Zmiany kierunków kształcenia Politechniki Krakowskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na tle polskiego szkolnictwa technicznego w łatach transformacji gospodarki

(1)

NR3

MONIKA BOROWIEC

PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMYSŁU PTG

WARSZA W A-KRAKÓW- RzEsZÓW 2001

Zmiany kierunków

kształcenia

Politechniki Krakowskiej

i Akademii

Górniczo-Hutniczej w Krakowie

na tle polskiego

szkolnictwa

technicznego

w

łatach

transformacji gospodarki

W procesie transformacji gospodarki narodowej zmienia się rola przemysłu w roz

-woju gospodarczym regionów, a także układów lokalnych. Na terenie Polski południowo wschodniej (podkarpackie, małopolskie, świętokrzyskie, lubelskie) przejawia się to spad -kiem zatrudnienia w przemyśle i budownictwie z 55,5% w 1976 do 46,3% w 1989 roku. a w latach transformacji gospodarki narodowej dalszym zmniejszeniem tego udział z 43,8% w 1994 roku do 43% w 1997 roku (Zioło 1999). W konsekwencji prowadzi to do zmian zapotrzebowania na kadrę z wyższym wykształceniem technicznym. W świetle przedstawionych założeń przyjęto wstępnie, iż zmiany te nawiązują do kształtującego się

rynku pracy, na którym jak wspomniałam następuje zmniejszanie znaczenia przemysłu. W czasach transformacji społec7no-ustrojowej, poważnie na znaczeniu zyskuje wiele nowych czynników rozwoju gospodarczego i społecznego. Obecnie za jeden z najważniej

szych uznaje się poziom nauki i szkolnictwa wyższego (Juszkiewicz 1997). Przyjmuje się, iż zasoby intelektualne społeczeństwa stanowiąjeden z czynników wzrostu gospodarczego, zaś inwestycje służące ich powiększeniu determinują konkurencyjność poszczególnych krajów w wymianie międzynarodowej. Nauka ingeruje dziś w każdą sferę życia społeczne go, a efektami swojego rozwoju służy postępowi społecznemu i rozwojowi jednostki, w której się rozwija (Parysek 1997). W rozwijaniu kapitału ludzkiego należy podjąć wy -zwania wynikające z wkraczania ludzkości w fazę rozwoju informacyjnego, które pociągają

za sobą nasilające się procesy globalizacyjne. W Po1sce w związku z procesem transforma -cji ustrojowej pojawiło się duże zapotrzebowanie na menadżerów i przedsiębiorców, a także konieczność zwiększenia wymagań pod względem jakości kapitału ludzkiego w gospodarce. która to wynika z przemian strukturalnych i konieczności wymiany znacznej części kadry kierowniczej. W krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo jest ona niewąt pliwie istotnym czynnikiem sprawczym rozwoju gospodarczego i społecznego, a dobrze wykształcone kadry zarządzające i wykonawcze są ważnym warunkiem osiągania sukcesu rynkowego przez przedsiębiorstwa dokonujące restrukturyzacji, rekonstrukcji tecłmolo

gicznej czy przekształceń własnościowych. Trzeba sobie zdawać sprawę, że poziom wy-magań stawianych ludziom wdrażającym nowe rozwiązania jest wyższy od tego, jaki wy-starcza do biernego wykorzystywania rozwiązań juz zainstalowanych. Dobry zasób kapi

-KAPITAt LUDZKI ~Airlł.t«GłA SfOif.OSCI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY ••• • •

•

• • _•_•_•

•

(2)

222 MONIKA BOROWIEC

tału ludzkiego pozwala zatem krajom efektywnie czerpać korzyści z wprowadzanych no-wych technologii, wynalezionych gdzie indziej i wyprzedzających swym poziomem tech -nologie, jakie dany kraj jest zdolny wykreować. Rozwój dynamicznych w obecnej fazie cywilizacji gałęzi gospodarki, tworzenie nowych technik oraz ich dyfuzja do różnych sek -torów, nie jest możliwa bez odpowiednio wysokiego poziomu wykształcenia pracowników. Szkolnictwo wyższe w Polsce podlega po 1989 roku znacznym zmianom i przekształce niom zarówno w aspekcie ilościowym i jakościowym (Chojnicki, Czyż 1997). W ostatnich latach zauważa się odejście od specjalizacji w zakresie przemysłu ciężkiego na rzecz no -woczesnych technologii. Wyraża się to zmianą dominujących pod względem liczby stu

-dentów grup kierunków kształcenia i pojawianiem się nowej oferty edukacyjnej w tym zakresie, która znajduje bardzo duże zainteresowanie wśród studentów. Zwiększenie inno-wacyjności polskiej gospodarki, które może się dokonać między innymi przez zmianę

struktury kierunków kształcenia dla przemysłu jest zatem niezbędnym warunkiem trwałego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego.

W świetle powyższych przesłanek podjęto problematykę zmian kierunków studiów w wyższych szkołach technicznych, które realizują kształcenie dla potrzeb gospodarki i przemysłu, ze szczególnym uwzględnieniem Politechniki Krakowskiej i Akademii Górni

-czo-Hutniczej w Krakowie w okresie transformacji ustrojowej.

Celem pracy jest wyznaczenie różnych typów kierunków studiów funkcjonujących w wyżej wymienionych uczelniach. Kryterium ich wydzielenia będzie analiza liczby stu-dentów stacjonarnych i zaocznych PK i AGH od 1980 do 1999 roku. Analiza ta została poprzedzona porównaniem wyższych szkół technicznych i uniwersytetów w Polsce pod względem liczby studentów i zatrudnionych nauczycieli akademickich od 1955 roku.

Dla realizacji postawionego celu wykorzystano źródła niepublikowane i publikowane. Pierwsze z nich to formularze sprawozdawcze GUS: S-Il i S-IO (sprawozdania jednostk o-we w zakresie studiów dziennych, wieczorowych i zaocznych) udostępnione w Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechnice Krakowskiej w Krakowie. Z formularzy tych zebrano dane dotyczące liczby studentów stacjonarnych i zaocznych na poszczególnych kierunkach studiów w wyżej wymienionych uczelniach od 1980/1981 do 1998/1999 roku akademi

c-kiego. W związku z tym, że na studiach stacjonarnych utrzymywane są zazwyczaj limity przyjęć kandydatów na poszczególne kierunki studiów, analiza ogólnej liczby studentów

byłaby niepełna. Uwzględniono zatem podział na studia stacjonarne i zaoczne. W większości

przypadków na studiach zaocznych liczba studentów nie jest w 2:aden sposób ograniczana, a barierę dla podjęcia najatrakcyjniejszych kierunków studiów mogą stanowić tylko wysokie opłaty (czesne) za studia, które dotyczązazwyczaj właśnie takich kierunków studiów.

