Problem bezrobocia w Bydgoszczy w latach 2005-2009

(1)

248

Kazimierz Harłoziński, Gabriela Barwińska-Szczutkowska, Problem bezrobocia w Bydgoszczy w latach 2005-2009, Problems of unemployment in Bydgoszcz in years 2005 -2009. Journal of Health Sciences. 2013;3(14), 248-260. ISSN 1429-9623 / 2300-665X.

The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1107. (17.12.2013). © The Author (s) 2013;

This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Radom University in Radom, Poland

Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non

commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Conflict of interest: None declared. Received: 16.10.2013. Revised: 14.11.2013. Accepted: 20.12.2013.

Oryginalny tekst stanowi rozdział w monografii ”Problemy zarządzania przestrzenią miasta i jego otoczeniem” pod red. Rabant H., Gotowski R., Barwińska S., wyd. Promotio Geographica Bydgostiensia,

tom VI, UKW Bydgoszcz, 2010, s. 301-315. ISBN 978-83-7096-794-9

PROBLEMY BEZROBOCIA W BYDGOSZCZY W LATACH 2005-2009

Problems of unemployment in Bydgoszcz in years 2005 -2009

Kazimierz Harłoziński, Gabriela Barwińska-Szczutkowska

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Streszczenie

Artykuł ma na celu przedstawienie bezrobocia w Bydgoszczy na tle województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2005-2009. Tekst omawia strukturę bezrobocia według podstawowych czynników statystycznych.

Słowa klucze: Bydgoszcz, bezrobocie, miasto. Wprowadzenie

Bydgoszcz jest znacznym ośrodkiem miejskim, z liczbą mieszkańców wynoszącą 357.650 (2009), w tym 190.394 kobiet (co stanowi 53 % ogólnej liczby mieszkańców miasta). Bydgoszcz jest administracyjną stolicą województwa kujawsko-pomorskiego. Województwo to zamieszkuje 2 miliony 069 tysięcy 083 osób, czyli 5,7% ludności kraju. Natomiast pod względem wielkości liczby ludności region znajduje się na ósmym miejscu w kraju.

Zarejestrowane bezrobocie w Bydgoszczy na koniec 2009 r. obejmowało 13.768 osób, w tym 6.738 kobiet, a stopa bezrobocia rejestrowanego w tym samym roku wynosiła 8,1% (wobec 16,9% dla województwa).

Na bezrobocie w Bydgoszczy miały wpływ czynniki zewnętrzne jak i wewnętrzne, spośród, których najważniejsze to:

spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w kraju, wysokie koszty zatrudnienia,

wkraczanie na rynek pracy osób z wyżu demograficznego,

działania restrukturyzacyjne lub likwidacja, powodujące redukcję zatrudnienia w podmiotach gospodarczych,

zmniejszenie zatrudnienia przede wszystkim w restrukturyzowanej służbie zdrowia i oświacie oraz innych placówkach sektora publicznego,

ogólnie niski poziom kwalifikacji populacji bezrobotnych.

Od początku 2004 r. w mieście zaczęło spadać bezrobocie. Mniejsza liczba osób bezrobotnych to przede wszystkim połączony efekt ogólnopolskiego wzrostu gospodarczego i aktywizacji bezrobotnych. Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy poprzez bezpośrednie działania na rzecz promocji zatrudnienia koncentruje się przede wszystkim na aktywizacji zawodowej - bezrobotnych do 25 roku życia, bezrobotnych

(2)

249

o niskich kwalifikacjach zawodowych oraz bezrobotnych kobiet. Wyodrębnione kategorie bezrobotnych to osoby znajdujące się w najgorszej sytuacji na rynku pracy i najbardziej zagrożone bezrobociem długotrwałym.

