Sprawozdanie z pobytu gości
zagranicznych w Instytucie Badań
Literackich w roku 1971.
Biuletyn Polonistyczny 15/43, 30-36
30
-SPRAWOZDANIE Z POBYTU GOŚCI Z A G R A N I C Z N Y C H W INSTYTUCIE B A D A Ń LITERACKICH
w roku 1971
W okresie sprawozdawczym Instytut Badań Literackich przy jął 40 pracowników naukowych w ramach przyjazdów indywidual nych oraz 18 uczestników międzynarodowych konferencji.
Konferencje naukowe
1. Pracownia Poetyki Teoretycznej i Języka Literackiego zorganizowała kolejne międzynarodowe spotkanie poświęcone pra com przygotowawczym nad porównawczym opisem wersyfikacji naro dów słowiańskich. Konferencja odbyła się w dniach 26-28 maja 1971 r» w Warszawie. Wzięło w niej udział 4 współpracowników - organizatorów sesji, wygłaszając referaty: prof.dr W.E.C h o ł- s z e w n i k o w /ZSRR/ nt.: "Triechsłożnyje razmiery w rus- skom i polskam stichie"; doc. dr Atanas S ł a w o w /Bułga ria/ nt.: "Bołgarskij wosmisłożnik"; dr Stana M a z a ć o v a /ÓSRS/ nt.: "Delka vety a delka verśeł,j dr Kveta S g a l 1 o- v a /ÓSRS/ nt.: "Postaven£ monosylab v osmislabićnem trochęji a v osmislabićnem jambu".
/Sprawozdanie z konferencji, zob. BP, z. 41/
2. W konferencji zorganizowanej przez Pracownię Badań Kul tury Literackiej nt.: "Komunikacja literacka w społeczeństwie XX wieku", która odbyła się w dniach 28-29 maja 1971 r. w War
szawie, wzięło udział 3 naukowców z BRD, z których dwaj, dr E. D i e c k m a n n i D. K l i c h e, przedstawili referat nt.: "Kultura socjalistyczna a lektura. Lektura jako element stosunków literackich w społecznym systemie socjalizmu".
/Sprawozdanie z konferencji, zob. BP, z. 41/
3. W międzynarodowej konferencji zorganizowanej w 150 rocz nicę urodzin Cypriana Norwida, która odbyła się w Warszawie w dniach 23-25 września 1971 r., uczestniczyło 8 gości zagranicz nych, wśród których znaleźli się znani', tłumacze oraz pro pagatorzy twórczości poety w krajach macierzystych: prof. dr Carl Dedecius /NRF/, Andreana R a d e v a /Bułgaria/, dr Jan P i 1 a r /ÓSRS/, Georg G o m o r i /Anglia/, Tomas V e
n-Marija S t o j i l j k o v i c /Jugosłowia/ i dr Peer H u l t b e r g /Dania/.
Po zakończeniu sesji odbyło się spotkanie tłumaczy z pra cownikami Działu Historii Literatury R:><wr\tyzmu IBL oraz przed stawicielami Związku Literatów Polskich i Agencji Autorskiej.
Organizatorem konferencji była Pracownia Historii Litera tury Romantyzmu.
/Sprawozdanie z konferencji, zob. BP, z. 4-2/
4. W dniach 25-27 października 1971 r. w Krakowie odbyło się posiedzenie redakcyjne "Słownika terminologii onomastycz- nej języków słowiańskich”, w którym uczestniczyło 4 stałych współpracowników redakcji: prof, dr Bożo V i d o e s k i /Ju gosławia/, doc. dr Ernst E i c h 1 e r /NRD/, doc. dr Jan P e t r /Ć3RS/ i dr Teodolius W i t k o w s k i /NRD/.
Konferencję zorganizowała Pracownia Atlasu i Słownika Gwar Polskich Zakładu Językoznawstwa w Krakowie.
5. W konferencji zorganizowanej przez Pracownię Poetyki Hi storycznej nt.: "Język krytyki jako problem historycznolite racki", która odbyła się w Warszawie w dniach 13-15 grudnia 1971 r., wziął czynny udział prof. dr Frantiśek Miko/ĆSRS/, wygłaszając referat nt.: "Wartościowanie i analiza dzieła li terackiego".
/Sprawozdanie z konferencji, zob. BP, z. 43/
6. W konferencji nt.: "System syntaktyczny i morfologicz ny współczesnego języka poi. kiegc", odbytej w dniach 16-18 grud nia 1971 r. w Zawoi, wzięli czynny udział prof. dr Etienne D e c a u x /Francja/ oraz prof. dr Jan H o r e c k y /ĆSKS/.
