą z n a jd o w a ły s ię t a k z w a n e ś w ie tlic e z a m k n ię te . C zęść z a d a ń u p o w ­ sz e c h n ie n ia k u l t u r y sp o c z y w a ła ró w n ie ż n a M in is te r s tw ie O św ia ty — D e p a r ta ­ m e n c ie O ś w ia ty D o ro sły c h . W O ls z ty ń s k ie m — K u r a to r iu m O k rę g u S z k o ln e g o — W y ­ d z ia ł O św ia ty D o ro s ły c h (d r W ła d y s ła w G ę b ik ) z a jm o w a ł s ię p o z a z a d a n ia m i czysto o ś w ia to w y m i (re p o lo n iz a c ja , w a lk a z a n a lfa b e ty z m e m ) ró w n ie ż s p ra w a m i b ib lio te k (d r J a n M a je w s k i) i ś w ie tlic p o w s z e c h n y c h 4.

W obec szc z u p ło śc i k a d r k u ltu r a ln y c h p r z y W y d ziale K u l t u r y i S z tu k i U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o p o w o ła n o w 1945 r. je d y n ie r e f e r a ty : M u zy k i, M u z e a ln ic tw a z P l a ­ s ty k ą i L i t e r a t u r y . W ty m o k re s ie g łó w n y m z a d a n ie m W y d z ia łu b y ło z a b e z p ie c z e ­ n ie z a b y tk ó w ru c h o m y c h , a rc h iw a lió w i k s ię g o z b io ró w i z w o że n ie ic h do s k ła d n ic y n a z a m k u w O lsz ty n ie . J e d n o c z e ś n ie ro z p o c zę to e w id e n c ję z a b y tk ó w n ie ru c h o m y c h . S p r a w a m i m u z y k i k ie ro w a ł m g r M iro s ła w D ą b ro w s k i, b ę d ą c je d n o c z e ś n ie d y r e k to ­ r e m N iż sz e j i Ś r e d n ie j S z k o ły M u z y c z n e j im . F r y d e r y k a C h o p in a , k t ó r a w ra z z T e a tr e m im . S te f a n a J a r a c z a p o d le g a ła Z a rz ą d o w i M ie js k ie m u w O ls z ty n ie . K ie ­ r o w n ik M u ze u m M az u rsk ie g o w O ls z ty n ie b y ł je d n o c z e ś n ie p ra c o w n ik ie m W y d z ia łu K u ltu r y i S z tu k i, a k ie ro w n ic y M u zeó w w S z c z y tn ie i K ę trz y n ie , k ie ro w n ik a m i R e f e ­ r a tó w K u ltu r y i S z tu k i p rz y ta m te js z y c h s ta r o s tw a c h . W y d z ia ł K u l t u r y i S z tu k i m ia ł s to su n k o w o n ie w ie lk i w p ły w n a po zio m a r ty s ty c z n y te a t r u , p o m im o o so b iste g o z a a n g a ż o w a n ia n a c z e ln ik a W y d z i a łu 5. O b sa d a p e rs o n a ln a r e f e r a tó w k u l t u r y i s z tu k i p r z y s ta r o s tw a c h p r z e d s ta w ia ła się w o m a w ia n y m o k re s ie b a rd z o źle. W obec b r a k u p rz y g o to w a n y c h k a d r, do 15 s ie r p n ia 1945 r. n a 19 p o w ia tó w O k rę g u M az u rsk ie g o ty lk o 6 z n ic h p o s ia d a ło w ła ś c iw ą o b s a d ę k a d ro w ą . S y tu a c ja t a u le g ła p e w n e j p o ­ p r a w ie w m ia r ę n a p ły w u ty s ię c y r e p a t r i a n t ó w i p rz e s ie d le ń c ó w ze w sc h o d n ic h i c e n tra ln y c h z iem p o ls k ic h , z k tó ry c h w ie lu p o s ia d a ło p rz y g o to w a n ie m u z y c zn e , a k to rs k ie , p la s ty c z n e lu b p e d a g o g ic z n e . W p a ź d z ie r n ik u 1945 r . ju ż ty lk o p ię ć r e f e ­ r a tó w k u l t u r y i s z tu k i w p o w ia ta c h n ie b y ło o b sa d z o n y c h . W k w ie tn iu 1946 r . 11 p o ­ 3 W A P O , W o je w ó d z k i U rz ą d In f o r m a c j i i P r o p a g a n d y w O ls z ty n ie in s t r u k c j a d la in ż . G ra b o w sk ie g o z 10 V 1945 r . P o u p o rz ą d k o w a n iu z e s p ó ł p o w y ż sz y liczy 48 je d n o s te k a k t. S ta n z a c h o w a n ia a k t o k o ło 20%. 4 K u r a to r iu m O ls z ty ń s k ie g o O k rę g u S z k o ln e g o i W y d z ia łu O ś w ia ty P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j w O ls z ty n ie n ie p rz e k a z a ło c a ło śc i a k t z W y d z ia łu O św ia ty D o ro sły c h P re z . W RN z l a t 1945— 53 d o W A P w O lsz ty n ie . J e s t rz e c z ą p ra w d o p o d o b n ą , że z n a j d u ją się o n e w z esp o le D y re k c ji O k rę g o w e j S z k o le n ia Z a ­ w o d o w eg o w a rc h iw u m W y d z ia łu O św ia ty .

w ia tó w p o s ia d a ło sa m o d z ie ln y c h re fe re n tó w , w 3 p o w ia ta c h r e f e r a t y m ia ły o b s a d y w s p ó ln e z in n y m i r e f e r a t a m i s ta r o s tw , n p . z w o js k o w y m , u rz ę d e m s ta n u c y w iln e g o , a 4 sła b o z a lu d n io n e p o w ia ty p ó łn o c n o -w s c h o d n ie n ie b y ły je sz c z e z u p e łn ie o b s a ­ d z o n e. D u ż a p ły n n o ś ć k a d r k u ltu r a ln o - o ś w ia to w y c h i a d m in is tr a c j i p o ls k ie j n a W a r m ii i M a z u ra c h w o g ó le, a c zę sto i n a c a ły m te r e n ie ziem o d z y s k a n y c h w y n i­ k a ła z t r u d n y c h w a r u n k ó w p ra c y , z a g r o ż e n ia o so b iste g o s p o w o d o w a n e g o g ra s o w a ­ n ie m b a n d , s ła b e g o p r z y g o to w a n ia fa c h o w e g o i n is k ic h u p o s a ż e ń , g d y ty m c z a ­ s e m w a d m in is tr a c j i g o s p o d a rc z e j p o z a p e n s ją u rz ę d n ic y o tr z y m y w a li ró w n ie ż d e ­ p u ta t. P o lik w id a c ji U rz ę d u P e łn o m o c n ik a U rz ę d u R P n a O k rę g M a z u rs k i i u s ta n o ­ w ie n iu w o je w ó d z tw a o ls z ty ń sk ie g o , k ie ro w n ic tw o U rz ę d e m W o je w ó d z k im p r z e ją ł w o je w o d a d r Z y g m u n t R o b el. J e d n o c z e ś n ie 28 g r u d n ia 1945 r . p o w o ła n o M a z u rs k ą W o je w ó d z k ą R a d ę N a ro d o w ą . O rg a n e m k o n tro ln y m i d o ra d c z y m b y ła K o m is ja N a u k i i K u l t u r y p o w o ła n a z a r z ą d z e n ie m w o je w o d y z 5 s ty c z n ia 1946 r . 6. S k ła d a ła s ię o n a z p rz e d s ta w ic ie li ró ż n y c h w y d z ia łó w U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o i in s ty tu c ji k u ltu r a ln y c h . O b o k d z ia ła ln o ś c i m e ry to r y c z n e j r e s o r t u o ś w ia ty , K o m is ja z a jm o ­ w a ła s ię ró w n ie ż c z y n n o ś c ia m i n ie w c h o d z ą c y m i w z a k r e s p r a c y W y d z ia łu K u ltu r y : z a k ła d a n ie m b ib lio te k , c z y te ln i, o p ie k ą k u l t u r a l n ą n a d lu d n o ś c ią ro d z im ą , a m a t o r ­ s k im r u c h e m a r ty s ty c z n y m o ra z r a d io fo n iz a c ją w o je w ó d z tw a , p o m im o p o w o ła n ia do te g o c e lu o d rę b n e g o p r z e d s i ę b i o r s t w a 7. M a z u rs k a W o je w ó d z k a R a d a N a ro d o w a ze s w e j s tro n y p o w o ła ła ró w n ie ż R a d ę O św ia ty i K u ltu r y , k t ó r e j z a d a n ia b y ły a n a lo g ic z n e do z a d a ń K o m is ji N a u k i i K u l t u r y U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o . W c e lu k o o rd y n a c ji p o c z y n a ń a d m in is tr a c y j n y c h i k u l t u r a l n y c h ty c h u rz ę d ó w , W o je w ó d z k a R a d a N a ro d o w a p o w o ła ła K o m ite t P o ro z u m ie w a w c z y , k t ó r y m ia ł za z a d a n ie u z g a d ­ n ia ć s ta n o w is k a o b u in s t a n c j i a d m in is tra c y j n y c h , w s p ó łd z ia ła ć w u p o w s z e c h n ia n iu k u l t u r y t a k p o p rz e z in s t y t u c j e do te g o p o w o ła n e , j a k i p o p rz e z r e s o r ty o ra z z w ią z k i z aw o d o w e i Z w ią z e k S a m o p o m o c y C h ło p sk ie j. W io sn ą 1947 r . z lik w id o w a n o W o je w . U rz ą d I n f o r m , i P r o p , i je g o a g e n d y p o w ia ­ to w e . Z a b ra k ło ty m s a m y m je d n e g o z p a r t n e r ó w u p o w s z e c h n ie n ia k u l t u r y n a w si. Z n a la z ło to s w o je o d b ic ie w ro z s z e rz o n y m p o d z ia le c z y n n o ś c i r e f e r a t ó w k u ltu r y s t a r o s t w 8. O b o k o p ie k i n a d z a w o d o w y m i p la c ó w k a m i k u lt u r a l n y m i p o w ie rz o n o im z a d a n ia o b e jm u ją c e k u r a t e l e n a d z e s p o ła m i m u z y c z n y m i, śp ie w a c z y m i i z d o b n ic z ą s z tu k ą lu d o w ą . W z w ią z k u z w y d a n ie m d e k r e tu o b ib lio te k a c h w o je w o d a m g r W ik ­ t o r J a ś k ie w ic z w y d a ł 11 lis to p a d a 1947 r . z a rz ą d z e n ie z a le c a ją c e p rz e w o d n ic z ą c y m w y d z ia łó w p o w ia to w y c h s p ra w o w a n ie o p ie k i n a d ro z w in ię c ie m s ie c i b ib lio te k p o ­ w ia to w y c h i m ie js k ic h w o je w ó d z tw a э. Z je g o u p o w a ż n ie n ia n a c z e ln ik W y d z ia łu K u ltu r y i S z tu k i w y d a ł z a rz ą d z e n ie o o c h ro n ie z a b y tk ó w n a W a r m ii i M a z u ra c h , a z w łasz cz a a r c h i t e k t u r y o b ro n n e j i s a k r a ln e j, z a b r a n i a ją c je j r o z b ió rk i o ra z w y ­ G W A P O , M a z u rs k a W o je w ó d z k a R a d a N a ro d o w a w O ls z ty n ie , s y g n . 1 p ro to k ó ł z p o s ie d z e n ia k o n s ty tu c y jn e g o z 28X 11 1945; k s ię g a p ro to k ó łó w M a z u rs k ie j W o je ­ w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j 1945/46; p ism o w o je w o d y Z . R o b la z 5 I 1946 r .; p ism o n a c z e ln ik a W y d z ia łu K u l t u r y i S z tu k i o z e b r a n i u k o n s ty tu c y jn y m K o m is ji z 1 2 1 1946 r. 7 W A P O , S p o łe c z n y K o m ite t R a d io fo n iz a c ji K r a j u Z a rz ą d O k rę g u w O ls z ty n ie . Z e s p ó ł z a w ie ra c e n n e a k ta , n ie m a ją c e o d b ic ia w a k ta c h a d m in is tr a c j i p a ń s tw o ­ w e j, le c z częścio w o z d e k o m p le to w a n e . 8 O ls z ty ń s k i D z ie n n ik W o je w ó d z k i 1947, n r 19 z 15 V I II , s. 287; ib id e m , 15X 11 1947, s. 286; W A P O , W o je w ó d z k i U rz ą d In f o rm a c j i, sy g n . 6 p is m o n a c z e ln ik a W y ­ d z ia łu K u l t u r y i S z tu k i d o W y d z ia łu O rg a n iz a c y jn e g o U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o z 5 V III 1947 r . o n o w y m p o d z ia le c zy n n o śc i. !1 D z ie n n ik U s ta w R P , n r 26, p . 163, d e k r e t o b ib lio te k a c h z 17 IV 1946.

