Lubiń, woj. leszczyńskie, St. 1, AZP 62-27/56

Zofia Kurnatowska,Stanisław

Kurnatowski

Lubiń, woj. leszczyńskie, St. 1, AZP

62-27/56

Informator Archeologiczny : badania 24, 81-82

Informator Archeolog iczny 1990 β ΐ

kiego (tzw. „sali o 24 slupach"). Wykop 16/85-90, odcinek ^g". Badano pozycję stratygraficzną w arstw y zaprawy, zalegającej nad skalą, około 2 m poniżej poziomu użytkowego palatium . O kazało się, iż soczewa zaprawy z drobnym i kam ykam i wapiennym i i okrzeskam i spoczywa w obrębie w arstw y czarnej ziemi z licznymi kam ieniam i, stanow iącej praw dopodobnie n ajniż­ szą p artię w alu obronnego jeszcze starszego od tzw. ..wiślańskiego” [z 1 poiowy X wieku). Wydaje się, iż po raz pierwszy mam y do czynienia ze śladem pracy w arsztatu m urarskiego, który mógł działać n a Wawelu ju ż w okresie państw a wlelkomorawsldego. Oczywiście teza ta, o p a rta n a jednostkow ej obserwacji, m usi zostać zweryfikowana w toku dalszych badan.

Północno-w schodni narożnik palatium został w późniejszym czasie [XII lub XIII wiek) wypełniony fu ndam entem kam ienno-ziem nym , służącym być może dla posadow ienia Jakiegoś masywnego obiektu (wieży?). W ykonano także sondaż po zewnętrznej stronie północnej ściany palatiu m i uchw ycono tam resztki w arstw w alu obronnego tzw. „wiślańskiego”.

Rejon XIV kolo tzw. bastionu W ładysława IV (mgr J a n u s z Firlet, d r Zbigniew Planowski) W ykonano kontrolny wykop w środkowej części naw y przedrom ańskiej rotundy, odkrytej w la tac h 1981-1983, odsłaniając powtórnie zagłębienie obllcowane płytam i piaskow ca. Stw ier­ dzono, iż pod dnem , wyłożonym również płytam i kam iennym i b rak je s t m urow anego podkładu z kam ienia n a zaprawie lub kam ienno-ziemnego. Kwestia interpretacji zagłębienia ja k o gro­ bow ca lu b b asen u chrzcielnego pozostaje nadal nierozstrzygnięta.

Badania będą kontynuowane.

Ponadto prowadzono nadzór n ad robotam i instalacyjnym i w kilku innych p u n k ta c h wzgó­ rza (rejony V/A, VIII). Rozpoczęto także prace przygotowawcze do kontynuow ania b ad a ń archeologicznych w rejonie przedrom ańskiego kościoła JB".

M uzeum Archeologiczne w K rako­ wie.

B adania prowadziła mgr Teresa R adw ańska. Finansow ało M uzeum. Piętnasty sezon badań. W czesne średniowiecze, czasy nowożytne.

W 1990 r. kontynuow ano badania przy zachodniej partii I kościoła rom ańskiego — z apsy- dą (wyk. XL). Odkryto dalszy odcinek zachodniego zam knięcia bazyliki. J e s t to negatyw m uru zagłębiony w calec. Poszukiw ania śladów wieży usytuow anej n a osi i wychodzącej z linii z a ­ chodniego m u ru dały w ynik negatywny. Również nie wydaje się możliwe usytuow anie głównego portalu w fasadzie zachodniej, n a co w skazuje wysoki poziom zalegania calca.

Warstwy kulturow e z czasów budowy obiektu nie zachowały się — zostały zniszczone przez nowożytny cm entarz.

Badania zakończono.

