M i j n e Heren^
Hoe kwetsbaar g r o t e en v i t a l e d e l e n van ons l a n d t e n g e v o l g e van hun l a g e l i g g i n g z i j n en hoezeer de v e i l i g h e i d van b e l a n g r i j k e a g r a r i s c h e en woon en werkgebieden met k o s t b a r e gebouwen en i n s t a l -l a t i e s a f h a n J c e -l i j k i o van de goede s t a a t d e r w a t e r k e r i n g e n i o i n h e t r e c e n t e v e r l e d e n e n i g e ma].en met beangstigende d u i d e l i j k h e i d aange-toond. Levend s t a a n nog i n onze h e r i n n e r i n g de stoxraen van 1953 en 1962 en de d o o r b r a a k b i j Oontzaan, g e b e u r t e n i s s e n d i e ons weer c o n -f r o n t e e r d e n met de b e t r e k k e l i j k h e i d van de v e i l i g h e i d van h e t l e v e n a c h t e r een aarden w a l , d i e ons van h o t w a t e r s c h e i d t .
Door de eeuwen heen z i j n t a l l o z e e r v a r i n g e n van deze aard opge-daan. Telkens weer h o e f t de beheerder van een w a t e r k e r i n g z i c h be-zonnen op de c o n s e q u e n t i e s , d i e een d i j k d o o r b r a a k v o o r hem i n h i e l d e n . Telkens weer i e deze u i t d a g i n g , d i e de n a t u u r aan de mens s t e l d e , beantwoord met nieuwe werkzaamheid naar de k e n n i s en h e t i n z i c h t van d a t o g e n b l i k .
Ook nu hebben w i j ons opnieuw g e s t e l d gevoeld t e g e n o v e r h e t probleem, d a t w i j naar de s t a n d van de wetenschap en h e t i n z i c h t van vandaag moesten a a n v a t t e n en d a t e r k o r t g e f o r m u l e e r d op neer komt: hoe b e v e i l i g e n w i j ons met r e d e l i j k e z e k e r h e i d t e g e n h e t gevaar van o v e r s t r o m i n g en hoe v e r z e k e r e n w i j ons e r v a n , d a t w i j ook i n de t o e -komst een r e d e l i j k v e r t r o u w e n i n onze v / a t o r k c r i n g e n kunnen s t e l l e n ? De Deltacommissie h e e f t n a a r a a n l e i d i n g van de haar v e r l e e n d e opdracht i n m i d d e l s g e a d v i s e e r d t o t h e t t e r hand nemen van o m v a n g r i j k e werken, n i e t a l l e e n i n h e t z u i d w e s t e n van h e t l a n d , maar l a n g s do gehele Nederlandse k u s t . Deze werken s t r e k k e n dus a l l e t o t v e r b e t e r i n g van de k e r i n g tegen h e t b u i t e n w a t e r , w a a r b i j men h e t oog g e r i c h t
houdt op een zeer hoge s t o r m v l o e d , Bevmst i s gekozen v o o r b e v e i l i g i n g tegen een g e b e u r l i j k h e i d , d i e z i c h maar z e l d e n z a l voordoen. Ook l a n g s de r i v i e r e n h o e f t h e t v r a a g s t u k de aandacht, I n a n a l o g i e met de gedachtengang d i e de D e l t a c o m m i s s i e h e e f t g e v o l g d b i j de b e p a l i n g van de maatgevende s t o r m v l o e d , z i j n o f worden thans v o o r R i j n cn Maas u i t geëxtrapoleerde frequenticlcrommen maatgevend© a f v o e r e n a f g e l e i d , welke een aanvaardbaar g e r i n g e kano van o p t r e d e n hebben en waaraan nadat de b i j deze a f v o e r e n vaia p l a a t s t o t p l a a t s behorende w a t e r
-standen z i j n berekend - de r i v i e r w a t c r k e r i n g en z u l l e n worden g e t o e t s t . Het ware w e n s e l i j k t e b e z i e n , i n h o e v e r r e ook de e i s e n , t e s t e l l e n aan do b i n n e n w a t e r k e r i n g e n u i t deze g e z i c h t s h o e k kunnen worden g e f o r m u l e e r d .