W wyniku badań empirycznych określono tendencje zachowań kierunków studiów:

zlikwidowane, o zmniejszającej się liczbie studentów, o stagnującej liczbie studentów.

o

wzrastającej

liczbie

studentów i nowe (od

t 992/t 994

roku akademickiego)

.

Zakładamy, że kierunki studiów charakteryzujące się wzrostem liczby studentów i nowo powołane, to kierunki odpowiadające na potrzeby gospodarki rynkowej związane z transformacją ustrojową, która pociąga za sobą szereg zmian nie tylko w strukturze

i funkcjonowaniu przemysłu, ale takie w relacjach między przemysłem a strukturą kształcenia. Jak już wspomniano kształcenie dla potrzeb przemysłu realizowane jest przede wszystkim w wyższych szkołach technicznych. Liczba nauczycieli akademickich zatrud-nionych w tych szkołach jeszcze w latach 80-tych przewyższała liczbę nauczycieli

akade-KAPITAt LUDZKI ~SflttHGłASfOif.OSCI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY ••• • •

•

• • _•••

•

(3)

Zmiany kierunków kształcenia Połitechniki Krakowskiej ..• 223 mickich zatrudnionych na uniwersytetach (tab. l, rys. l). Największe zatrudnienie przypada na rok akademicki 1980/ l 98 l, kiedy to w szkołach tego typu pracowało aż l 7,3 tys. na-uczycieli. W tym okresie liczba nauczycieli akademickich w uniwersytetach była niższa o 3,5 tys. od liczby nauczycieli akademickich w wyższych szkołach technicznych i

wyno-siła 13,8 tys. Od początku Jat 80-tych zauważa się znaczny wzrost liczby nauczycieli

aka-demickich w uniwersytetach (o 6,4 tys.), w których zatrudnionych jest ich obecnie 22,4 tys. Natomiast liczba nauczycieli akademickich w wytszych szkołach technicznych od począt

ku lat 80-tych przez dziesięć lat zmalała do 15,5 tys., tj. o l ,5 tys. Od 1990 obserwuje się stopniowy wzrost ich zatrudnienia do 18,1 tys. w 1999/2000 roku akademickim. Oznacza

to, że od połowy lat 80-tych uniwersytety charakteryzowały się większą dynamiką wzrostu liczby nauczycieli akademickich od wyższych szkół technicznych.

Tab. J. Nauczyciele akademiccy różnego typu szkół wyższych w Połsce od 1955/1956 do l 999/2000 roku akademickiego

Lata Liczba nauczycieli akademickich

akademickie _ogółem _uniwersytety _procent_ogółu wyższe szkoły _procent_ogółu

techniczne 1955/1956 18287 3179 17,38 6015 31.32 1960/1961 19202 3798 19.78 5871 25,57 196511966 22960 5025 21.89 7167 22,88 1970/1971 31320 7885 25.18 10700 21,91 197511976 48837 12639 25,88 16283 29.78 1980/1981 54681 13805 25,25 17311 30,22 1985/1986 57280 15802 27,59 15856 27.15 1990/1991 64454 17039 26,44 15847 24,59 1995/1996 66973 19272 28,78 16941 25,3 199912000 78100 22371 28,64 18083 23,15

Źródło: Opracowanie własne na podstawie "Roczników szkolnictwa wy7.szego" od 1955 do 2000r

KAPITAt LUDZKI ~ Sfltt«GłA SI'OIN>SCI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY ••• • •

•

• • _•••

•

(4)

224 MONIKA BOROWIEC

Rys. 1 Liczba nauczycieli akademickich w Polsce od 1955 do 2000 roku.

~r---. &000+---==~==~ 7~+---~ 6~+---~ 50000 + - - - -- ===-'

40000

+-

- - - - -

- ;

30000

+ - - -

- ; -

fol

20000 -łr--...-1 1~-li...IH...t-o~~u_~~~~~~~~~~~~~L-~~~ 195&1956 193()'1961 196511966 t97Q"1971 f97S'1976 19eCfł981 196&1986 1991)1991 199&19961~

Lata akadefTickie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli J.

o pozostale szkOły wyższe • w ytsze szkOły techniczne CIJnmersytety

Podobną tendencją charakteryzuje się liczba studentów, którzy kształcą się w tego ty-pu szkołach wyższych w Polsce. Jednakże analizując zmiany liczby studentów kształcą

cych się w uniwersytetach i wyższych szkołach technicznych po 11 wojnie światowej

za-uważa się, że studenci w uniwersytetach zyskali przewagę liczebną nad studentami wyż szych szkół technicznych już w połowie lat 70-tych (tab.2, rys.2). W uniwersytetach w roku akademickim 197511976 studiowało 147,1 tys. studentów, a w wyższych szkołach tech-nicznych 146,6 tys. Od tego czasu obserwuje się spadek liczby studentów zarówno

uniwer-sytetów, jak i wyższych szkół technicznych do 1987/1988 roku akademickiego. Tempo

tego procesu było jednak zróżnicowane. W uniwersytetach spadek liczby studentów w tym

okresie był zdecydowanie mniejszy tj. ze 147,1 tys. do 119,6 tys., czyli o 19%, a w wyż

szych szkołach technicznych ze 143,6 tys. do 65,2 tys., tj. aż o 55 %. W latach 90-tych

zauważa się kolejną tendencję wzrostu liczby studentów zarówno w uniwersytetach, jak i w wyższych szkołach technicznych, przy czym w przypadku tych pierwszych liczba stu -dentów zwiększyła się ze 141,1 tys. w 1990/1991 roku akademickim do 410,8 tys. w roku

akademickim 1999/2000 tj. 2,8 razy, a w wyższych szkołach technicznych z 79,9 tys. do 289,3, tj. 3,6 razy. Świadczy to, że dynamika wzrostu w omawianym okresie była większa w przypadku wyższych szkół technicznych, co było wynikiem bardzo poszerzonej oferty edukacyjnej w tego typu szkołach. Pojawiły się mianowicie następujące nowe lub prze-kształcone kierunki studiów: automatyka i robotyka, technologia chemiczna, biot

echnolo-gia, ochrona środowiska, zarządzanie i marketing, fizyka techniczna (tab. 3). Natomiast

w związku z nową sytuacją polityczną i społeczno-gospodarczą pewne kierunki przestały

być atrakcyjne dla studentów, gdyż nie istnieje już zapotrzebowanie na specjalistów, k

tó-rych one kształciły lub zapotrzebowanie to jest bardzo małe i zazwyczaj wymagała uzupeł

nienia dodatkowym fakultetem. Zatem kierunki, które uległy likwidacji lub przekształceniu to: hutnictwo, podstawowe problemy techniki, chemia, melioracje wodne, technologia

