Zakres badań potoków osób do budowy modelu ruchu dla potrzeb planu transportowego województwa

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 97. Transport. 2013. Mariusz Dudek Politechnika Krakowska. ZAKRES BADA POTOKÓW OSÓB DO BUDOWY MODELU RUCHU DLA POTRZEB PLANU TRANSPORTOWEGO WOJEWÓDZTWA Rkopis dostarczono, kwiecie 2013. Streszczenie: Niniejszy artyku dotyczy zakresu bada zachowa komunikacyjnych kierowców i pasaerów samochodów osobowych oraz pasaerów komunikacji zbiorowej (drogowej i kolejowej) jakie zostay przeprowadzone w województwie maopolskim dla potrzeb weryfikacji modelu symulacyjnego ruchu. Pierwotny zarys tego modelu powsta na podstawie bada zachowa komunikacyjnych przeprowadzonych metod wywiadów w gospodarstwach domowych, a wykonane pomiary wykorzystane zostay do jego kalibracji. Model ten bdzie wykorzystywany przy konstruowaniu scenariuszy rozwoju systemu transportowego województwa i ich oddziaywania na przepywy midzy gaziowe potoków pasaerskich. Sowa kluczowe: badania komunikacyjne, model ruchu, plan transportowy. 1. WPROWADZENIE Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym [4] wprowadzia konieczno opracowania przez poszczególne województwa planu zrównowaonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego zwanego dalej „planem transportowym”. Jego szczegóowy zakres okrela stosowne rozporzdzenie Ministra Infrastruktury [2], w którym zapisano konieczno opracowania prognoz potrzeb przewozowych z uwzgldnieniem wyboru rodków transportu oraz standardu usug przewozowych. Analizy takie umoliwi odpowiedni model symulacyjny potoków pasaerskich opracowany dla województwa, który bdzie wykorzystywa przepywy midzygaziowe uwzgldniajce wymienione czynniki. Poniewa dotychczas taki model w Polsce jeszcze nie powsta, dlatego te na zlecenie Urzdu Marszakowskiego Województwa Maopolskiego Politechnika Krakowska jako lider konsorcjum realizuje stosowny projekt naukowobadawczy. Wspomniany model symulacyjny zosta zbudowany na podstawie bada ankietowych przeprowadzonych wród mieszkaców poszczególnych gmin. Celem zwikszenia wiarygodnoci uzyskanych wyników konieczna bya jego kalibracja w oparciu o pomiar.

(2) 82. Mariusz Dudek. potoków pojazdów i pasaerów komunikacji publicznej. Pomiary te umoliwiy take uwzgldnienie ruchu zewntrznego wzgldem obszaru województwa, który w znacznej mierze zwizany jest z Krakowem. Niestety w dotychczas w Polsce nie opracowana zostaa jednolita metodologia przeprowadzania tego typu bada zarówno w miastach (gdzie tego typu badania s prowadzone od wielu lat, ale czsto wedug zrónicowanej metodyki) jak i na terenie województw, gdzie takich bada dotychczas jeszcze nie prowadzono. Wobec ograniczonych rodków finansowych na takie badania koniecznym byo waciwe ich zaprogramowanie majce na celu jak najwiksz uyteczno otrzymanych wyników, a take najbardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich. Pomiary zostay przeprowadzone na drogach krajowych i wojewódzkich, a take na liniach kolejowych oraz na najwaniejszych liniach drogowego transportu publicznego.. 