Hot v o l g e n s de n i e u w s t e i n z i c h t e n s t e l l e n van c r i t e r i a met be-t r e k k i n g be-t o be-t de w a be-t e r s be-t a n d e n welke door do d u i n e n , d i j k e n en kaden moeten kunnen worden gekeerd vormt i n t u s s e n nog s l e c h t s oen g e d e e l -t e l i j k e o p l o s s i n g van ons probleem. Wij d i e n e n ons er ook rekenschap
2
-van t o geven hoe w i j een w a t e r k e r i n g ontwerpen, d i e t e c h n i s c h v o l l e d i g aan de g e s t e l d e e i s e n v o l d o e t . V o o r t s gaat h e t e r om e r zeker van t e kunnen z i j n d a t de w a t e r k e r i n g e n , na eenmaal aan de n i e u w s t e e i s e n t e z i j n aangepast, ook v o o r t d u r e n d aan deze e i s e n b l i j v e n v o l d o e n . H i e r -b i j d i e n t n i e t a l l e e n aandacht t e worden -besteed^at^Tde w i j z e waarop de d i j k o f de kade a l s waterbouwkundige c o n s t r u c t i e wordt onderhouden, doch tevens aan de w i j z e , waarop deze a l s z o d a n i g w o r d t beheerd. I n d i t verband denk i k b.v. aan h e t probleem van wegen, woningen, k a b e l s en l e i d i n g e n i n , op o f tegen w a t e r k e r i n g e n .
Het g e r e g e l d e t o e z i c h t op de s t a a t van de w a t e r k e r i n g e n i s i n e e r s t e a a n l e g een zaalc van de Gedeputeerde S t a t e n d e r onderscheidene provinciën. Deze hebben m i j i n m i d d e l s toegezegd hun medewerking t e w i l l e n v e r l e n e n aan een p e r i o d i e k e v e r s l a g g e v i n g over deze m a t e r i e , welke i k m i j v o o r s t e l t e doen aan de S t a t e n Generaal. I k verwacht van deze m a a t r e g e l v o o r a l d a t de v e r a n t w o o r d e l i j k e d i j k b e h e e r d e r s g e r e g e l d , w e l l i c h t meer dan t o t n u t o e worden g e c o n f r o n t e e r d met de hun opgelegde
tBlkens weer worden aangespoord t o t waaïzaaSheid
on z e l f w e r k z a a m h e i d .
D a a r b i j ben i k m i j o c h t e r ervan bevmst, d a t a l h o e w e l dank z i j de voortgaande w a t o r s c h a p s c o n c e n t r a t i e s h e t a a n t a l beheerders, d a t een
t e c h n i s c h e d i e n s t van b e h o o r l i j k e a l l u r e b e z i t , toeneemt, t e b e t w i j f e l e n w a a r d e r i n g v o o r hetgeen i n h o t v e r l e d e n aan goede w i l i s betoond, a a n . e r v a r i n g i a verzameld en aan p r e s t a t i e s i s g e l e v e r d - o f w e l steeds voldoende k e n n i s aanwezig i s t e a c h t e n , nodi« v o o r de j u i s t e b e o o r d e l i n g v a n a l l e f a c t o r e n d i e de betrouwbaarheid van een w a t e r k e r i n g bepalen. Er b e s t a a t bepaald b e h o e f t e aan b i j de huidi,^e s t a n d van wetenschap en t e c h n i e k aangepaste r i c h t l i j n e n v o o r do a a n l e X h e t onderhoud, do c o n t r o l e en h e t beheer d e r w a t e r k e r i n g e n en aan een g e m a k k e l i j k e r t o e g a n k e l i j k h e i d van de o n d e r h a v i g e b i j h e t toenemen van de s p e c i a l i s a t i e steeds m o e i l i j k e r t e b e v a t t e n m a t e r i e . Grote b e h o e f t e b e s t a a t ook aan u n i f o r m i t e i t i n de b e o o r d e l i n g en i n de a a n K e W d e maatstaven. ^ ^ D i t l a a t s t e b e t r e f t n i e t a l l e e n do t a a k u i t o e f e n i n g d e r d i j k b e -h e e r d e r s , doc-h ook de u i t o e f e n i n g van -h o t t o e z i c -h t en -h e t o p p e r t o e z i c -h t . Er d i e n t n a a r m i j n o v e r t u i g i n g t e worden g e s t r e e f d n a a r een zekere s t a n d a a r d i s e r i n g van de t e c l i n i s c h e b e o o r d e l i n g d e r w a t e r k e r i n g e n i n d i e r voege, d a t i n h e t gehele l a n d een w e t e n s c h a p p e l i j k verantwoorde
t o e - G 8 i n g van de t o e s t a n d der kaden en d i j k e n p l a a t s v i n d t op d e z e l f d e
g r o n d s l a g e n .