żywienia człowieka i wiejskie gospodarstwa domowe, geodezja urządzeń rolniczych, tech

-nologia drewna, organizacja i zarządzanie przemysłem, transport morski.

KAPITAt LUDZKI ~ Sflt.t«GłA SfOif.OSCI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY • •• • •

•

• • _•••

•

(5)

Zmiany kierunków kształcenia _{Politechniki Krakowskiej ...} ₂₂₅ Tab. 2. Studenci różnego typu szkół wyższych w Polsce od 1955/1956 do 1999/2000 roku

akademickiego.

Lata Liczba studentów

akademickie _ogó_ł_em _uniwersytety _procent_ogółu wyższJ! szkoły _procent_ogółu techniczne 1955/1956 157465 24575 15,61 63637 40,41 1960/1961 165687 38965 23,52 53683 32,40 1965/1966 251864 64890 25,76 88027 34,95 197011971 330789 97543 29,49 124855 37,74 197511976 468129 147074 31,42 143644 30,68 198011981 453652 131198 28,92 127551 28,12 1985/1986 340709 116867 34,30 71911 2 l ,11 1990/1991 403,8 141,1 34,94 79,9 19,79 1995/1996 794,6 280,5 35,30 180,7 22,74 1999/2000 1431,9 410,8 28,69 289,3 20,20

Źródło: Opracowanie własne na podstawie "Roczników szkolnictwa wytszego" od 1955 do 2000

roku.

Rys. 2 Liczba studentów w Polsce od 1955 do 2000 roku.

1600

1400}---_,--~ 1~+---~ 1~+---~

800+---

---

----

---

--

----

--

,-

---rl

600+---~ 400

t----

-

----;:==~:Jrr.:==~--r

~~

~~~~Uid

epazoolilio oz\<>lywy2sze

•wytu••Dołyted'nezne awlwon~

Lata akadeniclde

Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 2.

Na tle sytuacji w tym zakresie w Polsce zachodzi pytanie, jak procesy te kształtują się w krakowskim ośrodku akademickim, w którym kształcenie wyżsu techniczne real izowa-ne jest prucle wszystkim w PK i AGH.

KAPITAt LUDZKI ~~ar.uo...cm• UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOLECZNY • •• • •

•

• • _•••

•

(6)

226

Tab.3. Liczba studentów w Polsce według kierunków studiów.

Kierunki studiów Lata akademickie

19978/1979 1987/1988 199811999

pgółem 485220 342591

-~erunki grupy techniczne· 159196 77612

-~rchitektura 4090 3559 7500 ~utomatyka i robotyka

-

155 5992 lsiotechnologia

-

180 2575 lsudownictwo 22557 10083 1629 themia 10224 3500 549 lElektronika 5872 4348

-!Elektrotechnika 16775 8826 13703 Peodezja i kartografia 1434 780 1742 Peodezja urządzeń rolnych 1736 1067

-pómictwo i geologia 6716 4393 3991 !Hutnictwo 4184 1641

-nformatyka 1412 1883 9843 ~nżynieria chemiczna

-

159 1708 nżynieria materialowa 1244 626 3073 InżYnieria środowiska 9918 3235 11888 ~echanika 44799 17108 23608 IM_echanika rolnictwa 3142 2039 225 !Melioracje wodne 1924 1357

-Nawigacja - 953 201 ~ganizacja i zarządzanie przemysłem 2820 1226

-IPodstawowe problemy echniki 1854 992

-IPotowy morskie 246 -

-~echnologia chemiczna - 717 7152 ~echnologia drewna 1710 730

-[f echoologia żYwności 4675 2649

-~elekomunikacja 2632 1779

-rrransport

4445 2238 3573 ~ransport morski 11188 - -i\Vłók.iennictwo 3459 838 1288

Zywienie człowieka i

wiej-skie gospodmtwo domowe 140 551

-Fizyka techniczna

-

_- 2304 Oceanotechnologia

-

1036 KAPITAt LUDZKI ~ Sflt.t«Gł.t. SfOif.OSCI MONIKA BOROWIEC Dynamika Dynamika 1978/1988 197811998 70,61

-48,75

-87,02 183,37

-

--

1430,56 44,70 72,2 34,23 5,37 74,05

-52,61 81,96 54,39 121,48 61,46

-65,41 59,43 39,22

-133,36 697,31

-

-50,32 247,03 32,62 119,86 38,19 52,7 64,89 7,16 70,53

--

21,09 43,48

-53,51

--

997,49 42,69 -56,66

-67,59

-50,35 80,34

-

-24,23 37,24 393,57

--

-UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY ••• • •

•

• • _•••

•

(7)

Zmiany kierunków kształcenia Politechniki Krakowskiej •.•

227

bchrona środowiska

.

-

3054

-

-IPapiemictwo i poligrafia

-

78

-

-pgólnotechniczny

-

1036 -

-Metalurgia

-

- 2506

-

-!Automatyka, Elektronika, lgobQtyka, Tełekomunikacia

-

2656

-

-IPilotaż

_-

- 235

-

-Logistyka MON -

-

1338

-

-kJrupa pedagogiczna

_-

- 2251

-

-kJrupa artystyczna

-

178

-

-KJrupa biznesu i administracji

_-

- 516

-

-!zarządzanie i marketing

-

17787

-

-!Fizyka

-

208

-

-Matematyka

-

1777

-

-Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w "Rocznikach szkolnictwa wyższego" Liczba studentów PK zwiększyła się z 8,2 tys. w 1980/l981 do 13,4 tys. w 1999/2000

roku akademickim, tj. o 5,2 tys. (tab. 4). Natomiast w AGH w okresie tym zwiększyła się ona ponad dwukrotnie, z 10,7 tys. do 23,1 tys. W uczelniach tych zatem od 1980 roku obserwuje się znaczny wzrost liczby studentów, jednakże udział w nim poszczególnych kierunków stu-diów jest zróżnicowany. Największe znaczenie w ogólnej liczbie studentów mają kierunki

nowe lub o przekształconych programach nauczania. Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają

kierunki studiów, zaliczone do grupy drugiej i trzeciej, tj. o zmniejszającej się i stagnującej liczbie studentów. Poza tym w uczelniach tych zaniechano kształcenia na wielu kierunkach studiów, ze względu na zmieniające się potrzeby gospodarki krajowej (rys. 3).

1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 o

Rys. 3 Studenel stacjOnami Polltechnlkl KrakowskieJ na zlikwidowanych lub pnekształconych do 1990 roku klerunkach studiów l klerunkach o malejąceJ liczbie

studentów.

""

_"

_'

-~

· """

'

---

--

--~

----

--

-196011981 1983/1984 1986/1987 198711988 198911990 1992/1993 199511996 199811999 lata akademickie - -POOSTAWOWE PROBlEMY TECHNIKI - CHEMIA --MECHANIKA l BUDOWA MASzyN

Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 5.

KAPITAt LUDZKI ~Airlł.t«GłA SfOif.OSCI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKJ FUNDUSZ SPOŁECZNY • •• • •

•

• • _•••

•

(8)

a

~

~;: ~c:

~

~ c: z z o

>

Si m N C:

~~~

_[!!

~

_$

VI ;>o: <5> •••

.

•

.

• •••

Tab. 4. Liczba studentów Politechniki Krakowskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie według kierunków studiów.

Uczelnie i kierunki studiów Lata akademieleje

1980/1981 1985/1986 1988/1989 1992/1993 1993/1994 1994/1995 1995/1996 1996/1997 1997/1998 1998/1999 1999nooo

Qgółem w Krakowie 60911 4369< 49557 13887 66118 7402! 8238~ 92655 10224( 1274()( 14319(]

1Po1itechnika Krakowska 9362 500' 4338 517< 5805 660: 762e 8843 1052~ 12043 13362

!Architektura i Urb:lnistyka 785 601 60S 841 93( 1004 112' 1233 137: 13<X 1464

!Automatyka i Robotyka 33 263 29! 326 36' 38~ 30: 204 232

k:hemia 62<

24:

2S

II!_udownictwo 2093 124e 117( 12(}. 133' 1sg 1671 1921 2221 2683 2932

IE1ektrotechnilca 34' 22' 161 33' 43~ 49< 593 73< 88< 90< 992

llnzynieria Cherniema i Procesowa 6e 7( 9( 8( 129 1H 133 163 153

n:tynieria Materiałowa 37 75 8( 87 81 9: 49 1()( 141

nzynieria Środowiskowa 1414 59( 504 971 116( 127< 14~ 1635 1789 1945 2231

!Mechanika i Budowa Maszyn 3262 1634 l 15S l 132 12H 14()( 1525 167( 144<1 1089 1073 IPodstawowe Problemy Technilcj JOl 6e s~

trechno1ogia Chemiczna 13' 211 22" 28S 37~ 50E 589 6U 764

trranspon 74( 39~ 38t 7~ 1S 69 16' 27( 311 47' 578

!Zarządzanie 1 Marketmg 63 18< 279 419 604 744

lnzyka techniczna s~ 90

pgó1ny_ 19()( 1968

~ademia Gómiczo·Hutnicz.a 1177E 6701 6785 9311 1179~ 1339S 1554" 17748 19578 2113S 23126

!Automatyka l Robotyka 91 25:? 463 52~ 57~ 661 83C 1013 1105 rhemia 1164 57" 3 l( 647 !Budownictwo 132 49 8' 122 148 181 198 ~lektronilca i Komunikacja 8003 549 45< 759 1195 952 101" 1100 1097 115~ 1132 ~ektrotechnika _____ 753 s~

SJ.L

30" 916 996 104" 113/ 1178 1224 1171 tV tV 00

~

t:ó ~

~

(9)

a

ł

j

~ ~E

~

!Fizyka Techniczna beodezia i Ka!1ografia k:iómicrwo i Geolo~tia Hutnictwo n fonnatyka ntvnieria Materiałowa prganizacja i Zarządzanie Przemvslem trechnika Wytwarzania

IPodstawowe Problemy Techniki

ntynieria Środowiskowa

Mechanika i Budowa Maszyn

Metalurgia Ogólny tfechnologia Chemiczna tlanądzanie i Marketing tfelelcomunikacia Matematyka 594 3231 2413 232 215 551 2~ 147 18! 43" 38( 43! 42' 411 2051 50< 64! 231< 231< 441 233' 2831 97< 86< 16< 23( 38~ 55' 541 l S t 271 12< 6(Y; 63' 30! 26~ 4t 8' 301 15! 201 481 22~ 93~ 1101 975 116< 1275 71( 3U 56( 90S 1043 145 167~ 216~ 12! 16' 863 ~ c z z o

-~

i

l

Źródło

:

Opracowanie

własne

na podstawie formularzy sprawozdawczych GUS: S-Il i S-IO.

~~o

g~

.

~

l:j~ ... z~~>:ot -<2!i> 46' 471 50' 75' 91' 104') 336< 373 382C 66! 70' 755 64t 813 1008 301 Ił l' 928 1213 1465 1501 1537 III! 2057 1211 133! 1497 2673 304' 3 l 9' 52" 547 l 17< 126< 391< 397< 58' 88~ l()() l l 16( 12g 1657 1615

1898

221~ 239( 1598 1713 348:< 3675 23( 347 N 3

&r

:s '< :-:" ;;

_.,

· c :s :-:" O• ~ :-:"

"'

N S'

-,.,

!'D :s

;

·

~

=-:s

-

· c.

~

6 ~

c.

.!!.

.

N

•·• •

.

l

l~ • _• _•• •••

(10)

230 MONIKA BOROWlEC

W roku akademickim 1999/2000 w Politechnice Krakowskiej studiowało 13,4 tys. studentów, z lego 69,4% stanowili studenci studiów stacjonarnych. Najliczniejszym z kie-runków studiów jest budownictwo skupiające 21% ogólnej liczby studentów (rys. 6).