Ludność w Bydgoszczy

Analizując problematykę rozmieszczenia ludności, przyjęto że podstawowym źródłem informacji są spisy powszechne ludności, gdzie gromadzone są dane dotyczące stanu istniejącego w określonym czasie tj. w momencie spisu gdzie faktycznie się znajdowali, jak również gdzie zwykle przebywają. Z tej przyczyny wyróżnia się dwie kategorie ludności: zamieszkałą i obecną (Jędrzejczyk, 2001). W opracowaniu posłużono się danymi Głównego Urzędu Statystycznego, dotyczącymi ludności zameldowanej w danym czasie na danym obszarze. Dla określenia relacji liczbowej między ludnością a zajmowanym przez nią obszarem przyjęto wskaźnik gęstości zaludnienia.

W 2005 r. liczba mieszkańców województwa wyniosła 2 068 253 i jest niewiele większa w stosunku do 2009 r. W związku z tym największy pod względem liczby mieszkańców powiat - miasto Bydgoszcz skupia aż 17,3% (2009) mieszkańców województwa. Analizując dynamikę ludności w poszczególnych województwach, obserwuje się jej ubytek, zwłaszcza w Bydgoszczy oraz powiatach byłego województwa toruńskiego (szczególnie w powiecie golubsko-dobrzyńskim, radziejowskim, wąbrzeskim oraz powiatach świeckim i chełmińskim) a także w powiecie włocławskim.

Tab. 1. Liczba ludności województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2005-2009. Rok Liczba ludności

Liczby bezwzględne 2005-100% 2005 2068253 100.00 2006 2066371 99,91 2007 2066136 99,90 2008 2067918 99,98 2009 2069083 100.04

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, 2009, 2010.

Niewątpliwie znaczący wpływ na zmiany stanu liczby ludności miały ruchy migracyjne oraz zmiana granic administracyjnych Bydgoszczy w 1999 r.

W 2006 r. w powiatach ziemskich województwa, wskaźnik gęstości zaludnienia zawierał się w przedziale od 44 osób na km2

w powiecie tucholskim, do 135 osób na km2 w powiecie inowrocławskim. Obszary największej koncentracji pokrywają się z terenami miejskimi, gdzie największe ośrodki to Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz.

(3)

250

Tab. 2. Struktura ludności według wieku w Bydgoszczy w latach 2005-2009.

Rok ogółe m w wieku ludność w wieku nieprodukcyjny m na 100 osób w wieku produkcyjnym przedprodukcyjny m produkcyjnym poprodukcyjnym razem w tym kobiet y razem w tym kobiet y razem w tym kobiet y 200 5 36607 4 64694 31545 239992 12109 5 61388 41639 53 200 6 36346 8 62681 30571 237856 11956 2 62931 42920 53 200 7 36122 2 61118 29788 235572 11789 4 64532 44301 53,3 200 8 36014 2 59575 29018 233164 11605 1 66189 45758 53,9 200 9 35765 0 58591 28569 231304 11460 0 67755 47225 54,6

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, Rocznik Statystyczny Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2005, 2006, 2007, 2008, 2009.

Struktura ludności w Bydgoszczy wg wieku

0 60000 120000 180000 240000 300000 360000 2005 2006 2007 2008 2009 lata lic zb a lu d n o śc i Ogółem Przedprodukcyjnym Produkcyjnym Poprodukcyjnym

Ryc. 1. Struktura bezrobotnych zarejestrowanych w Bydgoszczy

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, Rocznik Statystyczny Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2005, 2006, 2007, 2008, 2009

Zmiany w strukturze bezrobocia w Bydgoszczy w latach 2005-2009

Recesyjny charakter polskiego bezrobocia związany był głównie z kryzysem produkcji. Z ogólnej liczby bezrobotnych znaczy udział stanowiły osoby ze zwolnień grupowych. W Urzędach Pracy na terenie całego kraju była niewielka liczba ofert pracy dla zarejestrowanych tam osób.

