Edyta Gwarda-Gruszczyńska
Współczesne trendy
społeczno-gospodarcze a kierunki
rozwoju innowacji i zarządzania
innowacjami
Ekonomiczne Problemy Usług nr 122, 227-235
DOI: 10.18276/epu.2016.122-21 | strony: 229-237
EDYTA GWARDA-GRUSZCZYŃSKA
U n i w e r s y t e t Ł ó d z k i 1
WSPÓŁCZESNE TRENDY SPOŁECZNO-GOSPODARCZE A KIERUNKI ROZWOJU
INNOWACJI I ZARZĄDZANIA INNOWACJAMI
Streszczenie
Z a r z ą d z a n i e in n o w a c ja m i to d z ie d z in a , k tó r a o b e c n ie b a r d z o s z y b k o s ię r o z w ija . W r a z z e z m i a n a m i z a c h o d z ą c y m i w o to c z e n iu p o w s t a j ą c o r a z to n o w e k o n c e p c j e z a r z ą d z a n ia in n o w a c ja m i, a d o s ł o w n i k a m e n e d ż e r ó w d o ł ą c z a j ą n o w e p o j ę c i a - o k r e ś le n ia in n o w a c ji i p r o c e s ó w z n im i z w ią z a n y c h . N a te z m i a n y d u ż y w p ły w m a j ą m e g a tr e n d y , k tó r e k s z t a ł t u j ą r o z w ó j s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z y W a r t y k u le d o k o n a n o p r z e g l ą d u p r z y s z ł y c h t r e n d ó w o r a z p r z e d s ta w io n o z a r y s o w u j ą c e s ię w i c h ś w ie tle p r z y s z łe k ie r u n k i r o z w o ju in n o w a c ji - o b s z a r y , k tó r e b ę d ą k lu c z o w e z p u n k t u w i d z e n i a i c h t w o r z e n ia .Słowa kluczowe:
in n o w a c je , k ie r u n k i r o z w o ju in n o w a c ji , z m i e n n o ś ć o to c z e n ia .Wprowadzenie
K i e r u n k i r o z w o j u i n n o w a c j i w y z n a c z a j ą t r e n d y s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z e . A n a l i z u j ą c l i t e r a t u r ę p r z e d m i o t u , m o ż n a z a o b s e r w o w a ć , w j a k i s p o s ó b w p ł y w a ł y o n e n a p r z y j m o w a n e p r z e z p r z e d s i ę b i o r s t w a m o d e l e i n n o w a c j i o r a z r o d z a j e t w o r z o n y c h i w p r o w a d z a n y c h n a r y n e k i n n o w a c j i . M o d e l e i n n o w a c j i e w o l u o w a ł y p o c z ą w s z y o d m o d e l u „ t e c h n o l o g y - p u s h ” p o p r z e z „ m a r k e t p u l l ” , m o d e l s p r z ę ż o n y , m o d e l i n t e r a k t y w n y , m o d e l s i e c i o w y , a ż p o o t w a r t e i n n o w a c j e ( B a r a k 2 0 0 6 , s. 1 1 9 - 1 2 2 ; T r o t t 2 0 0 8 ) . P o d o b n i e d z i a ł o s i ę z i n n o w a c j a m i . P o c z ą t k o w o b y ł y t o p r o s t e z m i a n y w i s t n i e j ą c y c h p r o d u k t a c h , k t ó r e m i a ł y u ł a t w i a ć ż y c i e , a z b i e g i e m c z a s u i w r a z z r o z w o j e m t e c h n o l o g i i o b e j m o w a ł y c o r a z w i ę c e j d z i e d z i n ż y c i a i s e k t o r ó w g o s p o d a r k i , c z y w r e s z c i e p r z y c z y n i a ł y s i ę d o p o w s t a w a n i a n o w y c h s e k t o r ó w - k o l e i , i228
Współczesne trendy społeczno-gospodarcze a kierunki rozwoju innowacji...
produkcji samolotów, samochodów, Internetu (Gwarda-Gruszczyńska 2013, s. 34).
Trendy w otoczeniu przedsiębiorstw wpływają także na zmiany punktów koncen
tracji w tworzeniu innowacji. Tendencje do skracania cyklu życia wyrobów i czasu
wprowadzania ich na rynek, tendencje do oszczędności kosztów, czy na przykład
do odpowiedzialności społecznej za tworzone wyniki prac B+R doprowadziły do
powstania takich pojęć w zarządzaniu innowacjami, jak innowacje oszczędne, od
wrócone innowacje, odpowiedzialne innowacje (de W oot 2016; Owen, Bessant
i Heintz 2013; Govindarajan i Trimble 2012).