Ko-lejnymi pod tym względem kierunkami są inżynieria środowiska (17%), kierunek ogólny

( 15%) i architektura i urbanistyka (l I%). Łącznie te cztery kierunki studiów skupiają 64% ogólnej liczby studentów Folitechniki Krakowskiej.

Rys. 6 Studenci Politechniki Krakowskiej w Krakowie według kierunków

w roku akademickim 199912000. FIZYKA 'ICCHNICZNA 1% ZARZAOZANIE l MARKETlNG 6% TRANSPORT 4% 'ICCHNOLOGIA CHEMICZNA 6% MECHANIKA l BUDOWA MASZYN 8% OGóLNY 15% IN2:YNIERIA SROOOWISKOWA 17% ARCHI'ICKTURA l URBANISlYKA 11% AUTOMAlYKA l ROBOlYKA 2% BUDOWNIClWO 21%

ELEKTRO'ICCHIKA

7% IN2:YNIERIA CHEMICZNA l

~7~~A

PROC 1e.:OWA 1%

W roku akademickim 1987/88 w PK zarówno na studiach stacjonarnych, jak i na

zaocz-nych zlikwidowano chemię, w której miejsce powołano nowy kierunek, tj. technologię che

-miczną (tab.5, rys.3). Tylko przezjeden rok akademicki (1989/90) funkcjonowała inżynieria

sanitama, a na studiach stacjonarnych systemy Ol:hrony środowiska. Po tym roku zlikwido

-wano również podstawowe problemy techniki, które istniały na studiach stacjonarnych.

Druga grupa kierunków studiów to kierunki o zmniejszającej się liczbie studentów.

Na studiach stacjonarnych jest to mechanika i budowa maszyn, na którym to kierunku

spa-dek liczby studentów obserwuje się od 1995/96 roku akademickiego (tab.5 i 6, rys.3). Poza

tym na studiach stacjonarnych coraz mniejszą populamością cieszy się automatyka i

robo-tyka (rys.4). Na studiach zaocznych kierunek ten nie został powołany. W przypadku

stu-diów zaocznych brakjest kierunków charakteryzujących się spadkiem liczby studentów, co

KAPITAt LUDZKI ~Sfltt«GłA~CI UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKJ FUNDUSZ SPOŁECZNY ••• •

•

• • _•••

•

(11)

Zmiany kierunków kształcenia Politechniki Krakowskiej ..• 231

oznacza, :te wszystkie są atrakcyjne i odpowiadają na potrzeby studentów w zakresie

kształcenia. Natomiast stagnującą liczbą studentów zarówno na studiach stacjonarnych, jak

i na zaocznych charakteryzuje się tylko transport.

Kolejna grupa kierunków cechuje się wzrostem liczby studentów. Do tego typ

kierun-ków należą najliczniejsze kierunki studiów PK (rys.4 i 5). Największą liczbę studentów PK

skupia budownictwo, na którym to kierunku na studiach stacjonarnych największy wzrost

liczby student zaznacza się od 1992/93 roku akademickiego (rys.6). Podobnie od tego roku

na studiach zaocznych stagnujące wcześniej budownictwo, zdecydowanie zwiększa liczbę

studentów. Drugim kierunkiem pod względem liczby studentów jest architektura i urbani

-styka. która istnieje tylko na studiach stacjonarnych. Na kierunku tym wzrost liczby

stu-dentów zauwa:ta się od 1989/90 roku akademickiego. Natomiast już od 1987/88 obserwuje

się wzrost liczby studentów stacjonarnych na inżynierii chemicznej i procesowej, technolo

-gii chemicznej i inzynierii materiałowej. Z początkiem lat 90-tych liczba studentów wzrasta

równie:t na in;tynierii środowiskowej i elektrotechnice.

Ostatnia z wyróżnionych grup obejmuje kierunki nowe, powołane po 1992 roku. Na

studiach zaocznych są to w kolejności pojawiania się: elektrotechnika, automatyka i

robo-tyka, technologia chemiczna, inzynieria chemiczna i procesowa, zarządzanie i marketing,

a także kierunek ogólny (powołany w 1998/1999 roku akademickim), na którym studenci

dopiero w kolejnych latach będą wybierać konkretne specjalności (tab.5). Na studiach

sta-cjonarnych nowe kierunki to podobnie, jak na studiach zaocznych kierunek ogólny i zarzą

dzanie i marketing, a także funkcjonująca tylko na tego typu studiach fizyka techniczna. Od

l października 200 l roku planowane jest również utworzenie międzywydziałowego kie

-runku informatyka ze specjalnością informatyka stosowana

Poza Politechniką Krakowską uczelnią w Krakowie, która kształci na kierunkach

technicznych jest Akademia Górniczo-Hutnicza. W roku akademickim 1999/2000 w

Aka-demii Górniczo-Hutniczej studiowało 23,1 tys. studentów, z tego 42,3 %na studiach

sta-cjonarnych. Najliczniejszym z kierunków studiów jest górnictwo i geologia skupiające 19%

ogólnej liczby studentów (rys.7). Kolejnymi pod względem liczby studentów kierunkami są

zarządzanie i marketing (18%) mechanika i budowa maszyn (90/o), technologia chemiczna

(8%) i inżynieria środowiska (8%). Łącznie te pięć kierunków studiów skupia 62% ogólnej

liczby studentów AGH.

Również tutaj, podobne jak w przypadku PK można wyróznić grupy kierunków.

Pierwsza z nich to kierunki, które w ciągu ostatnich 20 lat uległy likwidacji lub przekształ

ceniu. Ta grupa obejmuje następujące kierunki, zarówno na studiach stacjonarnych jak

i zaocznych: chemię przekształconą w 1987/1988 roku akademickim, hutnictwo i organi

-zację i zarządzanie zlikwidowane w 1989/1990 roku akademickim, a także mechanikę,

która przestała istnieć na studiach stacjonarnych od 1989/90, a na zaocznych od 1992/1993

roku akademickiego (tab.7 i 8, rys.8 i 9). Poza tym na studiach stacjonarnych tylko

w 1989/90 roku akademickim istniał kierunek systemy ochrony środowiska, do 1989/1990

podstawowe problemy techniki, a do 199511996 telekomunikacja. Natomiast na studiach

zaocznych już w 1980/81 zlikwidowano kierunek technika wytwarzania, a przez krótki

czas, bowiem tylko od 1989/90 do 1992/93 funkcjonowała na tych studiach elektronika.