1 2 8 Z Y G M U N T L I E T Z

w o ż e n ia m ie n ia k u ltu r a ln e g o . Z a b y tk i te z aczęto z ab e z p ie cz a ć p rz e d d a lsz y m n iszc z e ­ n ie m 10.

W 1947 r. W y d z ia ł K u ltu r y i S z tu k i s k ła d a ł się z O d d z ia łó w : O g ó ln eg o , S z tu k i (R e fe ra ty : W id o w isk , T e a tru , P la s ty k i, M u zy k i) i O c h ro n y Z a b y tk ó w , A r c h ite k ­ t u r y i U rb a n is ty k i. Z u w a g i n a szc z u p ło ść k a d r w W y d z ia le , a k t a w y tw a rz a n e w r e g is tr a tu r z e W y d ziału u k ła d a n o w p ie rw s z y c h la ta c h n ie w e d łu g re fe ra tó w , lecz z a k ła d a n o je d n ą te c z k ę d la całeg o O d d z ia łu S z tu k i, O g ó ln eg o itp . W e w n ą trz , o b o k a k t w ie c z y s ty c h , z n a la z ła się ró w n ie ż k o re s p o n d e n c ja m a n ip u la c y jn a . B y ł to z a te m u k ła d k a n c e la r y jn y n ie z g o d n y z p o d z ia łe m czy n n o śc i W y d z ia łu . O c e n ia ją c a k t a w y ­ tw o rz o n e w ty m o k re s ie , m o ż n a u z n ać , że n ie z a c h o w a ły o n e ła d u s ta ty sty c z n e g o a n i p o rz ą d k u d y n a m ic z n e g o . W y n ik a ło to z f a k tu , że n a c z e ln ik W y d z ia łu lu b jeg o z a s tę p c a b y li je d n o c z e ś n ie k ie ro w n ik a m i O d d z ia łu O g ó ln eg o (k w e stie a d m i n i s t r a ­ c y jn e , g o sp o d arcz e , fin a n s o w e ) z a jm u ją c się, n a s k u te k s ła b e j o b s a d y p e rs o n a ln e j r e f e ra tó w , o b o k s p ra w a d m in is tra c y j n y c h ró w n ie ż s p ra w a m i m e ry to r y c z n y m i j e d ­ n eg o z w a k u ją c y c h r e f e r a tó w b ą d ź o d d z ia łó w . S tą d też o b o k k o re s p o n d e n c ji m a n i­ p u la c y jn e j, z n a la z ły się w w y tw o rz o n y c h a k ta c h k o p ie s p ra w o z d a ń m ie się c z n y c h i k w a r ta ln y c h ró ż n y c h r e f e r a tó w i całeg o W y d z ia łu w y s y ła n e do p o szc z eg ó ln y ch d e p a r ta m e n tó w M in is t e r s tw a K u ltu r y i S z t u k i n .

D o p ie ro w 1949 r., z g o d n ie z z a rz ą d z e n ie m W y d z ia łu O g ó ln eg o U rz ę d u W o je ­ w ó d z k ie g o w O lsz ty n ie , zalec o n o W y d z ia ło w i K u ltu r y i S z tu k i z a ło ż e n ie te c ze k o p a trz o n y c h s y m b o la m i k o m ó re k o rg a n iz a c y jn y c h O d d z ia łu . W z w ią z k u z p r z e ję ­ ciem n o w y c h z a d a ń p rz e z M in iste r stw o K u ltu r y i S z tu k i o p ra c o w a ło on o d la p o d ­ le g ły c h so b ie k o m ó re k s t a t u t y o rg a n iz a c y jn e . W s k u te k te g o n a s tą p ił n o w y p o ­ d z ia ł s t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e j n a o d d z ia ły i n o w y p o d z ia ł c zy n n o śc i. W ią za ło się to z u p a ń s tw o w ie n ie m p o d k o n ie c 1949 r. te a tr ó w , sz k ó ł m u z y c z n y c h i m u z e ó w . J e d n o c z e ś n ie M in is te rs tw o K u ltu r y i S z tu k i p rz e ję ło od M in is te r s tw a O św ia ty sieć b ib lio te k p o w sz e c h n y c h i ś w ie tlic . Z a is tn ia ła z a te m k o n ie c z n o ść u tw o rz e n ia n o w y c h r e f e r a tó w i o d d z ia łó w n a szc z eb lu w o je w ó d z tw a i p o w ia tó w . W n o w y m p o d z ia le czy n n o śc i W y d z ia łu K u ltu r y i S z tu k i u tw o rz o n o O d d z ia ł U p o w sz e c h n ie n ia o b e j­ m u ją c y p o w ia to w e d o m y k u ltu r y , ś w ie tlic e i im p re z y a r ty s ty c z n e .