2. BADANIE POTOKÓW W KOMUNIKACJI INDYWIDUALNEJ Pierwotnie metodologia pomiarów w drogowym transporcie indywidualnym [1] zakadaa wykonanie ankiet wród kierowców pojazdów poruszajcych si po wybranych odcinkach dróg krajowych i wojewódzkich w województwie maopolskim. W tym celu wytypowanych zostao 31 punktów badawczych zlokalizowanych na drogach wojewódzkich i krajowych. W ramach bada ankieterzy mieli wykona krótkie anonimowe wywiady z kierowcami. Dla zapewnienia jak najwikszego bezpieczestwa podczas wykonywanych bada, zarówno dla uczestników ruchu jak równie dla osób wykonujcych pomiary konieczne byo chwilowe wstrzymywanie ruchu w wytypowanych przekrojach badawczych dróg krajowych i wojewódzkich. Czynnoci te zgodnie z „Prawem o ruchu drogowym” [3] moe podejmowa „Policjant”. Wypracowana metoda zakadaa udzia w pomiarach Policjantów z poszczególnych Komend Powiatowych Policji, którzy zatrzymywali losowo wybrane pojazdy dla celów wykonania ankietowych bada ruchu, którzy mieli zatrzymywa pojazdy na pasie ruchu, aby nie utrudnia pó niejszego wczenia si do ruchu. Ze wzgldu na moliwe tworzenie si chwilowych zatorów zaoono równie, e kady punkt pomiarowy zostanie oznakowany za pomoc specjalnych tablic informacyjnych, których szczegóowa lokalizacja wraz z tymczasow organizacj ruchu zostaa uzgodniona z zarzdcami poszczególnych dróg oraz KW Policji. Podczas uzgadniania szczegóowego harmonogramu bada okazao si, e mimo wczeniejszej zgody, wykonanie pomiarów przy udziale Policji nie byo moliwe. Policjant zatrzymujc pojazd musi poda podstaw prawn dokonywania kontroli w ruchu drogowym. Ostatecznie Policja nie znajdowaa podstawy prawnej do wykonywania czynnoci polegajcych na zatrzymywaniu pojazdów dla celów wykonania pomiaru ankietowego. Wobec zaistniaych okolicznoci koniecznym bya zmiana metodyki pozyskania danych o samochodach poruszajcych si po drogach krajowych i wojewódzkich województwa maopolskiego. W tym celu na granicach czterech powiatów przeprowadzono pomiary ruchu zewntrznego polegajce na zapisie kategorii pojazdu, jego numeru rejestracyjnego.

(3) Zakres bada potoków osób do budowy modelu ruchu dla potrzeb planu transportowego …. 83. oraz czasu przekroczenia punktu pomiarowego. Badania te prowadzone byy w dwóch turach: pierwszej obejmujcej godziny szczytu porannego (7:30 – 11:30) oraz drugiej w godzinach szczytu popoudniowego (13:00 – 17:00). Na ich podstawie moliwa bya analiza ruchu tranzytowego, docelowego i ródowego w poszczególnych powiatach. Badania te zostay przeprowadzone w dwóch powiatach lecych w centrum województwa maopolskiego, przez które przebiegaj najwaniejsze drogi na kierunku wschód – zachód: bocheskim i limanowskim. Jest to bowiem najwiksza relacja ruchu samochodowego obserwowanego na terenie województwa. Dodatkowo do bada wybrano dwa powiaty o zewntrznym pooeniu w województwie: gorlicki (graniczy z województwem podkarpacki oraz ze Sowacj) i owicimski (graniczy z województwem lskim i obserwuje si due potoki pojazdów w tym kierunku). Zakres przeprowadzonych analiz przedstawiony zosta na przykadzie powiatu gorlickiego. Analizujc wyniki pomiaru natenia ruchu stwierdzono istotne zrónicowanie ich proporcji w stosunku do wyników Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego w roku 2010. W przypadku drogi krajowej nr 28 rónica ta jest nieznaczna: na granicy z powiatem nowosdeckim proporcja ta wynosi 0,414, a na granicy z województwem podkarpackim – 0,499. Bardzo due rónice zaobserwowano natomiast dla dróg wojewódzkich. Najmniejsz warto parametr ten przyj na drodze nr 980 na granicy z powiatem tarnowskim (0,202), natomiast najwiksz na drodze nr 993 na granicy z powiatem jasielskim – 0,794. Rónice te pokazano na rys. 1.. Rys. 1. Porównanie wyników pomiaru autorskiego i Generalnego Pomiaru Ruchu z roku 2010 na granicach powiatu gorlickiego. Zdecydowanie mniejsze rozbienoci pomidzy obydwoma pomiarami stwierdzono porównujc struktur rodzajow pojazdów. Przedstawiono to w tablicy nr 1. Rozbienoci s na niskim poziomie i mog wynika z faktu, e pomiar by przeprowadzony wycznie w godzinach szczytu komunikacyjnego..