Kolejne grupy kierunków studiów, jakie powyżej wyróżniono to kierunki o

zmniej-szającej się i o stagnującej liczbie studentów. W przypadku AGH spadkiem liczby

studen-tów charakteryzuje się tylko górnictwo i geologia na studiach stacjonarnych, natomiast brak

KAPITAt LUDZKI ~-.Sf~lGłASfOif.OSCI

UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI

FUNDUSZ SPOŁECZNY

•••

•

• • _•••

•

(12)

232 MONIKA BOROWIEC

jest kierunków, na których liczba studentów podlegałaby niewielkim zmianom. Świadczy to o tym, że kierunki funkcjonujące w tej uczelni są atrakcyjne dla studentów, natomiast pozostałe nie odpowiadające na potrzeby rynku pracy zostały rozwiązane.

Wzrostem liczby studentów na studiach stacjonarnych i zaocznych charakteryzuje się

geodezja i kartografia, elektrotechnika i technologia chemiczna, a także informatyka i au -tomatyka i robotyka, które są zarazem nowo utworzonymi kierunkami na studiach

zaocz-nych. Informatykę powołano w roku akademickim 1999/2000, a automatykę i robotykę w 1995/1996 (rys. 10).

Nowymi, a zarazem najliczniejszymi kierunkami studiów są zarządzanie i marketing (od 1992/93), metalurgia utworzona w miejsce nieistniejącego już hutnictwa (od

1992/1993), mechanika i budowa maszyn powołana zamiast mechaniki, inżynieria środo

wiska, inżynieria materiałowa, a także funkcjonujące tylko na studiach stacjonarnych na -stępujące kierunki: od 1992/1993 roku akademickiego fizyka techniczna, od 199511996 budownictwo, od 1998/1999 matematyka, a także powstała z połączenia dwóch odrębnych

do 199211993 kierunków elektronika i telekomunikacja.

Poza wprowadzaniem nowych fonn kształcenia w AGH realizowane są trzy nowe pro-jekty mające na celu jak najlepsze przygotowanie absolwentów do wymagań krajowego

i zagranicznego rynku pracy. Pierwszy z nich dotyczy podwójnych dyplomów polskich i

nie-mieckich. Student zatem może być absolwentem dwóch uczelni wyższych nie wydłużając

czasu studiowania. Prawdopodobnie do tego typu projektu dołączą również Francuzi i Au-striacy. Dzięki temu absolwenci będą mogli konkurować ze specjalistami z Unii Europejskiej.

Drugim projektem jest powołanie nowego wydziału od l października 200 l roku -so

-cjologii stosowanej lub nauk społecznych. Młodzież będzie kształcona w zakresie

zatrud-nienia w przemyśle, prawa pracy, ochrony dóbr intelektualnych - zagadnień, których nie porusza klasyczny uniwersytet. Powodem utworzenia nowej jednostki są ciągłe zmiany

-społeczeństwo informacyjne wymaga wszechstronnie wykształconych fachowców,

w związku z tym uczelnia chce zapewnić studentom edukację kompleksową, interdyscypli -narną. Ostatnim z projektów jest realizacja programu, mającego uczynić AGH przystoso

-waną do kształcenia osób niepełnosprawnych, co stworzy im w ten sposób szansę podjęcia

edukacji na poziomie wyższym.

W świetle powyższych rozważań okazuje się, iż wsród głównych kierunków studiów w Polsce wiodącą rolę utrzymały studia techniczne. Jednakże tempo wzrostu liczby stu

-dentów na tych kierunkach było silnie zróżnicowane. Wzrastająca współzależność kształ

cenia z rozwojem nauki i technologii prowadzi do nasilania się zależność nauki i gospodar -ki oraz rośnie jej wpływ na podejmowani problematyki badawczej (Kukliński 1994). W skali ośrodków naukowych ważne jest zatem promowanie tych dziedzin naukowych, które warunkują lub wspierają rozwój społeczny, gospodarczy i cywilizacyjny. Na przykła dzie dwóch analizowanych uczelni stwierdza się, że nowo powołane kierunki charaktery-zują się największą liczbą studentów, najsilniejszą dynamiką wzrostu i zwiększeniem

za-interesowania wśród młodzieży. Trzeba podkreślić również, że prócz funkcji poznawczej działalności naukowej, regionalne więzi nauki z gospodarką coraz silniej kształtują profile produkcji i efektywność gospodarki regionalnej kraju.

KAPITAt LUDZKI

~Sfltt«GłAWO...OSCI

UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKJ

FUNDUSZ SPOŁECZNY

• ••

• •

•

(13)

a

~

i_~~ _c:

~

"

2

c: :z z o -c ". i<l ~ ~m :a o~O

~;:!~

~li; ;o: ..:<S>

•••

•

_• _•• •••

Tab.5. Liczba studentów stacjonarnych Połitechniki Krakowskiej w Krakowie według kierunków studiów w latach 1980-2000.

1980/1981 1983/1984 198611987 198711988 1989/1990 1992/1993 1995/1996 1998/1999 1999/2000

~rchitektura i Urbanistyka 77~ 68S 595 592 62( 841 1125 130( 1388

nzynieria Środowiskowa 888 1177 41 ~ 451 39( 76: 915 III~ 1280

!Mechanika i Budowa Maszyn 142( 89~ 895 82ć 77~ 745 901 52~ 430

trransport 21( 378 281 269 327 67 121 29( 384

!Budownictwo 157~ 71 ~ 106<: 993 102~ 913 1112 162( 1743

!Elektrotechnika 16( 145 149

m

248 373 63( 678

nżynieria Chemiczna i Procesowa lć 81 7( liS 163 153

nżynieria Materiałowa

u

5'] 75 81 ](){ ₁₄₁

!Automatyka i Robotyka 19 5~ 20: 27~ 127 152

trechno1ogia Chemiczna 35 162 211 340 5H 521

!?odstawowe Problemy Techniki )O( ₈₇ ₅₃ ₅₉ ₄₁

themia 415 30S 217 17C

!zarządzanie i Marketin,g 182 44( 56 C

nżynieria Sanitarna 9(

Systemy Ochrony Środowiska 27

fizyka Techniczna 52 9C

pgólny 103ć 958

pgólem _{- - - - -} 5377 4411 3667 3603 3823 414( 5549 7933 8428

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularzy sprawozdawczych GUS: S-l l i S-l O.