Het v r a a g s t u k van da b e v e i l i g i n g tegen o v e r s t r o m i n g s t e l t ons bovendien voor problemen van meer algemene s t r e k k i n g ; i k noem a l s v o o r b e e l d e n h e t b e l a n g van tweede w a t e r k e r i n g e n en de w e n s e l i i k h e i d van b e p e r k i n g d e r boezemgrootten.
T e n s l o t t e - en d i t n i e t i n h e t m i n s t - b e s t a a t e r b e h o e f t e aan b u n d e l i n g van de o n d e r z o e k r e s u l t a t e n i n z a k e w a t e r k e r i n g e n , d i e t o t nu t o e d o o r de v e r s c h i l l e n d e i n s t a n t i e s , d i e d i r e c t o f i n d i r e c t met de d i j k s b o u w bemoeiing hebben, werden v e r k r e g e n en van een k r a c h t i g e , gecoördineerde v o o r t z e t t i n g van d i t t e c h n l s o h - w e t e n s c h a p p e l i j k e werk. w a a r b i j n i e t a l l e e n op de t e e l m i s c h o p t i m a l e maar ook op de iitvooï bare en b e t a a l b a r e m o g e l i j k h e d e n ware t e l e t t e n .
-De h i e r v o o r gehoemde overwegingen hebben m i j g e b r a c h t t o t h e t b i j e e n r o e p e n van e e n ; t e c h n i s c h e adviescommissie v o o r de w a t e r k e r i n g e n , samengesteld u i t t e c h n i c i d i e a l l e n , h e t z i j a l s d i e n a a r van de hogere o f l a g e r e o v e r h e i d , h e t z i j a l s beoefenaar van de wetenschap, g e a c h t kunnen worden de h i e r bedoelde problemen t e kennen, welke commissie, om h e t nu maar eens anders t e f o r m u l e r e n dan zo j u i s t , i n zekere z i n het werk van de D e l t a c o m m i s s i e zou moeten v o o r t z e t t e n , a l t h a n s
- voortbouwende op h e t werk van de d e l t a c o m m i s s i e - nadere u i t w e r l d n g en u i t b r e i d i n g zou moeten geven aan hetgeen d i e commissie i n de h o o f d -s t u k k e n 8 en 9 van haar e i n d r a p p o r t , g e t i t e l d "de v e r -s t e r k i n g van be-"staande en de a a n l e g van nieuwe h o o f d w a t e r k e r i n g e n " en: " m a a t r e g e l e n " t o t v e r g r o t i n g van de v e i l i g h e i d b i n n e n de h o o f d w a t e r k e r i n g e n " aan do
orde s t e l t .
I k raag i n d i t verband nog wel de aandacht van de commissie vragen v o o r h e t w e t t e l i j k b e s t e l van ons w a t e r s t a a t s w e z e n . Dat k e n t - i n wat i k t o t dusver opmerkte i s z u l k s a l een enkele maal t e r sprake gekomen - beheer, t o e z i c h t (opgedragen aan de p r o v i n c i a l e b e s t u r e n ) en o p p e r t o e z i c h t (opgedragen aan de K r o o n ) .