Celem artykułu jest prezentacja przyszłych kierunków rozwoju innowacji -
obszarów, które będą kluczowe z punktu widzenia ich tworzenia w ciągu kolejnych
10 lat. Identyfikacja tych kierunków dokonana zostanie w oparciu o dostępną litera
turę przedmiotu, a w szczególności raporty uznanych na świecie firm consultingo
wych opisujących predykcje w zakresie przyszłych trendów, jakie nastąpią w oto
czeniu społeczno-gospodarczym.
1. Megatrendy w gospodarce globalnej
Megatrendy to globalne siły, które m ają wpływ na wszystkich ludzi. Zm ienia
ją społeczeństwa, kulturę oraz gospodarkę. Są ze sobą połączone i wpływają na
siebie. Pozwalają lepiej zrozumieć wyzwania i szanse, jakie stoją przed biznesem
na całym świecie. W edług raportu firmy Ernst & Young obecnie m ożna zaobser
wować sześć globalnych megatrendów, które będą wywierać wpływ na społeczeń
stwa, kulturę, gospodarkę i zdecydują o kierunkach rozwoju świata i przedsię
biorstw (Ernst & Young 2015). Zaliczyć m ożna do nich: dalszą cyfryzację i rozwój
technologii, wzrost przedsiębiorczości, globalny rynek, urbanizację, surowce i za
soby naturalne oraz ochronę zdrowia.
Stopień zaawansowania nowoczesnych technologii i ich wszechobecność
sprawiają, że innowacyjne rozwiązania m ają coraz większy wpływ na życie ludzi
oraz na funkcjonowanie przedsiębiorstw. M edia społecznościowe, urządzenia m o
bilne, chmury obliczeniowe, Big Data i rosnący popyt na stały dostęp do informacji
m ają wpływ na wszystkie sektory, w każdej szerokości geograficznej. Rozwój
technologii niesie za sobą wiele wyzwań dla przedsiębiorstw: pojawienie się nie
znanej konkurencji, następuje zmiana zachowań klientów, konieczność dostosowa
nia się biznesu do nowych warunków, zapewnienie jego większej przejrzystości,
a także obawy związane z ochroną prywatności oraz cyberatakami (Casswell 2011).
W edług wspomnianego raportu 80% firm przyznaje, że ich klienci zmienili swoje
dotychczasowe zwyczaje zakupowe - rewolucję spowodowały urządzenia mobilne,
które ju ż generują 7 3 wszystkich wejść na strony internetowe. Ponad połowa firm
dostosowuje obecnie polityki cenowe i sposoby dostawy do nowych warunków
rynkowych.
Rozwój nowoczesnych technologii zmienia także sposób pracy, a prawdziwa
rewolucja nastąpi ju ż za kilka lat - w 2020 roku połowa pracowników będzie
z pokoleń Y oraz Z, które urodziły się i dorastały razem z technologiami cyfrowy
mi. W edług Ernst & Young w ciągu najbliższych 20 lat w wyniku automatyzacji
procesów w gospodarkach rozwiniętych może zniknąć nawet 47% obecnych zawo
dów. Największym zagrożeniem obecnie są nasilające się cyberataki. 5 z 10 naj
większych wycieków danych w historii miało miejsce w 2013 i 2014 roku, a kra
dzież danych oraz praw autorskich to koszt pomiędzy 375 a 575 miliardów USD
rocznie (Ernst & Young 2015).
Rozwój technologii umożliwia również rozwój przedsiębiorczości, a przedsię
biorcy są coraz w iększą siłą napędową wzrostu gospodarczego. Przy dzisiejszych
rozwiązaniach technologicznych m ają możliwość oferowania globalnych rozwiązań
bez konieczności wielomilionowych inwestycji. W ielu z nich to młodzi ludzie
w wieku od 25 do 34 lat, wśród n ich jest także coraz więcej kobiet. Ich innowacyjne
rozwiązania i kreatywność przekładają się na m iejsca pracy oraz rozwój nowych
usług i produktów. 50% przedsiębiorców na świecie nie m a więcej niż 45 lat, aż
70% młodych ludzi decyduje się na prowadzenie własnego biznesu. Ale największą
zmianą jest rosnący udział kobiet. 126 milionów kobiet na świecie m a swój biznes,
a ponad 48 milionów zatrudnia innych pracowników. Małe i średnie przedsiębior
stwa, założone i prowadzone przez kobiety, rozwijają się 2 razy szybciej niż pozo
stałe firmy.
Przedsiębiorczość to domena gospodarek krajów szybko rozwijających się.
W państwach Afryki subsaharyjskiej 19% wszystkich osób w wieku 18-64 to
przedsiębiorcy. W Ameryce Południowej 19%, a w Azji 12%. Dla porównania
w Unii Europejskiej to zaledwie 8%. Ten trend potwierdzają także zwycięzcy świa
towej edycji konkursu Ernst & Young „Przedsiębiorca Roku” - od wielu lat są to
przedsiębiorcy właśnie z tych regionów świata. Rynki wschodzące nabierają więc
coraz większego znaczenia w kreowaniu nowych rozwiązań (Prahalad 2004).