Polskie bezrobocie spowodowane było przede wszystkim odziedziczoną po poprzednim systemie ekonomicznym strukturą gospodarki narodowej, przyjętą strategią

(4)

251

przemian, nawykami osób bezrobotnych i pracodawców oraz recesją gospodarczą w wielu branżach (przemyśle ciężkim, surowcowym i budownictwie) i regionach.

Wprowadzony od 1999 nowy podział administracyjny kraju „spłaszczył” statystycznie zróżnicowanie stopy bezrobocia w przekroju wojewódzkim. Najniższa stopa bezrobocia nadal występuje w województwach: warszawskim, poznańskim, krakowskim i bielskim. Przebieg zmian w ilości bezrobotnych w mieście Bydgoszcz przedstawia tabela 3.

Tab. 3. Bezrobotni zarejestrowani w Bydgoszczy w latach 2005–2009

Rok Województwo Miasto Bydgoszcz

2005 188021 17400

2006 160061 13717

2007 123243 10318

2008 110256 8139

2009 134127 12374

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2009,2010

Bezrobotni zarejestrowani w Bydgoszczy w latach 2005-2009

0 5000 10000 15000 20000 2005 2006 2007 2008 2009 w latach w l ic z b a c h Miasto Bydgoszcz

Ryc. 2. Bezrobotni zarejestrowani w Bydgoszczy w latach 2005–2009.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2009,2010.

Sytuacja na rynku pracy widoczna jest poprzez poziom jak i strukturę bezrobocia. Rozpatruje się ją między innymi poprzez:

- cechy demograficzne bezrobotnych, - płeć i wiek,

- kwalifikacje bezrobotnych według wykształcenia, - długość okresu pozostawania bez pracy.

Bezrobocie według wieku

Udział bezrobotnych w poszczególnych grupach wiekowych ulega ciągłym zmianom w czasie. Najwięcej bezrobotnych w Bydgoszczy przypada na pierwszą oraz drugą grupę wiekową (18 do 24 lat oraz 25 do 34 lat), którą stanowią ludzie młodzi. Najmniejszy udział bezrobotnych występuje natomiast w ostatniej grupie wiekowej reprezentowanej przez najstarszych uczestników rynku pracy.

(5)

252

Tab. 4. Ludność bezrobotna w wieku od 18 do 24 lat w Bydgoszczy w latach 2005- 2009.

Rok Województwo

Kujawsko-pomorskie Miasto Bydgoszcz

2005 43878 3207

2006 34783 2044

2007 24340 1399

2008 23807 1248

2009 32790 2484

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2008,2009,2010

Bezrobotni wg wieku od 18 do 24 lat

0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Miasto Bydgoszcz

Ryc. 3. Struktura ludności bezrobotnej według wieku od 18 do 24 lat w Bydgoszczy. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa

kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2008,2009,2010.

Tab. 5. Ludność bezrobotna w wieku od 25 do 34 lat w Bydgoszczy w latach 2005-2009.

Rok Województwo Kujawsko-pomorskie Miasto Bydgoszcz 2005 5446 4803 2006 45241 3687 2007 34901 2801 2008 30990 2399 2009 43130 4334

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2008,2009,2010.

(6)

253 Bezrobotni wg wieku od 25 do 34 0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Miasto Bydgoszcz

kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010

Tab. 6. Ludność bezrobotna w wieku od 35 do 44 lat w Bydgoszczy w latach 2005-2009.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010. Bezrobotni wg wieku od 35 do 44 0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Miasto Bydgoszcz

(7)

254

Tab. 7. Ludność bezrobotna w wieku 45 do 54 lat w Bydgoszczy w latach 2005-2009.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010. Bezrobotni wg wieku od 45 do 54 0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Miasto Bydgoszcz

kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010. Tab. 8. Ludność bezrobotna w wieku 55 i więcej w Bydgoszczy w latach 2005–2009.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010.

(8)

255

Bezrobotni wg wieku od 55 i więcej

0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Miasto Bydgoszcz

Ryc. 7. Struktura ludności bezrobotnej według wieku od 55 i więcej w Bydgoszczy.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego US w Bydgoszczy, 2006,2007,2008,2009,2010.