(4) 84. Mariusz Dudek. Tablica 1 Porównanie struktury rodzajowej ruchu na odcinkach dróg na wlotach powiatu gorlickiego na podstawie GPR2010 oraz pomiaru wasnego Nr drogi Odcinek DK28 DW981 DW981 DW977 DW980 DK28 DW977 DW993 DK28 DW981 DW981 DW977 DW980 DK28 DW977 DW993. M O Generalny Pomiar Ruchu 2010 Grybów - Ropa 0,008 0,79 Wojnarowa - Stróe 0,02 0,871 Pawna - Bobowa 0,02 0,871 Zborowice - Biesna 0,011 0,793 Rzepiennik Suchy - Roniowice 0,015 0,871 Biecz - Siepietnica 0,011 0,801 Zdynia - Konieczna 0,017 0,851 Dominikowice - Kryg 0,017 0,795 Pomiar wasny Grybów - Ropa 0 0,717 Wojnarowa - Stróe 0 0,811 Pawna - Bobowa 0 0,754 Zborowice - Biesna 0 0,72 Rzepiennik Suchy - Roniowice 0 0,823 Biecz - Siepietnica 0 0,781 Zdynia - Konieczna 0 0,811 Dominikowice - Kryg 0 0,85. D. C. CP. A. 0,097 0,069 0,069 0,078 0,061 0,1 0,081 0,078. 0,057 0,019 0,019 0,028 0,024 0,036 0,018 0,041. 0,036 0,011 0,011 0,063 0,013 0,04 0,007 0,052. 0,012 0,01 0,01 0,027 0,015 0,013 0,026 0,016. 0,143 0,103 0,118 0,127 0,085 0,124 0,153 0,085. 0,059 0,069 0,087 0,058 0,043 0,041 0,009 0,027. 0,065 0,007 0,036 0,089 0,031 0,042 0,018 0,02. 0,016 0,011 0,005 0,007 0,018 0,012 0,009 0,018. W okresie wieczornym i nocnym na drogach wojewódzkich, a take mniej wanych drogach krajowych obserwuje si istotny spadek natenia ruchu oraz dominacj ruchu samochodów osobowych. Wiarygodna transpozycja wyników pomiarów autorskich na okres caej doby przyczyniaby si do tego, e rónice midzy obydwoma pomiarami byyby jeszcze mniejsze. W nastpnym etapie analiz dokonano wydzielenia ruchu tranzytowego przez porównanie odczytanych na poszczególnych wlotach i wylotach tablic rejestracyjnych oraz czasu przejazdu. Zbyt duy czas przejazdu sugerowa bowiem, e na terenie powiatu znajdowa si poredni cel przejazdu i ruch taki nie naley traktowa jako tranzytowy lecz jako docelowo- ródowy. Dla powiatu gorlickiego uzyskane wyniki naley uzna za zaskakujco mae. Najwiksze potoki ruchu tranzytowego zaobserwowano w relacji wschód - zachód na drodze krajowej nr 28, który w okresie pomiarowym wyniós 206 pojazdów. Drugim, co do wielkoci by potok w relacji DK28 z kierunku Nowego Scza – DW993 w kierunku Nowego migrodu i Sowacji, który wyniós 210 pojazdów. Pozostae relacje byy zdecydowanie mniej obcione i wynosiy po kilka pojazdów. Sporód nich najwiksze znaczenie miaa relacja DW993 (kier. Nowy migród) – DW977 (kier. Tarnów) – 16 pojazdów oraz w cigu DW977 w relacji Sowacja – Tarnów – 6 samochodów. Ta ostatnia warto wiadczy, e ruch midzynarodowy na DW977 ma charakter przygraniczny. Przebieg najwikszych potoków w ruchu tranzytowym i ich wielko zostay przedstawione na rys. 2. Najwikszy udzia ruchu tranzytowego stwierdzono na zachodnim wlocie DK28 (kier. Nowy Scz), wyniós on 9,7%. Mniejsze wartoci tego parametru zaobserwowano na wschodnim wlocie DK28 (kier. Jaso) oraz DW993 (kier. Nowy migród), które wyniosy 7,6%. Na wlocie DW977 w kier. Tarnowa udzia ruchu tranzytowego wyniós ju tylko.