Degenen d i e v o o r de u i t o e f e n i n g van d i t o p p e r t o e z i c h t z i j n aangewezen m i j b i j t e s t a a n , z i j n , z o a l s U bekend z a l z i j n , de D i r e c t e u r -Generaal van de R i j k s w a t e r s t a a t en de H o o f d i n g e n i e u r s - D i r e c t e u r e n i n de r e g i o n a l e d i r e c t i e s van d i e d i e n s t . Het e v e n t u e e l v o o r Uw werk nodige c o n t a c t met de p r o v i n c i a l e i n s t e l l i n g e n v o o r h e t t o e z i c h t op de w a t e r s t a a t z a l dus i n b e g i n s e l door tussenkomst van deze ambtenaren moeten g e s c h i e d e n , w a a r b i j i k meen U t e mogen v e r z e k e r e n v o o r de V O I I Q
medewerking van deze f u n k t i o n a r i s s e n .
M i j n e Heren, i k p r i j s m i j g e l u k k i g d a t U z i c h b e r e i d getoond h e b t i n een commissie a l s i k z o j u i s t bedoelde, z i t t i n g t e nemen en Uw k e n n i s en e r v a r i n g i n t e brengen b i j de t e n u i t v o e r l e g g i n g van de b e l a n g
r i j k e t a a k d i e daaraan b l i j k e n s h e t h i e r v o o r vermelde z a l worden t o e -bedoeld.
Het d o e t m i j i n h e t b i j z o n d e r genoegen d a t U, p r o f e s s o r Jansen, d i e a l s l i d van de D e l t a c o m m i s s i e en a l s h o o f d van de D e l t a d i e n s t , doch ook b i j de v e r v u l l i n g van Uw ambt a l s h o o g l e r a a r zo nauw b e t r o k k e n z i j t geweest en nog i o b i j de problemen i n verband met de b e v e i l i g i n g van ons l a n d t e g e n o v e r s t r o m i n g , h e t v o o r z i t t e r s c h a p van deze commissie hebt w i l l e n aanvaarden.
Uw t a a k M i j n e Heren, z i e i k a l l e r e e r s t i n h e t u i t b r e n g e n van a d v i e z e n , desgevraagd o f u i t e i g e n beweging. Deze a d v i e z e n z u l l e n be-t r e k k i n g kunnen hebben op a l l e zaken, welke de a a n l e g , de v o r m g e v i n g , do s a m e n s t e l l i n g , h e t onderhoud, h e t t e c h n i s c h beheer en de c o n t r o l e van kaden en d i j k e n r a k e n . Z i j z u l l e n waar m o g e l i j k moeten u i t l o p e n op algemene r i c h t l i j n e n welke b i j de bouw en h e t beheer van w a t e r k e -r i n g e n i n a c h t zouden d i e n e n t e v/o-rden genomen.
V o o r t s z u l l e n Uw a d v i e z e n b e t r e k k i n g kunnen hebben op algemene m a a t r e g e l e n t o t v e r h o g i n g van de v e i l i g h e i d t e g e n o v e r s t r o m i n g eh de b e p e r k i n g van de g e v o l g e n van e v e n t u e l e c a l a m i t e i t e n .
T e n s l o t t e doch ook i n samenhang met h e t zo even genoemde z a l Uw commissie t o t t a a k hebben h e t w e t e n s c h a p p e l i j k onderzoek i n -zake de w a t e r k e r i n g e n t o coördineren en t e s t i m u l e r e n . De commissie
4
-s a l d a a r t o e c o n t a c t e n d i e n e n t e onderhouden met de g e v e -s t i g d e
w e t e n s c h a p p e l i j k e en t e c h n i s c h e i n s t e l l i n g e n z o a l s h e t L a b o r a t o r i u m v o o r Grondmechanica, h e t W a t e r l o o p k u n d i g L a b o r a t o r i u m , de landbouw-k u n d i g e i n s t i t u t e n i n Wageningen, Ï.N.0. enz.} h e t apparaat van de d i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g en Waterbeweging van de R i j k s w a t e r s t a a t
s t a a t i n h e t b i j z o n d e r t o t Uw d i e n s t .
Enkele onderwerpen van s t u d i e , welke i k nu reeds i n de aandacht van de commissie moge aanbevelen, z i j n b u i t e n de e e r d e r genoemde: - de v e i l i g h e i d van de duurzaam d i e p beneden N.A.P. gelegen p o l d e r s - de maatgevende w a t e r h o o g t e n l a n g s h e t t o e k o m s t i g e I J s c e l m e e r - h e t v r a a g s t u k van bouw/erken i n en op kaden cn d i j k e n
_ idem van k a b e l s en l e i d i n g e n i n w a t e r k e r i n g e n en d i e van de o n d e r l i n g e k r u i s i n g e n .