Organizatorem konferencji była Pracownia Składni Języka Polskiego w Krakowie.
Przyjazdy indywidualne
W ramach wymiany między akademj.ami oraz na stypendiach kra jów macierzystych pracowali pod opieką naukową Instytutu nas tępujący naukowcy:
ĆSRS
Dr Ludek B a c h m a n /Ustav pro jazyk ćesky ĆSAV, Pra ha - 2 tyg./. Celem jego pobytu była wymiana doświadczeń
nau-- 32
-nowych w zakresie badań dialektologicznych z pracownikami Za kładu Językoznawstwa w Warszawie i Krakowie oraz zbieranie ma teriałów do "Czeskiego atlasu językowego".
Dr Viera G a s : p a p i k o w a /Nar Od opis ny üstav SAV, Bratysława - 2 tyg./ przeprowadziła rozmowy j konkretyzujące współpracę z Działem Literatury Ludowej IBLw ramach podkomisji folklorystycznej Międzynarodowej Komisji do badania kultury lu dowej na terenie Karpat.
Dr Antonin T e j n o r /Üstav pro jazyk cesky ÜSAV, Pra ha - 1 tydzień/ przeprowadził korektę polskiej części rękopisu "Słownika słowiańskiej terminologii lingwistycznej" według wska zań recenzentów oraz komitetu redakcyjnego "Słownika".
Dr Jan B a l h a r i dr Rudolf Ś r a m e k /Üstav pro jazyk cesky ĆSAV, Brno - 2 tyg./ kontynuowali zbieranie mate riałów do "Czeskiego atlasu językowego" w zakresie gwar las kich.
Dr Viktor K o c h o l i dr Jan B r e z i n a /Üstav slovenskej literatury SAV, Bratysława - 1 tydzień/ przeprowa dzili rozmowy z Dyrekcją Instytutu ustalające zakres współpra cy naukowej między Instytutem Badań Literackich a reprezentowa nym przez w/w Instytutem.
Josef V 1 a s e k /Üstav pro ćeskou a svetovou literatu- ru ÜSAV, Praha - 2 tyg./ uzupełniał zbiór materiałów do zagad
nienia komparatystyki literatur słowiańskich.
Doc. dr Ferdinand B u f f a /Jazykovedny üstav L. Stura SAV, Bratysława - 2 tyg./ przeprowadził z językoznawcami kon sultacje w sprawie koncepcji "Atlasu języka słowackiego"/szcze- gólnie z zakresu słowotwórstwa/ oraz wymienił doświadczenia na temat słowników gwarowych.
Iva N e b e s k a /Üstav pro jazyk ćesky ÖISAV, Praha - 10
. , I
dni/. Celem jej pobytu było zaznajomienie się ze stanem badań nad językiem polskim, zwłaszcza przy pomocy metöd matematycz nych.
Dr Vladimir K y a s /Üstav jazyku a literatur ÖSAV, Pra ha - 7 dni/ przygotował wydanie Mamotrektu czesko-polskiego, przeprowadził ostatnie korekty III części edycji "Biblii Kró lowej Zofii".
NRD
Dr Frank W a g n e r i dr Rainer R o s e n b e r g /Zen tralinstitut für Literaturgeschichte DAW, Berlin- 3 dni/ prze prowadzili rozmowy ustalające ściślejszą współpracę IBL i 7.TT. w zakresie badań polonistycznych i germanistycznych oraz wymia ny poglądów dotyczących rozwoju literatury XX w.
Wynikiem współpracy ma być przygotowanie publikacji z okazji 30-lecia powstania PRL oraz 25-lecia powstania NRD, przypadają cych w roku 1974-.
Dr Eberhard D i e c k m a n n /Zentralinstitut für Lite raturgeschichte DAW, Berlin - 3 tyg*/ uzupełniał niedostępne w NRD źródła do pracy nt.: "Mieszczańsko-humanistyczne tradycje w literaturze polskiej lat 20-ych i 30-ych XX w.", ponadto prze prowadził konsultacje z literaturoznawcami tego okresu,dotyczą ce opracowywanego studium.