(5) Zakres bada potoków osób do budowy modelu ruchu dla potrzeb planu transportowego …. 85. 2,4%. Wielkoci te dowodz, e w przypadku powiatów pooonych w wikszej odlegoci od duych miast oraz przecinanych drogami niszych klas ruch tranzytowy nie ma duego udziau. Biorc pod uwag konieczno zaangaowania do pomiarów wielu pomiarowych, bardzo duy nakad czasu potrzebny na ich analiz oraz ograniczon uyteczno do budowy modelu symulacyjnego (mao precyzyjna informacja o ródach i celach sprowadzajca si wycznie do znajomoci powiatu na podstawie numeru rejestracyjnego oraz duy odsetek pojazdów subowych), naley stwierdzi , e pomiary tego typu nie s zbyt efektywne.. Rys. 2. Przestrzenny rozkad ruchu tranzytowego w powiecie gorlickim. Wanym czynnikiem dla oceny wiarygodnoci opracowanego modelu transportowego na podstawie przeprowadzonych bada ankietowych w gospodarstwach domowych oraz modeli ruchu tranzytowego w wybranych powiatach jest porównanie otrzymanych wyników w przekrojach dróg na przeciciu wyznaczonych ekranów. Na terenie województwa maopolskiego wyznaczone zostay dwie takie linie w cigu rzek: Wisy (stanowicej ekran w relacji pónoc – poudnie) oraz Dunajec (stanowicej ekran w relacji wschód – zachód). Pomiary natenia ruchu zostay przeprowadzone w cigach dróg krajowych i wojewódzkich przekraczajcych wspomniane rzeki. Z pomiarów wyczone zostay mosty na Wile lece w obrbie Krakowa, które ze wzgldu na swoje permanentne przecienie nie przenosz ruchu o zasigu wojewódzkim czy te krajowym. Pomiarami nie objto take mostów na Dunajcu w cigu dróg powiatowych w rejonie Mocic i Ronowa ze wzgldu na lokalny charakter ruchu na nich obserwowanego i nieznaczne jego natenie. Porównujc wielko pomierzonych potoków ruchu z wynikami Generalnego Pomiaru Ruchu z roku 2010 transponowanymi na rok 2012 mona stwierdzi zdecydowanie mniejszy zakres odchyle. Najmniejsz warto udziau ruchu pomierzonego w prognozowanym ruchem dobowym stwierdzono na drodze krajowej nr 4 na mocie na Dunajcu (odc. Wojnicz – Tarnów) – 0,447 a najwiksz na mocie na Wile w cigu DK75.