Z g o d n ie z z a le c e n ia m i u c h w a ły R a d y M in is tró w z 30 c z e rw c a 1949 r., z m ie ­ n ia ją c e g o k o m p e te n c je M in is te r s tw a K u ltu r y i S z tu k i i M in is te r s tw a O św ia ty , w n o w y m p o d z ia le o rg a n iz a c y jn y m W y d z ia łu K u ltu r y n a r o k 1950 z n a la z ły się o d d z ia ły : 1. O g ó ln y (sy m b o l K S O g), 2. T w ó rcz o ści A rty s ty c z n e j (Tw . A rt.) i s t n i e ­ ją c y w d a w n y m u k ła d z ie p o d z m ie n io n ą n a z w ą , 3. A m a to rs k ie g o R u c h u A r ty ­ sty cz n e g o , 4. S z k o ln ic tw a A rty s ty c z n e g o , 5. M u zeó w i O c h ro n y Z a b y tk ó w . N o ­ w o ścią w ty m p o d z ia le o rg a n iz a c y jn y m b y ło p o w o ła n ie O d d z ia łu A m a to rs k ie g o R u c h u A rty s ty c z n e g o i O d d z ia łu S z k o ln ic tw a A rty s ty c z n e g o . W y k a z a k t W y d ziału K u ltu r y p r z y b r a ł je d n a k w o d n ie sie n iu do te c z e k m e ry to r y c z n y c h o b ra z w y k a z u te m a ty c z n e g o , a n ie rzeczo w eg o , n a p rz y k ła d : te c z k i M u ze u m M a z u rs k ie , Ś r e d n ia S z k o ła M u zy c z n a itp . P o n a d to , p o m im o s p o rz ą d z e n ia w y k a z u a k t w 14 g r u p a c h , ze w z g lę d ó w p ra k ty c z n y c h w p ro w a d z o n o te c z k i z w ią z a n e z p r a c ą , a w ię c n a p rz y k ła d n ie R e f e r a t u M u zy czn eg o , lecz całeg o O d d z ia łu T w ó rcz o ści A rty s ty c z n e j m a ją c e g o sw ó j o d p o w ie d n ik w d e p a r ta m e n c ie M in is te r s tw a K u ltu r y i S z tu k i. W te n sp o só b ju ż w tra k c ie p ra k ty c z n e g o w p ro w a d z e n ia w ż y cie w y k a z u o d s tą p io n o od z a s a d y u k ła d u r z e c z o w e g o P o ro k u z a n ie c h a n o n a w e t z a k ł a d a n ia te c z e k o d d z ia łó w , 10 D z ie n n ik U rz ę d o w y U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o w O ls z ty n ie . 1945— 1946, n r 133 z 1 2 I X 1945. 11 O ls z ty ń s k i D z ie n n ik W o je w ó d z k i, 1947, n r 192 15 V III, ss. 286— 287; 1948, n r 3 z 15 I, s. 48. 12 W A PO , U rz ą d W o je w ó d z k i O lsz ty ń s k i, s y g n . 416 (1946— 1950) P W R N s p r a ­

u w z g lę d n ia ją c je d y n ie te c z k i te m a ty c z n e z w ią z a n e z w y k a z e m a k t p rz e w id z ia n y m n a k o le jn y r o k (W o je w ó d zk a R a d a N a ro d o w a ro k r o c z n ie ). O d rę b n e a k t a z ało ży ł W o je w ó d z k i K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w . Z a c h o w a n y z asó b a k t z l a t 1945— 1949 p o z ­ w a la o d tw o rz y ć p la n a k t i c ią g ło ść p ra c u rz ę d u k o n s a r w a to r s k ie g o , g d y b y się n a w e t n ie w ie d z ia ło , j a k i j e s t p o d z ia ł je g o c zy n n o śc i. W la ta c h 1950— 1956, k ie d y z m ie n iło się aż 6 k o n s e r w a to r ó w z a b y tk ó w , a w ła d z e w o je w ó d z k ie n ie d o c e n ia ły s p ra w o c h ro n y z a b y tk ó w , a k t a z n a la z ły s ię w ro z s y p ie . W m y ś l z a le c e ń p o w iz y ta ­ c y jn y c h W o je w ó d z k ie g o A rc h iw u m P a ń s tw o w e g o w O ls z ty n ie i C e n tra ln e g o Z a ­ rz ą d u M u ze ó w a k t a W o je w ó d z k ie g o K o n s e rw a to ra u p o rz ą d k o w a n o o ra z zało żo n o k a r t o t e k i z a b y tk ó w s ta ły c h i ru c h o m y c h . D e c e n tra liz a c ja z a rz ą d z a n ia k u l t u r ą ja k i w o je w ó d z k ą g o s p o d a rk ą w o k re s ie p o p a ź d z ie rn ik o w y m p rz y c z y n iła s ię ró w n ie ż do p rz e ję c ia p o d b e z p o ś re d n i n a d z ó r te a tr ó w , m u z e ó w i in s ty tu c ji m u z y c z n y c h o ra z W o je w ó d z k ie g o Z a rz ą d u K in 13. N ie z n a la z ło to j e d n a k sw e g o w y ra z u w o d p o w ie d n ie j s t r u k t u r z e a d m in is tr a c y j n e j W y d z ia łu K u ltu ry . A k ta W y d z ia łu K u l t u r y p rz y U rz ę d z ie W o je w ó d z k im s ta n o w ią c e n n y m a te r ia ł do p o z n a n ia p ie rw s z y c h l a t d z ia ła ln o ś c i z aw o d o w y c h p la c ó w e k ( te a tr, m u z e a , o r ­ k ie s t r a s y m fo n ic z n a , s z k o ły m u z y c z n e ) 14. D a ją o n e o b ra z i n s ty tu c ji p rz e d s ta w ia n y z p o z y c ji n ie s a m y c h tw ó rc ó w k u ltu r y , a le ic h w ła d z z w ie rz c h n ic h , a z a te m n ie p o z b a w io n y k r y ty c z n e g o s p o jrz e n ia n a p o lity k ę k u l t u r a l n ą i g o s p o d a r k ę ty c h p r z e d s ię b io r s tw . W ra z z m a te r ia łe m a k to w y m ty c h p rz e d s ię b io r s tw , in s ty tu c ji i u rz ę d ó w m o g ą o n e s ta n o w ić c e n n e ź ró d ło do p o z n a n ia t r u d n y c h p o c z ą tk ó w p o ls k ie j k u l t u r y n a z ie m iac h o d z y sk a n y c h . M ogą o n e ty m s a m y m d a ć d o sy ć w ie rn y (o ile n a to p o z w a la s t a n ź ró d e ł) i o b ie k ty w n y o b ra z ó w c z e s n e j rz e c z y w is to śc i w O l- s z ty ń s k ie m . W a rto zaz n a c zy ć , że m e ld u n k i W y d z ia łu do o d p o w ie d n ic h d e p a r t a m e n ­ tó w M in is t e r s tw a K u ltu r y i S z tu k i lu b W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j b y ły sp o ­ rz ą d z o n e p rz e z fa c h o w c ó w w s p ra w a c h k u ltu r y , co p o d n o s i ty m s a m y m i w a rto ś ć p o z n a w c z ą ty c h d o k u m e n tó w ja k o ź ró d e ł a r c h iw a ln y c h i p o z w a la n a w y c ią g n ię c ie b a rd z ie j p ra w id ło w y c h w n io s k ó w p rz e z h is to ry k a , s o c jo lo g a czy e s te ty k a .

O k re s 1949— 1953 w y m a g a od b a d a c z a b a r d z ie j w n ik liw e g o i k ry ty c z n e g o s p o j­ r z e n ia n a ź ró d ła w y tw a r z a n e p rz e z W y d z ia ł i R e f e r a t y K u ltu r y i S z tu k i, szcze­ g ó ln ie że w y tw o rz o n e b y ły p o d o k re ś lo n y m n a c is k ie m ó w c z e s n e j p o l i t y k i - k u l t u ­ r a ln e j (re a liz m s o c ja lis ty c z n y ).

P e w n e m a te r i a ł y do s ta n o w is k a w ła d z p a r ty jn y c h , U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o i s ta r o s tw z a w ie r a ją ró w n ie ż o k re s o w e s p ra w o z d a n ia ty c h u rz ę d ó w , św iad c z ąc e o s to s u n k o w o n ik ły m z a in te r e s o w a n iu w ła d z p a ń s tw o w y c h o ra z sa m o rz ą d o w y c h p r o b le m a ty k ą k u l t u r a l n ą . W a rto ść w y tw a r z a n y c h a k t d o ty c z ą c y c h te j p ro b le m a ty k i je s t z n ik o m a , s ą o n e b a rd z o o g ó ln ik o w e 15. W p la n ie sz e ś c io le tn im , k ie d y s p r a w y k u l t u r y i o ś w ia ty p o d p o r z ą d k o w a n e zo­ s ta ł y o k re ś lo n e j p o lity c e e k o n o m ic z n e j w ła d z , te m p o ty c h p r z e m ia n w e d łu g z a ło ­ ż eń m ia ło ró w n o c z e ś n ie i r ó w n o m ie rn ie w z ra s ta ć ró w n ie ż w s fe rz e k u ltu r y . W p r a k ­ ty c e p o c ią g a ło to za so b ą s z tu c z n e p rz y ś p ie s z e n ie te m p a p rz e m ia n k u ltu r a ln y c h . Z n a la z ło to sw e o d b ic ie w w a rto ś c i a k t w y tw a r z a n y c h p rz e z p o w s ta łe p la c ó w k i u p o w sz e c h n ie n ia , a m a to rs k ie g o r u c h u a rty s ty c z n e g o i ś w ie tlic o w e g o , w d o m a c h k u l ­ w o z d a n ia W y d z ia łu K u l t u r y i S z tu k i i R e f e r a t ó w K u l t u r y s ta r o s tw (K T w .-7 e). P o p r z e d n ia o rg a n iz a c ja r e f e r a tó w K u l t u r y i S z tu k i (5 o ddz.) w p ro w a d z o n a b y ła z a rz ą d z e n ie m W o je w o d y O ls z ty ń s k ie g o z 31 I I I 1949 n a p o d s ta w ie z a r z ą d z e n ia M i­ n i s t r a K u l t u r y i S z tu k i z 11 I I I 1949. 13 W A P O , W o je w ó d z k i Z a rz ą d K in w O ls z ty n ie , s y g n . 1— 59. 11 W A P O , U rz ą d W o je w ó d z k i O ls z ty ń s k i, s y g n . 392, U . 13 W A PO , W o je w ó d z k i U rz ą d In f o rm a c j i, sy g n . 46. 9. K o m u n ik a ty

1 3 0 Z Y G M U N T L I E T Z

t u r y i b ib lio te k a c h , a w m n ie js z y m s to p n iu w zaw o d o w y c h in s ty tu c ja c h u s łu g o ­ w y c h . H is to ry k w in ie n od ty c h ź ró d e ł, w y tw o rz o n y c h p rz e z p e rs o n e l do te g o n ie p rz y g o to w a n y (często n a szc z eb lu g ro m a d y z u k o ń c z o n y m i z a le d w ie c z te re m a k l a ­ s a m i s zk o ły p o w sz e c h n e j) p o d c h o d zić z d u ż ą dozą k ry ty c y z m u . N ie rz a d k o s p r a ­ w o z d a n ia n a w e t d la G łó w n e g o U rz ę d u S ta ty s ty c z n e g o w z ięto „z p o w ie trz a ” . D e ­ p r e c jo n u je to z aró w n o s a m y c h tw ó rc ó w a k t, ja k i ic h w a rto ś ć .