Bezrobocie według wykształcenia

Poziom wykształcenia bezrobotnych jest bardzo ważnym czynnikiem społecznym, z punktu widzenia, której klasyfikowani są bezrobotni. Rozpoznanie struktury wykształcenia osób bezrobotnych w każdym regionie jest pomocnym elementem w polityce rynku pracy. Przed utratą pracy nie chroni już wyższe wykształcenie, nie da się także wskazać grupy zawodowej, której ten problem nie dotyczy.

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku grupą najsilniej dotkniętą brakiem zatrudnienia były osoby z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym, podczas gdy bezrobocie wśród osób z wykształceniem wyższym było zjawiskiem marginalnym. Powszechnie uważano, że wyższe wykształcenie gwarantuje znalezienie zatrudnienia. Jednakże w 2003 r. - w porównaniu z 2000 r. - bezrobocie wzrosło we wszystkich wyodrębnionych grupach bez względu na wykształcenie, w tym również wśród absolwentów szkół wyższych. W następnych latach do 2006 r. włącznie miało zmienny przebieg, lecz o tendencji malejącej.

Brak należytego wykształcenia wywiera negatywny wpływ nie tylko na szansę zatrudnieniowe młodego pokolenia. Można postawić tezę, że im wyższe wykształcenie tym mniejsze ryzyko utraty pracy. Trzeba jednak pamiętać, że po pierwsze nie każde wykształcenie jest gwarancją sukcesu zawodowego, po drugie zaś wymogiem współczesności jest stałe podnoszenie kwalifikacji.

Bezrobotni z wyższym wykształceniem stanowią zdecydowaną mniejszość wśród ogólnej liczby bezrobotnych (tab. 9). Wynika to przede wszystkim z tego, że pracodawcy wybierają na swoich pracowników chętniej osoby dobrze wykształcone. Wyższe wykształcenie nie gwarantuje wprawdzie zatrudnienia, ale stwarza dużo większe szansę na znalezienie pracy. Do bezrobotnych z wyższym wykształceniem zalicza się osoby posiadające tytuł co najmniej licencjata. Liczba osób bezrobotnych z tym wykształceniem nie może być jednak bezpośrednio brana do porównań, gdyż w różnych jednostkach administracyjnych liczba ta jest uzależniona od wielu czynników np. ogólnej liczby osób.

Charakterystyczne jest natomiast to, że udział bezrobotnych z wykształceniem wyższym z roku na rok jest coraz większy.

(9)

256

Tab.9. Bezrobotni według wykształcenia w Bydgoszczy w latach 2005–2009.

Źródło: Raporty Powiatowego Urzędu Pracy w Bydgoszczy i Toruniu, 2005–2009, dane z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, 2005-2010

Bezrobotni według poziomu wykształcenia

0 1000 2000 3000 4000 5000 2005 2006 2007 2008 2009 w l a ta c h w liczbach Gimnazjalne i poniżej Zasadnicze zaw odow e Średnie ogólnokształcące Średnie zaw odow e Wyższe

Ryc. 8. Struktura ludności bezrobotnej według poziomu wykształcenia w Bydgoszczy. Źródło: Opracowanie własne wg Raportu Powiatowego Urzędu Pracy w Bydgoszczy

i Toruniu, 2005–2009, danych z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, 2005-2010.

Bezrobocie według płci

Analiza bezrobocia z perspektywy płci na badanym obszarze ma na uwadze wydobycie problemu nierówności pozycji kobiet na rynku pracy. Choć z wielu statystyk powszechnie wiadomo, iż wykształcenie kobiet jest lepsze niż mężczyzn, to i tak mają one trudniejszy dostęp do rynku pracy, nie osiągają w pracy tych samych pozycji co mężczyźni, mają przeciętnie niższe płace oraz są bardziej zagrożone bezrobociem, szczególnie bezrobociem długookresowym (Kurzynowski, 2001).