(6) 86. Mariusz Dudek. . (koo Niepoomic) – 62,8%. Bardzo dobr zgodno uzyskano porównujc struktur rodzajow pomierzon z wynikami prognoz ruchu na rok 2012. Majc na uwadze du przydatno danych uzyskanych w pomiarach kordonowych do budowy modelu, a take konieczno zaangaowania mniejszego zespou pomiarowych, atwo ich przeprowadzenia i niski nakad czasu dla przetworzenia ich wyników, naley rekomendowa pomiary kordonowe natenia ruchu samochodowego dla potrzeb budowy modelu. Granice kordonów oprócz rzek mog stanowi take linie kolejowe, których przekraczanie odbywa si w cile okrelonych miejscach.. 3. BADANIE POTOKÓW W KOMUNIKACJI KOLEJOWEJ Badanie potoków pasaerskich na poszczególnych liniach kolejowych województwa maopolskiego odbyo si poprzez szczegóowy pomiar napenienia na odcinku na granicy województwa oraz liczby pasaerów wsiadajcych i wysiadajcych na poszczególnych stacjach i przystankach. Równolegle byy prowadzone badania ankietowe wród pasaerów odnonie motywacji podróy oraz rodka transportowego wykorzystywanego w celu dotarcia do stacji pocztkowej i ze stacji kocowej podróy. Badania te wymagay zgody przewo ników kolejowych (jeden z nich zada szczegóowego harmonogramu pomiarów z podaniem danych osób go wykonujcych w poszczególnych pocigach, co przy 2 tygodniowym wyprzedzeniu jest bardzo problematyczne). Równolegle do bada ankietowych na linii Kraków Gówny – Tunel przeprowadzono pomiar napenienia pocigów TLK, IC oraz EC odjedajcych z dworca Kraków Gówny w kierunku Warszawy. Poniewa pocigi te nie zatrzymuj si na adnych innych stacjach na obszarze województwa maopolskiego i w ogromnej wikszoci swoje nastpne przystanki maj dopiero w Warszawie, mona przyj zaoenie, e ich pasaerowie stanowi potok pomidzy Krakowem a stolic kraju. Z punktu widzenia modelu ruchu dla województwa maopolskiego takie zaoenie jest wystarczajce. Ponadto badanie ankietowe w pocigach relacji Kraków – Warszawa wymagaoby zaangaowania duej liczby ankieterów (a co za tym idzie podniosoby znacznie koszty ich wykonania), a uzyskane wyniki nie podniosyby wiarygodnoci opracowywanego modelu. Wymagao to jednak uzyskania dodatkowej zgodny od zarzdcy peronów dworca Kraków Gówny. Pomiary przeprowadzone zostay w 87 pocigach zarówno Przewozów Regionalnych sp. z o.o. jak i PKP Intercity S.A. Wstpne porównanie uzyskanych wyników wykazao wiksz liczb odmów na badania ankietowe wród pasaerów tego drugiego przewo nika. Udao si jednak uzyska odpowiedzi od 5428 respondentów. Analizujc otrzymane wyniki mona stwierdzi dosy istotne rónice odnonie motywacji podróy wród ankietowanych osób na poszczególnych liniach. Wikszo linii charakteryzuje si bardzo duym znaczeniem dla podróy obligatoryjnych (dom – praca – dom lub dom – nauka – dom), których udzia waha si w granicach 73,1-86,8%. Jedynie w przypadku linii Kraków – Jaworzno Szczakowa stwierdzono mniejszy ich udzia (64,7%), a w przypadku linii Kraków – Zakopane (tylko 36,1%). Linia ta natomiast charakteryzuje si duym udziaem podróy zwizanych z czasem wolnym (63,9%). Zalenoci te pokazano na rys. 3..

(7) Zakres bada potoków osób do budowy modelu ruchu dla potrzeb planu transportowego …. 87. Bardzo due zrónicowanie pomidzy poszczególnymi liniami mona stwierdzi take w czstoci ich wykorzystywania przez pasaerów. Najwikszy udzia podróy codziennych mona stwierdzi w przypadku linii Kraków – Zator – Owicim (70,5%), Kraków – Trzebinia – Owicim (69,5%) oraz Owicim – Czechowice Dziedzice (61%), najmniejszy natomiast Kraków – Zakopane (25,9%). Najwikszy udzia podróy odbywanych sporadycznie zaobserwowano na linii Kraków – Zakopane (36,1%) oraz Kraków – Jaworzno Szczakowa (34,4%). Dokadn zmienno pokazano na rys. 4. 0%. 20%. 40%. 60%. 80%. 100%. Kraków - Miechów - Tunel Kraków - Tarnów - Dbica Kraków - Jaworzno Szczakowa Kraków - Trzebinia - Owicim Tarnów - Nowy Scz - Krynica Kraków - Wadowice - Bielsko Biaa Kraków - Zator - Owicim Tunel - Olkusz - Sawków Owicim - Czechowice Dziedzice Kraków - Sucha Besk. - Zakopane D-P, P-D. D-N, N-D. D-Z, Z-D. D-I, I-D. NZD. Rys. 3. Rozkad motywacji podróy wród pasaerów pocigów na rónych liniach kolejowych (D – dom, P – praca, N – nauka, Z – zakupy, I – inne, NZD – podróe nie zwizane z domem) 0%. 20%. 40%. 60%. 80%. 100%. Kraków - Miechów - Tunel Kraków - Tarnów - Dbica Kraków - Jaworzno Szczakowa Kraków - Trzebinia - Owicim Tarnów - Nowy Scz - Krynica Kraków - Wadowice - Bielsko Biaa Kraków - Zator - Owicim Tunel - Olkusz - Sawków Owicim - Czechowice Dziedzice Kraków - Sucha Besk. - Zakopane codziennie. kilka razy w tygodniu. kilka razy w miesicu. sporadycznie. Rys. 4. Zmienno wykorzystania poszczególnych linii kolejowych.

