Małgorzata Szejna
"Historia literatury i socjologia
wiedzy", Zofia Mitosek, "Przegląd
Humanistyczny" nr 12 (1977) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 21/4 (70), 160
/1 / MARKIEWICZ Henryk: T rzy epizody z dziejów metodologii badań literackich w P o lsc e , "Roczniki Humanistyczne K U L ", t. XXIV, z. 1, Lublin 1976 (wyd. 1978), s . 71-76.
Autor omawia tezy trzech zapomnianych rozpraw h istoryczn olitera ckich, o dużym znaczeniu dla rozwoju metodologii badań. Artykuł Romana P iłata "W ycieczka w dziedzinę h isto rii literatu ry" wyprzedza prace Tai- n e ’ a i jego teorię trzech czynników, które u P iłata również występują
jako trójczłonow a c a ło ść : "plem ienność" - oznacza tyle, co T ain e’ owska r a s a , "wpływ teluryczny" - przyrodnicza c z ę ść m illieu, "stro n a dziejo wa" - moment. Rozprawka A lberta Z ippera "K ilka uwag o h istorii lite ratu ry i jej metodzie" je st p ierw szą p rac ą polską podejmującą problem a tykę metody badań h istorycznoliterackich z uwzględnieniem specyfiki nau kowej literaturoznaw stw a. Artykuł W. Bruchnalskiego "Wstęp metodycz ny do studium h istorii literatu ry p o lsk iej" stanowi dokumentację pierw
szego wykładu metodologii badań literackich na polskim uniw ersytecie oraz je st przykładem tej odmiany literaturoznaw stw a pozytywistycznego, która poddała się wzorom h istoriografii politycznej i zasadom w yjaśnia nia przyczynowego.
/1/ M1TOSEK Z ofia: H isto ria literatu ry i socjologia wiedzy. " P r z e gląd Humanistyczny" 1977 nr 12 s. 53-63.
Autorka omawia wzajemne re la c je między dwiema dziedzinami współ czesn ej humanistyki w sytu acji, gdy socjologia wiedzy przechodzi swego rodzaju kryzys epistem ologiezny. Analizuje pokrótce poglądy badaczy próbujących znaleźć nowe rozw iązania (m .in, H auser, L u k acs, Wellek i Warren) , przedstaw ia także własny pogląd - odpowiedź na dylematy so cjologii wiedzy stanowić ma re fle k sja nad wewnętrzną h istorią h istorii literatu ry oraz stworzenie nowej socjologii wiedzy o literatu rze. Punkt w yjścia stanowiłby pogląd K. Wyki ("O potrzebie h isto rii literatu ry ") o nadrzędności waloru antropologicznego h istorii literatury nad jej aspek tem teoriopoznawczym. W końcowej cz ę śc i artykułu autorka przedstaw ia postulaty badawcze dla tej nowej socjologii.
B P /7 0 /1 5 J. Zaw.
