View of Ks. Dominik Ostrowski. Uświęcenie i kult. Liturgia Godzin w perspektywie soborowej definicji liturgii
3
0
0
Pełen tekst
(2) pocz tkowo na ten aspekt nie zwracano uwagi. Problem wprowadzenia nazwy „liturgia” w miejsce dawnego „brewiarza” podejmuje ks. Dominik Ostrowski w swojej pracy habilitacyjnej pt. Uwicenie i kult. Liturgia Godzin w perspektywie soborowej definicji liturgii. Autor podejmuje temat raczej pomijany w refleksji nad Liturgi Godzin, jego praca jawi si zatem jako nowatorska w kontekcie bada aktualnie prowadzonych w tej dziedzinie. Celem autora jest ponadto ukazanie, w jaki sposób w Liturgii Godzin realizowane s uwicenie i kult. Wieloaspektowy wymiar tego studium oraz jego cele ukazuje „Wstp” do pracy. W rozdziale pierwszym natomiast autor podejmuje refleksj nad zasadnoci. u ywania nazwy „liturgia” w odniesieniu do Officium Divinum po reformie Soboru Watykaskiego II. Analizuj c poszczególne elementy definicji liturgii wed ug KL 7, autor odnosi je do Liturgii Godzin. Najpierw przygl da si samej definicji liturgii i dwom podstawowym jej aspektom: misterium i celowoci. W dalszej czci rozdzia u swoj uwag skupia ju na samej Liturgii Godzin i jej definicji w nawi zaniu do definicji liturgii z KL 7. W tym miejscu rozwa a tez pokrótce uwicenie i kult w Liturgii Godzin i zagadnienie znaku dostrzegalnego (signum sensibile) w tej e liturgii. W rozdziale drugim autor podejmuje problematyk znaków uwicenia i znaków kultu. Swój wywód rozpoczyna od zdefiniowania poj
(3) znaku i symbolu oraz wykazania ró nic i podobiestw midzy nimi. W konkluzji podkrela, e bdzie u ywa terminu „znak dostrzegalny” w odniesieniu do liturgii. Zasadno
(4) takiego podejcia autor stara si udowodni
(5) poprzez zdefiniowanie znaku liturgicznego, wychodz c najpierw od pojcia znaku w ogólnoci. Przy tym w pierwszej kolejnoci uwag zwraca na u ywanie terminu „znak” w teologii, potem za na rozumienie znaków witych, nawi zuj c tu w sposób szczególny do w. Augustyna i u ywanych przeze terminów signum i sacramentum. Zwraca tak e uwag na korelacj s owa i znaku. W dalszej czci rozdzia u autor mówi o funkcji znaku liturgicznego, czyli o uwiceniu i kulcie, zwracaj c przy tym szczególn uwag na zastosowanie w soborowej ROCZNIKI TEOLOGICZNE 61 : 2014 z. 8 s. 167-169.