P e w n e m a te r ia ły u z u p e łn ia ją c e a k ta W y d z ia łu i R e f e r a tó w K u ltu r y , j a k r ó w ­ n ie ż w o d n ie s ie n iu do p ie rw s z y c h l a t z a w ie r a ją a k t a W o je w ó d z k ie g o U rz ę d u I n f o r ­ m a c ji i P r o p a g a n d y . P rz y n o s z ą o n e z w łasz cz a m a te r ia ły do tw o rz e n ia ś w ie tlic z a m k n ię ty c h a m a to rs k ie g o r u c h u a rty s ty c z n e g o , im p re z a rty s ty c z n y c h . P o m im o szczu p łeg o zaso b u , z esp ó ł te n d a je in n e s p o jrz e n ie n a ó w c ze sn ą rz e cz y w isto ść .

Ź r ó d ła te s t w a r z a ją m o ż liw o ść s k o n s tr u o w a n ia p e w n e g o o b ra z u w d z ie d zin ie k u l t u r y w p o c z ą tk o w y m o k re s ie n a sz e j p a ń s tw o w o ś c i n a W a r m ii i M a z u ra c h . S z c ze g ó ln ą w a rto ś ć , z u w a g i n a s ła b ą d z ia ła ln o ś ć r e f e r a tó w k u l t u r y i s z tu k i p rz y s ta r o s tw a c h , d a ją s p r a w o z d a n ia o d d z ia łó w p o w ia to w y c h in f o r m a c ji i p ro p a g a n d y . J e d n a k ż e i te n ty p ź ró d e ł w y m a g a k ry ty c z n e g o p o d e jśc ia , g łó w n ie z u w a g i n a to , że n ie d o ty c z y u rz ę d u , w k tó ry m p o w s ta ł, a z a w ie ra w ia d o m o śc i o trz y m a n e ze s t a ­ r o s tw lu b o rg a n iz a c ji m a so w y c h .

Do l a t p ię ć d z ie s ią ty c h b a rd z o c e n n e m a te r ia ły a rc h iw a l n e do ży cia ś w ie tlic o ­ w eg o i o św iato w e g o z n a j d u ją się w zesp o le K o m ite tu W o je w ó d z k ie g o P o w s z e c h n e j O rg a n iz a c ji „ S łu ż b a P o ls c e ” IC. W p rz e c iw ie ń s tw ie do zaso b u a k t in n y c h w y d z ia łó w O k rę g o w e j R a d y Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h i W o je w ó d z k ie g o Z w ią z k u S a m o p o m o c y C h ł o p s k i e j 17, s z c z ą tk o w y c h a r a k t e r a k t W y d ziałó w O ś w ia ty i K u l t u r y w y n ik a ł ze s ła b e g o p rz y g o to w a n ia fa c h o w eg o , j a k i a d m in is tra c y j n e g o o ra z d u ż e j f l u k t u a c j i k a d r , o d b y w a ją c e j się często w p o w ia ta c h c z te r y r a z y do ro k u . R z u to w a ło to z a ­ ró w n o n a p o zio m w y tw a r z a n y c h a k t, j a k i n a ic h k o m p le tn o ś ć .

Do w sz y s tk ic h ty c h a k t o rg a n iz a c ji m a so w y c h , b a d a c z p o w in ie n p o d c h o d zić w n ik liw ie . B a rd z o c zę sto u rz ę d n ic y p rz y g o to w y w a li n a p o s ie d z e n ia a n a liz ę d z ia ­ ła ln o ś c i p o d n o s z ą c s w o je o sią g n ię c ia b a rd z ie j, n iż n a to z a słu g iw a ły . T o też ź ró d ła te m a ją c zęsto w ą tp liw y c h a r a k t e r , co u w y d a tn ia się szc z eg ó ln ie p rz y p o ró w n a ­ n ia c h s p ra w o z d a ń m ie s ię c z n y c h i k w a r ta ln y c h z ro c z n y m i. M a te ria ł ź ró d ło w y do d z ie jó w i n s ty tu c ji k u ltu r a ln y c h w z aso b ie W y d z ia łu K u l t u r y P r e z y d iu m W o je ­ w ó d z k iej R a d y N a ro d o w e j n ie z o s ta ł w p e łn i p r z e ję ty p rz e z W o je w ó d z k ie A rc h i­ w u m P a ń s tw o w a w O ls z ty n ie . W A rc h iw u m Z a k ła d o w y m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ­ ro d o w e j p rz y ję to w 1967 r. a k t a W y d z ia łu K u l t u r y z l a t 1952— 1957. D z ię k i te m u p ie rw s z e d z ie się c io le cie p o s ia d a c e n n e ź ró d ła do b a d a ń m o ż liw ie s k o m p le to w a n e . W p ra w d z ie n ie zaw sz e d a ją o n e p e łn y o b ra z p rz e m ia n k u ltu r a ln y c h , ty m n ie m n ie j w u z u p e łn ie n iu i k o n f r o n ta c ji ze ź ró d ła m i ze s k ła d n ic z a k ła d o w y c h m o ż n a w y p e ł­ n ić te n ie d o b o ry .

G o rz e j w y g lą d a s y tu a c ja , je ż e li c h o d zi o s to s u n e k r a d szc z eb la p o w ia to w e g o do s p r a w k u ltu r y . U je d n o lic e n ie o rg a n ó w w ła d z y p a ń s tw o w e j n ie zaw sz e p o p ra w iło s y tu a c ję w k u ltu r z e . P o p r a w iło s a m ą a d m in is tr a c j ę p rz e z je d n o lite k ie ro w n ic tw o k u ltu r y , a le n ie w z m o c n iło je j k a d r . W y ra z e m s ła b e g o z a in te r e s o w a n ia t ą p r o ­

16 W A PO , K o m e n d a W o je w ó d z k a P o w s z e c h n e j O rg a n iz a c ji S łu ż b a P o ls c e w O l­ s z ty n ie , sy g n . 43— 62.

17 W A P O , W o je w ó d z k a K o m is ja Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h . A k ta te g o zesp o łu w s ta n ie z d e k o m p le to w a n y m p r z e ję to w 1957 r . z l a t 1948— 1956. S z c ze g ó ln e b r a k i z W y d z ia łu O św ia ty i K u ltu r y . R ó w n ie ż w z esp o le W o je w ó d z k ie g o Z w ią z k u G m in ­ n y c h S p ó łd z ie ln i „ S a m o p o m o c C h ło p s k a ” W y d z ia ł K u l t u r y i O ś w ia ty je s t z d e k o m ­ p le to w a n y , ja k k o lw ie k Z w ią z e k S a m o p o m o c y C h ło p sk ie j p r o w a d z ił c a ły r u c h ś w ie t­ lic o w y w lat?.ch 1950— 1956,

b le m a ty k ą je s t n ik ła lic z b a o rg a n iz o w a n y c h s e s ji p ro b le m o w y c h o d n o szą c y ch się do k u l t u r y d a n e g o p o w ia tu , czy w o je w ó d z tw a , ja k i p o szc z eg ó ln y ch je j d z ie d zin . J e d y n ie ś w ie tlic e i b ib lio te k a rs tw o ze w z g lę d u n a k r a jo w e z a r z ą d z e n ia , r e a l i ­ z u ją c e c e n t r a ln ą re w o lu c ję k u l t u r a l n ą z n a j d u ją n ie c o u w a g i w p r a c a c h P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j H a d y N a r o d o w e j 18 i K o m is ji O ś w ia ty i K u ltu r y . W ie le ź ró d e ł za ­ w a r ty c h w m a te r ia ła c h a rc h iw a ln y c h r a d n a ro d o w y c h m a c h a r a k t e r sz c z ą tk o w y , z w łasz cz a a k t a k o m is ji p ro b le m o w e j. O w z g lę d n e j w a rto ś c i w ie lu d o k u m e n tó w z a w a r ty c h w s ta t y s ty c e i s p ra w o z d a n ia c h W y d z ia łu K u ltu r y , W y d z ia łu O r g a n i­ z a c y jn o - P ra w n e g o i W y d z ia łu S ta ty s ty c z n e g o ś w ia d c z ą ro z b ie ż n o śc i n ie ty lk o w m a ­ t e r ia ła c h p la n o w a n ia , a le i s p r a w o z d a n ia c h z w y k o n a n ia p la n u w k u l t u r z e lü. P o m im o lic z n y c h w iz y ta c ji i e k s p e rty z a rc h iw a ln y c h w p o p rz e d n ic h l a ta c h i o b e c ­ n ie n ie u d a ło się p rz e ją ć a k t w ię k sz o ś c i r e f e r a tó w W y d z ia łu K u l t u r y i S z tu k i, s t a ­ ro s tw , czy te ż o d d z ia łó w k u l t u r y is tn ie ją c y c h p r z y p r e z y d ia c h p o w ia to w y c h r a d n a ro d o w y c h . W n ie k tó ry c h p o w ia to w y c h r a d a c h a k t a d o ty c z ą c e k u l t u r y n ie z a c h o ­ w a ły s ię w o g ó le (S zczytno), lu b p rz e ję to je w sz c z ą tk o w e j fo r m ie (M o rąg , L id z ­ b a r k W a rm iń s k i, B isk u p ie c , K ę trz y n i t p . ) 20.