I k w i l aan de Commissie z e l f o v e r l a t e n , m i j n h e e r de v o o r z i t t e r , hoe deze haar t a a k z a l w i l l e n u i t v o e r e n . W e l l i c h t z i e t U a a n l e i d i n g t o t h e t i n s t e l l e n van werkgroepen v o o r de b e s t u d e r i n g van v r a a g s t u k -ken van v e r s c h i l l e n d e a a r d , i n welke werkgroepen u i t e r a a r d desgewenst deskundigen, n i e t - l e d e n van Uw commissie, kunnen worden opgenomen.
Het l i g t i n m i j n b e d o e l i n g om de r a p p o r t e n van Uw commissie d i e van meer algemene s t r e k k i n g z i j n , t e doen p u b l i c e r e n , t e n e i n d e a l d u s de oogmerken d i e aan h e t i n h e t 1even roepen van Uw commissie t e n g r o n d s l a g hebben g e l e g e n , t e d i e n e n .
I n het v e r t r o u w e n d a t Uw a r b e i d i n hoge mate z a l b i j d r a g e n t o t
Wanneer m i j n medeleden en i k vandaag de o p d r a c h t aanvaarden d i e U z o j u i s t hebt omschreven en v/aarvan U de b e l a n g r i j k h e i d h e b t w i l l e n o n d e r s t r e p e n door Uw p e r s o o n l i j k woord i n deze p r a c h t i g e t r a d i t i o n e l e omgeving dan doen w i j d a t i n h e t b e s e f , d a t ons geen g e m a k k e l i j k e t a a k wacht.
Het i s immers zo d a t men i n Nederland reeds zeer v e e l h e e f t gedaan om h e t o v e r s t r o m i n g s g e v a a r t e beperken. En met de u i t v o e r i n g van de d e l t a w e r k e n w o r d t t h a n s wederom een g r o t e s t a p i n de goede r i c h t i n g g e z e t .
G e l e i d d o o r g e l e i d e l i j k verworven i n z i c h t en k e n n i s h e e f t men i n de l o o p d e r t i j d e n een g r o t e mate van v e i l i g h e i d weten t e b e r e i k e n lange het vertrouv'/de pad d e r e r v a r i n g .
Het s c h i j n t evenwel, d a t men b i j v e r d e r e v o o r t g a n g steeds meer de weg z a l moeten zoeken door nog w e i n i g bekend t e r r e i n . U i t g e b r e i d e v e r k e n n i n g e n en onderzoekingen z u l l e n d a a r b i j de j u i s t e r i c h t i n g moeten h e l p e n bepalen.
Naar onze mening kan men i n d e r d a a d een nog v e r d e r e toeneming van de v e i l i g h e i d s l e c h t s v e r k r i j g e n op grond van een gedegen s y s t e m a t i s c h onderzoek, d a t z i c h ook z a l moeten u i t s t r e k k e n t o t de g e d r a g i n g e n van bestaande w a t e r k e r i n g e n .
De s t u d i e s z u l l e n dus n i e t a l l e e n de r i c h t l i j n e n moeten l e v e r e n v o o r h e t ontwerpen en onderhouden van nieuwe d i j k e n , doch evenzeer v o o r h e t b e o o r d e l e n van de s t e r k t e en de b e t r o u w b a a r h e i d van de reeds aan-wezige v e r d e d i g i n g s l i n i e .
Wat de bouw van nieuwe d i j k e n b e t r e f t moet het zeker m o g e l i j k z i j n om door goede samenspraak van vaJdoindigen t e komen t o t d u i d e l i j k e a a n w i j z i n g e n , temeer omdat men d a a r b i j mag rekenen op de s t e u n van d i e n s t e n en i n s t i t u t e n , d i e i n h o t b e t r o k k e n vakgebied r e e d s i n d r u k -wekkend speurwerk hebben v e r r i c h t .