Przez najbliższe 10 lat ton światowej gospodarce będą nadawać gwałtownie
rozwijające się kraje, a różnica pomiędzy nimi i państwami rozwiniętymi będzie się
zmniejszać. W alka o talenty stanie się głównym elementem globalnego rynku.
W ymusi też w iększą różnorodność siły roboczej, bo to daje przewagę konkurencyj
ną. Już teraz 60% miejsc pracy wym aga umiejętności, które m a zaledwie 20% całej
populacji. Liderami rozwoju będą państwa azjatyckie, w tym przede wszystkim
Chiny i Indie, które za 20 lat mogą być największymi na świecie inwestorami
(Owen, Bessant i Heintz 2013). Staną się też najbardziej innowacyjne. W ciągu
ostatnich 5 lat kraje tego regionu zwiększyły nakłady na badania i rozwój z 33 do
40%. W czołówce znajdą się także: Afryka subsaharyjska, Bliski W schód oraz
Afryka Północna. Dla globalnych firm będzie to oznaczało konieczność zmiany
strategii, zwłaszcza że w 2030 roku 2/3 światowej klasy średniej, mającej znaczące
możliwości zakupowe, będzie pochodziło z Azji (Hart i Christensen 2002).
230
Współczesne trendy społeczno-gospodarcze a kierunki rozwoju innowacji...
Świat przenosi się do miast - w 2015 roku m ieszka w nich ju ż 54% ludzi.
W 2050 będzie to 66%. Ustawodawcy oraz biznes, jeśli chcą czerpać z korzyści,
jakie daje urbanizacja, m uszą efektywnie planować i przyciągać zrównoważone
inwestycje w drogi, autostrady, mosty, porty, lotniska, zasoby wodne, energetykę,
telekomunikację i wszystkie inne elementy infrastruktury. Główny rozwój miast
będzie miał miejsce w krajach gwałtownie rosnących, w tym przede wszystkim
w Afryce. Urbanizacja świata i rosnąca liczba m ieszkańców globu oznacza zwięk
szone zapotrzebowanie na surowce i zasoby naturalne. Za 20 lat trzeba będzie pro
dukować nawet 7 3 więcej energii. Zasoby naturalne m uszą być efektywnie wyko
rzystywane, także z punktu widzenia ochrony środowiska. Nadrzędnym celem po
winna być ochrona i odtworzenie środowiska naturalnego, na co wskazuje rosnący
na świecie niepokój o poziom zanieczyszczeń, konieczność zabezpieczenia strate
gicznych surowców i zapewnienia dostępu do żywności i wody. Technologia staje
się sprzymierzeńcem i pozw ala wydobywać surowce z miejsc do tej pory niedo
stępnych. Według Ernst & Young w 2030 roku niekonwencjonalne zasoby ropy
będą stanowiły 70% wszystkich zasobów, a gazu - 50%. Największym problemem
pozostaje dostęp do wody - połowa populacji może mieć z tym problem. Zm niej
szenie się zasobów wody może też obniżyć plony zbóż nawet o 30% (WHO 2016).
Obecnie wydatki na służbę zdrowia stanowią 10% światowego PKB. W szyst
kie państwa świata borykają się z problemem rosnących kosztów leczenia, a starze
nie się społeczeństw powoduje, że 75% wydatków stanowi leczenie chorób prze
wlekłych. W Japonii i Chinach m iędzy 2010 a 2030 rokiem liczba osób powyżej 60.