Pomimo tego, że kobiety rzadziej niż mężczyźni traciły pracę, to trudniej im było znaleźć miejsce pracy na początku kariery zawodowej lub po dłuższej przerwie (Wójcicka, 2002). Przyczynę mniejszych możliwości zawodowych kobiet znajdujemy w ich obciążeniu licznymi obowiązkami domowymi, konieczność godzenia pracy w domu z pracą zawodową utrudnia rozwój zawodowy kobiet, a w dalszej konsekwencji upośledza ich pozycję na rynku pracy (Kurzynowski, 2001). Wiele kobiet uważa, że sytuacja ta

Rok

Bezrobotni według wykształcenia

Wyższe Średnie zawodowe Średnie ogólnokształc ące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej Wo jewó dzt wo K uja wsk o -po mo rsk ie m. B y dg o szc z Wo jewó dzt wo K uja wsk o -po mo rsk ie m. B y dg o szc z Wo jewó dzt wo K uja wsk o -po mo rsk ie m. B y dg o szc z Wo jewó dzt wo K uja wsk o -po mo rsk ie m. B y dg o szc z Wo jewó dzt wo Ku ja wsk o -po mo rsk ie m. B y dg o szc z 2005 6629 1478 34033 3586 13024 1368 66449 5618 67886 5361 2006 6188 1243 29691 2859 12056 1075 53380 4180 58746 4360 2007 5372 1040 23517 2299 9978 835 39674 3030 44702 3114 2008 6013 1112 21270 1782 10362 744 34299 2292 38312 2209 2009 8943 1775 27175 2816 14355 1456 46271 3867 49030 3854

(10)

257

wynika ze stereotypowego postrzegania ich wyłącznie w rolach żon, matek i gospodyń domowych.

Uwzględnienie faktu, że kobiety zamężne miały w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. trudniejszą sytuację na rynku pracy od kobiet samotnych wskazuje, że jedną z istotnych przyczyn tej sytuacji może być specyficzne dla kobiet łączenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi (Kowalska, 2000). Gdy na początku fazy transformacji praca stawała się znacznie bardziej intensywna, a pracodawcy bardziej wymagający, łączenie pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi stało się trudniejsze. Sytuacji nie łagodziły istniejące, konserwatywne wzorce rodziny. Zmiany postaw mężczyzn wobec dzielenia obowiązków domowych pomiędzy małżonków następują w Polsce powoli i dotyczą młodszego pokolenia (Wójcicka, 2002). Trudna sytuacja na rynku pracy dla kobiet spowodowała, że praca zawodowa i chęć jej posiadania w istotny sposób determinuje ich postawy wobec dzietności.

Tab. 10. Bezrobocie według płci w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2003 – 2009.

rok wyszczególnienie 2003 2006 2008 2009 M K M K M K M K Województwo 99332 112734 66332 93729 44292 65964 70423 75351 m. Bydgoszcz 10183 11331 5815 7902 3362 4777 7030 6738

Źródło: PUP w Bydgoszczy i Toruniu, WUP Toruń, 2009 M – mężczyźni, K – kobiety

Bezrobocie wg płci - kobiety w latach 2003,2006,2008,2009 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 K w latach w l ic z b a c h 2003 2006 2008 2009

Bezrobocie wg płci - mężczyźni

w latach 2003, 2006, 2008, 2009 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 M w latach w l ic z b a c h 2003 2006 2008 2009

Ryc. 9. Struktura ludności bezrobotnej według płci w Bydgoszczy.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP w Bydgoszczy i Toruniu, WUP Toruń oraz Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy 2004, 2006, 2007, 2009, 2010. Powszechnie wiadomo, że pracodawcy uważają kobiety za bardziej kłopotliwych pracowników z powodu np. prawnej ochrony macierzyństwa. Pracują one w znacznie mniejszej w porównaniu z mężczyznami liczbie zawodów, dla nich jest mniej stanowisk pracy, niechętnie podejmują pracę w znacznej odległości od domu.