Hot s p r e e k t v a n z e l f d a t s i t u a t i e en p l a a t s e l i j k e omstandigheden van g r o t e i n v l o e d kunnen z i j n op h e t ontwerp van een w a t e r k e r i n g . Hoe waardevol algemeen geldende a a n w i j z i n g e n dus ook mogen z i j n , t o e p a s s i n g daarvan moet i n handen b l i j v e n van belcwame o n t w e r p e r s en u i t -v o e r d e r s . Hun -v a k k e n n i s b l i j f t -van doorslagge-vende b e t e k e n i s -v o o r h e t b e r e i k e n van een betrouwbaar r e s u l t a a t .
Wanneer w i j z u l l e n t r a c h t e n de o v e r i g e n s zo v o o r do hcjid l i g g e n d e v r a a g t e beantwoorden, o f en hoe men do b e t r o u w b a a r h e i d van bestaande w a t e r k e r i n g e n zou kunnen b e o o r d e l e n en n e t e n , dan z u l l e n w i j ons v o o r een b i j z o n d e r l a s t i g probleem g e p l a a t s t weten.
De o v e r s t r o m i n g van 14 j a n u a r i I 9 6 0 van h e t t u i n d o r p Oostzaan toonde h e l a a s d u i d e l i j k aan hoe kwetsbaar een s c h i j n b a a r i n goede s t a a t v e r -kerende d i j k kan z i j n en hoe h i j zonder d u i d e l i j k a a n w i j s b a r e oorzaak kan b e z w i j k e n . Een goede waardemeter v o o r de b e t r o u w b a a r h e i d d e r w a t e r k e r i n g e n i s bepaald n o d i g i n een l a n d waar men steeds g r o t e r e belangen aan de beschermende d i j k e n t o e v e r t r o u w t .
Thans kunnen do beheerders d i k w i j l s n i e t meer doen dan h e t u i t o e f e n e n van een v i s u e l e c o n t r o l e wat e i g e n l i j k , z o a l s p r o f . T h i j s s e h e t eens s t e l d e , neerkomt op de c o n s t a t e r i n g d a t de d i j k er nog i s ] Het l i j k t
-2
n o d i g om d i e u i t e r l i j k e c o n t r o l e aan t e v u l l e n mot oen i n w e n d i g onderzoek om v e r b o r g e n gebreken t e kunnen opsporen.
V/ij weten d a t v e l e oud e d i j k e n , waarvan we de g e s c h i e d e n i s n i e t o f n a u w e l i j k s kennen, d e r g e l i j k e gebreken' kunnen hebben. M i s s c h i e n werden d i e reeds b i j de a a n l e g van de d i j k ingevoegd, w e l l i c h t z i j n z i j pas i n h e t l a t e r e l e v e n van de d i j k o n t s t a a n o f z i j n h e t ouder-domsgebreken.
De oorzaken kunnen van v e l e r l e i aard z i j n z o a l s de s a m e n s t e l l i n g en . de p a k k i n g van de ondergrond en van h e t e i g e n l i j k e d i j k l i c h a a m , w i j -z i g i n g e n van h o t p r o f i e l door a f g r a v i n g e n ' en ophogingen, een o n j u i s t e bouwwijze o f onvoldoend onderhoud, v e r w e k i n g door i n d r i n g e n d w a t e r en u i t d r o g i n g door v e r l a g i n g van do w a t e r s t a n d i n de omgeving enz. Onze
commissie a a l deze en andere f a k t o r e n t o t even z o v e l e punten van s t u d i e moeten maken.
Men kan de v r a a g s t e l l e n o f de honderd j a a r oude d i j k d i e b i j Oostzaan bezweek z i c h w e l l i c h t u i t z o n d e r l i j k h e e f t gedragen en o f d i j k e n d i e b i j v o o r t d u r i n g o f met bepaalde r e g e l m a a t h e t w a t e r moeten k e r e n hun «wakheden i n de meeste g e v a l l e n n i e t reeds zo t i j d i g v e r r a d e n , d a t
nog v e r s t e r k i n g e n tegen h e t d r e i g e n d gevaar van d o o r b r a a k m o g e l i j k z i j n . ïïe weten h e t n i e t en we doen er daarom v e r s t a n d i g aan door a l l e oude waterkerende d i j k e n met enige argwaan t e b e z i e n .