P o łą c z e n ie w w ię k sz o ś c i p o w ia tó w in s p e k t o r a tó w o ś w ia ty z r e f e r a t a m i k u l t u r y i s z tu k i w se n s ie a d m in is tra c y j n y m o d b iło się n a o b c ię c iu e ta tó w d la k u ltu r y , z a ­ m ia s t u m ie s z c z e n ia ic h w p la c ó w k a c h z aw o d o w y c h i r e f e r a t a c h k u l t u r y p o z lik w i­ d o w a n iu św ie tlic . P o d in s p e k to r a ty k u l t u r y d z ie w ię c iu r a d p o z b a w io n o w 1956 r. p o m o c y te c h n ic z n y c h , n a czy m u c ie rp ia ły s p r a w y a d m in is tr a c j i k u l t u r ą . O b n iż y ł s ię ró w n ie ż p o z io m w y tw a rz a n y c h a k t. W te j s y tu a c ji d la u z y s k a n ia p e łn e g o o b ra z u p rz e m ia n k u ltu r a ln y c h n a le ż y k o r z y s ta ć z a k t p la c ó w e k e w id e n tn e g o r u c h u z a ­ w o d o w eg o . D o p ie ro w ó w c z a s p r z y ję te a k t a b ę d ą m ia ły s w ą w y ż sz ą w a r to ś ć z p u n k tu w id z e n ia p o trz e b a r c h iw a ln y c h i b a d a w c z y c h . P o z e b r a n i u z aś p e łn e g o z e s ta w u a k t do s p r a w k u l t u r y w w o je w ó d z tw ie , b ę d z ie m o ż n a m y ś le ć o ic h s e le k c ji, b io rą c p o d u w a g ę m n ie js z ą ic h w a r to ś ć p o z n a w c z ą i p o w ta rz a ln o ś ć .

O c e n ia ją c a k t a p o sz c z e g ó ln y c h in s t y t u c j i p o d le g ły c h W y d z ia ło w i K u ltu r y P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j w a r to w s k a z a ć n a f a k t, że p rz y jm o w a n o w 1967 r . a k t a M u ze u m M a z u rs k ie g o , T o w a rz y s tw a W ie d zy P o w s z e c h n e j i W o je ­ w ó d z k ie g o Z a rz ą d u K in p o to , b y u z u p e łn ić ty m i z e s p o ła m i z d e k o m p le to w a n e a k ta w ie c z y s te W y d z ia łu K u ltu r y P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j i jeg o p o w ia to w y c h o d d z ia łó w , k t ó r e m ia n o p o rz ą d k o w a ć łą c z n ie z c a ły m P r e z y d iu m W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j.

W p ie rw s z y c h l a ta c h p o w y z w o le n iu d z ia ła ło P a ń s tw o w e P r z e d s ię b io rs tw o F ilm P o ls k i, O k rę g o w y Z a rz ą d K in i E k s p lo a ta c ji F ilm ó w w B y d g o sz c zy — D e le ­ g a tu r a w O ls z ty n ie . W 1948 r. p o d z ia ł o r g a n iz a c y jn y D e le g a tu r y p r z e d s ta w ia ł się n a s tę p u ją c o : 1. S e k r e t a r i a t , 2. R e f e r a t T e c h n ic z n y , 3. E k s p lo a ta c ji K in S ta ły c h , 4. E k s p lo a ta c ji F ilm ó w , 5. R o z w o ju S ie c i K in , 6. A d m in s tr a c y jn o - P r a w n y (p o d le g łe d y re k to ro w i). P ie rw s z e m u z a s tę p c y p o d le g a ły r e f e r a t y : 1. K sięg o w o ść, 2. G o sp o ­ d a rc z y , 3. P r a s o w o -R e k la m o w y , 4. P e rs o n a ln y , 5. B ile to w y . D ru g ie m u z a s tę p c y p o d le g a ły : 1. E k s p lo a ta c ji K in R u c h o m y c h , 2. F ilm ó w O ś w ia to w y c h 21. 18 W A P O S p r a w o z d a n ia W y d z ia łó w K u l t u r y i S z tu k i U W z l a t 1945— 1956 i P o ­ w ia to w y c h R a d N a ro d o w y c h . 10 W A PO , U rz ą d W o je w ó d z k i O lsz ty ń s k i, sy g n . 997. 20 Ib id e m , sy g n . 1043. P o r. s p ra w o z d a n ia G łó w n e g o U rz ę d u S ta ty s ty c z n e g o z l a t 1950— 1956 z ty c h W y d ziałó w . W n ie k tó ry c h s ta r o s tw a c h i p re z y d ia c h w o g ó le b r a k b y ło a k t do s p ra w k u ltu r y , o ś w ia ty i s p o r tu ; p ro to k ó ły z d a w c z o -o d b io rc z e a k t p r z e ­ ję ty c h p rz e z W o je w ó d z k ie A rc h iw u m P a ń s tw o w e w O ls z ty n ie z l a t 1957— 1964, n r 15-35.

21 W A P O , W o je w ó d z k i Z a rz ą d K in z a rz ą d z e n ie w e w n ę tr z n e d y r e k t o r a z 15 V 1948, sy g n . 4.

1 3 2 Z Y G M U N T L I E T Z

Z o k re s u te g o n ie z a c h o w a ły się a k ta w zesp o le O k rę g o w e g o Z a rz ą d u K in . W o je w ó d z k ie A rc h iw u m P a ń s tw o w e w B y d g o szczy n ie p rz e ję ło do te j p o r y a k t k in e m a to g ra fii ze s w o je g o te re n u , k t ó r y o b e jm o w a ł w la ta c h 1945— 1950 ró w n ie ż D e le g a tu r ę w O ls z ty n ie . Z a c h o w a ły się je d y n ie a k t a k o m ó re k fin a n s o w y c h i u p o ­ w sz e c h n ie n ia film ó w . B ra k n a to m ia s t w o g ó le a k t D z iału O rg a n iz a c ji i P la n o w a n ia . A b y o d tw o rz y ć zło żo n ą p r o b le m a ty k ę i ro lę k in s ta ły c h , ru c h o m y c h , o św ia to w y c h i in s tr u k ta ż o w y c h , n a le ż y s ię g n ą ć d o s p ra w o z d a ń (b ilan só w ) p o szc z eg ó ln y ch k in и . Z a c h o w a ły s ię częścio w o je d y n ie a k t a O d d z ia łu I m p r e z i P r o p a g a n d y , O d d z iału S ie c i K in S ta ły c h i P ó łs ta ły c h , O d d z ia łu K in R u c h o m y c h , p ra w ie c a łk o w ity k o m p le t a k t D z ia łu R o z p o w s z e c h n ia n ia .

