Dietrich Scholze
"Krieg und Form. /Wojna i forma/",
Maria Janion [w:] "Verteidigung der
Menschheit. Studien und
Werkstattgespräche zur Dialektik
von Nationalem und Internationalem
sozialistischer Literaturentwicklung",
Red. E. Kowalski, Berlin 1975 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/1 (63), 265
(11) JANION M aria: Krieg und Form . (Wojna i forma). W: V e r teidigung der Menschheit. Studien und W erkstattgespräche zur
Dialektik von Nationalem und Internationalem so zialistisch er L ite ra tu r-entwicklung. Red. E . Kowalski. Berlin 1975, s . 5 3 3 -5 5 8 .
Autorka buduje obszerny system w artościujący lite ra tu rę wojenną. Przedstaw iając tradycyjne linie jej podziału, dąży do oceny adekwatności poszczególnych stylów (form) wobec wydarzeń drugiej wojny światowej. Tw órczość ]. J. Szczepańskiego, Borowskiego, Nałkowskiej, Białoszew skiego i in. odnosi do wizji np. ek sp resjon istyczn ej, "w esternow ej", feno menologicznej. Obrona postawy "cyw iln ej", uznającej życie ludzkie za najwyższą w arto ść humanistyczną, prowadzi w wypadku Nałkowskiej
("M edaliony") i Białoszewskiego ("Pamiętnik z p o w s ta n ia ..." ) do pełnej akceptacji "form y". Autorka krytycznie omawia c z ę ś ć tw órczości wojen nej Żukrowskiego ("L o tn a").
B P /63/100
D .S .
(II) KOS IM Jan: Deutsche L iteraten in W arszawa am Ende des 18. und Anfang des 19. Jahrhunderts und ihre Bande mit dem polnischen Milieu. /L i te r a c i niemieccy w W arszawie na przełomie XVIII i XIX wieku o raz ich związki ze środowiskiem polskim/. W: Kulturelle und w issenschaftliche Beziehungen zwischen der Deutschen Demokratischen Republik und der Volksrepublik Polen. Rostock 1976, s . 1 0 7 -1 2 1 . Autor, historyk, opisuje szczegółowo związki i w spółpracę postępo wych niemieckich intelektualistów i przedstaw icieli kultury polskiej w l a tach 1796 - ok. 1807 w W arszaw ie, kiedy m iasto należało do pruskiej prowincji "Stldpreussen"