Kraków — Zw ierzyniec K oś­ c i ó ł S a lw a to r a AZP 1 0 2 - 5 6 / 4 —______________________

Lubiń, woj. le sz c z y ń sk ie St. 1 AZP 6 2 - 2 7 / 6 6 ____________

Polska A kadem ia N auk In sty tu t Hi­ storii K ultury M aterialnej Wojewódz­ ki O środek Archeologiczno-Konser­ w atorski w Lesznie

B adania prowadzili prof, d r hab. Zofia K urnatow ska i doc. d r hab. S tanisław K urnatow ski. Finansow ał WOAK w Lesznie. J e d e n a sty sezon bad ań , zespól archi tek toniczno-osadniczy klasztoru benedyktynów. Prace wykopaliskowe podjęto po dwuletniej przerwie. Miały one n a celu w yjaśnienie zabudowy i rodzaju zagospodarow ania terenu po zachodniej stronie stanow iska (na zachód od fasady kościoła i klasztoru). Wykopy założono w m iejscach, gdzte w trakcie rozm aitych prac ziem nych odsłonięto fragm enty m urów ceglanych i kam ienno-ceglanych. W wykopie u sy tu o ­ w anym w północno-zachodniej partii nie stwierdzono żadnych reliktów m urów ogrodzenia bądź budynków . Teren ten po zlikwidowaniu fosy (w fazie późnorom ańskiej) był zagospodaro­ wywany ja k o dziedziniec, początkowo ogrodzony płotem drew nianym (?), a n astęp n ie w ykłada­ ny brukiem kam iennym (parę poziomów bruków przedzielanych w-wami niwelacyjnymi).

W partii południowo-zachodniej odsłonięto relikty m urów i fundam entów ceglanych i ka- m ienno-ceglanych wiążących się z zabudow ą przybraną. Niewielki zakres b ad a ń nie um ożliwia n arazie odtw orzenia formy i określenia funkcji budynków w tej partii stanow iska. Ogólne ram y czasowe p aru kolejno po sobie następujących budynków zam ykają się w okresie późnogotyc- kim i póżnobarokowym . F undam enty tych budowli zostały w kopane w w arstw y póżno- i wczesnośredniowieczne, co w skazuje n a dość Intensyw ne wykorzystywanie tej partii sta n o ­ w iska przez średniow ieczny klasztor (część gospodarcza?). Warstwy w czesnośredniow ieczne z kolei zalegały nad rozebranym reliktem m u ru wiążącym się niewątpliwie z I fazą ro m ań sk ą (koniec XI w.). Relikt ten został uchwycony na b, malej powierzchni i w ym aga dalszych badań.

W ykonano leż niewielki wykop w sektorze XII przylegającym od południa do m u ru otacza­ jącego teren przykościelny. Natrafiono tam pod m urem ogrodzenia n a fragm ent m u ru b udynku

8 2 Wczesne średniowiecze

łączącego się z późnorom ańską zabudow ą przylegającą od południa do m u ru otaczającego cm entarz. Odsłonięto też przyporę naro żn ą tegoż b udynku, co pozwala jednoznacznie zaliczyć go do późnorom ańskiej fazy.

Badania będą kontynuowane.

I

Muzeum Archeologiczne Środkowe- go Nadodrza w Zielonej Górze_____

B adania prowadził mgr Jaro sław Lewczuk, F inansow ała Dyrekcja O krę­ gowa Dróg Publicznych w Zielonej Górze. Pierwszy sezon b ad ań . Ślady osadnictw a z wczesnego średniowiecza F.A-B, D i późnego średniow ie­ cza.

Prace wykopaliskowe miały ch a ra k te r ratunkow y. Stanow isko rozpoznane w czasie b ad a n AZP w 1983 г.. datow ane n a późny okres rzymski i wczesne średniowiecze fazę Ą zostało zagrożone zniszczeniem w trakcie p rac związanych z przebudową drogi krajowej n r 3 Św inouj­ ście — Zielona Góra — J a k u Szyce. B adania w zagrożonej części stanow iska przeprowadzono w październiku 1990 r. Założono 9 wykopów o łącznej powierzchni ok. 4 arów. Stwierdzono całkow ite zniszczenie stanow iska spowodowane intensyw ną upraw ą ziemi (głęboka orka) stosow aną przez w łaściciela — Spółdzielnię Rolną J'Jowe Zycie" w Modrzycy. Uchwycono resz­ tki w arstw y kulturow ej, w której znaleziono m ałą ilość fragmentów ceram iki w czesnośrednio­ wiecznej z fazy A 1 ew entualnie B. fazy D oraz podobne ilości ceram iki późnego średniowiecza. Obiektów resztek nie uchwycono.