N 3

iir

:s ~ ~ ;· ;;! ::1 ~ o-=;

~

-f:>,) ::; ~ :s

-·

f:>,)

~

:r ::1 ~ ~ ~

f

"'

c:

~

.

_.

.

N w w

(14)

a

l

~

!

...

i

E

~o

~

t! c z z o

-&

~ N C ~m :li

~

2!"'

11';11: ZS)» ••• • •

• .

.

•

•••

Tab. 6. Liczba studentów zaocznych Politechniki Krakowskiej w Krakowie według kierunków studiów w latach akademickich od

1980/1981 do 1999/2000.

1980/1981 198311984 1986/1987 198711988 1989/1990 1992/1993 1995/1996 1998/1999 1999/2000

~nzynieria Środowiskowa 3C 151 51 2~ 24 200 494 826 951

!Mechanika i Budowa Maszvn 519 48C 294 319 430 38'1 624 567 643

[ran sport 205 135 84 !OC 98 i 35 181 194

!Budownictwo 17~ 8] 13<: 174 194 294 625 1057 1189

~\ektrotcchnika 19 13 16 87 22C 274 314

~hemia 243 17 26 3

Automatyka i Robotyka 61 87 77 8C

Technologia Chemiczna 39 102 243

[nżynieria Chemiczna i Procesowa 14

~arządzanie i Marketing ₁₆₃ 184

nzynieria Sanitama 26

Ogólny ₈₆₄ _łOI_C

Architektura i Urbanistyka ₁₂₅

Ogółem ₂₇₈₅ ₈₇₀ ₆₀₄ ₆₃₈ 772 1045 2138 4111 4933

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularzy sprawozdawczych GUS: S-Il i S-IO.

1985/1986 • utworzono studia zaoczne

198911990 - zgodnie z uchwałą Kolegium Oziekiwkiego i Rady Wydz1ału zawieszono realizację zajęć dydaktycznych na kierunku podstawowe problemy techniki. Studenci przyjęci na w/w kierunek w ramach rekrutacji uzyskali przeniesienie na kierunici budownictwo lub mechanika.

1990 - znaczne obniunie liczby studentów na II roku transportu spowodowane rozwiązamem jednej z dw6ch specjalności Nastąpiła rezygnacja z naboru na l rok studentów kierunku transport. Utworzono na II roku kierunku Podst. problemy tech. specjalność mechanika komputerowa na Wydz. Mech.

1992/1993- zgodnie z uchwała Rady Głównej Szkolnictwa Wytszego z dn 15. 10. 1992. zmieniającą uchwałę z dn. 28. 11. 19991 r. w sprawie nazw kierunków studiów, począwszy od 199211993 Politechnika Krakowska prowadzi jedynie wyszczególmone kierunki srudiów. Studenci zlikwidowanych kierunków zostali pneniesienie odpowiednio na Jaerunki realizowane.

l rok na kierunku technologia chemiczna został rozwiązany, z. uwagi na to.

u

tylko cztery osoby zdały na semestr l 1991/1992.

t-) w .",.

3:

~

~ > t:D

o

_;e o :E

m

()

(15)