Z c h w ilą p o w s ta n ia O k rę g o w eg o Z a r z ą d u K in w O lszty n ie, n a s tą p iło o d d z ie ­ le n ie s ię ja k o o d rę b n e p rz e d s ię b io r s tw o C e n t r a li W y n a jm u F ilm ó w w O lsz ty n ie . O k rę g o w y Z a rz ą d K in R u c h o m y c h o b s łu g u ją c y w o je w ó d z tw a o ls z ty ń sk ie i b ia ło ­ s to c k ie p rz e s z e d ł do d y r e k c ji w W a rsz a w ie . W n o w e j o rg a n iz a c ji O k rę g o w y Z a rz ą d K in s k ła d a ł s ię z d z ia łó w : P la n o w a n ia , P ła c y i P r a c y , K sięg o w o ści, K a d r , F i n a n ­ sow ego, A d m in is tra c y jn e g o , Z a o p a trz e n ia , In w e s ty c y jn o - B u d o w la n e g o , G łó w n e g o M e c h a n ik a , S p r a w K in W ie jsk ic h , M ie jsk ic h , P o w ia to w y c h i R o z p o w s z e c h n ia n ia . Z te g o o k re s u z a c h o w a ło s ię je d y n ie 15% a k t. O k ó ln ik ie m n r 2 z 13 lu te g o 1952 r. D y r e k c ja G e n e r a ln a „ F ilm u P o ls k ie g o ” w p ro w a d z iła n o w y p o d z ia ł o rg a n iz a c y jn y o k rę g ó w . P r z y t e j o k a z ji z re o rg a n iz o w a n o i ro z b u d o w a n o O k rę g o w y Z a rz ą d K in w O ls z ty n ie w e d łu g n a s tę p u ją c e g o s c h e m a tu : 1. W y d z ia ł P la n o w a n ia i S p r a w o ­ zd aw czo ści, 2. W y d z ia ł R o z w o ju S ie c i K in , 3. W y d z ia ł In w e s t y c ji i B u d o w n ic tw a , 4. W y d z ia ł G łó w n e g o M e c h a n ik a , 5. W y d z ia ł I m p r e z i P r o p a g a n d y , 6. W y d z ia ł O rg a ­ n iz a c ji P r a c y K in , 7. W y d z ia ł K in S p o łe c z n y c h , 8. W y d z ia ł K in O ś w ia to w y c h 23. Z a rz ą d z e n ie m n r 9 z 15 k w ie tn ia 1955 r . w p ro w a d z o n o n o w y p o d z ia ł o rg a n iz a ­ c y jn y w O k rę g o w y m Z a rz ą d z ie K in , w k tó r y m n a m ie js c e w y d z ia łó w p o w ró c o n o p o n o w n ie do d z ie w ię c iu d z ia łó w p o d le g ły c h d y r e k to r o w i i d z ie w ię c iu d z ia łó w te c h n ic z n y c h i g o sp o d a rc z y c h p o d le g ły c h z a s tę p c y d y r e k to r a d o s p r a w te c h n ic z ­ n y c h 24. Z a rz ą d z e n ie m w e w n ę tr z n y m 1/56 d y r e k to r W o je w ó d z k ie g o Z a rz ą d u K in z a le c ił u p o rz ą d k o w a n ie a rc h iw u m z a k ła d o w e g o i w p ro w a d z ił i n s tr u k c ję o s k ła d n ic y a k t. W o b ec lic z n y c h z m ia n o rg a n iz a c y jn y c h p rz e d s ię b io r s tw a i b r a k u o d p o w ie d z ia l­ n o ści z a ic h s ta n i w ła ś c iw ą p ie c zę , z asó b a k to w y p o n ió s ł p o w a ż n e s tr a ty . P r z y s t ą ­ p ie n ie do u p o rz ą d k o w a n ia a k t p o lic z n y c h w iz y ta c h i e k s p e rty z a c h W o je w ó d z k ie g o A rc h iw u m P a ń s tw o w e g o w O ls z ty n ie n a s tą p iło d o p ie ro w d z ie się ć l a t p ó ź n ie j, k ie d y s ta n a k t u le g ł d a ls z e m u ro z p ro s z e n iu , z m u sz a ją c A rc h iw u m do p rz e ję c ia c zęsto t a k z w a n y c h m a te r ia łó w w a r to ś c i p r a k ty c z n e j, a b y p r z y ic h p o m o c y o d tw o ­ rz y ć ró ż n o ra k ie fo r m y p r a c y k in e m a to g r a f ii w O ls z ty ń s k ie m й . W o je w ó d z k i D o m K u l t u r y O k rę g o w e j R a d y Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h w O ls z ty n ie z o rg a n iz o w a n o w 1950 r . D w a l a t a p ó ź n ie j W o je w ó d z k i D om K u ltu r y p r z e ję ty z o sta ł p rz e z p a ń s tw o i p o d p o rz ą d k o w a n y W y d z ia ło w i K u l t u r y P r e z y d iu m W o je w ó d z ­ k ie j R a d y N a ro d o w e j. M im o w ie lk ie j r o li s p o łe c z n e j i k u ltu r a ln o - o ś w ia to w e j W o je ­ w ó d z k ieg o D o m u K u l t u r y w n a d z o rz e m e to d y c z n y m n a d d o m a m i k u l t u r y w p o w ia ­ ta c h i ś w ie tlic a c h w z o rc o w y c h n a w si, n ie z a c h o w a ł się p ra w ie ż a d e n m a te r ia ł ź ró d ło w y . P e w n e p o ś re d n ie , a c z n ie p e łn e m a te r ia ły s p ra w o z d a w c z e d o ro li d o m ó w k u l t u r y z n a le ź ć m o ż n a częścio w o w a k ta c h W y d z ia łu K u ltu r y W o je w ó d z k ie j R a d y N a ro d o w e j o ra z w lu z a c h p rz e k a z a n y c h W o je w ó d z k ie m u A rc h iw u m P a ń s tw o w e m u

22 Ib id e m , s y g n . 4, ss. 41— 46. 23 Ib id e m , sy g n . 4, s. 37. 24 Ib id e m , s y g n . 4, s. 64.

w O ls z ty n ie p rz e z A rc h iw u m K o m ite tu W o je w ó d z k ie g o P o ls k ie j Z je d n o c z o n e j P a r t i i R o b o tn ic z e j z a k t W y d z ia łu P r o p a g a n d y . A k ta te , w y b ra k o w a n o z ta m te js z e g o zaso b u z u w a g i n a to, że n ie b y ły o n e w y tw o rz o n e p rz e z W y d z ia ł P ro p a g a n d y , a je d y n ie n a d s y ła n e d o w ia d o m o ś c i26. N is k i p o z io m k a d r sp o w o d o w a ł, że w a rto ś ć a k t w y tw o rz o n y c h p rz e z d o m y k u l t u r y w p o w ia ta c h b y ła m ie r n a , a c zęsto z m ia n y in s tr u k to r ó w s p ra w ia ły , że w ra z z o p u s z c z a n ie m s ta n o w is k o p ró ż n ia li o n i s w e b iu r k a .

D u ż ą ro lę w u p o w s z e c h n ie n iu o ś w ia ty , a z n ią i k u l t u r y p o ło ż y ło T o w a rz y s tw o W ie d zy P o w s z e c h n e j (T W P) n a W a r m ii i M a z u ra c h . Z m a te r ia łó w T o w a rz y s tw a z a c h o w a ł się k o m p le t a k t t a k o rg a n iz a c y jn y c h , j a k i fin a n s o w y c h . W o p a rc iu o n ie m o ż n a n ie ty lk o o d tw o rz y ć s t r u k t u r ę o rg a n iz a c y jn ą T W P , a le i p rz e ś le d z ić n a s ile n ie a k c j i o d c z y to w e j i s p e c ja lis ty c z n e j w p o szc z eg ó ln y ch p o w ia ta c h , j a k ró w n ie ż z o rie n ­ to w a ć się w ro d z a ja c h u p o w s z e c h n ia n e j w ie d z y i a k ty w n o ś c i p o szc z eg ó ln y ch s e k c ji t e m a ty c z n y c h . S ta n a k t i ic h w a r to ś ć a r c h iw a l n a w ią ż ą się ró w n ie ż ze s ta n e m k a d r f a c h o w y c h Z a r z ą d u W o je w ó d z k ie g o T W P . N ie z a c h o w a ły się je d y n ie w p e łn i p r o ­ to k o ły z p o s ie d z e ń Z a r z ą d u W o je w ó d z k ie g o i z a r z ą d ó w p o w ia to w y c h o ra z z o b ra d s e k c ji p ro b le m o w y c h эт. O ile w d w u p o p rz e d n ic h in s ty tu c ja c h s t a n k a d r m e r y to ­ ry c z n y c h i a d m in is tr a c y j n y c h u le g a ł c ią g ły m f lu k t a c jo m , a w r a z z n im i n a s t ę ­ p o w a ł u b y te k z a s o b u a k to w e g o , to n ie o b s e r w u je m y te g o z ja w i s k a w in s ty tu c ja c h k u l t u r a ln y c h p o s ia d a ją c y c h s ta ł ą k a d r ę k ie ro w n ic z ą . M u zea w O ls z ty ń s k ie m p o d le g a ły w p ie rw s z y m o k re s ie s a m o rz ą d o w i w o je ­ w ó d z k ie m u lu b p o w ia to w e m u . K a n c e la r ia ic h o p ie ra ła s ię o s y s te m d z ie n n ik o w y . S t r u k t u r a o rg a n iz a c y jn a b y ła p r o s ta ze w z g lę d u n a n ie w ie lk ą o b s a d ę p e rs o n a ln ą i z w ią z a n ą z ty m n ie w ie lk ą lic z b ą d z ia łó w t a k w p o w ia ta c h , j a k i w M u z e u m O k rę g o w y m w O ls z ty n ie (1— 2). C a ła k się g o w o ś ć do 1956 r. s k o n c e n tro w a n a b y ła r ó w n ie ż w M u ze u m M a z u rs k im w O ls z ty n ie . T o te ż u p o rz ą d k o w a n ie p rz e z z a w o ­ d o w eg o a r c h iw is tę a k t M u ze u m M a z u rs k ie g o w O ls z ty n ie i trz e c h m u z e ó w p o d o ­ p ie c z n y c h z z a c h o w a n ie m w a ż n ie js z e j k o re s p o n d e n c ji d a je m o ż liw o ść o d tw o rz e n ia o b ra z u n ie ty lk o p r a c y o ś w ia to w e j m u z e ó w , a le r ó w n ie ż w y s ta w ie n n ic z e j, n a u k o w e j i w y d a w n ic z e j w l a ta c h 1945— 1957 2B. S ta ła o b s a d a p e r s o n a ln a k ie ro w n ic tw a M u ­ zeu m M a z u rs k ie g o i p ie rs o n e lu s p rz y ja ł a i t u t a j z g ro m a d z e n iu p e łn e j d o k u m e n ta c ji a k to w e j. P o n a d to k a ż d y z d z ia łó w g ro m a d z ił d o k u m e n ta c ję z b a d a ń te re n o w y c h , w y s ta w , b ib lio g r a f ię łą c z n ie z w y c in k a m i p ra s o w y m i. Z g ro m a d z o n o ró w n ie ż p e łe n z e s ta w k a ta lo g ó w , p la k a tó w , a fiszy , z d ję ć i a rc h iw u m k lisz , z a b y tk ó w ru c h o m y c h i s ta ły c h ta k z g ro m a d z o n y c h w m u z e a c h , j a k i n a t e r e n ie w o je w ó d z tw a o ls z ty ń ­ sk ieg o . J e s t to je d y n a in s ty tu c ja , k tó r a d o c e n iła r o lę d o k u m e n ta c ji a u d io -w iz u a ln e j. W p ie rw s z y m d z ie się c io le c iu fu n k c ję u p o w sz e c h n ie n ia p la s t y k i w sp ó łc z e sn e j s p e łn ia ło M u ze u m M a z u rs k ie . P o w o ła n ie w p a ź d z ie r n ik u 1958 r . O d d z ia łu C e n t r a l­ n e g o B iu r a W y s ta w A rty s ty c z n y c h (o b e c n ie B W A ). u m o ż liw iło r o z w ija ją c e m u się śro d o w isk u p la s ty c z n e m u u p o w sz e c h n ia n ie p la s t y k i p o p rz e z w y s t a w y in d y w id u a ln e i z b io ro w e . P lo n e m ty c h w y s ta w je s t d o k u m e n ta c ja w p o s ta c i s p ra w o z d a ń o p is o ­ w y c h , s ta ty s ty c z n y c h , u z u p e łn ia n a k a ż d o ra z o w o k a ta lo g ie m w y s ta w y , p la k a te m (afiszem ), r e c e n z ja m i i z d ję c ia m i, k tó r e d a ją w y o b ra ż e n ie o o d b io rz e d z ie ł s z tu k i i je j m o ż liw o śc ia c h p e r c e p c ji w O ls z ty n ie i n a t e r e n ie w o je w ó d z tw a . 26 W A P O p ro to k ó ł p r z e k a z a n ia a k t W y d z ia łu P r o p a g a n d y d o ty c z ą c y p la c ó w e k k u ltu r a ln y c h z A rc h iw u m K o m ite tu W o je w ó d z k ie g o P o ls k ie j Z je d n o c z o n e j P a r t i i R o b o tn ic z e j z 18 VI 1968. W o je w ó d z k i D o m K u l t u r y w O ls z ty n ie p r z e k a z a ł z a le d w ie trz y je d n o s tk i a k t z l a t 1950— 1957. 27 W A P O , Z a rz ą d W o je w ó d z k i T o w a rz y s tw a W ie d z y P o w s z e c h n e j, sy g n . 1-38. 28 W A P O , M u ze u m M a z u rs k ie w O ls z ty n ie , s y g n . 1-50 s p ra w o z d a n ia z d z ia ła l­ no ści M u zeó w z l a t 1945— 1953, t. 1.