En wat moeten we denken van de p a r a a t h e i d van du r e s e r v e - w a t e r k e r i n g e n die a l l a n g n i e t meer walt en, maar s i n d s meneenhcugcnis l i g g e n t e s l a p e n i n h e t l a g e land? B e t e k e n t hun aanwezigheid een w e z e n l i j k e b i j d r a g e t o t de v e i l i g h e i d van hot a c h t e r l i g g e n d e gebied o f i s d a t s l e c h t s s c h i j n ?
Een i n g r i j p e n d en v e e l z i j d i g onderzoek z a l antwoord op d i e vraag moeten geven v o o r a l l e g e v a l l e n v/aar s l a p e r d i j k e n b e l a n g r i j k e s c h a k e l s moeten kunnen vormen i n een k e t e n van r e s e r v e k e r i n g e n .
Die b e l a n g r i j k h e i d kan e c h t e r s l e c h t s v/orden afgemeten door n i e t a l l e e n t e c h n i s c h e , maar ook economische, p l a n o l o g i s c h e on s o c i a l e aspecten i n het onderzoek t e b e t r e k k e n .
B i j de v e r d e d i g i n g van ons l a n d tegen h o t w a t e r v e r v u l l e n ook de d u i n e n een b e l a n g r i j k e t a a k .
Daarom z u l l e n w i j ook deze n a t u u r l i j k e w a t e r k e r i n g e n i n ons onder-zoek moeten opnemen.
De r e e d s door de D e l t a c o m m i s s i e i n verband met de voorgenomen a f s l u i -t i n g van zeega-ten aanbevolen onderzoekingen z u l l e n d a a r -t o e w e l l i c h -t nog moeten worden u i t g e b r e i d . De I n s t i t u t e n en Commissies d i e de Noordzee t o t hun s t u d i e t e r r e i n kozen, z u l l e n ons t e r z a k e o n g e t w i j f e l d w i l l e n v o o r l i c h t e n .
I k r a a k t e z o j u i s t enige van de v e l e onderv/erpen aan d i e onze aandacht z u l l e n v r a g e n .
l i e t werk d a t U aan onze commissie hééft opgedragen i s inderdaad om-v a n g r i j k en om-v e e l o m om-v a t t e n d . W i j z u l l e n om-v e l e malen een beroep moeten doen op de s t e u n van v e r s c h i l l e n d e W a t e r s t a a t s d i e n s t e n en op de mede-w e r k i n g van de beheerders d e r Nederlandse d i j k e n . Bovendien z a l v e e l s y s t e m a t i s c h speurwerk moeten worden v e r r i c h t om de commissie i n s t a a t t e s t e l l e n U op verantwoorde w i j z e t e a d v i s e r e n .
-Het i s daarom van g r o t e waarde d a t w i j t e a l l e n t i j d e een beroep z u l l e n mogen doen op de D i r e c t i e Waterhuishouding en Waterbeweging van de R i j k s w a t e r s t a a t .
De commissie i s dankbaar d a t U een h o o f d i n g e n i e u r van de R i j k s -w a t e r s t a a t a l s l i d en s e c r e t a r i s aan haar hebt -w i l l e n toevoegen. Deze h o o f d i n g e n i e u r z a l moeten worden b i j g e s t a a n d o o r bekwame weten-s c h a p p e l i j k e medewerkerweten-s om een goede v o o r t g a n g van h e t onderzoek t e kunnen v e r z e k e r e n . D i e v o o r t g a n g i s w e r k e l i j k n o d i g wanneer w i j het Nederlandse v o l k h e t vertrouv/en i n onze w a t e r k e r i n g e n w i l l e n doen behouden.
Vertrouwen i s één der p i j l e r s v a n een goede samenleving.
Namens de l e d e n van de z o j u i s t door U geïnstalleerde commissie w i l i k U daarom de v e r z e k e r i n g geven dat w i j a l l e s z u l l e n doen om h e t v e r t r o u w e n d a t g i j b l i j k e n s onze benoeming i n ons s t e l t n i e t t e be-schamen.
