898
R e c e n z jeM y ślą p rzew od nią książeczki by ło ocalenie od zapom nienia w ie lu zasłużonych profesorów , jak rów nież krótkie om ówienie działalności W y d z ia łu M echanicznego oraz W y d zia łu B u d o w y M aszyn, który po podziale W yd zia łu M echanicznego ro z w ija ł się samodzielnie. O p raco w an ie zainteresuje z pewnością szersze kręgi czy telnicze.
H en ryk Jost (Zakopane)
P U B L I K A C J E Z Z A K R E S U M O L I N O L O G I I
A n d re G a u c h e r o n , J. K e n n e t h M a j o r : The Eolienne Bollee. Bibliotheca M olinologica. The International M olin ological Society. R eading 1985. 66 ss+5 9 ilustr.
Piękn ie i bogato ilustrow ana książeczka om aw ia patent „Eolienne” w y n alazk u E. S. i A . Bolee, dotyczący w ykorzystania energii w iatru . U rządzenie n ie miało p op rzed nik ów w sposobie rozwiązania. Istn iały tu d w a pierścieniow e u k ła d y ło p atk ow e (ao n u lar sails), z których jeden jest stały, zaś d rugi ruchomy. Z a ró w n o rotor, jak i stator są umieszczone na w spó ln ej osi. Skręt obu u k ła d ó w łopatkow ych jest przeciwny. Są one ustaw ione lotką ku w iatro w i. C ałość umieszczona b y ła na w y so k iej rurze lub też wieży. U rządzenie nie m iało następców, toteż stanowi u n ikalną pozycję w historii silników w ietrznych. B u d o w a i u k ła d są analogiczne ja k w tu rbinie w o dn ej n ap o ro w ej (Francisa). P ierw szy patent Ernesta B ollee pochodzi z r. 1868. Ulepszenia dokonał syn E rnesta, A uguste Boltóe, opatentow aw szy je w 1885 r. N astaw ian ie urządzenia w kieru nku w iejącego w ia tru dokonuje się tu kółkiem ze śm igam i w zależności od siły podmuchu. B yło ono używ ane głów n ie do napędu pomp, pom pujących wodę.
W książeczce zn ajd u ją się nie tylko opisy patentowe urządzenia, lecz także dane biograficzne rodu Bolee. F irm a b y ła producentem w ie lu urządzeń technicz nych, głó w n ie z dziedziny hydrau liki, zaopatrzenia w w odę, ale A m adeusz B ollće zbu d o w ał też omnibus (Obeissante, M a rie -A n n e itd.) i samochody. W p u blikacji są opisane istniejące do dnia dzisiejszego „Eolienne”. U rządzen ia te o d g ry w a ły w ażn ą rolę w ro zw oju w ykorzystania en ergii w ia tro w ej w e F ran cji m iędzy ro kiem 1870 a 1014.
M artin W a t t s : C orn Milling. Shire Publications 1983, 32 ss.+39 ilustr.
W serii albu m ik ów S h ire ’a, obejm ujących szeroki w ach larz zagadnień, których ukazało się już kilkadziesiąt, znalazła się książeczka W attsa poświęcona m ieleniu zbóż. O bficie ilustrow an a dobrze dobranym i i ciekaw ym i zdjęciam i fotograficz nym i i rysun kam i składa się z kilku krótkich rozdziałów : Wprowadzenie-, Historia przemiału; Rodzaje ziarna; Transport i magazynowanie; Przygotow anie do prze miału; Kam ienie m łyńskie; M lew niki w alcow e; Przesiewanie, oddzielanie; Produkt końcowy. N a końcu zamieszczono zestawienie miejsc godnych zwiedzenia, o b e j m ujących zarów no m łyny wodne, jak i w ia tra k i w A n g lii oraz muzea, dysponu jące różnym i urządzeniam i młyńskimi. Książeczka zainteresować może nie tylko m olinologów, lecz wszystkich, których ciekaw ią zagadnienia z zakresu historii techniki.