Dr Heinrich O l s c h o w s k y /ZIL DAW, Berlin - 18 dni/ studiował literaturę źródłową oraz zapoznał się z materiałem cza- sopiśmiennym dotyczącym okresu 1939-194-9 w zakresie antyfaszys towskiej walki wyzwoleńczej oraz przejścia do budowy socjaliz mu. Materiały te będą wykorzystane w studium nt.: "Wybór socja lizmu wynikiem poczucia odpowiedzialności narodowej".
NRF
Dr Rolf F i e g u t h /Uniwersytet w Konstancji/ przeby wał 2 tyg. prywatnie, uzupełniając materiały do rozprawy habi litacyjnej w zakresie polskiego romantyzmu.
RUMUNIA
Ruxandra-Rodica-Maria P a n a /Ośrodek badań fonetycznych i dialektologicznych RAN, Bukareszt - 1 m-c/ prowadziła bada nia w zakresie koncepcji i techniki prac nad atlasami językowy mi, metodami zapisu na taśmie magnetofonowej oraz transkrypcją tekstów dialektologicznych; uzupełniała również informacje do tyczące badań dialektologii historycznej.
Elena C a r a b u l e a /Instytut Językoznawstwa RAN, Bu kareszt - 6 tyg./ zapoznała się z aktualnym stanem badań nad słowotwórstwem /metody, bibliografia/.
Joan R o b c z u k /Instytut Językoznawstwa RAN,Bukareszt - 4 tyg«/ przeprowadził badania w następujących zakresach:1/za
34
-gadnień słowiańskiej dialektologii, w szczególność? polskiej; 2/ problemu wpływów kontaKCÓw językowych w rejonie Karpat; 3/ materiałów do studiów nad dawnym piśmiennictwem słowiańskim.
Dan M. S l u ę a n s c h i /Instytut Językoznawstwa RAN, Bukareszt - 3 tyg./ zajmował się leksykografią łaciny średnio wiecznej /słownikami, bibliografią/.
Leon V o l o v i e i /Ośrodek badań językoznawczych, li teraturoznawczych i folklorystyczpych RAN, Jassy- 2 tyg./ zaj mował się dwoma kompleksami zagadnień: 1/ studiował metody przy gotowywania, redagowania i wydawania encyklopedii oraz słowni ków literatur: światowej i narodowej; 2/ uzupełniał materiały dotyczące historii teorii literatury, ewolucji poglądów o li teraturze oraz ewolucji gatunków literackich.
Sebastiana P o p e s c u /Instytut Językoznawstwa RAN, Bukareszt - 3 tyg»/ prowadziła studia nad słowotwórstwem ła cińskim, oraz poszukiwania bibliograficzne w tym zakresie.
Aleksandru M a r e /Instytut Językoznawstwa RAN, Bu kareszt - 2 m-ce/. Celem jego stypendium były studia nad ręko pisami i starodrukami XVI-wiecznymi oraz poszukiwania śladów rękopisów rumuńskich w Polsce; ponadto przeprowadził badania filigranów XYI-wiecznych,umożliwiających ustalenie chronologii starodruków rumuńskich.
Corneliu R e g u ę /Instytut Językoznawstwa RAN, Buka reszt - 4 tyg./ badał rumuńsko-polskie związki językowe na ma teriale piśmiennictwa historycznego i współczesnych badań dia- lektologicznych; studiował staropiśmiennictwo i literaturę ję zykoznawczą związaną z tą problematyką|oraz problemy słowiań skiej dialektologii i onomastyki.
WSGRY
Enćre B o j t a r /Instytut Literatury WAN, Budapeszt - 2 tyg./ prowadził badania nad strukturalizmem słowiańskim, hi storią literaturoznawstwa marksistowskiego oraz uzupełniał zbieranie materiałów do obu tematów.
Istvan G r a n i c z /Instytut Literatury WAN, Budapeszt ~ 7 tyg./ zapoznał się z osiągnięciami polskimi w zakresie sto sowania metod matematyczno-statystycznychw literaturoznawstwie oraz zbierał materiały do przygotowywanej przez Instytut Lite ratury WAN "Historii literaturoznawstwa marksistowskiego".
WŁOCHY
Berno F a c c a n i /Uniwersytet w Wenecji - 2 tyg./ prze prowadził studia nad genezą i ewolucją polskiego wiersza akcen towego w XX w. w zakresie porównawczym ze współczesną wersyfika cją rosyjską, w szczególności weryfikował hipotezę istnienia polskiego ekwiwalentu "dolnika" rosyjskiego.
