"Tradycja i nowoczesność Melchiora Wańkowicza", Aleksandra Ziółkowska, "Przegląd Humanistyczny" nr 4 (1974) : [recenzja]

Izabela Jarosińska

"Tradycja i nowoczesność Melchiora

Wańkowicza", Aleksandra

Ziółkowska, "Przegląd

Humanistyczny" nr 4 (1974) :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 17/53, 257

1974

(II'' ZIEJKA Franciszek: Tajemnice "Faraona". "Ruch Literac­ ki" 1974 z. 1 s. 19-30.

Punktem wyjścia rozprawy jest teza, iż "Faraon" jest - być może - alegoryczną powieścią o polskim wieku XVIII, o przyczy­ nach upadku państwa, interpretowanych w myśl koncepcji histo­ ryków pozytywistycznych. Autor zwraoa uwagę na analogie między znaną Prusowi książkę Augusta M a r i e t t e ^ o starożytnym Egipoie (1864) a wywodami historyków szkół krakowskiej i warszawskiej. Jeśli "Faraon" w istocie miał być powieśoią o sohyłku Oświece­ nia, to Ramzesowi XII odpowiadałby Stanisław August, Pentuero- wi - Staszic, Kefresowi - biskup Kossakowski, Ramzesowi XIII - książę Józef. Ważnym zaś elementem ideologii tego utworu oka­ załoby się przeświadczenie o niezmienności praw historycznego rozwoju państwa.

BP/53/91 M.P.

(II) ZIÓŁKOWSKA Aleksandra: Tradycja i nowoczesność Mel­ chiora Wańkowicza. "Przegląd Humanistyozny" 1974 nr 4 s. 89-97.

Praoa zamieszozona w dziale "Debiuty naukowe". Jej przed­ miotem jest próba analizy niektóryoh aspektów twórozości Mel­ chiora Wańkowicza. Na szczególną uwagę - zdaniem autorki - za­ sługuje w pisarstwie autora "Szozenięoych lat" szczególnie sprzężenie tradycji (zwłaszcza zaś wskrzeszenie gawędy jako gatunku ze wszystkimi związanymi z nią konsekwencjami ideolo­ gicznymi i estetycznymi) i nowoozesności (tu m.in. nowa formu­ ła reportażu czy daleko odbiegająoy od stereotypowych wyobrażeń - nowoczesny warsztat pisarski). W pracy przytoozono liczne wy­ powiedzi krytyków na temat twórozości Wańkowicza.