1 3 4 Z Y G M U N T L I E T Z

P e łn ą d o k u m e n ta c ję a k to w ą ze s w e j d z ia ła ln o ś c i w z a k r e s ie k s z ta łc e n ia k a d r m u z y c z n y c h p o s ia d a ró w n ie ż P o d s ta w o w a i Ś r e d n ia S z k o ła M u zy czn a w O lsz ty n ie . D z ięk i w sp ó ln e j i n ie z m ie n ia ją c e j się od 20 l a t d y re k c ji, a k t a z n a j d u ją się w k o m ­ p le c ie . S ą o n e w t r a k c ie p o rz ą d k o w a n ia . S ta n o w ią je m a te r ia ły sp ra w o z d a w c z e , ro c z n e i o k re so w e , a rk u s z e ocen, a k t a p e rs o n a ln e , w y c in k i p ra s o w e , z d ję c ia , p la k a ty o ra z p ro w a d z o n a n a b ie ż ąc o k r o n ik a s z k o ły ^

O ls z ty ń s k a O r k ie s tr a S y m fo n ic z n a r o z p o c z y n a ją c a s w ą p ra c ę w 1946 r . ja k o m a ła o r k ie s tr a ty p u e stra d o w e g o , p r z e tr w a ła o k re s p o n a d d w u d z ie s to le tn i, m im o w ie lu z a ła m a ń i w z lo tó w . Z a só b a k to w y z p ie rw s z y c h l a t j e s t z n ik o m y . W ty m o k re s ie o r k ie s tr a d z ia ła ła ja k o S to w a rz y s z e n ie O ls z ty ń s k a O rk ie s tr a S y m fo n ic z n a . C zęścio w y b r a k m a te r ia łó w z re k o m p e n s u ją m a te r ia ły z a w a rte w z aso b ie a k t W y ­ d z ia łu K u ltu r y P r e z . W R N . W p ó ź n ie jsz y m o k re s ie (1951), k ie d y O rk ie s trę S y m fo ­ n ic z n ą su b sy d io w a ło M in is te r s tw o K u l t u r y i S z tu k i, a k o n tro lo w a ł W y d z ia ł K u ltu r y P r e z . W R N , z a c h o w a ły s ię p e łn ie js z e a k ta . Z u w a g i n a to , że w y tw o rz y ła się i n s t y ­ tu c ja z w ie r z c h n ia , b a d a c z m ó g ł się z a p o z n a ć z in n ą o c e n ą d z ia ła ln o ś c i o rk ie s try , o d b ie g a ją c e j c zęsto od w ła s n e j. W s u m ie z a c h o w a n e a k t a n ie p o z w a la ją w p e łn i n a o d tw o rz e n ie d z ia ła ln o ś c i O r k ie s try S y m f o n ic z n e j30. T e a tr im . S te f a n a J a r a c z a w O ls z ty n ie , k t ó r y p o w s ta ł w io s n ą 1945 r., k i l k a ­ k r o tn i e z m ie n ia ł s t r u k t u r ę o rg a n iz a c y jn ą i p o d z ia ł czy n n o śc i. N a p o d s ta w ie z ac h o ­ w a n e g o z a so b u a k to w e g o tr u d n o o d tw o rz y ć t e p rz e m ia n y . N a p o c z ą tk u p o s ia d a ł je d n ą scen ę, w 1950 r . m ia ł ju ż d w ie s ta ł e i d w ie o b ja z d o w e . O b o k d y r e k to r a (k ie ­ ro w n ik a a rty s ty c z n e g o ) u rz ę d o w a ł s ta l e d y r e k to r a d m in is tr a c y j n y . W k a ż d y m sez o n ie z m ie n ia ł się z esp ó ł a k to rs k i, d z ie lą c y się n a e k ip y w z ależ n o ści od g r a n e j s z tu k i. P o n a d to p ra c o w a ło k ilk a z esp o łó w te c h n ic z n y c h i a d m in is tr a c y j n o - f in a n ­ so w y ch . P o m im o ró ż n o ra k ie j d z ia ła ln o ś c i i d u ż e j ro li w k rz e w ie n iu k u ltu r y , o k a ­ zało s ię w czasie w ie lu w iz y ta c ji, że T e a tr p o s ia d a je d y n ie a k t a fin a n s o w e ; w o p a r­ c iu o n ie z k o n ie c z n o śc i t r z e b a o d tw a rz a ć d z ia ła ln o ś ć a r ty s ty c z n ą . N ie p o z w a la to je d n a k ż e n a p e łn e i d y n a m ic z n e z o b ra z o w a n ie d z ia ła ln o ś c i T e a tr u i jeg o w ie lo ­ r a k ic h tru d n o ś c i. P e w n y m m a te r ia łe m u z u p e łn ia ją c y m s ą m a te r ia ły ik o n o g ra fic z n e z p re m ie r , p la k a ty , re c e n z je , k a ta lo g i. A rc h iw u m T e a tr u m im o lic z n y c h z alec e ń p o w iz y ta c y jn y c h n ie j e s t u p o rz ą d k o w a n e .

W 1953 r. p o w s ta ło S to w a rz y s z e n ie T e a tru L a lk i „ C z e rw o n y K a p t u r e k ” . M in i­ s te r s tw o K u ltu r y i S z tu k i s u b w e n c jo n o w a ło T e a tr L a lk i do c h w ili u p a ń s tw o w ie n ia (1958 r.). W z a c h o w a n y m z aso b ie a k to w y m b r a k m a te r ia łu z p ie rw s z e g o p ię c io lec ia , k ie d y T e a tr b y ł s to w a r z y s z e n ie m . W y tw o rz o n e m a te r i a ł y a rc h iw a l n e to s p ra w o z ­ d a n ia o p iso w e i fin a n s o w e , k a ta lo g i, p la k a ty i z d ję c ia ze s p e k ta k li. C e n n y m u z u ­ p e łn ie n ie m ty c h m a te ria łó w , szc z eg ó ln ie d la h i s to r y k a k u l t u r y i so cjo lo g a, s ą lis ty m ło d y c h w id z ó w z o g lą d a n y c h s z tu k , b a rw n e ry s u n k i i a k w a r e le — ż y w e ś w ia ­ d e ctw o r o li k u ltu ro w o -w y c h o w a w c z e j T e a tru . A rc h iw u m to z o sta ło u p o rz ą d k o w a n e . R o z w ija ją c a się od 1 s ty c z n ia 1946 r. sie ć p o w ia to w y c h b ib lio te k p u b lic z n y c h , a n a s tę p n ie m ie js k ic h i g m in n y c h p o d le g a ła R e f e r a to w i B ib lio te k w K u r a to r iu m O k rę g u S z k o ln e g o w O ls z ty n ie . P o p rz e ję c iu z a d a ń u p o w sz e c h n ie n ia p rz e z W y d z ia ł K u ltu r y i S z tu k i szc z eb la w o je w ó d z k ie g o i r e f e r a t y k u ltu r y w p o w ia ta c h , n a s tą p iło ró w n ie ż z d e c e n tra liz o w a n ie z a rz ą d z a n ia s ie c ią b ib lio te c z n ą p o p rz e z p o w o ła n ie o d ­ rę b n y c h r e f e r a tó w b ib lio te k w s ta r o s tw a c h , co p o z w o liło p e rs o n e lo w i b ib lio te c z ­

25 W A P O p ro to k ó ł z w iz y ta c ji P a ń s tw o w e j Ś r e d n ie j S z k o ły M u zy c z n ej w O ls z ty ­ n ie z 25 X 1967.