Dr Michele A. F e o /Uniwersytet w Pizie/ rozpoczął 2-mie- sięczne stypendium, którego celem jest zbadanie początków i po chodzenia laickiego teatru polskiego oraz jego związków z huma nistycznym teatrem włoskim. Wynikiem jego badań ma być posta wienie problemu w perspektywie dalszych prac systematycznych.
ZSBB
Dr Dina P r o k o f i e w a /Instytut Słowianoznawstwa i Bałkanistyki Al? ZSRR, Moskwa - 16 tyg./ kontynuowała zbiór ma teriałów do rozprawy nt.: "Rosyjsko-polskie związki literackie w XIX w.".
Dr Adam I. M a l d z i s /Instytut Literatury im.Janki Ku pały AN BSSR, Mińsk - 3 m-ce/ prowadził poszukiwania i badanie nieznanych utworów literatury białoruskiej XVIII w. w polskich archiwach i bibliotekach; studiował twórczość XVIII-wiecznych pi sarzy polskich, w której występuje tematyka białoruska; przestu diował również zbiory rękopiśmienne XVIII w. powstałe na tere nie Białorusi pod kątem ew. odkryć zaginionych utworów litera tury białoruskiej.
Prof. dr Wiktor I. B o r k o w s k i /Instytut Języka Ro syjskiego AN ZSRR, Moskwa - 4- tyg./ uzupełniał materiały do pra cy nt.: "Z problematyki badań syntaktycznych".
Drugim celem wizyty było omówienie z przewodniczącym Mię dzynarodowego Komitetu Slawistów tematyki referatów slawistów radzieckich i zagranicznych na VII Międzynarodowy Kongres Sla wistów /Warszawa 1973/.
Dr Ludmiła K i s i e l j e w a /Biblioteka Akademii Nauk ZSRR, Moskwa - 3 tyg»/ przeprowadziła badania nad metodyką opi su zachodnioeuropejskiej książki XVI-wiecznej oraz rękopisów z okresu XI-XVI w.
Dr Wiktoria J u z w e n k o /Instytut Sztuki, Folkloru i Etnografii im. M.Rylskiego AN USSR, Kijów - 6 tyg./zbierała ma teriały źródłowe do problemów: a/ rozwój i współzależność ga
- 36
-tunków polskiego i ukraińskiego folkloru; b/ historia folklory styki słowiańskiej; c/ romantyzm polski a folklorystyka ukraiń ska.
Bella B. B a r s e g j a n /Instytut Literatury im. M. A- begjana AN Arm.SSR, Erewań - 2 m-ce/. Celem ^-miesięcznego sty pendium w/w jest zbiór materiałów źródłowych oraz konsultacje naukowe w zakresie przygotowywanej rozprawy doktorskiej nt.: "Z historii armeńsko-polskich związków literackich XIX i początku XX wieku".
Doc. dr Wiktor A. C h o r i e w /Instytut Słowianoznawstwa i Bałkanistyki AN ZSRR, Moskwa - 3 m-ce/ uzupełniał zbiór mate riałów do przygotowywanej rozprawy nt.: "Geneza i rozwój rea lizmu socjalistycznego w literaturze polskiej”.
Doc. dr Borys F. S t a c h i e j e w /Instytut Słowiano znawstwa i Bałkanistyki AN ZSRR, Moskwa - 2 m-ce/ zbierał mate riały do opracowywanego studium nt.: "Problemy polskiego roman
tyzmu" . .
Prof. dr F. P. F i 1 i n /Instytut Języka Rosyjskiego AN ZSRR, Moskwa - 10 dni/ przeprowadził konsultacje z pracownikami Zakładu Językoznawstwa w zakresie koncepcji słowników gwar ro syjskich i polskich.
Łączny czasokres pobytu gości zagranicznychw Polsce wyniósł 160 tygodni.
Mgr Maria Wiśniewska
I OLIMPIADA LITERATURY I JĘZYKA POLSKIEGO
Olimpiada Literatury i Języka Polskiego,jako zawody dla mło dzieży szkół średnich, została powołana do życia zarządzeniem ministra oświaty i szkolnictwa wyższego z dnia 20 maja 1970 r. /Dz. Urz. MOiSW B-5, poz. 38/. Organizatorem Olimpiady jest In stytut Badań Literackich PAN. W skład Komitetu Głównego wchodzą pracownicy naukowi i nauczyciele języka polskiego,powołani przez ministra OiSW na wniosek IEL. Zawody olimpijskie w zakresie li teratury i języka polskiego przeprowadzono po raz pierwszy w r. 1971» Według regulaminu Olimpiady, impreza ta przebiega w