(11)

258

Podczas przeprowadzonego sondażu diagnostycznego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bydgoszczy, wskazywano także, iż rozpowszechnione jest przekonanie, że kobiety łatwiej znoszą bezrobocie ponieważ praca w gospodarstwie domowym i opieka nad dziećmi są dla nich tak ważne, że mogą czerpać z nich zadowolenie i szacunek dla samych siebie.

Rozmieszczenie bezrobotnych mężczyzn w analizowanej przestrzeni świadczy o istnieniu silnych zróżnicowań. Porównując analizowane miasto na prawach powiatu zauważamy, że bezrobocie wśród mężczyzn osiąga zdecydowanie zmniejsza liczbę w stosunku do wcześniejszych lat niż 2006 rok.

Najmniej bezrobotnych mężczyzn w tym samym czasie było w mieście na prawach powiatu

Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy

Na podstawie długości okresu pozostawania w zasobie bezrobotnych w syntetyczny sposób ocenić można efektywność danego rynku pracy, a w konsekwencji porównywać ze sobą rynki regionalne (Malarska, 2000). Czas trwania okresu pozostawania bez pracy jest jednak przede wszystkim ważną charakterystyką społeczną zjawiska bezrobocia.

Od czerwca 1994 roku obowiązują następujące kategorie trwania bezrobocia: - do 1 miesiąca, - od 1 do 3 miesięcy, - od 3 do 6 miesięcy, - od 6 do 12 miesięcy, - od 12 do 24 miesięcy, - powyżej 24 miesięcy.

W zależności od trwania okresu poszukiwania pracy wyróżnia się bezrobocie długookresowe (w Polsce tj. od 6 do 12 miesięcy) i krótkookresowe (do 3 miesięcy).

Wyróżnia się także bezrobocie długotrwałe (powyżej 1 roku) oraz chroniczne - powyżej dwóch lat. Dla przykładu w krajach gospodarczo rozwiniętych (np. Norwegia) za długotrwałe przyjmuje się już półroczne bezrobocie. Najwięcej bezrobotnych w Polsce przypada na grupę obejmującą okres pozostawania bez pracy powyżej 24 miesięcy. Udział poszczególnych kategorii przedstawia tabela 11., na podstawie której zauważamy silne zróżnicowanie badanego zjawiska.

Z prezentowanych danych obserwujemy w 2009 roku wzrost ilości bezrobotnych w poszczególnych okresach pozostawania bez pracy a szczególnie w grupie powyżej 24 miesięcy - wzrost o 9,7 % w stosunku do 2006 roku.

Informacje o strukturze bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy stanowią podstawę szacunku średniego trwania bezrobocia. Z zaprezentowanych danych (tab. 11, ryc. 10) obserwujemy wzrost średniego okresu poszukiwania pracy przez bezrobotnych w badanych latach w całej analizowanej przestrzeni.

Najkrótszy średni okres pozostawania bez pracy występuje w największych miastach regionu: Toruniu i Bydgoszczy, co wynika z większej liczby oferowanych miejsc pracy w miastach, gdzie skupia się większość inwestycji rządowych i pozarządowych.

Zdecydowanie dłuższy okres pozostawania bez pracy występuje na terenach wiejskich, przy czym charakteryzuje się on widocznym zróżnicowaniem przestrzennym.

(12)

259

Tab. 11. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy w Bydgoszczy w latach 2006, 2008, 2009.

Źródło: Opracowanie własne wg Raportu Powiatowego Urzędu Pracy w Bydgoszczy i Toruniu, 2005–2009, danych z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, 2005-2010

Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy

0 1000 2000 3000 4000 5000 do 1 mc-a 1-3 3-6 6-12 12-24 pow. 24 c z a s po z os ta w a ni a be z pra c y w liczbach 2009 2008 2006

Ryc. 10. Struktura ludności bezrobotnej według czasu pozostawania bez pracy w Bydgoszczy.