30 W A P O p ro to k ó ł z w iz y ta c ji s k ła d n ic y a k t P a ń s tw o w e j O r k ie s tr y S y m fo n ic z ­ n e j im . F e lik s a N o w o w ie jsk ie g o w O ls z ty n ie z 1 5 X 1 1967. O d c za su w iz y ta c ji s ta n a rc h iw ó w z a k ła d o w y c h p la c ó w e k k u l t u r a l n y c h n ie u le g ł w ię k s z e j p o p ra w ie .

n e m u s k o n c e n tro w a ć się n a i n w e n ta r y z a c ji i u p o w s z e c h n ia n iu c z y te ln ic tw a . W p ie rw s z y c h la ta c h n ie w s z y s tk ie p o w ia ty m ia ły s ta ł ą o b s a d ę p e r s o n a ln ą w r e f e ­ r a t a c h b ib lio te k . P o d w z g lę d e m m e to d y c z n y m i m e ry to r y c z n y m p o d le g a ły o n e W o je w ó d z k ie j B ib lio te c e P u b lic z n e j w O ls z ty n ie . W n ie u p o rz ą d k o w a n y m z aso b ie a k to w y m B ib lio te k i W o je w ó d z k ie j' z a c h o w a ły się m a te r ia ły w ie c z y s te , a z w łasz cz a s p ra w o z d a n ia k w a r t a l n e i ro c z n e, o k re s o w e a n a liz y c z y te ln ic tw a p o z w a la ją c e n a k o ry g o w a n ie p o lity k i z a k u p ó w i o c en y c z y te ln ic tw a w p o szc z eg ó ln y ch w s ia c h czy g m in a c h , p o w ia ta c h i w o je w ó d z tw ie w z ależ n o ści o d z a p o trz e b o w a n ia i śro d o w isk . W z aso b ie a k t k a te g o rii „A ” W y d z ia łu K u l t u r y z a c h o w a ły się ró w n ie ż n a jb a r d z ie j k o m p le tn e w s to s u n k u do p o z o sta ły c h r e f e r a tó w te g o W y d z ia łu m a te r i a ł y do d z ie ­ jó w i c z y te ln ic tw a , z k tó r y c h d o p ie ro p o u p o r z ą d k o w a n iu a k t o b u i n s ty tu c ji m o ż ­ liw a b ę d z ie w ła ś c iw a s e le k c ja m a t e r i a ł u p o w ta rz a ln e g o . W n a jg o rs z e j s y tu a c ji z n a j d u je się n a d z ó r n a d p r a c ą k a n c e la r y jn ą i o p ie k a n a d n a r a s ta ją c y m z aso b e m a k to w y m w O ls z ty ń s k im W y d a w . P ra s o w y m , a z w łasz cz a w p o sz c z e g ó ln y c h r e d a k c j a c h . L ic z n e z m ia n y w re d a k c j a c h : „ W iad o m o śc i M a z u r­ s k ic h ” , „ Ż y c ia O ls z ty ń s k ie g o ”, „ G ło su O ls z ty ń s k ie g o ”, „ N a s z e j W si” i „ W a rm ii i M a z u r” o ra z n ie sy s te m a ty c z n o ś ć p r a c y k a n c e la r y jn e j i k o n c e p c y jn e j d o p ro w a d z iły do trw a łe g o u b y tk u zaso b u a rc h iw a ln e g o . N ie z w ra c o n o u w a g i n ie ty lk o n a m a ­ t e r ia ły re d a k c y j n e w ła sn e g o p e rs o n e lu , a le i a r t y k u ł y n a d s y ła n e p rz e z w s p ó ł p r a ­ c o w n ik ó w , co n ie p o z w a la n a p r z e ś le d z e n ie p o lity k i w y d a w n ic z e j p o szc z eg ó ln y ch d z ia łó w i r e d a k c j i. W r e d a k c j i „ G ło su O ls z ty ń s k ie g o ” n a jp e łn ie j z a c h o w a ł się d z ia ł łą c z n o śc i z c z y te ln ik a m i, s ta n o w ią c y o d b ic ie o p in ii p u b lic z n e j. W e w sz y s tk ic h r e d a k c j a c h b r a k je s t p ro to k o łó w z k o le g ió w r e d a k c y jn y c h , o k re s o w y c h o cen p o s z ­ c ze g ó ln y c h g a z e t d o k o n y w a n y c h n a p o le c e n ie w ła d z z w ie rz c h n ic h , o b ra z u ją c y c h p o szc z eg ó ln e e ta p y p o lity k i p ro p a g o w a n ia p r a s y r e g io n a ln e j i ży cie „ p o d s k ó r n e ” , k tó ry m ż y ły p o szc z eg ó ln e re d a k c j e . S ą d z im y , że p o o s ta t n im s z k o le n iu z 1970 r. n a s tą p i p o p ra w a s y tu a c ji w z a k r e s ie o p ie k i n a d n a r a s ta ją c y m z a so b e m w r e d a k ­ c ja c h . R ó w n ie ż w P a ń s tw o w y m P r z e d s ię b io r s tw ie „ R u c h ” n ie z a c h o w a ły s ię a k ta w a rto ś c i tr w a łe j z l a t 1945— 1957, co u t r u d n i o p ra c o w a n ie d z ie jó w p r a s y w p i e r w ­ szy m 1 5 -leciu . M a te r ia ły a u d io - w iz u a ln e O ls z ty ń s k ie g o W y d a w n ic tw a P ra s o w e g o z n a j d u ją s ię w t r a k c ie o p ra c o w a n ia .

W R o zg ło śn i R a d io w e j P o ls k ie g o R a d ia w O ls z ty n ie , k t ó r a w c ią g u p ie rw s z y c h s ie d m iu l a t b y ła je d y n ie o d d z ia łe m , c ałą d o k u m e n ta c ję w y s y ła n o do c e n tra li. W z w ią z k u z ty m b r a k j e s t a k t z l a t 1945— 1957. Z a só b a k to w y R o z g ło śn i z l a t 1957— 1969 z o s ta ł u p o rz ą d k o w a n y n ie s y s te m e m rz e cz o w y m , -w edług p o szc z eg ó ln y ch re d a k c j i, k tó r e w s p o só b p r z e jr z y s t y o d z w ie r c ie d la ją je j p ra c ę , le c z w e d łu g n a d a ­ w a n ia a u d y c j i d z ie n n y c h . T a ś m o te k a z a w ie ra p e łn ą d o k u m e n ta c ję n a g r a ń w d z ia ­ ła c h m u z y c z n y m i fo lk lo ry s ty c z n y m . P o z o s ta łe r e d a k c j e l ik w id u ją w ię k sz o ś ć s w y c h n a g r a ń , ja k k o lw ie k w in n y j e p rz e k a z y w a ć z g o d n ie z p r z e p is a m i a r c h iw a l n y m i do W o je w ó d z k ie g o A rc h iw u m P a ń s tw o w e g o a lb o p rz e g r a ć j e do c e ló w a r c h i ­ w a ln y c h . P rz e c h o w y w a n ie n a ta ś m a c h je d y n ie n ie k tó ry c h c ie k a w s z y c h w y s t ą p ie ń m ie js c o w y c h d z ia ła c z y z u b o ży n a sz zasó b . W te j s y tu a c ji W A P w in n o d o k o n y w a ć p r z e g ry w a n ia c e n n ie js z y c h a u d y c j i n a s p e c ja ln ie t r w a ły c h a rc h iw a l n ie ta ś m a c h w sc h o d n io n ie m ie c k ic h .

P o w y ż sz y p rz e g lą d s ta n u z a c h o w a n ia a k t w i n s ty tu c ja c h k u l t u r a l n y c h n ie o b ją ł s to w a rz y s z e ń tw ó rc z y c h , p la c ó w e k u p o w s z e c h n ia ją c y c h p la s t y k ę (P S P , B W A , P K Z , Z P A P ), lecz p o m im o s w e j n ie w ie lk ie j lu k i n a s u w a k i l k a r e fle k s ji.

W e w s z y s tk ic h in s ty tu c ja c h k u l t u r a l n y c h b r a k je s t s ta łe g o p e r s o n e lu o p ie ­ k u ją c e g o s ię z a k ła d o w y m i s k ła d n ic a m i a k t. P ie c z ę n a d a k ta m i p o w ie rz a s ię d o ra ź n ie n a jn iż s z e m u p e rs o n e lo w i a d m in is tr a c y j n e m u lu b fin a n s o w e m u , k t ó r y n ie m a z ro z u ­