Badania n ie będą kontynuowane.

Opatowice, gm. Radziejów woj. włocławskie St. 1 p atrz neolit

Orzechowo, gm. Miłoszew woj. poznańskie St, 3 patrz okres halsztacki Osłonki, woj. włocławskie St. 1 patrz neolit

Muzeum Pierwszych Piastów n a Lednicy

B adania prowadzili: m gr m gr J a n u s z Górecki, M ateusz Łastowiecki, Ja c e k W rzesiński (autor sprawozdania], oraz prof, d r hab . K lem entyna Żurow ska z zespołem IHS UJ. Wal grodu, podwale, zespół palne owy, przyczółek m ostu w sch.

Stanow isko 1. Wykop 1/83

W sezonie 1990 r. prace skupiały się n a odcinku A [o pow. 8 x 10 m) obejm ującym wal grodu starszego z IX — do połowy X w. W yodrębniono tu w arstwy konstrukcyjne w alu o prze­ biegu z północnego-w schodu n a południowy-zachód. Od strony południowej i południowo- w schodniej w ystępow ała w arstw a gliny opadająca k u polu dniowo-wschodowi. Bezpośrednio pod n ią od stro n y północno-zachodniej zalegała w arstw a popielato szarej ziemi zwiększając sw oją pow ierzchnię z 1 m w partii południowej do ok. 2 m w północnej. W części północnej tej w arstw y w ystąpiło kilka bardzo nikłych pojedynczych sm ug o barw ie brązowej.

Od stro n y północno-zachodniej graniczy z tą w arstw ą sypki, ja s n y piasek o barwie popie­ lato brązowej, którego pow ierzchnia zalegania również nieznacznie się powiększa z 80 cm w części południowej do ok. 120 cm w północnej. Występowały tu brązowe i b ru n a tn e sm użki z których najdłuższe osiągały 60 cm, a szerokość ich dochodziła do 10-15 cm. Ułożone były w dwu k ieru n k ach z SE-NW i z SW-NE.

Dalej w k ie ru n k u północno zachodnim do w arstw y piasku przylega pom arańczowo żółta glina m iejscam i przem ieszana z szarą ziemią zalegająca n a powierzchni o szerokości ok. 3 m. W ystępowały tu wyraźne sm ugi barwy b ru n atn ej i brązowej — pozostałości konstrukcji w ału. Ich eksploracja odbyw ała się od gt. 113,10 — 112,91 do 112,72 — 112,53, gdzie uchw ycono 6 poziomów zalegania konstrukcji. W poziomach wyższych sm ugi były niewielkie, m ocno zniszczone. Dopiero n a gl. 112,72 — 112,53 wyodrębniono zdecydowany poziom sm ug o szerokości do 15-18 cm i m aksym alnej długości do 2 m. Ułożone byty co kilka cm (od 2 do 15) n a osi o kieru n k u NW-SE. W partii północnej 1 środkowej tej w arstw y zalegały niem alże n a tym sam ym poziomie. N atom iast w partii południowej (na przestrzeni ok. 2 mT wystąpiło kilka

Ostrów L ednicki, gm. Łubo­ wo w oj. p o z n a ń s k ie S t. 1 (gród) AZP S O -3 2 /2 2 S t. 2 (podgrodzie) AZP 5 0 - 3 2 /2 3 Niedor& dz, gm . O tyń w oj. zielon ogórsk ie S t, nr 6 AZP 6 3 - 1 5 /2 8 ___________________