a

~

~,.. ~E

~

t! c z z o

>

Si m N C

~~~

_[!!

~

_$

VI ;li: 2S> •••

.

•

.

• •••

Tab. 7. Liczba studentów stacjonarnych Akademii Górniczo-Hutniczej według kierunków studiów w latach akademickich od 1980/1981 do 1998/1999.

198011981 1983/1984 1986/1987 198711988 198911990 1992/1993 199511996 199811999 1999/2000

Górnictwo i geologia 247( 208ć 1972 2007 1991 1638 2093 193" 196ti

Geodezja i karto2rafia 453 445 399 365 369 29" 409 593 60C nżynieria materialowa 212 173 169 227 301 38~ 64§ 803 883 Elektrotechnika 485 478 444 389 41~ 618 645 776 764 nfonnatyka 22~ 181 205 221 295 441 570 587 618 Elektronika 662 578 20'i 428 424 44C ~elekomunikacja 184 132 106 107 151 l4'i

br11.anizacia i zarządzanie 28<: 26'i 202 221 26"

!Hutnictwo 193ć 1177 812 781 72~

Podstawowc problemy techniki 146 3_(j 57 5~ 107

!Mechanika 967 707 460 441 41( themia 774 654 556 44"

~stemy ochrony środowiska 25

Technologia cherniczna 122 605 386 724 986 526 Automatyka i robotyka 23 145 252 534 841 879

nżynieria środowiska 124 301 109~ 1393

Metalun1;ia 752 947 1261 1299

Elektronika i telekomunikacja 132 665 773 788

M_echanika i budowa maszyn 222 788 931 1053

Fizyka techniczna 307 463 52" 547

Zarządzanie i marketin11. 579 130C 1473 1467

Budownictwo 85 181 198

Matematvka 23( 347

I i ll rok bez podzjału na kierunki 710

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularzy sprawozdawczych GUS: S-Il i S-l O.

~

=

'-'!! ;11:"

-

~

· "'

c :l ~ :"; ~ !'.)

-=

-n ~ :l

;

·

"C ~

-

~

=-=

~

6 ~

;11:" ~: N w Vl

(16)

a

ł

j

~ ~E

~

~ c z z o -~

:

~mi

g~

.

o

!:i~

~

z~~>;o: -<25> •••

.

• _• _•• •••

Tab. 8. Liczba studentów zaocznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach akademickich od 1980/81 do 1999/2000.

Kierunki studiów Lata akademiclóe

1980/1981 1983/1984 1986/1987 1987/1988 1989/1990 199211993 1995/1996 1998/1999 1999/2000 !górnictwo i geo1oltia 651 322 241 261 26:< 411 125'l 197~ ₂₀₀₈ IQeodezja i karto~afia 135 7~ 25 18 7~ 141 34:; 581 664 trechnika wytwanania 2( k:hemia 35S 81 29 !Hutnictwo 29~ 14-4 4( 53 4:; lElektronika 4S 20' !Mechanika 188 53 77 88 99 301 Or~anizacja i zarządzanie 261 llf 51 25 5t ~lektrotechnika 64 85 7( 141 398 45~ h'echnololtia chemiczna 93

m

481 61:; 1181 !Metalurgia 19<1 572 95( 1091 !zarządzanie i marketing 28.:1 1371 200S 2208 ~lcktronika i telekomunikacja 348 38( 334

!Mechanika i budowa maszyn 425 68.:1 845

!Automatyka i robotyka 44 16<: 22()

nzynieria środowiska 121 264

~nzynieria materiałowa 19~ 283

!Elektrotechnika 407

n formatyka 271

Źródło: Opracowanie własne na podstawie formularzy sprawozdawczych GUS S-1 O i S-11.

N w O\ ~

o

z

~ t:O

o

_;.o

~

(17)

Zmiany kierunków kształcenia Politechniki Krakowskiej ... 237 600 500 400 300 200 100

o

Rys. 4 Liczba studentów stacjonarnych Politechniki Krakowskiej na nowych lub

przekształconych kierunkach studiów o wzrastajacej liczbie studentów.

.

",·

_,"'

.

",

.

,../

.

",;,

.

" ,

.

~",

.

-

.

/ '

----

-", " , 7 - - ,

-

--G:"' ~ -1987/1988 1989/1990 199211993 199511996 1998/1999 Jata akademickie

IN:I:YNIERIA CHEM.I PROCESOWA

-IN:I:YNIERIA MATERIAŁOWA

- AUTOMATYKA l ROBOTYI<A - - - TECHNOLOGIA CHEMICZNA

• • • • • ·ZARZĄDZANIE l MARKETING

Rys. 5 Studenci zaoczni Politechniki Krakowskiej na nowych lub

przekształconych kierunkach studiów o wzrastajacej liczbie studentów. 2000 1800

_r-\

1600 1400

r----\

1200

\

1000 ~- -800

.

l.

.

/ 600

\

-

/

400

\

_-

_{'2:_}

-200

-~

~

-

-~ o 198011981 1986/1987 1989/1990 1995/1996 lata akademickie

KAPITAt LUDZKI

~Sfltt«GłAWO...OSCI

INlYNIERIA

SROOOWISKOWA

1-- -BUDOWNICTWO

ELEKTROTECHNIKA

AUTOMATYKA l ROBOTYKA ~- TECHNOLOGIA CHEMICZNA UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY • •• • •

•

• • _•_•_•

•

(18)

238

MONIKA BOROWIEC

Rys. 7 Studenci Akademll Górniczo-Hutniczej w Krakowie w roku akademickim 199912000. ZARZADZANIE l MARKETING 18"/o TECHNOLOGIA CHEMICZNA 8% MECHANIKAł BUDOWA MASZYN 9% MATEMATYKA 2% INlYNIERIA SRODOWISKOWA AUTOMATYKAł ROBOTYKA 5% ELEKTRONIKA l KOMUNIKACJA 5o/o ELEKTROTECHNIKA 6% FIZYKA TECHNICZNA 3% GEODEZJA l KARTOGRAFIA 6% GÓRNICTWOI GEOLOGIA 19% 8% IN2YNIERIA INFORMATYKA MATERIAŁOWA 4% 6%

Rys. S Liczba studentów stacjonarnych AGH na zlikwidowanych do 1993

roku kierunkach studiów.

2500 • • • • • Elektronll<a 2000

'

--

• Telekomunikacja 1500 ... - • • -Organizacja i

"

zarzllcfzanle

...

-

Hutnictwo 1000

-

~'--~

-

-PodS!irwOwt> vroblemy

500 ... -... !q;;;;;;

.

-

_...

-

..

--

..

-·

-

....

-

· ·-

..

-

...

-

....

&..:" :.... - .::...: ;:_- .::...: .=..-- .:;".".: .=-.-.z

-

-o 1980n981 198311984 1986/1987 198711988 1989/1990 19ll2n993 lata akademieide

Zródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 7.

KAPITAt LUDZKI ~irlł.t«Gł.t.SfOif.OSCI !~Miki Mecłlanika Cllem•a UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY • ••

• •

•

• • _•••

•

(19)

Zmiany kierunków kształcenia Politechniki Krakowskiej •.•

Rys. 9 Liczba studentów zaocznych AGH w Krakowie na zlikwidowanych

do 1993 roku kierunkach studiów.

400 350 300 250 200 150 100 50

o

_

,

' 1-- '

- -

~

-~

• -..

/

-

-198<Y1981 198311984 198611987 198711988 198911990 1992/1993 lata akademickie

Żródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli 8.

- -Chemia - Hutnictwo ---Elektronika Mechanika ---organizacja i zarządzanie

Rys. 10 Liczba studentów stacjonarnych AGH w Krakowie na nowych lub

przekształconych kierunkach studiów.

1600 - - - Technologia _ch_emiczna

.-

Automatyka i 1400

-

robotyka 239 lntynieria środowiska 1200 1000 800 600 400 200

o

196711{16& 1969/lWO 199211993 1995/1900 199811999 lata akademickie

Żródlo: Opracowanie własne na podS1awie tabeli 7.

KAPITAt LUDZKI ~Sf~lGłASfOif.OSCI Metalurgia Elektrooika l telekomunikacja Mechanika i budowa maszyn Fizyka techniczna - • - ·Zarządzanie i marketing • • • · • Budownictwo Matematyka UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY • ••

•

_* _•• •••

(20)

240

MONIKA BOROWIEC

Literatura

Chojnicki Z., Czyż T., 1997, Struktura przestrzenrUJ nauki w Polsce, Bogucki Wydawnic-two Naukowe, Poznań.

Juszkiewicz N., 1997, Nauka i technikajako czynniki rozwoju Poznania, UAM, Poznań.

Parysek J., 1997, Podstawy gospodarki lokalnej. Wydawnictwo naukowe UAM.

Zioło Z., 1999, Transformacja struktur subregionalnych Polski południowo-wschodniej

w okresie zmian systemu gospodarowania, Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akade

-mii Nauk, Kraków.

Kukliński A., 1994, Dylematy polityki naukowej (w:) Rola polityki państw w procesach dostosowawczych do Wspólnoty Europejskiej. J. Niźnik (red.), Warszawa.

KAPITAt LUDZKI ~Sfltt«GłASI'OIN>SCI

UNIA EUROPUSKA EUROPEJSKI

FUNDUSZ SPOŁECZNY

• •• • •

•