V o o r z i t t e r s P r o f . I r . P.Ph. J a n s e n j hooglei'aar aan de Technische HogoBchool Gebouw v o o r V/eg- en V/aterbouwlcunde, O o s t p l a n t s o e n 25, D e l f t , T e l . : 01730 - 33222.
Leden: P r o f . I r , W.C. B i s c h o f f van Heemokerck, h o o g l e r a a r aan de Technische Hogeschool, Gebouw v o o r Weg- cn Waterbouwkunde, O o s t p l a n t s o e n 25, D e l f t . T e l . : 01730 - 33222.
I r . W. G. D o l t j e , h o o f d van de t e c h n i s c h e d i e n s t van h e t
Hoogheem-raadschap N o o r d h o l l a n d s N o o r d e r l c w a r t i e r , K enn em e r s t r a a tv/ e g 13, Alkmaar. T o l . : 02200 - 12644.
I r . P,L, van d o r Bom, h o o f d van de D i e n s t d e r Zuid o r z c ewe r k e n , S w o e l i n c k p l e i n 14, 'a-Gravonhago. T e l . : 070 - 390100. I r . H. do G r o o t , h o o f d van de t e c h n i s c h e d i e n s t van h e t
Hoogheem-raadschap R i j n l a n d , B r e e e t r a a t 59, L e i d e n . T e l . : 01710 - 21645. P r o f . I r . J.L. K l e i n , d i r e c t e u r - h o o f d i n g e n i e u r van de P r o v i n c i a l e
W a t e r s t a a t i n Z u i d - H o l l a n d , Koningskade 1-2, ' s-6ravenha.ge. T e l . : 070 - 814611.
I r . W.C. van M i e r l o , d i r e c t e u r van h e t L a b o r a t o r i u m v o o r Grond-mechanica, S t i e l t j e s w e g 2, D e l f t . T o l . : 01730 - 20970.
I r . W. M o l s , d i r e c t e u r - h o o f d i n g e n i e u r van de P r o v i n c i a l e V/ateretaat i n G e l d e r l a n d , P r o v i n c i e h u i s , Arnliem, T e l . : 08300 - 30041. P r o f . I r . N. Nanninga, h o o g l e r a a r aan do Technische Hogeschool,
Gebouw v o o r Weg- en Waterbouv/kundo, O o s t p l a n t s o e n 25, D e l f t . Tel.s 01730 - 33222. I r . J.B. S c h i j f , h o o f d i n g e n i e u r - d i r e c t e u r van de R i j k s w a t e r s t a a t i n de d i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g en Waterbeweging, Koningskade 25, •e-Gravcnhage. T o l . : 070 - 183280. I r . H.J. Schoemaker, d i r e c t e u r van h e t W a t e r l o o p k u n d i g L a b o r a t o r i u m , Raam 6 1 , D e l f t . Tel.s 01730 - 24080. ( I r . P. S t e l l i n g , d i r e c t e u r - h o o f d i n g e n i e u r van de P r o v i n c i a l e W a t e r s t a a t i n Groningen, M a r t i n i k e r k h o f 12, Groningen. T e l . : 05900 - 28041.
I r . H. V i s s e r , hoofd van de t e c h n i s c h e d i e n s t van de P o l d e r Walcheren, Groenmarkt 10, M i d d e l b u r g . T e l . : 01180 - 4353.
I r , J . V o l k e r s , h o o f d van do D e l t a d i e n s t van de R i j k s w a t e r s t a a t , van Hogenhoucklaan 60, 's-Gravenhage, T e l . : 070 - 814461. '•Qtaris: I r . A. de Graaf f , h o o f d i n g e n i e u r v o o r b i j z o n d e r e d i e n s t e n van do
R i j k s w a t e r s t a a t , van Hogenhoucklaan 60, •s~Gravcnhago. T e l . ! 070 - 814461.
osecr.s I r . E.A. Bosman, i n g e n i e u r l e k l . v a n de R i j k s w a t e r s t a a t , van Hogen-h o u c k l a a n 60, 's-GravenHogen-hage. T e l . : 070 - 814461.
