"Szablon stylistyczno-językowy w polskiej literaturze fantastyczno-naukowej", Janusz Anusiewicz, "Acta Universitatis Wratinslaviensis. Prace literackie" XVI, Wrocław 1974 : [recenzja]

Maciej Orkan-Łęcki

"Szablon stylistyczno-językowy w

polskiej literaturze

fantastyczno-naukowej", Janusz

Anusiewicz, "Acta Universitatis

Wratinslaviensis. Prace literackie"

XVI, Wrocław 1974 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 18/2 (56), 167

( I I ) ANUSIEWICZ Janusz: Szablon stylistyczno-językowy w p o lsk iej lite ra tu rz e fantastyczno-naukowej. "Acta Uni- v e rs ita tis W ra tisla v ie n sis. Prace lit e r a c k ie " XVI. Wroc­ ław 1974 s. 77-90.

Autor omawia trzy p ię tra stereotypu stylistyczno-języko­ wego lite ra tu ry fantastyczno-naukowej: szablon językowy, szablon opisu oraz schematy motywów i tematów. Język l i t e r a ­ tury typu sc ien c e -fic tio n je s t językiem quasi-naukowym, ope­ rującym neologizmami i neosemantyzmami, co pozostaje w śc is­ łym związku z koniecznością opisywania nowych, nieznanych światów i sy tu ac ji. Jednak, aby zapewnić dziełom komunika­ tywność, szablon słowotwórczy opiera s ię na elementach tkwiących w świadomości językowej odbiorców. Stereotyp opisu również wynika z konieczności stałego odwoływania s ię do czegoś znanego i oparty je s t na przenikaniu się i porównywa­ niu fantastycznego z niefantastycznym. Ograniczoność motywów i tematyki je st też źródłem stereotypizowania s ię lite ra tu ry tego rodzaju, której najbard ziej charakterystycznym tematem sta ła się podróż w czasie. Uprawiana ostatnio bardzo inten­ sywnie groteska fantastyczno-naukowa wydaje s ię być elemen­ tem ożywiającym skostniałe już nieco formy.

BP/56/11 M.O.-Ł.

( I I ) BADANIA nad krytyką lite ra c k ą . Pod red . J.Sławiń­ skiego. Wrocław 1974, Oss., ss. 219, n lb . 1, z ł 4 5 .-Na tom składają s ię następujące rozprawy: J.Sławiński -Krytyka literacka jako przedmiot badań historycznoliterac­ kich; J.Prokop - Krytyka jako nierozumienie d z ie ła ; J.Kmita - Oceny krytycznoliterackie jako źródło historyczne; F.Miko - Wartościowanie i analiza d zieła lite ra c k ie g o ; M.Gumkowski, J.Pawłowski - 0 wielogłosowości tekstu krytycznego; H .Pła-checki, K .Zaleski - Metatekst w tekście krytycznym; K.Barto- szyński - Pogranicza krytyki li t e r a c k ie j; K.Dybciak, T.W it- kowski - Wypowiedź poetyczna jako akt krytyczny; I.K ito w i- czowa - 0 zadaniach krytyki lit e r a c k ie j la t 1800-1820; E. Szary-Matywiecka - Od krytyki ignorancji do krytyki kompe­ te n c ji; H.Markiewicz - Jak b y ł zrobiony "Beniaminek"; A. Biernacki - Krytyka i h is to ria lit e r a tu r y . Korbut - K ridl - ELzenberg : nieporozumienia powracające; S.Sawicki - 0 syntety­ cznym ujmowaniu lit e r a tu r y .