roku życia podwoi się. Dzięki nowoczesnym technologiom dbanie o zdrowie i jego
kontrola staje się codziennością. Ponad 20 tysięcy dostępnych zdrowotnych aplika
cji na smartfony, bezprzewodowo podłączona aparatura medyczna, pozw ala na
bieżące monitorowanie stanu zdrowia i natychmiastowe reagowanie na jakiekol
wiek problemy. Przyszłością nowoczesnej medycyny będzie genetyka - pozw alają
ca na tworzenie nie tylko nowych, powszechnych leków, ale także terapii i leków
spersonalizowanych - czyli opartych na genotypie danego pacjenta. 2
2. Przyszłe kierunki rozwoju innowacji
Duże prawdopodobieństwo wystąpienia, a wręcz kontynuację zaobserwowa
nych przez Ernst & Young trendów potwierdza wielu autorów publikacji w zakresie
zarządzania innowacjami (Prahalad 2004; De W oot 2016; Hart i Christensen 2002; i
inni). Część z nich w swoich pracach opisuje zmieniający się kontekst zarządzania
innowacjami, wyróżniając między innymi takie obszary, w których zachodzą zm ia
ny, jak (Owen, Bessant i Heintz 2013, s. 11):
- akceleracja wytwarzania wiedzy - wzrost wydatków i nacisk na rozwój
wiedzy,
- g l o b a l n a d y s t r y b u c j a p r o d u k c j i w i e d z y - p r z e n i e s i e n i e k o n c e n t r a c j i z k l i e n t ó w z a m o ż n y c h w k r a j a c h r o z w i n i ę t y c h n a b i e d n y c h k l i e n t ó w z g o s p o d a r e k w s c h o d z ą c y c h , - e k s p a n s j a r y n k u - i n n o w a c j e d l a r y n k ó w w s c h o d z ą c y c h , - f r a g m e n t a c j a r y n k u - c o r a z t o n o w e g r u p y o d b i o r c ó w d l a i n n o w a c j i , - w i r t u a l i z a c j a r y n k u - p o r t a l e s p o ł e c z n o ś c i o w e , t w o r z e n i e s p o ł e c z n o ś c i w I n t e r n e c i e , - w z r o s t l i c z b y a k t y w n y c h u ż y t k o w n i k ó w - w s p ó l n e t w o r z e n i e i n n o w a c j i z u ż y t k o w n i k a m i , n p . s y s t e m L i n u x , - r o z w ó j i n f r a s t r u k t u r y t e c h n o l o g i c z n e j i s p o ł e c z n e j - t e c h n o l o g i e i n f o r m a - c y j n o - k o m u n i k a c y j n e . B i o r ą c p o d u w a g ę w s z y s t k i e w y m i e n i o n e t r e n d y , w a r t o z a s t a n o w i ć s i ę , w j a k i s p o s ó b b ę d ą o n e w p ł y w a ł y n a t w o r z o n e i n n o w a c j e . F a k t , ż e b ę d ą o n e p o w s t a w a ć , w y n i k a n i e t y l k o z c i ą g ł e g o r o z w o j u t e c h n o l o g i i , a l e t a k ż e z p o t r z e b , j a k i e z w i ą z a n e s ą z r o z w o j e m g o s p o d a r c z y m i s p o ł e c z n y m . M o ż n a s t w i e r d z i ć , ż e k o n c e n t r a c j a f i r m n a n o w y c h o b s z a r a c h b i z n e s o w y c h b ę d z i e s i ę s z y b k o z w i ę k s z a ć . T a k i e w n i o s k i m o ż n a w y s n u ć r ó w n i e ż z b a d a ń , k t ó r e p r z e p r o w a d z i ł a j e d n a z f i r m k o n s u l t i n g o w y c h - A r t h u r D . L it tl e . B a d a n i e z r e a l i z o w a n o w ś r ó d k a d r y z a r z ą d z a j ą c e j w y s o k i e g o s z c z e b l a , p r a c u j ą c e j n a s t a n o w i s k a c h z w i ą z a n y c h z n o w y m i t e c h n o l o g i a m i i i n n o w a c j a m i . B a d a n i e d o t y c z y ł o n o w y c h t e n d e n c j i w z a k r e s i e z a r z ą d z a n i a i n n o w a c j a m i w c i ą g u n a j b l i ż s z y c h d z i e s i ę c i u l a t ( P o r t a l I n n o w a c j i 2 0 1 6 ) . W e d ł u g r a p o r t u f i r m y b ę d ą m u s i a ł y c o r a z b a r d z i e j k o n c e n t r o w a ć s i ę n a r a d y k a l n y c h i n n o w a c j a c h , a b y u t r z y m a ć s i ę w c z o ł ó w c e . P r z e w i d y w a n y j e s t d w u k r o t n y w z r o s t s p r z e d a ż y i n n o w a c y j n y c h p r o d u k t ó w w n o w y c h o b s z a r a c h d z i a ł a l n o ś c i . T a k i w z r o s t b ę d z i e m i e ć f u n d a m e n t a l n e k o n s e k w e n c j e d l a c h a r a k t e r u z a r z ą d z a n i a i n n o w a c j a m i . N a s t ą p i r ó w n i e ż p r z y s p i e s z e n i e t e m p a t r a n s f e r u i n n o w a c j i d o g o s p o d a r e k r o z w i j a j ą c y c h s i ę , c o b ę d z i e s t a n o w i ć p o w a ż n e ź r ó d ł o w y z w a ń d l a z a r z ą d z a n i a . N a j w a ż n i e j s z e w n i o s k i z t e g o b a d a n i a p o k a z u j ą , ż e : - u d z i a ł p r o d u k t ó w i u s ł u g w n o w y c h o b s z a r a c h b i z n e s o w y c h p o d w o i s ię z 2 0 % w 2 0 1 0 r. d o 4 0 % w 2 0 2 0 r .; - u d z i a ł p r z y c h o d ó w z n o w y c h p r o d u k t ó w i u s ł u g w z r o ś n i e z 3 0 % w 2 0 1 0 r. d o 4 0 % w 2 0 2 0 r ,; - o b n i ż e n i e k o s z t ó w j e d n o s t k o w y c h d z i ę k i i n n o w a c j o m w z r o ś n i e o 5 0 % w c i ą g u n a j b l i ż s z y c h d z i e s i ę c i u la t, - n a j w a ż n i e j s z y m o b s z a r e m d l a i n w e s t y c j i i n n o w a c y j n y c h w d a l s z y m c i ą g u b ę d z i e c o r a z g ł ę b s z e z r o z u m i e n i e p o t r z e b k l i e n t a ; - r o z w ó j i n n o w a c j i o r a z n o w a t o r s k i c h r o z w i ą z a ń , p r z e d e w s z y s t k i m n a r y n k a c h w s c h o d z ą c y c h , p r z y c z y n i s i ę d o z n a c z n e g o w z r o s t u i n w e s t y c j i w c i ą g u n a j b l i ż s z y c h d z i e s i ę c i u la t ;
232
Współczesne trendy społeczno-gospodarcze a kierunki rozwoju innowacji...