(8) 88. Mariusz Dudek. . Majc na uwadze przydatno otrzymanych danych do budowy modelu symulacyjnego naley stwierdzi , e niesychanie wanym jest waciwy dobór pocigów do bada ankietowych. Szczególnie wanym jest ankietowanie w godzinach szczytu komunikacyjnego, ale wówczas dominuj podróe zwizane z prac lub nauk. Prawidowo zbudowany model powinien równie umoliwi symulacj funkcjonowania systemu transportowego take w pozostaych okresach, gdy maj wiksze znaczenie inne motywacje podróy. Naley take pamita o odpowiednio wczesnym rozpoczciu prac organizacyjnych ze wzgldu na szereg wymaganych uzgodnie.. 4. BADANIE POTOKÓW W DROGOWYM TRANSPORCIE PUBLICZNYM Drogowy transport publiczny charakteryzuje si bardzo duym rozdrobnieniem przewo ników. Na terenie województwa maopolskiego operuje ich kilkuset, std konkurencja pomidzy nimi jest bardzo dua. Z powodu braku zaufania odnonie poufnoci uzyskanych wyników i nieprzekazywania ich konkurencji niezwykle trudnym jest uzyskanie zgody na prowadzenie bada w poje dzie. Dodatkowo przewo nicy obawiali si przekazywania wyników Inspekcji Transportu Drogowego co mogoby by podstaw nakadania na nich kar w przypadku przekraczania napenie nominalnych. Z tego powodu koniecznym bya zmiana sposobu realizacji bada. Badania ankietowe odnonie motywacji podróy oraz kierunku jej odbywania prowadzone byy wycznie w punktach wzowych wród osób oczekujcych na odjazd. Przeprowadzone zostay pilotaowe badania wród osób wysiadajcych, jednake ze wzgldu na bardzo du liczb odmów respondentów praca ankieterów bya bardzo nieefektywna. Badania ankietowe zostay uzupenione pomiarami napenie odjedajcych pojazdów. Analizujc otrzymane wyniki mona stwierdzi bardzo due zrónicowanie motywacji podróy zarejestrowane w miejscowociach objtych badaniami. Najczciej drogowy transport publiczny jest wykorzystywany w podróach zwizanych z nauk, co szczególnie jest widoczne w takich miastach jak Nowy Scz, Nowy Targ oraz Dobczyce. Dla dojazdów do pracy jest on wykorzystywany gównie w Krakowie i Chrzanowie. Inne motywacje podróy zaobserwowano w Bochni, ale równie w Krakowie i Chrzanowie. Dokadn zmienno motywacji podróy wród przebadanych pasaerów pokazano na rys. 5. Analizujc czstotliwo wykorzystania drogowego transportu publicznego mona stwierdzi pewn zmienno . W wikszoci miejscowoci jest on wykorzystywany codziennie lub kilka razy w tygodniu (udzia tych podróy waha si od 72% w przypadku Krakowa i Suchej Beskidzkiej do nawet 97% w przypadku Dobczyc). Jedynie w przypadku Bochni mona zaobserwowa wiksze wykorzystanie tego rodzaju transportu w podróach okazjonalnych (ich udzia wynosi 44%). Dokadnie te zmiennoci pokazano na rys. 6..