(6) 168. RECENZJE. definicji terminu signum sensibile, co daje mu asumpt do u ywania terminu „znak liturgiczny”. Autor przedstawia teraz definicj liturgii opart na kompilacji punktów 7 i 21 Konstytucji o liturgii. Nastpnie objania szersze znaczenie takich poj
(7) , jak „ryt”, „obrzd” i „znak materialny” w odniesieniu do Liturgii Godzin. Trzeci rozdzia powicony jest dok adniejszemu ukazaniu obrzdu (ritus) znaku liturgicznego w Liturgii Godzin. Autor przedstawia najpierw drog, jak trzeba przeby
(8) , aby doj
(9) od wydarzenia historycznego do celebracji liturgicznej. Wymienia przy tym i omawia nastpuj ce punkty: wydarzenie historyczne, jego intelektualna i s owna interpretacja, umiejscowienie interpretacji s ownej wewn trz celebracji anamnetycznej. Nastpnie autor omawia funkcj s owa w liturgii, skupiaj c si szczególnie na s owie Bo ym i jego funkcji znakowej. Funkcj t s owo Bo e spe nia w Liturgii Godzin w sposób dwojaki: jako znak kultu i jako znak uwicenia. W tym miejscu autor mówi o te liturgicznych funkcjach psalmów i czyta biblijnych: psalmy pe ni. funkcj kultyczn , a czytania biblijne uwicaj c , wynikaj c z ich s uchania przez wiernych. W podsumowaniu autor zwraca uwag na szczególn rol s owa Bo ego w innych celebracjach liturgicznych i porównuje j z funkcj s owa Bo ego w Liturgii Godzin, ukazuj c w ten sposób nieodzowno
(10) s owa Bo ego we wszelkich rodzajach celebracji liturgicznych. W rozdziale czwartym, który stanowi najobszerniejsz cz
(11) recenzowanego studium, autor podejmuje problem gatunków literackich wystpuj cych w tekstach Liturgii Godzin, które bada pod k tem ich funkcjonalnoci jako narzdzi interpretacji „materii” Liturgii Godzin, czyli s owa Bo ego (s. 129). Najpierw zajmuje si zagadnieniem euchologii w funkcji kultu, czyli takimi elementami oficjum jak antyfony (autor dok adnie analizuje poszczególne funkcje antyfon, czyli funkcj tematyczn , typologiczn , medytacyjn , antyfony ad Evangelium, wi teczne, adwentowe „O” i maryjne), nag ówki psalmów i sentencje chrystologiczne, doksologie oraz oracje psalmiczne. Dalej przedstawiana jest euchologia w funkcji uwicenia, czyli wszystkie te elementy oficjum, które wspieraj odbiór g oszonego s owa Bo ego, a mianowicie responsoria i wersety, teksty patrystyczne i hagiograficzne, homilie i momenty ciszy. Nastpnie autor omawia euchologi ogóln , czyli te elementy oficjum, które wspó tworz znak liturgiczny w sensie ogólnym, odnosz c si do kultu i soteriologii Liturgii Godzin. Omawiane w tym kontekcie elementy to kantyki ewangeliczne, proby, Modlitwa Paska, oracje i hymny (omówione tutaj bardziej szczegó owo). Warto w tym miejscu wspomnie
(12) , e przy omawianiu funkcji poszczególnych elementów oficjum autor podaje te ich historyczn genez i sukcesywne przemiany. Stosuje w tym celu wielokrotnie obszerne zestawienia tabelaryczne, w których umieszcza obok siebie porównawczo teksty omawianych czci oficjum z ró nych epok formowania si Liturgii Godzin. Dziki temu czytelnik ma mo liwo
(13) szerzej spojrze
(14) na dany problem i porówna
(15) aktualn struktur oficjum z porz dkiem poprzednio obowi zuj cym. W omawianym rozdziale autor analizuje tak e elementy kultu stosowane przy sprawowaniu oficjum, które nazywa „znakami modlitwy”. Do owych.
(16) RECENZJE. 169. znaków zalicza przestrze wit , postawy (stoj c i siedz c ), milczenie wite, uk on, znak krzy a, szaty liturgiczne, wiat o i kadzid o. W podsumowaniu rozdzia u autor zbiera wnioski uzyskane z analizy omawianych zagadnie i ich odniesie do euchologii Liturgii Godzin, stanowi cej skuteczne narzdzie uwicenia cz owieka przez zawarte w niej s owo Bo e. Rozdzia pi ty omawianego studium traktuje o uwiceniu i kulcie w celebracji Liturgii Godzin. Autor rozpoczyna od refleksji na temat czasu w Liturgii Godzin, omawiaj c od strony historyczno-funkcyjnej pory dnia, „prawdziwo