- e u r o p e j s k i e f i r m y c o r a z b a r d z i e j b ę d ą p r z e n o s i ć s w o j e p r o i n n o w a c y j n e o p e r a c j e z E u r o p y i U S A d o A z j i i A m e r y k i P o ł u d n i o w e j . I c h u d z i a ł w c a ł o ś c i o p e r a c j i z w i ę k s z y s i ę z 1 2 % w 2 0 1 0 d o 2 5 % w 2 0 2 0 r. P r z y g l ą d a j ą c s i ę r a p o r t o m o r a z i n n y m p o z y c j o m l i t e r a t u r y p r z e d m i o t u i o p i s y w a n y m w n i c h t e n d e n c j o m , n a s u w a j ą s i ę t r z y p o d s t a w o w e p y t a n i a , k t ó r e z a w s z e z a d a j ą s o b i e m e n e d ż e r o w i e i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę b i o r s t w : j a k i e i n n o w a c j e t w o r z y ć , g d z i e t o r o b i ć i w j a k i s p o s ó b ( O w e n , B e s s a n t i H e i n t z 2 0 1 3 , s. 2 ).3. Trzy podstawowe pytania menedżera: co? gdzie? jak?
Z p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń l i t e r a t u r o w y c h w y ł a n i a s i ę p e w n a k o n c e p c j a , k t ó r ą t a k n a p r a w d ę z w e r y f i k u j e p r z y s z ł o ś ć . N i e m n i e j , z a o b s e r w o w a n e t r e n d y s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z e p o z w a l a j ą n a z a r y s o w a n i e o d p o w i e d z i n a t r z y p o d s t a w o w e p y t a n i a s t a w i a n e p r z e z m e n e d ż e r ó w . T a b e l a 1 p r z e d s t a w i a z a r y s t y c h o d p o w i e d z i . T a b e la 1 K ie ru n k i r o z w o ju in n o w a c ji i z a r z ą d z a n ia in n o w a c ja m i w k o le jn y c h la ta c h
Jakie innowacje?
Gdzie będą
tworzone?
W jaki sposób?
- I C T
- n o w e m ateriały - b io tech n o lo g ia - b io in fo rm aty k a - n an o tec h n o lo g ia - en erg ety k a i o d n a w ialn e ź ró d ła energii - b a d a n ia genety czn e - u rz ą d z e n ia m ed y czn e C oraz w ięcej in n o w acji w k rajach w sch o d zący ch - A z j a , A fry k a, A m ery k a Ł aciń sk a i A m ery k a P o łu d n io w a
- in n o w acje b azu ją ce n a k lien cie - o b słu d ze k lien ta, p ro jek to w an iu em ocji, so cial n etw o rk in g - p ro ak ty w n e m o d ele b izn eso w e - d o starczan ie tzw . „ g ru b y ch w arto ści” , p o d ejście m o d u ło w e, d o sto so w an ie m o d e li b izn eso w y ch do n o w y ch ry n k ó w
- o szczęd n e inn o w acje
- sk racan ie czasu i ry z y k a in n o w acji - in teg racja in n o w acji
Ź ró d ło : o p ra c o w a n ie w ła sn e . W y d a j e s i ę , c o p o t w i e r d z a j ą r ó w n i e ż s t r a t e g i e r ó ż n y c h k r a j ó w lu b u g r u p o w a ń p a ń s t w ( n p . s t r a t e g i a d l a E U - H o r y z o n t 2 0 2 0 ) , ż e w p r z y s z ł o ś c i d u ż o u w a g i b ę d z i e s i ę p o ś w i ę c a ć i n n o w a c j o m t e c h n o l o g i c z n y m . I n n o w a c j e t e t w o r z o n e b ę d ą g ł ó w n i e w o b s z a r a c h z w i ą z a n y c h z r o z w o j e m t e c h n o l o g i i k o m u n i k a c y j n o - i n f o r m a c y j n y c h ( I C T ) , k t ó r e s t a n o w i ą f u n k c j ę i n t e g r a c y j n ą r ó ż n y c h o b s z a r ó w f u n k c j o n o w a n i a l u d z i i p r z e d s i ę b i o r s t w . D u ż e z n a c z e n i e b ę d ą m i a ł y i n n o w a c j e t w o r z o n e w t a k i c h o b s z a r a c h , j a k : n o w e m a t e r i a ł y , b i o t e c h n o l o g i a , n a n o t e c h n o l o g i a , b a d a n i a g e n e t