Źródło: Opracowanie własne wg Raportu Powiatowego Urzędu Pracy w Bydgoszczy i Toruniu, 2005–2009, danych z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, 2005-2010.

Rok

Wyszczególnienie

2006

Ogółem Czas pozostawania bez pracy w miesiącach

do 1 miesiąca 1 - 3 3 - 6 6 - 12 12 - 24 powyżej 24 Województwo Kujawsko-pomorskie 123243 11546 21955 17346 16685 16593 39118 m. Bydgoszcz 10318 1286 1826 1506 1565 1155 2980 Rok Wyszczególnienie 2008

do 1 miesiąca 1 - 3 3 - 6 6 - 12 12 - 24 powyżej 24 Województwo Kujawsko-pomorskie 110256 13598 25535 16164 16106 14149 24704 m. Bydgoszcz 8139 1589 2058 1234 1041 849 1368 Rok Wyszczególnienie 2009

do 1

miesiąca 1 - 3 3 - 6 6 - 12 12 - 24 powyżej 24 Województwo

Kujawsko-pomorskie 134127 13392 31172 24608 26655 18680 19620

(13)

260

Podsumowanie

Należy stwierdzić, że Bydgoszcz jest miastem, w którym najłatwiej w regionie znaleźć pracę, ale i miastem o najniższym poziomie bezrobocia. Co więcej na całym obszarze północnej i zachodniej Polski obejmującej 7 województw, aglomeracja Bydgoszczy znajduje się na 3 miejscu po Poznaniu i Trójmieście pod względem poziomu bezrobocia (Kluba, 2003). Otoczenie Bydgoszczy również charakteryzuje się względnie niskim bezrobociem, co jest ewenementem w regionie kujawsko-pomorskim. Co więcej wynik ten jest uzyskany przy najwyższym w województwie poziomie aktywności zawodowej ludności (Kluba, 2003). Powiaty ziemskie pozostałych dużych miast regionu charakteryzują się natomiast wysokim poziomem bezrobocia w skali regionalnej, a tym bardziej krajowej.

Największy odsetek ludności w Bydgoszczy zatrudniony jest w szeroko pojętym sektorze usług (rynkowych i nierynkowych), co zgodne jest z tendencją ogólnokrajową dla dużych, rozwijających się miast Polski. Jednak stwierdzić należy, że od początku roku 2009 liczba bezrobotnych radykalnie wzrosła z powodu kryzysu gospodarczego na świecie i tym samym spowodowało to ograniczenia w zatrudnieniach na rynku pracy i tym samym ograniczenia wydatków w firmach.

Literatura

Bezrobocie rejestrowane w województwie kujawsko-pomorskim w I półroczu 2010 r., 2009, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Bydgoszcz.

Oficjalna strona domowa http://wirtualnabydgoszcz.pl Oficjalna strona domowa http://www.stat.gov.pl

Oficjalna strona domowa http://www.stat.gov.pl/bydgoszcz Oficjalna strona domowa http://www.pup.gov.pl

Oficjalna strona domowa http://www.wup.gov.pl

Podgórski Z., 1999, Region kujawsko-pomorski, WSiP, Warszawa.

Rocznik Statystyczny Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, Urząd Statystyczny, Bydgoszcz

Kluba M., 2003. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu oraz struktury bezrobocia na obszarach wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego w okresie transformacji gospodarki, Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989-2002, Bogucki-Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 361-373,.

Kurzynowski A., (red.), 2001. Sytuacja społeczno zawodowa bezrobotnych kobiet, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.

Wójcicka I., 2002. Kobiety w polskiej polityce społecznej okresu transformacji, IBnGR, Warszawa.

Abstract: This article aims at presenting unemployment in Bydgoszcz in relation to the

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship between 2005-2009. The text describes the structure of unemployment against basic statistical criteria.