(17) czasu” i rytm tygodniowy. Nastpnie mówi o Liturgii Godzin w s u bie s owa Bo ego, wyjaniaj c w tym punkcie takie zagadnienia jak: usunicie psalmów z orzecz cych z oficjum, przypisanie odpowiednich psalmów i kantyków do pory dnia oraz samego dnia w odmawianym oficjum, funkcje czyta krótkich i d ugich (w Godzinie Czyta). W dalszej czci tego rozdzia u autor opisuje rol godzin kanonicznych w przestrzeni s owa Bo ego. Przedstawia tu nastpuj ce zagadnienia: rozwój uk adu psalmów w oficjum na przestrzeni wieków, wygl d oficjum staro ytnego, kompozycja g ównych godzin (omawia m.in. genez i histori ich powstania), szczegó owe omówienie struktury poszczególnych godzin zawartych w odnowionej Liturgia Horarum. W podsumowaniu rozdzia u autor ukazuje, jak odnowiony Brewiarz uwydatnia rol s owa Bo ego w odmawianym oficjum, zachowuj c tradycyjny sens jego struktury, przy jednoczesnym jego uproszczeniu i wzbogaceniu o nowe elementy. Autor dodaje jeszcze ekskurs, którego celem jest porównanie Liturgii Godzin i Eucharystii w kontekcie odkrytych wspólnych cech tych dwu celebracji liturgicznych. Autor wymienia i omawia wspólne dla obu liturgii elementy, takie jak: uwielbienie, dzikczynienie, wspomnienie tajemnicy zbawienia, modlitwa b agalna i przedsmak niebiaskiej chwa y. Dodatkowo wskazuje, e Liturgia Godzin prowadzi do Eucharystii. W samym zakoczeniu dzie a autor zawar ogólne podsumowanie przeprowadzonego studium i poda wnioski, jakie wynikaj z analizy podjtego tematu. Praca ks. Dominika Ostrowskiego stanowi bogate ród o wiedzy o Liturgii Godzin i zawiera szerokie spektrum tematyczne dotycz ce tego oficjum. Autor w pe ni zrealizowa cele postawione we „Wstpie” do omawianej pracy i przedstawi temat w bardzo klarowny i logiczny sposób, przechodz c p ynnie przez poszczególne zagadnienia. Na szczególn uwag zas uguje szeroki repertuar wykorzystanych róde , poczynaj c od dokumentów pierwotnego Kocio a, poprzez dzie a najwa niejszych autorów zajmuj cych si omawianym zagadnieniem, a skoczywszy na najnowszych badaniach nad Liturgi Godzin. Ksi ka ks. Dominika Ostrowskiego z pewnoci zainteresuje wszystkich, chc cych pog bi
(18) swoj wiedz na temat powszechnej modlitwy Kocio a, a dziki szczególnemu spojrzeniu na uwicaj cy walor Liturgii Godzin pomo e tak e zg bi
(19) duchowe korzyci p yn ce z odmawiania tego oficjum nie tylko przez osoby do tego powo ane, ale te osoby wieckie. Sebastian Natoniewski.
(20)
Powiązane dokumenty
As was hypothesised on the basis of previous research (Kim et al. 2008), the schizophrenic patients made more mistakes in the understanding of ironic dialogues than the
Spisy tres´ci poszczego´lnych zeszyto´w, jak ro´wniez˙ streszczenia artykuło´w w je˛zyku polskim i angielskim (pocza˛wszy od 2005 r.) doste˛pne sa˛ na naszej stronie
Opracowanie, dotyczące charakterystyki kodu politycznego oraz jego wewnętrznego zróżnicowania, a także relacji między językiem ogólnym a językiem polityki,
Czarnogóra powinna zatem poszukiwać innowacji w sektorze turystyki, tak by wyróżnić się na tle regionu i efektywnie pobudzać oraz zwiększać wzrost gospodarczy w
Oznacza ono takie wykorzystanie zasobów, które angażuje interesariuszy przedsiębiorstwa społecznego poprzez akcentowanie wartości społecznej, jaka jest osiągana przy
Aby funkcjonariusze realizowali swoje zadania w prawidłowy sposób, a kie- rowanie podwładnymi było na jak najwyższym poziomie, należy popularyzować znaczenie przywództwa i
Podobnie jak w przypadku ana- lizy liczby podmiotów gospodarczych, również w przypadku zatrudnienia w sektorze obsługi nieruchomości widoczne jest zróżnicowanie przestrzenne
The radar signals are then modified according to the Kirchhoff integral, before Stolt F-K migration is applied in the frequency domain to produce an accurate radar image..