y c z n e , b i o i n f o r m a t y k a , e n e r g e t y k a i a l t e r n a t y w n e ź r ó d ł a e n e r g i i , u r z ą d z e n i a m e d y c z n e . N a p y t a n i e , g d z i e b ę d ą t w o r z o n e i n n o w a c j e , a n a l i z a m e g a t r e n d ó w s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z y c h o r a z l i t e r a t u r y p r z e d m i o t u w s k a z u j e o d p o w i e d ź , ż e b ę d ą o n e w d u ż e j m i e r z e t w o r z o n e n a t z w . r y n k a c h w s c h o d z ą c y c h , c z y l i w A z j i , A f r y c e ,
A m e r y c e P o ł u d n i o w e j i Ł a c i ń s k i e j . D u ż a a k t y w n o ś ć p r z e d s i ę b i o r c ó w i p o t r z e b y d u ż e j i l o ś c i z n a j d u j ą c y c h s i ę t a m k l i e n t ó w b ę d ą w y z n a c z a ł y p e w n e k i e r u n k i d z i a ł a n i a w z a k r e s i e z a r z ą d z a n i a i n n o w a c j a m i . Z a r z ą d z a n i e i n n o w a c j a m i b ę d z i e k o n c e n t r o w a ł o s i ę n a k i l k u o b s z a r a c h , k t ó r e w ś w i e t l e p r z e d s t a w i o n y c h p o w y ż e j p r o g n o z w y d a j ą s i ę m i e ć w k o l e j n y c h l a t a c h d u ż e z n a c z e n i e d l a i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę b i o r s t w ( P o r t a l I n n o w a c j i 2 0 1 6 ) . P i e r w s z y z n i c h t o
innowacje bazujące na kliencie
- i n n o w a c j e o p a r t e n a z a r z ą d z a n i u n o w y m i i g ł ę b s z y m i r e l a c j a m i o r a z k o n t a k t a m i z i n n o w a c y j n y m i k l i e n t a m i . Ó w „ i n n o w a c y j n y k l i e n t ” n a p ę d z a n y j e s t p o p r z e z s i l n ą k o n w e r g e n c j ę t r z e c h g ł ó w n y c h t r e n d ó w : - o b s ł u g ę k l i e n t a - k i e r u j ą c ą s ię p r a g n i e n i e m b u d o w y s i l n y c h w i ę z i z k l i e n t e m , w ł a ś c i w y m z a r z ą d z a n i e m a k c e p t a c j ą i n n o w a c j i p r z e z k l i e n t a , t w o r z e n i e m o k r e ś l o n y c h u s ł u g w o k ó ł n o w e g o p r o d u k t u , o b e j m u j ą c ą z a r ó w n o n o w e m o d e l e r e l a c j i z k l i e n t a m i , j a k i n o w e m o d e l e b i z n e s o w e . F i r m y b ę d ą m u s i a ł y p o p r o s t u b y ć b a r d z i e j e l a s t y c z n e i k r e a t y w n e w o k r e ś l e n i u s p o s o b u i n t e r a k c j i z k l i e n t a m i ; - p r o j e k t o w a n i e e m o c j i - d o t y c z y p r z e d e w s z y s t k i m u ś w i a d o m i e n i a , j a k i e n o w a t e c h n o l o g i a w z b u d z a e m o c j e w ś r ó d k l i e n t ó w . N i e c h o d z i tu t a j o w z a j e m n ą k o n k u r e n c j ę o p a r t ą n a d u ż e j i l o ś c i f u n k c j i , a p r z e d e w s z y s t k i m o p r o j e k t o w a n i e e m o c j o n a l n e g o w i z e r u n k u i z w i ą z k ó w a n a l o g i c z n y c h d o t y c h z p r o d u k t a m i l u k s u s o w y m i c z y m o d o w y m i . B u d o w a n i e s p o ł e c z n o ś c i , l o j a l n o ś c i i p o p a r c i a b ę d z i e p r z e s ą d z a ć o s u k c e s i e i n n o w a c y j n y c h p r o d u k t ó w i u s ł u g ; - s o c i a l n e t w o r k i n g - n a r z ę d z i a s p o ł e c z n o ś c i o w e c o r a z c z ę ś c i e j b ę d ą w y k o r z y s t y w a n e j a k o p o d s t a w o w e w r e a l i z a c j i k o n k u r e n c y j n e j p o l i t y k i c e n o w e j f i r m y c e l e m d o s t o s o w a n i a j e j