"Poezja łacińska w Polsce XVI wieku", Janusz Pelc, "Przegląd Humanistyczny" nr 5 (1978) : [recenzja]

(1)

Katarzyna Mroczek

"Poezja łacińska w Polsce XVI wieku",

Janusz Pelc, "Przegląd

Humanistyczny" nr 5 (1978) :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 22/1 (71), 209

1979

(2)

/11/ P ELC Janusz: " P a s te r z . . . p roste p ie ś n i.. . faunow ie". "P rzegląd Humanistyczny" 1978 nr 3 s . 1 -1 7 .

S

Autor omawia tw órczość sielankow ą Jana Kochanowskiego (uwzględnia rów nież te utwory, w których można dopatrzyć s ię jedynie pokrewieństw z formami sielankowymi). Droga poety czarnoleskiego do form sielan k o wych wiodła poprzez elegie i tra d y cję T ibu llu sa, horacjań ską pochwałę spokojnego, umiarkowanego ży cia, cyceron iań skic Tusculum. Podobnie do innych twórców ren esan su , Kochanowski chętnie nawiązywał do w ystę p u jącej u elegików, rzym skich ("G eo rg ik i" i "B u koliki" W ergiliu sza, idylle T eo k ry ta) apoteozy życia zgodnego z naturą w sc e n e rii w ie jsk ie j. Omawiając "P ie ś ń św iętojańską o So b ó tce", podkreśla autor widoczne tu wpływy polskich pieśni ludowych i obrzędowych.

BP/71/63 K .M .

/11/ P E L C Janusz: P oezja łaciń sk a w P o lsce XVI wieku. "P rzegląd Humanistyczny" 1978 n r 5 s , 24.-44.

P o ezja łaciń sk a powstawała w P o lsce w pierw szych fazach ren esan su . Do połowy XV I w. była terenem , na którym dokonywały s ię n ajb ard ziej znaczące i ow ocujące now atorskie przem iany. P ro ce sy te przygotowywały na teren ie polskim (podobnie jak w innych k ra ja ch Europy) podłoże dla powstania dwujęzycznej p o e z ji rodzim ej. W cz a sa ch Kochanowskiego

i później p o ezję dwujęzyczną uprawiało wielu wybitnych twórców (A. T rz e - c ie s k i młodszy, S z . Szymonowie, S . Klonowie). W p oezji ła ciń sk ie j n ie którzy - nawet wybitni — p isa rz e łatw iej podejmowali eksperymenty po etyckie wprowadzając nowe w zorce sty listy cz n e , nowe konwencje a r ty s tyczne i nowe id ee. Utwory pisane po łacin ie n ajszy b ciej i najsku teczniej zyskiwały ich autorom odbiorców i popularność w Europie.