(9) Zakres bada potoków osób do budowy modelu ruchu dla potrzeb planu transportowego …. 0%. 20%. 40%. 60%. 80%. 89. 100%. Bochnia Brzesko Chrzanów Dobczyce Kraków Mylenice Nowy Scz Nowy Targ Olkusz Owicim Sucha Beskidzka witniki Górne Tarnów Wadowice D-P, P-D. D-N, N-D. D-Z, Z-D. D-I, I-D. NZD. Rys. 5. Rozkad motywacji podróy wród pasaerów drogowego transportu publicznego na przystankach (D – dom, P – praca, N – nauka, Z – zakupy, I – inne, NZD – podróe niezwizane z domem) 0%. 20%. 40%. 60%. 80%. 100%. Bochnia Brzesko Chrzanów Dobczyce Kraków Mylenice Nowy Scz Nowy Targ Olkusz Owicim Sucha Beskidzka witniki Górne Tarnów Wadowice codziennie. kilka razy w tygodniu. kilka razy w miesicu. sporadycznie. Rys. 6. Zmienno wykorzystania drogowego transportu publicznego w rónych miejscowociach. Oceniajc przydatno uzyskanych danych do budowy modelu symulacyjnego ruchu w województwie mona sformuowa wnioski odnonie bada prowadzonych w przyszoci: Pomiary napenienia pojazdów w obszarze duych miast powinny by prowadzone na ich granicach. Znaczna cz pasaerów wsiada lub wysiada na przystankach porednich i tylko nieliczni docieraj do przystanków zlokalizowanych w centrum..

(10) 90. Mariusz Dudek. . . W przypadku miast mniejszych zjawisko wysiadania pasaerów na przystankach poza centrum obserwowane jest ju w mniejszej skali. W takiej sytuacji pomiar w centrum jest najbardziej efektywny, gdy obejmuje zarówno pojazdy przyjedajce jak i odjedajce, gdy dana miejscowo jest tylko przystankiem porednim.. 5. WNIOSKI Na podstawie przeprowadzonych bada potoków pasaerskich wykonywanych dla potrzeb modelu ruchu w Maopolsce mona wysnu nastpujce wnioski dla analogicznych bada dla innych województw: Badania potoków w ruchu samochodowym powinny polega na pomiarze natenia ruchu, ale take dodatkowo liczby osób w pojazdach. Punkty pomiarowe powinny by dosy gsto rozmieszczone, równomiernie na caym obszarze województwa. Pomiary i badania ankietowe w transporcie kolejowym powinny by tak zorganizowane, aby moliwie najpeniej odzwierciedla godziny szczytu (zarówno porannego jak i popoudniowego); dla uzyskania obrazu ruchu w cigu doby naley take przeprowadzi badania w okresie midzyszczytowym. Pomiary napenie pojazdów w drogowym transporcie publicznym w przypadku duych miast naley prowadzi na odcinkach wylotowych z tych miast; w przypadku mniejszych miast pomiary takie mona prowadzi w ssiedztwie przystanków wzowych zlokalizowanych w ich centrum.. Bibliografia 1. Follmer R., Gruschwitz D.: Mobilität in Regionen - Innovative regionale Verkehrserhebungen auf der Basis von Mobilität in Deutschland; infas Institut für angewandte Sozialwissenschaft GmbH, Bonn 2011. 2. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie szczegóowego zakresu planu zrównowaonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego (Dz. U,. 2011.117.684). 3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. „Prawo o ruchu drogowym” (Dz. U. 1997.88.602). 4. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2011.5.13).. PASSENGER FLOWS MEASUREMENTS FOR VOIVODESHIP TRANSPORT DEVELOPMENT PLAN Summary: In the paper it is presented results of traffic measurement and supplementary questionnaire survey conducted in Malopolska region. The survey were aimed on collecting data for the purpose of verification and calibration of the transportation model of Malopolska (the model was done for analysis of different scenarios of transportation system development). The collected data were divided into two parts: traffic measurement (both traffic and passengers volume) and questionnaires conducted among public transport users. The poll survey had also supplementary character for demand calculation (and its verification), which were done according to household survey. Keywords: traffic studies, travel model, transport plan.

(11)