o f e r t y , u s ł u g d o p o t r z e b g r u p y d o c e l o w e j . P r o j e k t o w a n i e w s z e l k i c h p u n k t ó w s t y c z n y c h w r e l a c j a c h z k l i e n t e m , k o n t r a h e n t e m i p r a c o w n i k i e m s t a n i e s i ę k l u c z e m d o r e a l i z a c j i i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę w z i ę ć . D r u g i m w a ż n y m o b s z a r e m z a r z ą d z a n i a i n n o w a c j a m i w k o l e j n y c h l a t a c h b ę d z i e t w o r z e n i e p r o a k t y w n y c h m o d e l i b i z n e s o w y c h i n n o w a c j i . O k r e ś l a j ą o n e s p o s ó b t w o r z e n i a i u c h w y c e n i a i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę w z i ę ć w ł a ń c u c h w a r t o ś c i o p e r a c y j n y c h i s t r a t e g i c z n y c h . W t y m z a k r e s i e s p o d z i e w a n e s ą t r z y g ł ó w n e t r e n d y , k t ó r e b ę d ą s t a n o w i ć o s u k c e s i e i n n o w a c y j n e g o m o d e l u b i z n e s o w e g o w c i ą g u n a j b l i ż s z y c h d z i e s i ę c i u la t: - d o s t a r c z e n i e t z w . „ g r u b y c h w a r t o ś c i ” , k t ó r e d o t y c z ą b a r d z i e j t r w a ł y c h w a r t o ś c i d l a z a i n t e r e s o w a n y c h s t r o n , n a p r z y k ł a d m o g ą t o b y ć d z i a ł a n i a z w i ą z a n e z e s p o ł e c z n ą o d p o w i e d z i a l n o ś c i ą b i z n e s u w z a k r e s i e z m i a n k l i m a t y c z n y c h , d e m o g r a f i c z n y c h , c z y t e ż b e z p i e c z e ń s t w a e n e r g e t y c z n e g o ; - m o d u ł o w e p o d e j ś c i e - z w i ę k s z e n i e z ł o ż o n o ś c i p o d e j m o w a n y c h d z i a ł a ń n a p ł a s z c z y ź n i e l o k a l n e j ;234
Współczesne trendy społeczno-gospodarcze a kierunki rozwoju innowacji...
- d o s t o s o w a n i e m o d e l i b i z n e s o w y c h d o n o w y c h r y n k ó w - g e n e r o w a n i e i n n o w a c y j n y c h m o d e l i b i z n e s o w y c h a d e k w a t n y c h d o b i e ż ą c y c h p o t r z e b l o k a l n y c h r y n k ó w . T y l k o w t e d y b ę d z i e t o s k u t e c z n y s p o s ó b k o n k u r o w a n i a z t a k i m i k r a j a m i , j a k C h i n y c z y I n d i e . K o l e j n y m w a ż n y m o b s z a r e m b ę d z i e t w o r z e n i e o s z c z ę d n y c h i n n o w a c j i , o k r e ś l a n y c h c z a s a m i j a k o „ o d w r ó c o n a i n n o w a c y j n o ś ć ” , k t ó r a p o l e g a n a t y m , ż e b a d a n i a n a d i n n o w a c j a m i s ą r e a l i z o w a n e w k r a j a c h b i e d n y c h , r o z w i j a j ą c y c h s i ę , c o k o s z t u j e n i e p o r ó w n y w a l n i e m n i e j n i ż w p r z y p a d k u l a b o r a t o r i ó w w k r a j a c h r o z w i n i ę t y c h . N a s t ę p n i e z a c h o d z i p r z e n i e s i e n i e p r o d u k t u i j e g o a d a p t a c j a , p ó ź n i e j z a s t o s o w a n i e i r o z p o w s z e c h n i e n i e n a r y n k a c h w y s o k o r o z w i n i ę t y c h . C o r a z w a ż n i e j s z e s t a n i e s i ę t a k ż e n i e ty l k o s z y b k i e w p r o w a d z e n i e p r o d u k t u n a r y n e k , a le t a k ż e z w i ę k s z e n i e p r e c y z j i o r a z o g r a n i c z e n i e b ł ę d ó w , k t ó r e t o w a r z y s z ą t e m u p r o c e s o w i . D u ż e g o z n a c z e n i a n a b i e r a ć b ę d z i e r ó w n i e ż i n t e g r a c j a i n n o w a c j i - z a r z ą d z a n i e p o m y s ł a m i i p r z e j ś c i e d o k o l e j n y c h e t a p ó w o p t y m a l i z a c j i p o r t f e l a , c o p o w i n n o s t a n o w i ć s p o i w o k a ż d e g o e l e m e n t u s t r a t e g i i b i z n e s o w e j . W ł ą c z e n i e i n n o w a c j i j a k o i n t e g r a l n e g o e l e m e n t u s t r a t e g i i b i z n e s o w e j .Podsumowanie
Z a r z ą d z a n i e i n n o w a c j a m i j e s t k l u c z e m d o s u k c e s u f i r m y . W c e l u z a p e w n i e n i a c i ą g ł o ś c i d z i a ł a ń w r a m a c h i n n o w a c y j n y c h p r o j e k t ó w p r z e d s i ę b i o r s t w o m u s i s y s t e m a t y c z n i e n i m i z a r z ą d z a ć . U m o ż l i w i t o o d p o w i e d n i a s t r a t e g i a . S t r a t e g i a t a k a m u s i o p i e r a ć s i ę n a w c z e ś n i e j p r z e p r o w a d z o n e j a n a l i z i e o t o c z e n i a . W s k a z a n e p o w y ż e j t r e n d y s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z e o r a z t e n d e n c j e r o z w o j o w e w z a k r e s i e k i e r u n k ó w t w o r z e n i a o r a z z a r z ą d z a n i a i n n o w a c j a m i m o g ą s t a ć s i ę p o m o c n e w p l a n o w a n i u s t r a t e g i i i n n o w a c y j n y c h p r z e d s i ę b i o r s t w . M o g ą r ó w n i e ż s t a n o w i ć ź r ó d ł o i n s p i r a c j i d l a p r z y s z ł y c h b a d a ń n a u k o w y c h .Literatura
1. B a r u k J. ( 2 0 0 6 ) , Z arządzanie w iedzą i innow acjam i, T o r u ń : W y d a w n ic t w o A d a m M a r s z a łe k .
2 . C a s s w e ll A . ( 2 0 1 1 ) , E m erg in g Trends in I C T 2 0 1 0 -2 0 1 5, G a r tn e r C o n s u ltin g , N Y .
3. D e W o o t P . ( 2 0 1 6 ) , R esp o n sib le In n o v a tio n, S h e f f ie ld : G r e e n l e a f P u b li s h i n g L i
m ite d .
4 . E r n s t & Y o u n g ( 2 0 1 5 ) , M eg a tren d s 2015. M a k in g Sense o f a W orld in M o tio n,
E Y G M L im ite d .
5. G o v in d a r a j a n V ., T r im b le C . ( 2 0 1 2 ) , R everse Innovation. C rea ted F a r fr o m H om e, Win E veryw h ere, B o s to n : H a r v a r d B u s in e s s R e v ie w P r e s s .
6 . G w a r d a - G r u s z c z y ń s k a E . ( 2 0 1 3 ) , M o d ele p ro c e su kom ercjalizacji now ych tech n o logii w przedsiębiorstw ach. U w arunkow ania w yboru - kluczow e o bszary decyzyj ne, Ł ó d ź : W y d a w n ic t w o U Ł .
7 . H a r t S .L ., C h r is te n s e n C .M . ( 2 0 0 2 ) , The g re a t leap: D riv in g innovation fr o m the base o f the p y ra m id, „ M I T S lo a n M a n a g e m e n t R e v ie w ” , 4 4 (1 ).
8. J a k ie będą innow acje za 10 la t?, P o r t a l I n n o w a c ji, h ttp ://w w w .p i.g o v .p l /P A R P /c h a p te r _ 8 6 1 9 6 .a s p ? s o i d = 6 D E E 9 3 7 9 1 7 8 4 4 1 D F 8 8 6 4 D 3 F 4 7 C B 6 3 E 5 C [ d o s tę p 2 3 .0 1 .2 0 1 6 ] .
9. O w e n R ., B e s s a n t J ., H e in tz M . ( 2 0 1 3 ) , R esp o n sib le innovation. M a n a g in g the R esp o n sib le E m ergence o f Science a n d Inn o va tio n in S o ciety, C h ic h e s te r : J o h n
W il e y & S o n s .
10. P r a h a l a d C .K . ( 2 0 0 4 ) , The fo r tu n e a t the bottom o f the pyram id: E ra d ica tin g p o ve rty through p r o fits, P e a r s o n E d u c a ti o n , U p p e r S a d d le R iv e r , N J .
11. T r o t t P . ( 2 0 0 8 ) , In n o va tio n M a n a g e m e n t a n d N ew P ro d u c t D e v elo p m en t, N e w
Y o r k : P r e n t ic e H a ll.
